PROGRAM PROFILAKTYCZNY Najmniej człowiek zdziała tym, co mówi, Więcej tym, co robi, a najwięcej tym, kim jest Seneka Młodszy Wrzesień 2016 r.
SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole. III. Diagnoza obszarów problemowych. IV. Profilaktyka w szkole. V. Cele i zadania szkolnej profilaktyki. 1. Cele. 2. Treści programowe. 3. Metody pracy. 4. Przewidywane efekty działań profilaktycznych. 5. Sposoby ewaluacji. VI. Plan działań profilaktycznych.
I. Wstęp: Program profilaktyczny szkoły oraz program wychowawczy powinny tworzyć spójną całość. Program profilaktyczny to wyodrębnienie planu specyficznych oddziaływań wychowawczych, nastawionych na przeciwdziałanie zagrożeniom występującym w środowisku. Poniższy program profilaktyczny ma służyć każdemu wychowawcy. Istota polega na tym, aby wspólnie z młodzieżą wybrać tematykę, która będzie realizowana na godzinach wychowawczych. To sami nauczyciele i uczniowie decydują jaką tematyką i w jakim okresie czasu będą się zajmować. Ważne jest włączenie rodziców do tych działań. Niektóre tematy powinny być poruszone na spotkaniach z rodzicami, warto na nie zapraszać również młodzież, aby wspólnie dyskutować nad danym zagadnieniem, problemem. II. Podstawy prawne działań profilaktycznych podejmowanych w szkole: Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich. (Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz. 109). Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego. (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późniejszym zam.) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii. (Dz. U. z 2003r. Nr 24, poz. 198) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. (Dz. U. z 1996r. Nr 10, poz. 55) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz.1493, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Rządowy Program Bezpieczna i Przyjazna Szkoła na lata 2014-2016 III. Diagnoza obszarów problemowych: 1. Wagary 2. Palenie papierosów, picie alkoholu, dopalacze, leki nasenne i uspokajające 3. Ubóstwo materialne- brak środków finansowych na wycieczki, wyjazdy do kina, teatru 4. Niedostosowanie społeczne 5. Przemoc i agresja 6. Niska kultura osobista
Występujące problemy w szkole są odzwierciedleniem przemian zachodzących w społeczeństwie. Dlatego szkoła powinna spierać w dążeniu do osiągnięcia życiowych celów. Efektywność podejmowanych działań w stosunku do młodzieży zależeć w znacznym stopniu będzie od możliwości włączenia rodziców, ponieważ są oni pierwszymi wychowawcami tym zakresie przekazując system norm i wartości. Szkoła natomiast powinna spełniać rolę wspierającą, konstruując programy edukacyjne, profilaktyczne i wychowawcze. IV. Profilaktyka w szkole: Szkolny Program Profilaktyki adresowany do uczniów, nauczycieli i rodziców jest zgodny z: - statutem szkoły; - szkolnym programem wychowawczym; - regulaminem szkoły. PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA będzie skierowana do uczniów i rodziców. Jej celem jest zapobieganie przejawom agresji i przemocy oraz niedostosowaniu społecznemu. Działaniom prewencyjnym objęci zostaną uczniowie z grup niskiego ryzyka. Realizatorami tych działań będą wszyscy nauczyciele, pedagog szkolny wspierani przez specjalistów. PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA skierowana będzie do grup powyższego ryzyka. Celem działań jest umożliwienie wycofania się z ryzykownych zachowań. Pomoc uczniom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów, wspieranie tych osób w sytuacjach trudnych. Pomoc będzie organizowana przez pedagoga szkolnego, psychologa, poradnię psychologiczno-pedagogiczną. W ramach programu podjęte zostaną: - działania informacyjne; - działania edukacyjne; - działania integracyjne; - działania interwencyjne. Opracowana została również procedura postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożeń związanych z niewłaściwymi zachowaniami młodzieży przy współpracy szkoły z policją. Program jest otwarty i może ulegać modyfikacji. Jest uzupełnieniem programu wychowawczego i ukierunkowany na wszechstronny rozwój ucznia poprzez: - kształtowanie właściwej postawy ucznia; - poznawanie i przestrzeganie norm społecznych; - przeciwdziałanie agresji i przemocy; - budowanie postaw życzliwości.
1. Realizatorzy działań profilaktycznych: Dyrektor/Wicedyrektor - monitoruje pracę wychowawców, pedagoga szkolnego; - dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych i wychowawczych. - podejmuje działania profilaktyczno- wychowawcze w stosunku do uczniów i rodziców, Nauczyciel-wychowawca - doskonali swoje kwalifikacje; - realizuje zadania we współpracy z rodzicami; - dba o poczucie bezpieczeństwa w klasie. Rodzice - korzystają z pomocy pedagoga szkolnego; - biorą udział w tworzeniu, ewaluacji szkolnego programu profilaktyki Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna; - Policją; - MGOPS; - Kuratorem Sądowym ds. Rodzinnych i Nieletnich VI. Cele i zadania szkolnej profilaktyki: Zapobieganie i przeciwdziałanie przejawom zachowań agresywnych: reagowanie na próby zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy; dostarczenie wiedzy o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych, palenia papierosów i stosowania środków odurzających. Ograniczenie i eliminowanie zachowań problemowych występujących wśród młodzieży jak: wagary, agresja, kradzieże. pomoc w rozwijaniu umiejętności społecznych i psychologicznych; redukowanie agresywnych zachowań w grupie rówieśniczej; popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Kształtowanie osobowości ucznia w celu lepszego funkcjonowania w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. budowanie poczucia własnej wartości i zachowań asertywnych; warsztaty z komunikacji interpersonalnej.
Wypracowanie form współpracy z rodzicami w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży: pedagogizacja rodziców; porady, konsultacje; zaangażowanie rodziców w życie szkoły. 2. Treści programu będą realizowane podczas: lekcji; godzin wychowawczych; zajęć z pedagogiem szkolnym, psychologiem; zajęć prowadzonych przez specjalistów; zajęć pozalekcyjnych i inni. 3. Metody pracy: pogadanki dyskusje burz mózgów wykłady warsztaty dla nauczycieli, rodziców gry i zabawy psychologiczne i inne. 4. Przewidywane efekty działań profilaktycznych: W wyniku realizacji działań profilaktycznych uczeń: uzyskuje pomoc psychologiczno- pedagogiczną; uświadamia sobie zagrożenia i potrafi im przeciwdziałać; osiąga dojrzałość psychospołeczną; występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających lekcje. 5. Sposoby ewaluacji: obserwacja zachowań analiza ankiet(uczniowie, nauczyciele, rodzice) sondaże wśród uczniów, rodziców; rozmowy uczniami, rodzicami; analiza dokumentów (plan pracy wychowawcy, dzienniki).
VI. Plan działań profilaktycznych: I OBSZAR: Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu (wagary, palenie papierosów, picie alkoholu, ubóstwo materialne) L.P. ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI 1. Poznanie środowiska - ankieta diagnozująca rodzinnego ucznia - sporządzanie list uczniów wymagających pomocy - rozmowa z uczniami -rozmowa z rodzicami - wywiady środowiskowe - współpraca z MGOPS -wizyty w domu ODPOWIEDZIALNI, klas TERMIN IX-X 2. Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę 3. Zapobieganie zachowaniom ryzykownym typu: palenie papierosów, picie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych, inicjacja seksualna, cyberprzemoc, dopalacze, - sprawdzanie nieobecności na każdej lekcji - rozliczanie opuszczonych lekcji - prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi - spotkania informacyjne z rodzicami - filmy edukacyjne - spotkania ze specjalistą - gazetki tematyczne - zajęcia z asertywności - ankieta diagnozująca - realizacja tematyki antyalkoholowej na godz. Wychowawczych - - procedury postępowania - spotkania z lekarzem Wszyscy nauczyciele Policja Służba zdrowia Zgodnie z planem Wywiadówek roku szkolnego
4. Podnoszenie stanu dyscypliny zmierzające do wyeliminowania zjawiska nikotynizmu - przestrzeganie zakazu palenia przez młodzież na terenie szkoły - zakaz opuszczania terenu szkoły podczas przerwy Wszyscy nauczyciele pedagog szkolny 5. Diagnoza zjawiska nikotynizmu, spożycia alkoholu wśród młodzieży, używania środków psychoaktywnych - Opracowanie ankiety dla uczniów - Opracowanie ankiety dla rodziców, członków RP 6. Współpraca z rodzicami - zaangażowanie rodziców w poszukiwaniu rozwiązań i środków zaradczych - zorganizowanie spotkań warsztatowych z rodzicami na wybrane tematy specjaliści całego roku szkolnego 7. Przestrzeganie Regulaminu Szkoły 8. Pomoc młodzieży mającej kłopoty w nauce i zachowaniu - stosowanie kar w przypadku stwierdzenia, że uczeń znajduje się pod wpływem: środków odurzających, alkoholu - upowszechnianie zasad regulaminu wewnątrzszkolnego - wspieranie rodziców w nawiązywaniu kontaktu z poradniami specjalistycznymi - zajęcia socjoterapeutyczne z uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym i niedostosowanych społecznie. Dyrektor Pedagog całego roku Według potrzeb
9. Szkolenia nauczycieli w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych - konferencje - warsztaty - szkolenia - studia podyplomowe Pracownicy szkoły II OBSZAR: Przeciwdziałanie zjawisku agresji i przemocy L.P. ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Symulowanie różnych form aktywności uczniów wychowawcy, roku szkolnego - organizacja aktywnego wypoczynku (wycieczki, biwaki) - udział w zajęciach Klubu Sportowego nauczyciele wychowania fizycznego, - Tydzień Kultury Polskiej poloniści, bibliotekarz 2. Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie agresji, mobingowi, - spotkanie klas I z pedagogiem - zajęcia integrujące w klasach - gry i zabawy psychologiczne - zajęcia z komunikacji interpersonalnej - wycieczki, biwaki, ogniska - apele szkolne Pedagog, Psycholog wychowawcy roku 3. Zapoznanie uczniów z zasadami dobrego zachowania i kulturalnego odnoszenia się do siebie, eliminowanie wulgaryzmów i dewastacji mienia. - zajęcia edukacyjno informacyjne w ramach godzin wychowawczych - spotkania z przedstawicielami policji - współpraca z samorządem szkolnym. Psycholog wychowawcy Specjalista do spraw nieletnich i patologii W miarę potrzeb
4. Diagnoza zjawiska agresji, przemocy fizycznej i psychicznej wśród uczniów - opracowanie ankiety dla uczniów dotyczącej agresji, przemocy fizycznej i psychicznej w grupie rówieśniczej Raz w roku 5. Realizacja programów profilaktycznych dotyczących agresji - pogadanki nt. agresji i przemocy - wiedza prawna o konsekwencjach agresji i przemocy Policja W miarę potrzeb 6. Aktywizacja rodziców, organizacji do walki z agresją Spotkani rodziców i młodzieży z przedstawicielami Sądu Rejonowego, Policji, pracownikami PPP wychowawcy w ciągu roku 7. Wyrabianie u uczniów poczucia wspólnoty szkolnej - praca koła polonistycznego - apele szkolne - dyżury uczniowskie - konkursy szkolne np. Jesienny ogród - Uroczystości szkolne: Dzień Edukacji Narodowej, Odzyskanie Niepodległości - Wigilie klasowe - Walentynki - Święto 3- Maja - Święto Patrona szkoły - Uroczyste pożegnanie uczniów kończących szkołę wychowawcy Dyrekcja Samorząd Uczniowski szkolny 8. Powołanie Koordynatora ds. Bezpieczeństwa w szkole - opracowanie planu pracy prowadzenie zajęć w oddziałach klasowych - współdziałanie z instytucjami, organizacjami w przeciwdziałaniu agresji Koordynator ds. bezpieczeństwa
III OBSZAR: Kreowanie właściwych postaw i własnego wizerunku L.P. ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Stała kontrola zachowań pozytywnych, negatywnych uczniów 1. Wnikliwa analiza zachowania uczniów na lekcjach, przerwach, wycieczkach szkolnych. Pedagog roku 2. Praca koła polonistycznego 1. Opracowanie planu pracy koła. 2. Zachęcanie młodzieży do uczestnictwa w zajęciach. 3. Konkursy literackie poloniści Poloniści, bibliotekarz 3. Rozwijanie Wspólnoty Szkolnej 4. Podnoszenie poziomu kultury osobistej wśród uczniów 1. Apele szkolne. 2. Organizacja szkolnych dyżurów uczniowskich. 3. Organizacja w ramach czasu wolnego wycieczek, spotkań. 4. Tydzień kultury polskiej. 5. Udział w Powiatowym Konkursie Ortograficznym. 6. Imprezy antynikotynowe w związku z akcją Dzień bez papierosa ( konkurs na najciekawszy plakat, pracę plastyczną,) 1. Kultura osobista ( w tym słowa) tematyka zajęć z Wiedzy o kulturze. 2. Rozmowy na temat kultury osobistej w ramach Godzin Wychowawczych Dyrekcja, Opiekun SU Poloniści, bibliotekarz historii Poloniści Pedagog Pielęgniarka szkolna Samorząd Uczniowski Nauczyciel Wiedzy o kulturze Praca ciągła
IV OBSZAR: Troska o dobry wizerunek szkoły ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI 1. Systematyczne wzbogacanie własnego warsztatu pracy 2. Nawiązanie współpracy z instytucjami wspomagającymi proces wychowania 3. Promocja szkoły w środowisku lokalnym 1. Aktywny udział w organizowanych szkoleniach, konferencjach naukowych. 2. Zamieszczanie publikacji naukowych na łamach strony internetowej Zespołu Szkół. 3. Edukacja czytelnicza i medialna. 1. Wypracowywanie jak najlepszych metod oddziaływania wychowawczego na młodzież. 2. Zaangażowanie instytucji w sprawy, problemy szkolne. 1. Powołanie zespołu ds. promocji szkoły 2. Wyjazdy promujące szkołę. 3. Organizacja Dnia Otwartego. 4. Aktualizacja strony internetowej ZS. 5. Współpraca z mediami. Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele Pedagog Zespół do promocji szkoły. TERMIN roku roku