PROGRAM PROFILAKTYKI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM.STA ISŁAWA MIKOŁAJCZYKA W GIEŁCZWI A LATA 2017-2019 1
WSTĘP Przedstawiony program profilaktyki ma na celu kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania agresji, przemocy i używek, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobiegania sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Wskazuje na budowanie porozumienia szkoła dom środowisko, ich wspólnej aktywności wychowawczej i partnerstwa w podejmowaniu działań i decyzji wychowawczych przeciw agresji dziecięcej. Poniższy program profilaktyczny: - uzupełnia program wychowawczy szkoły; - odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie i środowisku; - formy i sposoby działań zakresu profilaktyki pierwszorzędowej dostosowane są do wieku uczniów; - zawiera jasno określone zasady i formy współpracy wychowawczej z rodzicami; - zawiera cele i założenia programu wychowania do życia w rodzinie. Podstawy prawne profilaktyki: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka - art..3, art. 19, art. 33. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegającej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniom. 2
5. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowe i wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17). 6. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 7. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. 8. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 9. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. Jednym z podstawowych źródeł problemów wychowawczych oraz nie przygotowania społecznego dzieci są deficyty rozwoju emocjonalnego, nieprawidłowa adaptacja do ról i warunków życiowych, oraz wpływ mediów elektronicznych. Rozwój dziecka, jego usamodzielnienie się, niesie ze sobą wiele zagrożeń. Dzieci w szkole podstawowej cechuje niewielka sprawność w przewidywaniu skutków podejmowanych działań oraz słaba kontrola emocji a stosunkowo duży jest wpływ grupy rówieśniczej. Dlatego, konieczne jest uczenie jak radzić sobie w trudnych sytuacjach, jak przewidywać i unikać zagrożeń. CELE GŁÓW E PROGRAMU 1. Przygotowanie dziecka do tego, aby lepiej radziło sobie z rozwiązywaniem problemów rozumiało siebie i potrafiło współdziałać w grupie. 2. Przekazywanie uczniom perspektywy zdrowego stylu życia. 3
3. Przygotowanie uczniów do umiejętnego korzystania z mediów elektronicznych. 4. Uczenie rozpoznawania zagrożeń, radzenia sobie w sytuacjach trudnych, kształcenie umiejętności odmawiania. 5. Współpraca ze środowiskiem rodzinnym, rówieśniczym i instytucjami wspierającymi. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU 1. Przekazanie uczniom niezbędnego zasobu wiedzy o zdrowiu i sposobach jego wzmacniania. 2. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia płynące ze współczesnych mediów, zwłaszcza Internetu. 3. Popularyzowanie zasad prawidłowego żywienia oraz zapobiegania otyłości. 4. Zwiększenie świadomości u dziecka i rodzica na temat znaczenia aktywności fizycznej. 5. Wskazanie źródeł niebezpieczeństw i zagrożeń zdrowia i życia. 6. Ukazywanie zdrowotnych, społecznych, ekonomicznych i moralnych następstw uzależnień, wyjaśnienie przyczyn i mechanizmów tych zjawisk. 7. Udostępnianie uczniom odpowiednich źródeł informacji o nałogach i niebezpieczeństwach. 8. Kształtowanie umiejętności przeciwdziałania agresji i przemocy. 9. Zapoznanie uczniów z instytucjami, do których można się w wypadku problemów zdrowotnych i uzależnienia od używek. 4
L.p. Treści programu Formy realizacji Kluczowe osiągnięcia uczniów i sprawność nauczycieli 1. Diagnozowanie środowiska - rozmowy indywidualne z wychowawcami klas, dyrektorem, rodzicami - gromadzenie aktualnych materiałów na temat profilaktyki zagrożeń - uczniowie znają i rozumieją sens zagrożeń związanych z bezpieczeństwem, narkomanią, alkoholizmem i paleniem papierosów 2. Bezpieczeństwo: - Kształtowanie umiejętności przewidywania i unikania zagrożeń w najbliższym otoczeniu - Bezpieczne obsługiwanie urządzeń elektrycznych i mechanicznych - Kształtowanie umiejętności zachowania się w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa. a) zagrożenie ładunkiem wybuchowym b) zagrożenie atakiem terrorystycznym - pogadanki - omawianie miejsc, które mogą być niebezpieczne - promowanie pomysłów na bezpieczne spędzanie czasu wolnego - nazywanie urządzeń i instrukcja obsługi - pogadanka - zapoznanie z numerami telefonów alarmowych - udzielanie pierwszej pomocy - zapoznanie z procedurą (film, treści procedury) - uczeń zdaje sobie sprawę i zna niebezpieczne miejsca, które mogą zagrażać zdrowiu, - wie, jak eliminować niebezpieczeństwo - uczeń wie, że przed korzystaniem z urządzeń powinien zapoznać się z instrukcją ich użytkowania - uczeń zna telefony alarmowe, - wie do kogo zgłosić rodzaj zagrożenia - uczeń zna procedury zachowania bezpieczeństwa (terroryzm, zagrożenie wybuchem) -Bezpieczeństwo drogowe - współpraca z policją - spotkania, pogadanki - udział w konkursach szkolnych - uczeń zna normy zachowania się na drodze, - wie, jak przygotowywać się do zdobycia karty rowerowej 5
- cykl zajęć dotyczących karty rowerowej 3. Bezpieczeństwo przeciwpożarowe 4. Racjonalne odżywianie Zapobieganie otyłości 5. Profilaktyka uzależnień : - alkoholizm - nikotynizm - narkomania - dopalacze - pogadanki - konkursy - gazetki, pogadanki, dyskusje - praktyczne zajęcia zdrowego odżywiania - pogadanki, konkursy - ćwiczenie umiejętności odmawiania - obserwacja dzieci, nakłanianie do pozytywnych postanowień wobec zagrożeń - ćwiczenia umiejętności odmawiania(dramy, scenki) - pogadanki na lekcjach wychowawczych - teatrzyki profilaktyczne - uczeń zna zasady postępowania w wyniku zagrożenia pożarem, - umie zawiadomić straż pożarną,zna telefon alarmowy - uczeń zna zasady dobrego odżywiania, - zna sposoby przygotowywania zdrowych posiłków - umie rozpoznać negatywne skutki spożywania alkoholu - uczeń zna zagrożenia narkomanią, - umie rozpoznać zjawiska związane z narkomanią - uczeń zna zagrożenia wynikające z zażywania tzw. dopalaczy, -umie rozpoznać zjawiska związane z dopalaczami - wie do kogo zgłosić się w wypadku zagrożeń związanych z używkami 6
6. Profilaktyka korzystania z mediów elektronicznych - telewizja - komputer, tablet, telefon komórkowy - Internet - cyberprzemoc 7. Profilaktyka dotycząca prawidłowej postawy ciała - zwiększenie aktywności fizycznej wszystkich grup wiekowych 8. Profilaktyka agresji i przemocy w: - szkole - rodzinie - pogadanki - zajęcia uświadamiające szkodliwy wpływ telewizji, Internetu i komputera - promowanie aktywnych form spędzania czasu: sport, turystyka, rekreacja, - wytyczne dla rodziców na temat wyboru tornistra/plecaka oraz jego właściwego użytkowania, -informacje na tablicy ogłoszeń - pogadanki na lekcjach wychowawczych - teatrzyki profilaktyczne - rozmowy indywidualne( odniesienie się do regulaminu zachowania) - uczeń zna zagrożenia związane z niewłaściwym i nadmiernym używaniem komputera, tabletu, telefony komórkowego - zna zagrożenia wynikające z oglądania nieodpowiednich dla niego programów telewizyjnych - uczeń umiejętnie korzysta z Internetu - zna zagrożenia wynikające z korzystania z portali społecznościowych - zna pojęcie cyberprzemocy -uczeń zna procedury na wypadek zagrożenia cyberprzemocą - uczeń zna zasady oraz formy relaksu i wypoczynku czynnego - wykazuje pozytywny stosunek do aktywności fizycznej. - rodzic zna zalecenia Głównego Inspektoratu Sanitarnego w sprawie tornistrów szkolnych - uczniowie zostawiają część przyborów szkolnych w klasie - uczeń wie do kogo zwrócić się o pomoc gdy dozna agresji lub przemocy od innych w szkole, w domu - uczeń potrafi prawidłowo reagować na agresję czy przemoc 7
9. Ekologia: profilaktyka degradacji środowiska naturalnego -obserwacja dzieci - uczeń zna instytucje, do których może się zwrócić razie przemocy - zna numery telefonów do instytucji przeciwdziałających przemocy - wie do kogo zwrócić się o pomoc - pogadanki - konkursy ekologiczne - gazetki - uczniowie zdają sobie sprawę i rozumieją zagrożenia związane z degradacją środowiska naturalnego - uczeń dba o rośliny w klasie oraz otoczenie szkoły 10. Doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki - samokształcenie nauczycieli i wychowawców, - propagowanie literatury - porady pedagogów i psychologów - nauczyciele mają świadomość ciągłego doskonalenia i uzupełniania wiedzy w zakresie profilaktyki 11. Współpraca z instytucjami - współpraca z policją - współpraca z GOPSw Wysokiem - współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Bychawie 12. Współpraca z rodzicami - współpraca z rodzicami, - udział rodziców w organizowaniu - nauczyciele, wychowawcy i rodzice podejmują współpracę z instytucjami wspierającymi szkołę - udział uczniów w akcjach charytatywnych - spotkanie uczniów z policjantem, - rodzice znają zasady udzielania swoim dzieciom pomocy 8
imprez klasowych i szkolnych, - indywidualne rozmowy okazjonalnie - pedagogizacja rodziców - przekazywanie rodzicom podstawowej wiedzy na temat zachowania bezpieczeństwa w domu oraz w miejscach publicznych - wiedzą do jakich instytucji zgłaszać się w celu udzielania swoim dzieciom pomocy 9
PROCEDURY OSIĄGA IA CELÓW Metody pracy: krąg uczuć drama burza mózgów pogadanki dyskusje klasowe nauczanie programowane opowiadanie gry i zabawy spotkania z przedstawicielami instytucji wspierających uczestnictwo w imprezach o charakterze profilaktycznym praca z Internetem i środkami audiowizualnymi konkursy teatrzyki profilaktyczne Formy pracy: -indywidualna -grupowa i zbiorowa podczas lekcji, godzin wychowawczych, rajdów, wycieczek, spotkań, imprez i zajęć pozalekcyjnych. 10
Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Kontrola i ocena pracy uczniów polega na ciągłym monitorowaniu przyswajania sobie przez nich treści programu oraz diagnozowaniu skuteczności przeciwdziałania wszelkim zagrożeniom. Na zakończenie każdego roku szkolnego, na podstawie badań i sprawozdań nauczycieli następuje ocena całości działań i skuteczności z programu profilaktyki przez dyrektora szkoły. Jeżeli jest potrzeba, dokonuje się analizy i podejmuje wnioski, nawet w indywidualnych przypadkach, by zapobiec lub przezwyciężyć zagrożenia dla ucznia. EWALUACJA PROGRAMU Na zakończenie roku szkolnego dokonywana jest ewaluacja programu profilaktycznego w celu dalszej jego realizacji bez zmian, dokonania jego modyfikacji lub całkowitej zmiany jego koncepcji. Dlatego opracowany został plan ewaluacji. Najważniejszą jego częścią są przewidziane badania polegające na zastosowaniu narzędzi badawczych w postaci ankiet. Dodatkowe informacje co do wartości programu uzyskamy z ciągłej obserwacji, rozmów z uczniami, rodzicami, przedstawicielami instytucji wspierających oraz dyskusji w ramach rady pedagogicznej. Mając pewien zasób informacji dokonujemy ich analizy i decydujemy (Rada Rodziców i Rada Pedagogiczna) o dalszym funkcjonowaniu i ewentualnych zmianach w programie. 11
Projekt ewaluacji programu profilaktycznego dla Szkoły Podstawowej im. St. Mikołajczyka w Giełczwi Przedmiot ewaluacji Projekt ewaluacji programu profilaktycznego 1. Cel ewaluacji: dla modyfikacji programu 2. Adresat: dla informacji autora programu i uczniów 3. Sposób wykorzystania wyniki wykorzystane będą dla publikacji wyników: osiągnięć uczniów 4. Kryteria: zgodność założeń celów autora z celami uczniów przydatność w procesie dydaktycznowychowawczym użyteczność zaplanowanych metod i form pracy efektywność programu w podnoszeniu jakości pracy szkoły 5. Problemy badawcze Jaka jest wartość dokumentu (merytoryczna, kluczowe pytania: metodyczna)? Czy program dostosowany jest do potrzeb i możliwości uczniów? 6. Metody i techniki badawcze: 7. Opis próby badawczej: 8. Sposób realizacji ewaluacji: Jakie były efekty realizacji programu? analiza dokumentów rozmowy z uczniami obserwacja i ciągły monitoring ankieta badani będą wszyscy uczniowie i rodzice projekt ewaluacji powstał po napisaniu programu informację zbieramy przez cały rok od uczniów i rodziców ankiety będą przeprowadzone na początku i na koniec roku 12