Szkoła Podstawowa Nr 7 w Głogowie Wstęp Program profilaktyki (zmodyfikowany) SIÓDEMKA - BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA rok szkolny 2014/2015 Dobra szkoła to taka, której klimat wychowawczy sprawia, że dzieci i młodzież czują się w niej bezpiecznie, mają poczucie podmiotowości i udziału we wszystkich sprawach ich dotyczących, są świadome swych praw i obowiązków - ( Rzecznik Praw Dziecka, sierpień 2002r.). Program został opracowany i jest systematycznie modyfikowany w oparciu o: Statut szkoły; Plan pracy dydaktyczno wychowawczy szkoły; Wyniki i wnioski z ankiet: Bezpieczna Szkoła, Zagrożenia we współczesnym świecie, Poczucie bezpieczeństwa w szkole przeprowadzonych wśród uczniów w latach 2004 2013; Wyniki i wnioski z ankiety Zagrożenia we współczesnym świecie przeprowadzonej wśród uczniów klas V i VI w maju 2014r; Rządowy program na lata 2014-2016 BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA. Diagnoza środowiska szkolnego Wstępnej diagnozy w zakresie bezpieczeństwa w szkole dokonywano na podstawie przeprowadzonych wśród uczniów ankiet Bezpieczna Szkoła i Zagrożenia we współczesnym świecie, rozmów indywidualnych z rodzicami, uczniami, obserwacji i analizy dokumentacji pedagoga szkolnego, wywiadów z nauczycielami, wychowawcami klas oraz personelem szkoły. Wnioski Na podstawie przeprowadzonej analizy ustalono następujące zjawiska i zachowania problemowe, które wpływają na to, że uczniowie nie czują się bezpiecznie w swojej szkole: Przypadki zachowań agresywnych wśród uczniów (agresja werbalna, zaczepianie, popychanie, zastraszanie, bójki); Przypadki stosowania przemocy przez uczniów klas starszych wobec młodszych kolegów;
Przypadki stosowania cyberprzemocy; Przypadki zetknięcia się z treściami pornograficznymi; Nieliczne przypadki stosowania używek przez uczniów ( tytoń, alkohol, dopalacze, narkotyki); Przypadki obecności osób spoza szkoły na jej terenie; Niski poziom wiedzy i umiejętności postępowania w trudnych sytuacjach; Niski poziom kultury zachowania. Odbiorcy programu: Uczniowie, rodzice, opiekunowie, wszyscy pracownicy szkoły. Cele główne programu: Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły; Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży; Promowanie wśród dzieci i młodzieży zdrowego stylu życia. Cele szczegółowe: 1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły, m.in. poprzez: Budowanie pozytywnych relacji społecznych; Rozwijanie kompetencji społecznych uczniów oraz wspieranie prawidłowego rozwoju osobowości dzieci i młodzieży. Uspołecznianie szkoły i integrowanie środowiska szkolnego, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych, odmiennych kulturowo i wielojęzycznych; Rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania w szkole uczniów, w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; Rozwijanie kompetencji wychowawczych nauczycieli/wychowawców i rodziców; Zwiększanie pozycji i roli rodziców w szkole; Zwiększanie współpracy z podmiotami i instytucjami w środowisku lokalnym.
2. Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży, m.in. poprzez: Profilaktykę agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy; Przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież oraz profilaktykę uzależnienia od gier komputerowych, hazardu; Kształtowanie umiejętności uczniów/wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności w środowisku tzw. nowych mediów; Rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych dzieci i młodzieży, m.in. związanych z wyjazdem rodziców za granicę w celach zarobkowych, z doświadczeniem przemocy w rodzinie. 3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, m.in. poprzez: Kształtowanie prawidłowych nawyków dbania o zdrowie własne i innych osób; Tworzenie i realizowanie całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole; Tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego uczniów. Celem prowadzonych w szkole działań z zakresu promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki jest redukcja czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących. Czynniki ryzyka: Przemoc rówieśnicza; Odrzucenie przez rówieśników; Słaba więź ze szkołą; Niedostateczne kierowanie własnym zachowaniem (brak kontroli); Destrukcyjna grupa rówieśnicza; Niepowodzenia szkolne; Przemoc ze strony dorosłych; Niespójne zasady, normy, reguły w rodzinie; Tłumienie złości; Pobłażliwość rodziców;
Ubóstwo, bezrobocie; Praca rodziców poza granicami kraju; Rodzina patologiczna; Media - gloryfikacja przemocy; Predyspozycje osobnicze. Przeciwdziałanie czynnikom ryzyka: Samorząd, radiowęzeł, gazetka szkolna Koła zainteresowań Programy profilaktyczne Zajęcia socjoterapeutyczne Zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne Zajęcia logopedyczne Współpraca z rodzicami, instytucjami działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, patologii Stosowanie procedury interwencyjnej w szkole Integracja zespołu klasowego wewnątrz i z innymi klasami(wycieczki, wyjścia, wspólne prace) Zajęcia warsztatowe dla nauczycieli Współpraca z instytucjami wspomagającymi proces wychowania Brak akceptacji dla zachowań odbiegających od norm Formy realizacji: Godziny wychowawcze, Spotkania uczniów, nauczycieli i rodziców z pedagogiem szkolnym, przedstawicielami instytucji działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci, Konkursy, wystawy tematyczne, Zajęcia pozalekcyjne, Przedstawienia teatralne
Czynniki chroniące: Poczucie przynależności; Pozytywny klimat szkoły; Prospołecznie nastawiona grupa rówieśnicza; Wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy; Okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznawania własnych osiągnięć; Poczucie własnej wartości. Działania skierowane do rodziców: Pedagogizacja; Uświadomienie destrukcyjnych skutków uzależnień wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, Edukacja społeczno prawna na temat uzależnień, odpowiedzialności prawnej za czyny swoich niepełnoletnich dzieci, Uświadomienie, jak ważne w wychowaniu dzieci jest pozytywne oddziaływanie na dziecko (ograniczenie kar, przewaga pochwał), Uświadomienie, jak ważne dla bezpieczeństwa dzieci jest kształtowanie od najmłodszych lat zachowań bezpiecznych w domu i poza nim, Pomoc specjalistyczna ( PPP, SZANSA, PCPR, PCPZ, MCWR). Uaktywnianie rodziców, aby fakty krzywdzenia dzieci zgłaszali w szkole lub na policji, kiedy wcześniejsze działania profilaktyczne w szkole nie przyniosły pożądanych efektów. Działania skierowane do nauczycieli : Edukacja społeczno prawna na temat uzależnień, procedur postępowania w sytuacjach zagrożeń w szkole, Gromadzenie literatury, scenariuszy wzbogacanie biblioteczki nauczyciela na tematy dotyczące profilaktyki uzależnień, zachowań bezpiecznych, Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych (udział w kursach, szkoleniach, warsztatach ), Dzielenie się wiedzą podczas spotkań zespołów samokształceniowych, rad pedagogicznych, Zacieśnianie współpracy i partnerstwo z innymi podmiotami (współpraca z Samorządem Uczniowskim, Radą Rodziców ), Systematyczne badanie bezpieczeństwa środowiska szkolnego poprzez ankietowanie; Dyżury nauczycieli podczas przerw, ze szczególną kontrolą toalet i szatni;
Dyżury chętnych uczniów w stołówce szkolnej; Stosowanie w klasach pogadanek, zajęć, warsztatów nt. sposobów rozwiązywania konfliktów i zachowań asertywnych; Spodziewane efekty Szkoła w opinii uczniów i rodziców uważana jest za bezpieczną i przyjazną; Wzrost świadomości (uczniów, rodziców i nauczycieli) zagrożeń spowodowanych przemocą, uzależnieniami, przeciwdziałanie im; Stosowanie przez młodzież alternatywnych form rozwiązywania problemów w sytuacjach wyzwalających agresję; Umiejętność mówienia NIE w sytuacjach namawiania do użycia środków psychoaktywnych; Uczniowie potrafią przewidzieć skutki wynikające z określonych zagrożeń i unikać ich; Uczniowie prezentują i wzmacniają akceptowane formy zachowań; Uczniowie, nauczyciele i rodzice mają możliwość korzystania ze wsparcia profesjonalnych instytucji działających na rzecz bezpieczeństwa dzieci; Zmniejszenie zjawiska występowania agresji i przemocy w klasie, w szkole i poza nią; Życie szkoły - współdecydowanie, współdziałanie i współorganizowanie ( udział wszystkich podmiotów w procesie wychowania). Ewaluacja programu Sprawdzenie czy opracowany(zmodyfikowany) program przyniósł oczekiwane rezultaty będzie oparte na zbadaniu celów czy zostały osiągnięte; czy metody i formy ich realizacji były właściwie dobrane. Wnioskowaniu należy poddać to, czego nie udało się zrealizować lub, jakie zmiany należy wprowadzić. Służyć temu będzie obserwacja, zebranie opinii uczniów, nauczycieli, rodziców na temat realizowanego programu.
Program edukacyjny dostosowany do występujących zagrożeń oraz poziomu rozwoju uczniów kl. I VI I. Bezpieczeństwo uczniów Działania Cele i oczekiwane efekty Formy i metody realizacji 1. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa na wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa; dyżury nauczycieli; terenie szkoły: natychmiastowa reakcja na złe zachowanie pogadanki na temat zasad właściwego zapewnienie uczniom bezpieczeństwa uczniów; zachowania; podczas przerw oraz zajęć pozalekcyjnych; ukształtowanie postaw obowiązkowości i organizacja bezpiecznych zabaw zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w odpowiedzialności; podczas przerw; sytuacjach zagrożenia. utrwalanie zasad właściwego zachowania; przestrzeganie zasad BHP; 2. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom nabycie umiejętności radzenia sobie w próbna ewakuacja; poza terenem szkoły: sytuacjach zagrożenia; zajęcia edukacyjne dotyczące zapewnienie bezpiecznej drogi do i ze nabycie umiejętności odpowiedniego istniejących zagrożeń; szkoły; zachowania podczas ewakuacji; zajęcia edukacyjne na temat zasad przygotowanie uczniów do egzaminu na znajomość istniejących zagrożeń oraz ruchu drogowego; kartę rowerową; umiejętność prawidłowego zachowania się w ćwiczenia praktyczne dotyczące sytuacji kontaktu Zielone Szkoły, wycieczki. poruszania się po drodze; z substancjami niebezpiecznymi; współpraca z instytucjami urzędowo znajomość przepisów ruchu drogowego i umiejętność stosowania ich w praktyce; dbającymi o bezpieczeństwo dzieci na drodze; pogadanki dotyczące bezpiecznych miejsc do zabawy; systematyczna kontrola frekwencji uczniów; współpraca z rodzicami.
II. Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole Działanie Cele i oczekiwane efekty Formy i metody realizacji 1. Diagnoza sytuacji wychowawczej. poznanie skali zjawiska przemocy i agresji w ankiety; szkole; rozmowy z uczniami, rodzicami, 2. Uświadomienie uczniom problemu agresji znajomość zagrożeń występujących w nauczycielami; i przemocy oraz sposobów radzenia sobie środowisku uczniowskim; zajęcia edukacyjne prowadzone przez z nimi. nabycie umiejętności rozpoznawania przez specjalistów; 3. Aktywizacja działań na rzecz ograniczenia uczniów zachowań agresywnych oraz realizacja programów profilaktycznych przemocy i agresji. przeciwstawiania się tym zachowaniom; uczestnictwo w pozaszkolnych nabycie umiejętności samokontroli w sytuacjach programach przeciwdziałania 4. Kształtowanie postaw i zachowań o znamionach agresywnych; przemocy i agresji; prospołecznych. nabycie umiejętności aktywnego i bezpiecznego systematyczne działania spędzania czasu; wychowawcze prowadzone przez 5. Pedagogizacja rodziców. wzmocnienie zachowań asertywnych; nauczycieli; wzmocnienie zachowań empatycznych; konkursy dotyczące tematyki ukształtowanie i utrwalanie postaw szacunku dla przemocy i agresji; norm i wartości społecznych, kulturowych i rodzinnych; warsztaty umiejętności wychowawczych dla nauczycieli; ukształtowanie postawy tolerancji wobec inności; organizowanie akcji, konkursów, imprez wolontaryjnych; uświadomienie rodzicom ich roli w spektakle profilaktyczne; kształtowaniu postaw moralnych i zajęcia warsztatowe dla rodziców; prospołecznych wśród dzieci; rozmowy indywidualne. aktywna współpraca rodziców ze szkołą; wzmocnienie więzi między rodzicami i dziećmi; dostarczenie informacji na temat możliwych źródeł pomocy; uświadomienie rodzicom nowych, nieznanych wcześniej zagrożeń i ich źródeł.
III. Profilaktyka uzależnień Działania Cele i oczekiwane efekty Formy i metody realizacji 1. Diagnozowanie aktualnego stanu znajomość sytuacji rodzinnej wychowanków; ankiety; zagrożenia alkoholizmem, nikotynizmem, właściwa ocena skali zagrożeń uzależnień rozmowy z uczniami, rodzicami, narkomanią i dopalaczami. występujących wśród uczniów; nauczycielami; 2. Wdrażanie programów profilaktycznych. kształtowanie postaw asertywnych wobec wywiady środowiskowe; propozycji inicjacji substancji uzależniających; współpraca z instytucjami 3. Utrwalanie nawyków odpowiedniego świadomość przyczyn sięgania po środki zajmującymi się zagadnieniami sposobu zaspokajania potrzeb jako uzależniające; uzależnień; działania alternatywnego do zażywania świadomość wpływu środków uzależniających realizacja programów profilaktycznych środków uzależniających. na organizm młodego człowieka; konkursy o tematyce profilaktycznej; promowanie abstynencji; spektakle dotyczące profilaktyki podejmowanie przez uczniów świadomych uzależnień; decyzji w sprawie używek; szkolenia nauczycieli w zakresie uczestnictwo uczniów w alternatywnych do uzależnień sposobach spędzania czasu wolnego. realizacji programów profilaktycznych.
IV. Edukacja prozdrowotna Działania Cele i oczekiwane efekty Formy i metody realizacji 1. Promocja zdrowego stylu życia. rozwój poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych zajęcia edukacyjne prowadzone przez specjalistów na temat zdrowego stylu 2. Propagowanie aktywnego spędzania stosowanie w praktyce zasad zdrowego życia; czasu wolnego. odżywiania się; pogadanki ; znajomość sposobów aktywnego spędzania czasu akcje promocyjne; 3. Kształtowanie nawyków dbania o wolnego; uczestnictwo w programach szkolnych zdrowie i higienę osobistą. uświadomienie korzyści wynikających z aktywnych form spędzania czasu wolnego; i pozaszkolnych promujących zdrowe odżywianie; umiejętność świadomego korzystania ze środków audiowizualnych(tv, komputer, Internet); spotkania z osobami zawodowo zajmującymi się promocją zdrowia; znajomość i umiejętność stosowania zasad higieny systematyczna kontrola wad postawy osobistej; oraz higieny; znajomość i umiejętność stosowania zasad fluoryzacja zębów; kształtujących właściwą postawę ciała; wycieczki, biwaki, zajęcia na świeżym korekta wad postawy. powietrzu; zawody sportowe; konkursy na temat zdrowego stylu życia.
V. Wspieranie rozwoju osobowego uczniów Działania Cele i oczekiwane efekty Formy i metody realizacji znajomość praw i obowiązków ucznia pogadanki, systematyczne zajęcia wynikających za Statutu Szkoły i Konwencji Praw wychowawcze w klasach; Dziecka; pomoc koleżeńska; znajomość zasad dobrego wychowania i udział w akcjach wolontaryjnych; umiejętność stosowania ich w praktyce; organizacja i uczestnictwo w ukształtowanie postawy współodpowiedzialności szkolnych uroczystościach; za zespół (szkolny, klasowy); zajęcia rozwijające samoocenę, znajomość uczniów ich mocnych stron; asertywność, przedsiębiorczość; umiejętność dążenia do osiągnięcia sukcesu; diagnozowanie uczniów pod kątem uświadomienie kierunku zainteresowań i indywidualnych możliwości i wspieranie ich rozwoju; zdolności; rozwijanie umiejętności rozpoznawania i rozwijanie zdolności poprzez ujawniania swoich emocji i uczuć; proponowanie uczestnictwa w kółkach wyrównywanie szans edukacyjnych; lub zespołach zainteresowań; diagnozowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych. konkursy, przeglądy twórczości; współpraca z instytucjami diagnozującymi przyczyny niepowodzeń szkolnych; 1. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego. 2. Wzmacnianie motywacji do własnego rozwoju. 3. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. 4. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń. 5. Wspieranie gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich i uczniów niepełnosprawnych. organizacja form pomocy w przypadku zaburzeń.