PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKOLNO PRZEDSZKOLNEGO NR 3 W KĘTACH ROK SZKOLNY 2013/14 Opracowanie: Kazimiera Byrska Anna Dudziak Anna Sordyl
WSTĘP Program wychowawczy Zespołu Szkolno Przedszkolnego nr 3 w Kętach opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w ustawach oświatowych, rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych, takich jak: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona 2 kwietnia 1997 r. Artykuł 48, ust.1: Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Artykuł 53, ust.3: Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Artykuł 72, ust.1: Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. 2. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1997 r. z późniejszymi zmianami: Artykuł 1: System oświaty zapewnia w szczególności: pkt.1. Realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, pkt.2. Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. 3. Rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej z 29 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy kształcenia ogólnego (załącznik do rozporządzenia: Podstawa programowa kształcenia ogólnego).
4. Rozporządzenie MEN z 21 maja 2001 z późniejszymi zmianami w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Ilekroć w niniejszym programie wychowawczym jest mowa o: 1) szkole należy przez to rozumieć ZSP nr 3 w Kętach, 2) rodzicach należy przez to rozumieć oboje rodziców, jedno z rodziców, jak również prawnie ustanowionych opiekunów dzieci realizujących obowiązek szkolny ZSP nr 3 w Kętach, 3) nauczycielu - należy przez to rozumieć pracownika dydaktycznego związanego stosunkiem pracy z ZSP nr 3 w Kętach, 4) dziecku bądź uczniu - należy przez to rozumieć dziecko w wieku obowiązku szkolnego, realizujące ten obowiązek w ZSP nr 3 w Kętach, 5) Radzie Pedagogicznej - należy przez to rozumieć zespół nauczycieli zatrudnionych w ZSP nr 3 w Kętach, 6) Radzie Rodziców - należy przez to rozumieć przedstawicieli rodziców uczniów w ZSP nr 3 w Kętach, 7) Organie Prowadzącym - należy przez to rozumieć Urząd Gminy Kęty. 2 Uznaje się, że pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci mają rodzice.
3 Nauczyciele wspierają rodziców w dziele wychowania. Uznaje się zatem, że kierunki działań wychowawczych szkoły nie mogą być sprzeczne z wolą rodziców, a nauczyciele nie ponoszą całkowitej i wyłącznej odpowiedzialności za efekty wychowania. 4 Uznaje się, że zarówno rodzice jak i szkoła w działaniach wychowawczych akceptują nawzajem własne oczekiwania i oczekiwania dziecka. 5 Program wychowawczy szkoły jest uchwalany przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z Radą Rodziców. 6 Uznaje się, że wychowanie stanowi jeden z podstawowych wymiarów pracy każdego nauczyciela zatrudnionego w szkole i opiera się na indywidualnych relacjach nauczyciel uczeń, nie zaś na oddziaływaniach szkoły jako instytucji. Nauczyciele szkoły zatem: 1) wyzbywają się wszelkiego postępowania nagannego, 2) obdarzają zaufaniem i otaczają życzliwością każdego ucznia, w szczególności na progu jego kariery szkolnej, 3) stawiają jasno sformułowane wymagania i będą je stanowczo egzekwować. 7 Uznaje się, że na każdym etapie nauczyciele dostosowują przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw do naturalnej dla wieku dziecka aktywności. Umożliwiają poznanie świata w jego jedności i złożoności, będą wspomagać samodzielność uczenia się, inspirować do wyrażania własnych myśli
i przeżyć. Rozbudzać ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej nauki na miarę możliwości rozwojowych dziecka, zakładając jednocześnie, ze dokonywane postępy mogą mieć różne indywidualne tempo. WARTOŚCI WYCHOWAWCZE 8 Uznaje się, że rodzice i nauczyciele zgodnie dążą do ukształtowania w uczniach pożądanych cech osobowych, które w sposób trwały powinny być osiągnięte na końcu każdego z etapów edukacyjnych. Ustala się następujący rejestr cech pożądanych: - samodzielność i zaradność, - odpowiedzialność i obowiązkowość, - prawość i prawdomówność, - takt i poszanowanie innych, - krytycyzm wobec siebie i innych. Nabywanie cech pożądanych cech jest procesem odbywającym się w trakcie wszelkich działań dydaktycznych szkoły, działań wychowawczych rodziców i szkoły, a także całokształcie działalności społecznej rodziców, nauczycieli i uczniów. 9 W trakcie procesu nabywania cech pożądanych, o których mowa w 8 dokonuje się okresowej oceny postępów dziecka w tym zakresie w związku z ustaleniem ocen śródrocznych i rocznych z wszystkich zajęć edukacyjnych, a w szczególności oceny z zachowania
Harmonogram działań wychowawczych w pierwszym etapie edukacyjnym klasy I III Szkoły Podstawowej L.P. Cele i treść zadania Sposób realizacji Termin Osoby odpowiedzialne 1. Miejsce dziecka w grupie rówieśniczej i nauka działania w grupie: - poczucie przynależności do danej klasy, - wyrażanie potrzeb działania w grupie rówieśniczej, - współtworzenie i respektowanie norm grupowych, - współodpowiedzialność za działania grupy. - wybór samorządu klasowego, - zabawy integrujące zespół klasowy, - organizowanie imprez, uroczystości klasowych i szkolnych (ślubowanie klas pierwszych, Święto Szkoły, klasowe ognisko, zabawa andrzejkowa, Mikołajki, Wigilia, Powitanie Wiosny), wycieczek turystyczno krajoznawczych po najbliższej okolicy, oraz cotygodniowe wyjazdy na basen. wrzesień cały rok wychowawcy klas I - III 2. Poznanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku szkolnym i rodzinnym: - okazywanie w słowie i działaniu szacunku dla rówieśników i osób starszych, - nawykowe stosowanie zwrotów grzecznościowych, poznanie symboli narodowych i nabycie umiejętności zachowania się wobec nich, - przestrzeganie Statutu Szkoły odnośnie ubioru i schludnego wyglądu. - podejmowanie tematyki na zajęciach lekcyjnych poprzez opowiadania, scenki rodzajowe, dramę, rozmowę, pogadanki, - prezentacja symboli narodowych i godnego zachowania się wobec nich: nauka Hymnu Państwowego, postawy i szacunku wobec Flagi i Godła Państwowego, - zapoznanie uczniów i rodziców ze Statutem Szkoły i konsekwencjami nieprzestrzegania jego wytycznych. cały rok wrzesień wychowawcy klas I III, nauczyciele
3. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych: - znajomość i rozumienie pojęć stosownie do wieku: prawo, obowiązek, tolerancja, godność, - świadomość własnych praw, instytucji do których można zwrócić się o pomoc, - dostrzeganie różnic pomiędzy ludźmi i ich akceptowanie, - rozróżnianie dobra i zła oraz odpowiednie reagowanie, - nabywanie nowych doświadczeń z zakresu stosowania zasad bezpieczeństwa. - zapoznanie z dokumentami Szkoły: Statutem, PSO i innymi, - podejmowanie tematyki poprzez stosowanie scenek sytuacyjnych: dramy, rozmów, prac plastycznych i innych, - ćwiczenia asertywności, - prezentacje multimedialne, - spotkania z policjantem, ratownikiem medycznym oraz ratownikiem WOPR, pielęgniarką, strażakiem. wrzesień cały rok wychowawcy klas I III
Harmonogram działań wychowawczych w drugim etapie edukacyjnym klasy IV VI Szkoły Podstawowej L.P. Cele i treść zadania Sposób realizacji Termin Osoby odpowiedzialne 1. Rozwijanie samorządnej działalności uczniów: - rozumienie pojęcia samorządność poprzez działanie wszystkich uczniów w klasie i w szkole, - rozwijanie poczucia odpowiedzialności za sprawy klasy i szkoły, - przypomnienie uczniom o ich obowiązkach, a także o sankcjach w przypadku ich nie przestrzegania, - przestrzeganie zasad obowiązujących w szkole na zajęciach i w czasie przerw, - zastosowanie zasad szkolnej demokracji. - wybór samorządu klasowego i szkolnego, - opracowanie planu SU, - współudział uczniów w organizacji i przebiegu imprez i uroczystości szkolnych, - realizacja tematyki godzin wychowawczych, - konsekwentne egzekwowanie stosowania się do reguł obowiązujących w szkole. wrzesień cały rok Dyrekcja Szkoły, wychowawcy klas IV VI, opiekunowie SU 2. - Kształcenie umiejętności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi: - poznanie i stosowanie w praktyce zasad aktywnego słuchania, - opanowanie umiejętności jasnego i konstruktywnego formułowania własnych wypowiedzi, - opanowanie umiejętności bezpośredniego - ćwiczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej, - trening asertywności na godzinach wychowawczych, - ćwiczenia empatii, aranżowanie sytuacji problemowych. cały rok wychowawcy klas IV VI, nauczyciele
i otwartego wyrażania swoich próśb, oczekiwań i sądów, - opanowanie umiejętności rozumienia uczuć innych. 3. Poznanie swoich mocnych i słabych stron oraz praca nad nimi: - nabywanie umiejętności obiektywnej oceny własnego postępowania, - nabywanie świadomości własnych wad i zalet, - akceptacja siebie, - dostrzeganie wpływu innych na kształtowanie osobowości, - wykształcenie postawy krytycyzmu wobec wzorców propagowanych w środkach masowego przekazu. - podkreślanie mocnych i słabych stron ucznia przez wychowawcę i nauczycieli poszczególnych przedmiotów, - stosowanie aktywnych metod na godzinach wychowawczych mających na celu poznanie samego siebie, - trening asertywności, - uwzględnienie w tematyce godzin wychowawczych problemów masmediów. cały rok nauczyciele 4. Wdrażanie do planowania własnych działań i przewidywania ich skutków: - zrozumienie potrzeby wyznaczania sobie celów i dążenia do ich osiągnięcia, - ukazanie możliwości realizowania się w różnych zawodach, - planowanie własnej przyszłości i kariery zawodowej, - nabycie umiejętności dokonania samokontroli i samooceny. - podejmowanie tematyki wyboru zawodu na godzinach wychowawczych, - organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych zawodów, np. policjantem, pielęgniarką, leśniczym. wg planów wychowaw ców klasowych wychowawcy klas, dyrektor szkoły
5. Kształtowanie postaw ekologicznych i prozdrowotnych. - udział w konkursach i akcjach ekologicznych, - organizowanie Dnia Sportu, - organizowanie wycieczek krajoznawczych, - spotkania z pielęgniarką szkolną (badania bilansowe, sprawdzanie czystości, pogadanki na temat higieny osobistej i zdrowego stylu życia. cały rok wychowawcy klas IV VI, pielęgniarka 6. Upowszechnianie tradycji i kultury regionalnej: - dostrzeganie własnych korzeni i swojego miejsca na Ziemi, - poznanie elementów historii i kultury najbliższego środowiska, - budzenie szacunku do symboli regionalnych, postaci związanych z historią regionu i jego współczesnym życiem. - udział w konkursach o tematyce regionalnej, - przygotowanie apelu świątecznego, - współpraca z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Kętach, Biblioteką Miejską i Muzeum. wg harmono gramu imprez szkolnych wychowawcy 7. Ukazanie roli rodziny w życiu człowieka: - przekonanie o nadrzędnej roli rodziny w życiu każdego człowieka funkcje rodziny, - wspieranie rodziców w procesie wychowania, - poznanie praw i obowiązków dziecka oraz rodziców, - uświadomienie konieczności dostosowania potrzeb dziecka z możliwościami rodziców, - omówienie wpływu atmosfery rodzinnej na funkcjonowanie człowieka. - pogadanki, rozmowy z uczniami, tworzenie projektów na zajęciach edukacyjnych, - wykonanie drzewa genealogicznego. - spotkania z pedagogiem szkolnym uczniów i rodziców. cały rok wychowawcy klas IV VI, nauczyciele
8. Współdziałanie z rodzicami w procesie wychowania. - współpraca z rodzicami w zakresie wychowania dzieci, - działalność Rady Rodziców, - spotkania z rodzicami, - udział rodziców w uroczystościach szkolnych, np.: rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, Święto Szkoły, obchody Dnia Dziecka i Sportu. cały rok, kalendarz imprez i uroczystośc i szkolnych Dyrekcja, nauczyciele
Harmonogram działań wychowawczych w trzecim etapie edukacyjnym Gimnazjum L.P. Cele i treść zadania Sposób realizacji Termin Osoby odpowiedzialne 1. Zapoznanie uczniów i rodziców z dokumentacją regulującą życie szkoły. - omówienie z rodzicami i uczniami obowiązujących dokumentów: Statutu Szkoły, PSO, Programu Wychowawczego Szkoły, Programu Profilaktycznego Szkoły. wrzesień wychowawcy 2. Rozpoznanie środowiska rodzinnego uczniów i ich potrzeb: - współpraca z pedagogiem szkolnym, - określenie potrzeb ucznia i form pomocy. - indywidualne rozmowy z uczniami i rodzicami. wrzesień, pedagog, rodzice 3. Integracja zespołu klasowego: - uświadomienie sobie mocnych i słabych stron, - umiejętność współistnienie w grupie. - zajęcia integracyjno asymilacyjne, - organizacja i udział w uroczystościach szkolnych i klasowych, - praca w samorządzie szkolnym. wrzesień, opiekun SU
4. Rozwijanie samorządnej działalności uczniów: - kształtowanie umiejętności pracy w grupie, odpowiedzialności za powierzone i wykonywane zadania. - wybór przedstawicieli do samorządu klasowego i szkolnego (wg przyjętego regulaminu). wrzesień opiekun SU 5. Przygotowanie ucznia do samodzielnego życia: - umiejętność bycia asertywnym, obrony swoich praw przy zachowaniu zasad kultury osobistej, - radzenie sobie ze stresem. - warsztaty, ćwiczenia dotyczące technik aktywnego słuchania i koncentracji, - treningi wskazujące sposoby radzenia sobie ze stresem, - redagowanie gazetek klasowych i szkolnych, - stosowanie technik sprzyjających budowaniu atmosfery zaufania. rodzice, psycholog, pedagog, uczniowie 6. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach: - respektowanie praw innych, - wyrażanie opinii i formułowanie sądów w sposób taktowny. - zajęcia doskonalące techniki dyskusji i wyrażania własnych opinii, - propagowanie pozytywnych wartości przez postawę nauczyciela, - pogadanki na temat zasad zachowania. rodzice, uczniowie 7. Poznawanie reguł zachowania w różnych sytuacjach i miejscach: - tworzenie zbioru norm kulturalnego postępowania oraz wzorców zachowań w szkole i miejscach publicznych, - kształtowanie umiejętności doboru stroju i zachowania adekwatnego do okoliczności. - propagowanie właściwych postaw i zachowań, - ocena zachowania własnego i innych, - dyskusje, - autoprezentacja, - wyróżnianie właściwych zachowań (zgodnie z systemem nagród przyjętych w Statucie Szkoły). nauczyciele
8. Propagowanie zdrowego stylu życia: - przestrzeganie higieny osobistej i higieny pracy, - propagowanie aktywnego i bezpiecznego wypoczynku. - preferowanie zdrowego stylu życia, - pogadanki dotyczące rozsądnej diety i higieny okresu dojrzewania. rodzice, uczniowie, pielęgniarka 9. Przygotowanie i prowadzenie działań wspomagających rozwój uzdolnień i talentów: - rozwijanie zainteresowań poprzez wspieranie motywacji wewnętrznej, - poznanie technik zapamiętywania i uczenia się, - organizowanie warsztatu pracy ucznia. - prezentacja zainteresowań i osiągnięć uczniów, - stosowanie różnorodnych technik, - wymiana doświadczeń, - udział uczniów w różnorodnych konkursach i projektach szkolnych i pozaszkolnych. rodzice, uczniowie 10. Kształtowanie postaw tolerancji: - poznawanie odmiennych tradycji, współuczestniczenie w kulturze regionalnej, narodowej i europejskiej, - znajomość i poszanowanie polskich tradycji, - poznawanie religii, obyczajów i zwyczajów innych narodów, - wyrabianie troskliwego stosunku do pamiątek kultury i przyrody. - zdobywanie wiadomości przy wykorzystaniu różnych źródeł informacji, - organizacja konkursów o tematyce religijnej oraz szkolnych uroczystości. wg harmono gramu uroczystośc i szkolnych nauczyciele 11. Rozumienie konieczności ochrony środowiska - zaangażowanie w problematykę ekologiczną
i dbałości o jego utrzymanie: - kształtowanie aktywnych postaw w działaniach na rzecz środowiska, - zrozumienie konieczności zachowań ekologicznych, - poznawanie piękna przyrody w regionie i umiejętność doceniania go. wykonywanie projektów, - czynne uczestnictwo w akcji Sprzątania świata, - pielęgnacja roślin w klasie i w szkole. wg harmono gramu uczniowie 12. Kształtowanie postaw patriotycznych: - uczenie szacunku dla symboli narodowych, państwowych i religijnych, - poznawanie historii, kultury i tradycji swojego regionu. - uczestnictwo w obchodach świąt narodowych, państwowych i religijnych, - odwiedzanie miejsc pamięci, muzeów i wystaw. wg harmono gramu uczniowie 13. Rozumienie potrzeby i umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji: - poznawanie: TV, radio, Internet, encyklopedie, słowniki, wydawnictwa naukowe i popularno naukowe, czasopisma, - kształtowanie umiejętności krytycznego podejścia do źródła. - praca z komputerem, tekstami, - analiza materiałów i źródeł informacyjnych, - zapoznanie z zasadami korzystania z biblioteki. uczniowie 14. Współpraca z rodzicami w pokonywaniu trudności związanych z okresem dojrzewania wychowanków, - próby rozwiązywania problemów wieku dorastania, - czynny udział w zajęciach wychowania do życia w rodzinie, spotkania z psychologiem, pedagogiem i pielęgniarką. wg harmono gramu pedagog, psycholog, rodzice
- podejmowanie rozmów na temat koleżeństwa, przyjaźni, miłości, - przełamanie tematów tabu. 15. Poznawanie współczesnych zagrożeń związanych z paleniem papierosów, alkoholem, wziewnymi narkotykami, lekami psychotropowymi, dopalaczami: - poznawanie powodów sięgania po używki oraz argumentów przeciw, - poznawanie skutków oddziaływania substancji uzależniających. - pogadanki i dyskusje na godzinie wychowawczej, - prelekcje i warsztaty, - współpraca z instytucjami wspierającymi działalność wychowawczą szkoły. wg harmono gramu pedagog, psycholog, pielęgniarka 16. Uświadomienie przez uczniów celów ich dążeń i planów na przyszłość: - poznawanie siebie, swoich talentów i zainteresowań, - podejmowanie problematyki wyboru zawodu, - uświadomienie potrzeb i celów działania. - gromadzenie informacji o ludziach godnych naśladowania autorytety, - spotkania i konsultacje z pedagogiem i psychologiem oraz specjalistą z zakresu pro orientacji zawodowej, - spotkania z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych. pedagog, psycholog, uczniowie 17. Wspieranie ucznia w poszukiwaniu pozytywnych wartości: - umiejętność rozróżniania dobra i zła oraz właściwego reagowania na zło, - poszanowanie innych, akceptacja i tolerancja dla ich odmienności. - przekazywanie pozytywnych wartości przez postawę nauczyciela - organizowanie imprez okolicznościowych, - udział w akcjach charytatywnych, - organizowanie pomocy koleżeńskiej. wg harmono gramu uczniowie
18. Angażowanie rodziców w życie szkoły: - ustalenie wspólnej z rodzicami strategii jednolitego frontu w działaniach mających na celu uzyskanie jak najlepszych wyników w pracy opiekuńczo wychowawczej. - zebrania informacyjne i pedagogizacja rodziców, - wspólne wycieczki i wyjścia, - przeprowadzanie wywiadów z rodzicami, - pomoc rodziców w organizacji imprez szkolnych. wg harmono gramu Dyrekcja, rodzice