PROGRAM WYCHOWAWCZY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. JĘDRZEJA CIERNIAKA W ZABOROWIE Jeśli będziemy brać pod uwagę człowieka jedynie takim, jakim jest, sprawimy, że już taki zostanie. Jeśli zaś będziemy wyobrażać go sobie takim, jakim mógłby się stać, pomożemy mu stać się tym, KIM NAPRAWDĘ MOŻE ZOSTAĆ. P. Pellegrin 1
Charakterystyka programu Programu wychowawczy powstał na podstawie poprzedniego, obowiązującego do końca roku szkolnego 2014/2015 oraz jego ewaluacji. Analiza programu wychowawczego z uwzględnieniem wniosków z analizy ankiet dla uczniów i rodziców na temat bezpieczeństwa w szkole oraz wniosków do pracy na rok szkolny 2015/2016, jak również obserwacji środowiska młodzieżowego w szkole dostarcza wiedzy na temat problemów wychowawczy, na które w bieżącym roku szkolnym należy zwrócić szczególną uwagę. Są to: zapobieganie uzależnieniom i patologii społecznej (organizowanie spotkań, pogadanek, warsztatów dla uczniów i rodziców na temat zagrożeń, zapobieganiu uzależnieniom i przemocy, świadomości prawnej odpowiedzialności nieletnich wobec prawa, zwracanie uwagi na agresywne zachowanie, wulgarne słownictwo uczniów oraz na aroganckie zachowanie wobec nauczycieli, konsekwentne stosowanie kar statutowych) oraz Kształtowanie prawidłowych postaw społecznych wśród uczniów (propagowanie zasad dobrego wychowania i norm społecznych w szkole, w domu, w Internecie, wzmocnienie działania wychowawczych zwłaszcza w obszarze kultury osobistej uczniów, ich stosunku do rówieśników i dorosłych, prowadzić projekty propagujące zdrowy styl życia, tworzenie właściwych relacji miedzy rówieśnikami. potrzeby kultury osobistej i szacunku na co dzień). 2
Podstawa prawna szkolnego programu wychowawczego Podstawę prawną Szkolnego Programu Wychowawczego stanowią: Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami). Karta Nauczyciela Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ze zmianami Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ze zmianami Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół -Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Konwencja Praw Dziecka Statut Szkoły Program Profilaktyki 3
Wartości wychowawcze szkoły Najważniejsze wartości wychowawcze szkoły to: poszanowanie godności ludzkiej, uczciwość, szczerość i prawdomówność, odpowiedzialność i wytrwałość, współodpowiedzialność, tolerancja, tradycja, zdrowy styl życia, umiejętność współżycia i współpracy w różnych sytuacjach społecznych, altruizm, wrażliwość na piękno przyrody, szacunek i duma z dorobku kultury i tradycji narodowej. 4
Główne zadania wychowawcze szkoły 1. Wymiar wychowawczy zajęć edukacyjnych powinności nauczyciela Każdy nauczyciel realizuje zadania szkoły w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i postaw, wychowania. Zadania wychowawcze realizowane są na wszystkich zajęciach. Kształcenie postawy twórczej, myślenia refleksyjnego, rozwoju duchowego na wszystkich lekcjach, godzinach wychowawczych, wycieczkach szkolnych i zajęciach pozalekcyjnych. Kształcenie zdolności spostrzegania i kojarzenia, umiejętność koncentracji na wszystkich lekcjach prowadzonych metodami aktywnymi, na zajęciach pozalekcyjnych, zajęciach sportowych. Umiejętność oceny własnych zachowań, odwaga cywilna, autentyzm działań, otwartość, ufność w trakcie wszystkich zajęć, godzin wychowawczych oraz w rozmowach nauczyciela z uczniem. Kształtowanie wrażliwości uczuciowej, opanowanie emocji, umiejętność kontaktowania się z ludźmi na wszystkich lekcjach, w kontaktach interpersonalnych, na godzinach wychowawczych. Kształtowanie sprawności fizycznej, hartu i profilaktyka zdrowotna na lekcjach biologii, wychowania fizycznego, zajęciach rekreacyjnych. Poszukiwanie prawdy, poznawanie swoich uzdolnień, rozszerzanie zainteresowań, umiejętność przyswajania wiedzy i poszukiwania informacji na wszystkich lekcjach, zwłaszcza prowadzonych metodami aktywnymi, w kołach zainteresowań, w pracy indywidualnej ucznia. Pracowitość, rzetelność, wytrwałość, odpowiedzialność, stawianie celów i ich osiąganie, aktywność w trakcie wszystkich zajęć, organizacji imprez szkolnych i klasowych, w działalności samorządowej uczniów. Integralność wychowania opiera się na wzajemnym poszanowaniu, otwartości na indywidualne potrzeby wszystkich uczniów, komunikatywności i wiarygodności oraz konsekwentnym działaniu wszystkich nauczycieli. Treści wychowawczego przekazu są prawdziwe, zgodne z zasadami moralnymi i adekwatne do wieku ucznia i możliwości odbioru. 5
2. Nauczyciel wychowawca ma prawo do: realizacji treści zajęć wychowawczych i pozalekcyjnych zgodnie z programem wychowawczym szkoły i z potrzebami zespołu klasowego oraz rodziców, zapewnienia uczniom i ich rodzicom wszechstronnej informacji na temat wymagań stawianych przez szkołę, podejmowanych przez nią działań oraz osiągnięć uczniów, kontaktowania się z rodzicami w zakresie rozpoznawania potrzeb, kontroli realizacji obowiązku szkolnego, pomocy w organizowaniu i realizacji imprez szkolnych i klasowych, wspomagania wychowanków w trudnych dla nich sytuacjach szkolnych i życiowych, rozwiązywania problemów wychowawczych, wspomagania zespołu uczniowskiego; w razie potrzeby inspirowania działań i kierowania realizacją podjętych działań, koordynowania realizacji zadań zespołu pedagogicznego pracującego z klasą. 3. Samorządność uczniowska jako forma wychowania Uczeń ma prawo do: przestrzegania Konwencji Praw Dziecka, współuczestnictwa w życiu szkoły poprzez działalność samorządu uczniowskiego, poszanowania własnej godności, systematycznego uczęszczania do szkoły, sumiennej pracy i osiągania jak najlepszych wyników w nauce, pełnej informacji w zakresie tematyki planowanych zajęć, związanych z nimi wymagań oraz oceny efektów pracy, realizacji swoich zadań obowiązkowych i konsekwentnego wykonywania zadań dobrowolnie podjętych, rozwijania zainteresowań poprzez uczestnictwo w kołach przedmiotowych i zainteresowań oraz w innych formach zajęć pozalekcyjnych, działalności w klubach i organizacjach szkolnych, 6
bezpiecznych i zdrowych warunków nauki, zwrócenia się do nauczyciela o pomoc w sprawach szkolnych i życiowych, szacunku i okazywania szacunku nauczycielom, rodzicom, innym uczniom, utrzymania porządku w swoim otoczeniu. 4. Współpraca nauczycieli z rodzicami budowanie klimatu współpracy i zaufania Rodzice mają prawo do: współuczestniczenia w życiu szkoły pomocy przy realizacji zamierzeń wychowawczych i kształceniowych, otrzymania pełnej informacji o wymaganiach stawianych uczniom przez szkołę odnośnie do pożądanych zachowań, uzyskania rzetelnych informacji o postępach w nauce i o zachowaniu w uzgodnionych wcześniej terminach, porad w przezwyciężaniu trudności w nauce i przezwyciężaniu problemów wychowawczych. 7
Plan działań: Działanie Cele Zadania do realizacji Osoby odpowiedzialne Organizacja procesu dydaktyczno - wychowawczego 1. Praca z uczniem mającym problemy z opanowaniem treści podstawy programowej. 2. Uczeń tworzy własny warsztat pracy, podejmuje działania związane z samokształceniem. 3. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości uczniów - różnicowanie zadań i ćwiczeń ze względu na stopień trudności. Objęcie uczniów z trudnościami w nauce pomocą w ramach zajęć wyrównawczych. Rozmowy z pedagogiem i psychologiem szkolnym dotyczące technik uczenia się. Warsztaty pedagoga dotyczące stylów i technik uczenia się. Poradnictwo indywidualne dotyczące organizacji procesu uczenia się. Umożliwienie uczniowi na zajęcia prezentacji własnych opracowań różnych zagadnień. Nauczyciele prowadzą koła zainteresowań zgodnie z potrzebami uczniów. Uczniowie działają w szkolnych organizacjach i kołach zainteresowań. Rozwijają i prezentują swoją twórczość na gazetkach szkolnych, w konkursach oraz podczas imprez kulturalnych. Wszyscy nauczyciele Pedagog, psycholog szkolny Pedagog, psycholog szkolny Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele 4. Właściwe wykorzystanie nowoczesnej technologii Organizacja i prowadzenie zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem TIK. Wszyscy nauczyciele 8
informatycznej w praktyce szkolnej. 5. Uczestnictwo w działaniach podejmowanych na rzecz szkoły i środowiska lokalnego. 6. Udział w imprezach kulturalnych i wycieczkach Uczniowie redagują gazetkę szkolną, opracowują plakaty, prezentacje wykorzystując technologię informacyjną. Uczeń angażuje się w działalność koła zainteresowań występującego na rzecz szkoły i środowiska lokalnego (koło teatralne, wolontariat, harcerstwo) Nauczyciele i uczniowie wspólnie organizują wyjazdy do teatru, kina, dyskoteki, spotkania z ciekawymi ludźmi Opiekun gazetki szkolnej Opiekunowie kół zainteresowań Wszyscy nauczyciele Zapobieganie uzależnieniom i patologii społecznej 7. Przygotowanie uczniów do wyboru dalszego kierunku kształcenia 1. Uczeń zna zagrożenia wynikające z uzależnień m.in. od: komputera, Internetu, narkotyków, dopalaczy, papierosów, alkoholu. Wszyscy uczniowie uczestniczą w zajęciach preorientacji zawodowej, targach edukacyjnych, warsztaty preorientacji zawodowej z OHP. Spotkania i indywidualne rozmowy z psychologiem i pedagogiem na temat wyboru szkoły i zawodu. Warsztaty psychologa szkolnego dotyczące rozpoznawania i unikania zagrożeń (uzależnienia, dopalacze, przemoc, cyberprzemoc) Pogadanki pedagoga, psychologa szkolnego uświadamiające zagrożenia dla zdrowia i życia. Lekcje wychowawcze poświęcone uzależnieniom oraz umiejętności asertywnego zachowania się. Wychowawcy przeprowadzają godziny wychowawcze dotyczące zagrożeń wynikających z różnych uzależnień. Pedagog, psycholog szkolny, wychowawcy Wychowawcy Pedagog i psycholog szkolny 9
Spektakl profilaktyczny, happeningi, konkurs profilaktyczny. Prelekcja policjanta policji 2. Uczeń przeciwstawia się postawom agresywnym i destrukcyjnym. 3. Krytycznie odnosi się do zjawisk patologii społecznej i demoralizacji. Nauczyciele na lekcjach wskazują pozytywne postawy, uświadamiają konsekwencje wypływające z niewłaściwego zachowania. Wychowawcy i zespół klasowy oceniają negatywne zachowanie i postawy, kształtują krytyczne myślenie i wspomagają uczniów w konstruktywnym poodejmowaniu decyzji wychowawcy wychowawcy Kształtowanie prawidłowych postaw 4. Uczeń potrafi obronić się przed agresją. 5. Uczeń uzyskuje wsparcie w rozwiązywaniu problemów domowych. 1. Uczeń przestrzega praw i obowiązków (statut). Lekcje wychowawcze poświęcone umiejętności rozwiązywania sporów i konfliktów drogą negocjacji. Pogadanki psychologa, pedagoga szkolnego uświadamiające konsekwencje wypływające z niewłaściwego zachowania. Objęcie uczniów, którzy przejawiają zachowania agresywne terapią psychologiczną lub treningiem zastępowania agresji czy radzenia sobie ze złością. Lekcje wychowawcze Rozmowy z pedagogiem i psychologiem szkolnym Nauczyciele na godzinach wychowawczych zapoznają uczniów z prawami i obowiązkami ucznia, Konstytucją RP, Deklaracją Praw Człowieka, Statutem Wychowawcy Pedagog i psycholog szkolny wychowawcy, pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy 10
społecznych wśród uczniów 2. Odnosi się z szacunkiem do rówieśników i innych osób. szkoły. Nauczyciele uświadamiają uczniom odpowiedzialność za mienie szkoły oraz potrzebę poszanowania swojej i cudzej własności, wzmacniają więź ucznia z rówieśnikami. Pogadanki dotyczące szacunku dla osób dorosłych i rówieśników. Wychowawcy Pedagog, psycholog szkolny 3. Uczeń zachowuje się kulturalnie, dba o kulturę osobistą w swoim zachowaniu i sposobie bycia. 4. Akceptuje pozytywne wzory i wykazuje się tolerancją. Nauczyciele przestrzegają dyscypliny na lekcjach, konsekwentnie stosują kary statutowe. Lekcje wychowawcze, pogadanki poświęcone kulturze osobistej, właściwej komunikacji międzyludzkiej, używaniu wulgarnego słownictwa, nieodpowiedniego zachowani się w miejscach publicznych. Pogadanki z pedagogiem i psychologiem szkolnym, zwracanie uwagi na wulgarne słownictwo uczniów oraz na aroganckie zachowanie wobec nauczyciel orz potrzebę kultury osobistej na co dzień. Konkursy profilaktyczny Podczas lekcji wychowawczych kształtuje się u uczniów postawę tolerancji i przeciwdziała się uprzedzeniom i dyskryminacji. Nauczyciele pomagają w rozwiązywaniu problemów o charakterze społecznym. 5. Prowadzi zdrowy styl życia. Lekcje wychowawcze dotyczące prawidłowego odżywiania, prowadzenia zdrowego trybu życia. 11 Wszyscy nauczyciele, wychowawcy, pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy wszyscy nauczyciele Wychowawcy, pedagog, psycholog szkolny nauczyciel biologii, wf-u
Współpraca z rodzicami 6. Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze stresem oraz sytuacjami wywołującymi złość. 1. Rodzice mają wpływ na proces wychowawczy szkoły. Prelekcja pielęgniarki nt. zaburzeń odżywiania, anoreksji, bulimii. Pogadanki pedagoga i psychologa szkolnego nt. zagrożeń wieku dojrzewania. Lekcje biologii dotyczące stosowania zasad higieny osobistej. Organizowanie zawodów sportowych, zachęcanie uczniów do aktywności fizycznej. Projekty propagujące zdrowy styl życia Lekcje wychowawcze poświęcone umiejętności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji Pogadanki z psychologiem i pedagogiem szkolnym. Informowanie rodziców o zachowaniu i ocenach dziecka na zebraniach wywiadowczych oraz podczas comiesięcznych konsultacji. Ścisła współpraca z rodzicami uczniów w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, oraz w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia. Wzmacnianie kompetencji wychowawczych rodziców indywidualne doradztwo wychowawcze i edukacja rodziców podczas warsztatów. Wychowawcy Pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy, wszyscy nauczyciele Dyrektor, wychowawca, pedagog, psycholog szkolny Wychowawcy, psycholog i pedagog szkolny 12
Kształtowanie postaw ekologicznych 1. Uczeń prezentuje postawę przyjazną dla środowiska. Wspieranie rodziców poprzez kierowanie uczniów do odpowiednich instytucji, np. PPP, pedagog szkolny, psycholog. Włączanie rodziców w życie szkoły zachęcanie do współpracy, współorganizowania imprez szkolnych. Zapoznanie rodziców z dokumentacją szkolną (Statut, Programy..). Rodzice (Rada Rodziców) opiniują dokumenty szkolne (Program Wychowawczy, Program Profilaktyki ). Na lekcjach biologii, geografii oraz lekcjach wychowawczych pogadanki na temat wpływu człowieka na środowisko i wpływu środowiska na zdrowie i życie człowieka. Kształtuje się u uczniów odpowiedzialność za ochronę środowiska w szkole, w domu i na wycieczce - uczniowie przygotowują plakaty zachęcające do dbania o czystość, do segregacji śmieci. Dyrektor, wychowawca, pedagog, psycholog szkolny Wychowawca Dyrektor, wychowawcy Nauczyciel biologii, geografii wychowawcy 2.Uczeń włącza się w akcje ekologiczno-charytatywne. Udział w akcjach ekologicznych ( Sprzątanie Świata. Dzień Ziemi ) Zbiórka surowców wtórnych: baterii, puszek, nakrętek. Nauczyciel odpowiedzialny Kształtowanie świadomych postawy patriotycznych 1. Uczeń zna historię swojego kraju. Uczniowie aktywnie uczestniczą w obchodach świąt państwowych i ważnych uroczystościach w szkole i na terenie gminy. Lekcje lekcje historii dotyczące ważnych Wychowawcy, nauczyciel historii i wosu 13
służących poznawaniu zasad demokracji. Upowszechnianie tradycji narodowych oraz ludowych 2. Uczeń zna i szanuje symbole narodowe. 3. Uczeń poznaje dorobek kultury regionu i kraju. Wzmacnianie więzi uczniów ze szkołą i społecznością lokalną wydarzeń w naszym kraju. Kształtowanie odpowiedniej postawy i zachowania uczniów w stosunku do symboli narodowych na godzinach wychowawczych, lekcjach historii i języka polskiego. Zapoznanie uczniów się z dziedzictwem kulturowym regionu na lekcjach wychowawczych oraz podczas wycieczek po regionie Nauczyciel historii, języka polskiego, wychowawcy, wszyscy nauczyciele Wychowawcy, wszyscy nauczyciele 4. Uczeń kultywuje tradycje szkolne, regionalne i folklorystyczne; język i kulturę Małej Ojczyzny 5. Uczeń zna sylwetkę i dokonania patrona szkoły. 6. Uczeń jest otwartym na świat młodym człowiekiem. Uczniowie dbają o miejsca pamięci narodowej poprzez opieka nad pomnikiem ofiar I i II wojny światowej w swojej miejscowości Uczniowie działają w harcerstwie, zespole folklorystycznym. Uczestniczą w wydarzeniach kulturowych miejscowości i regionu Uczniowie uczestniczą w innowacji pedagogicznej Bliżej swoich korzeni Wychowawcy prezentują sylwetkę i dokonania patrona szkoły na godzinach wychowawczych. Uczniowie aktywnie uczestniczą w imprezach związanych ze Świętem Patrona Szkoły Uczniowie poznają prawa i obowiązki obywateli Polski oraz jej miejsce w Europie na lekcjach wosu. Wychowawcy, opiekun SU, opiekun harcerzy Wychowawca, dyrektor, osoba odpowiedzialna za organizację Święta Patrona Szkoły Nauczyciel wosu 14
7. Rozwijanie samorządności uczniowskiej Uczniowie wybierają samorządy klasowe i Samorząd Uczniowski. Samorząd Uczniowski inicjuje i koordynuje działania na terenie szkoły. Opiekun SU Warunki realizacji procesu wychowawczego 1. Programy wspomagające proces wychowawczy: Program profilaktyki, Plan Pracy na każdy rok szkolny 2. Koła zainteresowań 3. Zajęcia wyrównawcze 4. Organizacja młodzieżowe działające w szkole: Samorząd Uczniowski. Drużyna Starszoharcerska Zaborowskie Dęby X. Odpowiedzialni za działalność wychowawczą: Dyrektor szkoły, Wychowawcy, Pedagog i psycholog szkolny, Opiekunowie organizacji, Nauczyciele i pracownicy szkoły.......... 15
(miejscowość, data) ( pieczęć szkoły) ( pieczęć i podpis dyrektora) 16