PROGRAM PROFILAKTYCZNY STOP PRZEMOCY, WANDALIZMOWI I UŻYWKOM OPRACOWANY DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr1 im. ARMII KRAJOWEJ W GOSTYNINIE PRZEZ mgr RENATĘ NYCKOWSKĄ mgr MAŁGORZATĘ JĘDRZEJEWSKĄ GOSTYNIN WRZESIEŃ 2002
Analizując sposób postępowania uczniów w ostatnich latach, widać wyraźnie problem narastającej brutalizacji zachowań uczniów, przejawy wandalizmu oraz różnego rodzaju uzależnień takich jak: alkoholizm, nikotynizm, narkomania. Z tego powodu uznaliśmy, że należy podjąć działania mające na celu zapobieganie i przeciwdziałanie tymże uzależnieniom. Adresatami programu profilaktycznego Stop przemocy, wandalizmowi i używkom są przede wszystkim uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 w Gostyninie, których chcemy chronić przed przejawami przemocy w jak najszerszym pojęciu, a także pragniemy naszym wychowankom wskazywać normy postępowania bez przejawów wandalizmu, przemocy oraz uciekania się do korzystania z różnych używek. CELE PROGRAMU 1. Przeciwdziałanie i redukowanie przemocy w szkole, domu i środowisku lokalnym dla uzyskania przyjaznych więzi międzyludzkich w relacjach uczeń uczeń, nauczyciel uczeń, dziecko rodzic, kolega koleżanka itp. 2. Przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia własnego, szkoły, społecznego. 3. Wyrobienie nawyku troski i poszanowania zdrowia własnego jak i innych. 4. Uświadomienie i poszerzenie wiedzy uczniów o szkodliwości palenia tytoniu, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków oraz ich negatywnym wpływie na organizm człowieka. SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELÓW 1. Podejmowanie środków zaradczych mających na celu zredukowanie negatywnych skutków, wynikających z zagrożenia dzieci przemocą w szkole, domu, środowisku lokalnym; wandalizmem oraz wszelkiego rodzaju uzależnieniami. 2. Modelowanie określonego typu zachowań za pomocą uporządkowanego zbioru zasad postępowania. 3. Prowadzenie zajęć edukacyjnych mających na celu wyrobienie odpowiednich, pożądanych postaw wobec zjawisk: przemocy, wandalizmu, uzależnień. 4. Podjęcie szeroko rozumianej współpracy z rodzicami. 5. Współdziałanie z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Komendą Policji, Sądem Rejonowym. 6. Aktualizowanie i poszerzanie wiedzy nauczycieli. 7. Sukcesywna pedagogizacja rodziców. 8. Niezwłoczne interweniowanie wszystkich pracowników szkoły, rodziców a także uczniów w jakiekolwiek przejawy przemocy, wandalizmu oraz pojawiających się uzależnień. 9. Przygotowywanie ściennych gazetek tematycznych. CEL PIERWSZY SZCZEGÓŁOWY Redukcja wszelkich zjawisk przemocy i przejawów wandalizmu. GŁÓWNE HASŁO Szkoła naszym drugim domem szanujemy siebie nawzajem i wszystko, co nas otacza.
SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELU 1. Opracowanie na godzinach do dyspozycji wychowawcy przez uczniów i nauczyciela listy niepożądanych zachowań i przejawów wandalizmu.(spisane na dużym arkuszu papieru). 2. Przekazanie wypracowanych materiałów Samorządowi Uczniowskiemu. 3. Opracowanie przez SU w oparciu o pozyskane materiały kilku zasad ogólnych, które staną się obowiązujące dla całej społeczności uczniowskiej. 4. Wywieszenie listy obowiązujących zasad na tablicy ściennej SU. 5. Zapoznanie z zasadami wszystkich uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy. 6. Systematyczne nauczanie dzieci samokontroli poprzez uświadamianie przeżywanego aktualnie stanu emocjonalnego i naukę radzenia sobie z własną emocjonalnością. 7. Przeprowadzenie pogadanek mających na celu stworzenie motywacji do zmiany zachowań poprzez uświadomienie uczniom, że na emocje można wpływać. 8. Aranżowanie sytuacji generalizujących wzrost świadomości i wrażliwości uczestników programu. 9. Poprawa więzi uczniowskich, szkolnych oraz rodzinnych. 10. Wyrobienie postawy odpowiedzialności za swoje bezpieczeństwo wraz z umiejętnością przewidywania skutków zachowań własnych dla bezpieczeństwa swojego i innych ludzi. 11. Kształtowanie postawy tolerancji wobec innych ludzi. 12. Nauka nie używania przemocy w kontaktach z innymi. 13. Poszanowanie mienia własnego. 14. Wdrażanie i umacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie społeczne poprzez szczególne poszanowanie mienia szkolnego. 15. Egzekwowanie ogólnie przyjętych norm postępowania przez wszystkich uczestników programu (uczniów, nauczycieli, rodziców). CEL DRUGI SZCZEGÓŁOWY Poszerzenie wiedzy uczniów na tematy szkodliwego wpływu tytoniu, alkoholu, narkotyków na organizm człowieka oraz konieczności troski o zdrowie własne. GŁÓWNE HASŁO Życie bez nałogów to zdrowe życie. SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELU 1. Realizacja programów profilaktycznych: Drugi elementarz ; Nie pal przy mnie, proszę ; Edukacja antynikotynowa. 2. Wykorzystanie przez nauczycieli scenariuszy lekcji ukierunkowanych na problemy istniejących zagrożeń i uzależnień. 3. Poszerzenie wiedzy pedagogów poprzez udział w szkoleniowych posiedzeniach Rady Pedagogicznej, Zespołu Wychowawczego.
4. Szeroko rozumiana pedagogizacja rodziców na temat uzależnień oraz zdrowego trybu życia ich samych a także ich pociech. 5. Organizowanie przez wychowawców spotkań dla uczniów i rodziców z przedstawicielami policji, Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, pracownikami służby zdrowia. 6. Przeprowadzanie ankiet diagnozujących wśród dzieci i korelowanie ich wyników z podejmowanymi działaniami. SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU DZIAŁANIA SKIEROWANE NA UCZNIÓW 1. Stworzenie norm zachowań obowiązujących wszystkich uczniów, egzekwowanych przez wychowawcę. 2. Zajęcia edukacyjne o charakterze warsztatowym na tematy: a. Agresja, przemoc, znęcanie. b. Przemoc w domu, szkole, grupie rówieśniczej. c. Konstruktywne radzenie sobie z emocjami. d. Obrona bez agresji. e. Sposoby rozwiązywania konfliktów. f. Pomoc słabszym w sytuacjach przemocy. g. Asertywność. h. Prawa dziecka, prawa człowieka. i. Lista osób, którym mogę zaufać i liczyć na ich pomoc. j. Tolerancja wobec innych. k. Poszanowanie mienia. l. O alkoholu, narkotykach i innych używkach. m. Uzależnienie i co dalej... n. Alkoholizm, narkomania w rodzinie. o. Bierne a czynne palenie. p. Moje zdrowie-mój skarb. q. Zdrowy tryb życia, na co dzień. r. Mówić czy nie mówić (informowanie dorosłych o sytuacjach przemocy, przypadkach sięgania po papierosy, narkotyki, alkohol itp.). Działaniom edukacyjnym towarzyszyć mogą również działania ogólnoszkolne: 1. Organizacja dni lub marszu przeciw przemocy. 2. Konkursy plastyczne promujące podejmowaną tematykę np.: Nie palę! Nie przemocy! 3. Projekcje filmów o poruszanej problematyce. 4. Organizacja dni integracji i poznawania się. 5. Przygotowanie edukacyjnych przedstawień teatralnych przez starszych uczniów. 6. Zorganizowanie w klasach dyskusji na temat nałogów i tego, co szkoła może zrobić, aby lepiej przed nimi chronić. 7. Przekazanie wniosków Samorządowi Uczniowskiemu, który w oparciu o nie opracowuje deklarację Nasza szkoła bez nałogów. 8. Zapoznanie z treścią deklaracji wszystkich uczniów szkoły na godzinach do dyspozycji wychowawcy. 9. Umieszczenie deklaracji na tablicy ogłoszeń Samorządu Uczniowskiego.
PEDAGOGIZACJA RODZICÓW 1. Aktywne włączanie rodziców we wszystkie działania podejmowane przez szkołę. 2. Zapoznanie z formami agresji w szkole, jej przyczynami oraz skutkami w świetle wypracowanych przez szkołę dostępnych materiałów(ankiety, rozmowy itp.). 3. Jak radzić sobie z agresją własną i innych? 4. Jak uchronić dziecko przed przemocą? W jaki sposób pomóc dziecku poszkodowanemu? 5. Poinformowanie rodziców o procedurach postępowania wobec dzieci zachowujących się agresywnie oraz stosujących przemoc w stosunku do rówieśników. 6. Jak rozpoznać, czy moje dziecko jest uzależnione? 7. Jak uczyć zachowań asertywnych? 8. Organizacja spotkań z pracownikami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Policji. DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RADY PEDAGOGICZNEJ 1. Zapoznanie Rady Pedagogicznej z założeniami programu Stop przemocy, wandalizmowi, używkom. 2. Przydział zadań, ustalenie osób odpowiedzialnych za ich wykonanie. 3. Przeszkolenie Rady Pedagogicznej w zakresie: uczeń jako ofiara i sprawca przemocy w świetle prawa; jak radzić sobie z emocjami własnymi i innych, jak umiejętnie rozwiązywać problemy. 4. Przekazanie przygotowanych scenariuszy zajęć wychowawcom do realizacji w poszczególnych klasach.. 5. Analizowanie przypadków agresji i przemocy przez Zespół Wychowawczy. 6. Wzmożenie dyżurów na przerwach. 7. Niezwłoczna i zdecydowana interwencja pedagogów we wszystkie przejawy przemocy, wandalizmu, pojawiających się uzależnień. 8. Uruchomienie tzw. poczty zaufania dla mniej odważnych uczniów i ich rodziców w formie skrzynki. 9. Zorganizowanie tzw. dni otwartych dających możliwość indywidualnego kontaktu z rodzicami. 10. Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci poprzez zorganizowanie ciekawych zajęć pozalekcyjnych. 11. Stworzenie systemu interwencji wobec sprawców i ofiar przemocy. 12. Zredagowanie ankiet diagnozujących wymienione w programie problemy. W wyniku realizacji programu uczniowie mają posiąść zdolność samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla bezpieczeństwa i zdrowia własnego oraz innych ludzi.
ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMINY UWAGI 1.Stop przemocy i wandalizmowi. 2.Zapobieganie narkomanii. 3.Walka i zapobieganie używaniu tytoniu. -opracowanie pięciu zasad ogólnych dotyczących zwalczania i zapobiegania przejawom przemocy i wandalizmu, -wcielanie przyjętych zasad w życie, -zapoznanie uczniów z prawami dziecka, -opracowanie trybu odwoławczego w przypadkach nieprzestrzegania praw dziecka, -sporządzenie listy osób, do których może zwrócić się uczeń w przypadku pojawiających się problemów, -przeprowadzenie pogadanek w klasach na temat radzenia sobie z emocjonalnością, -pogadanki na temat Powstrzymać przemoc i wandalizm, -umacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. -ankieta Zażywaszprzegrywasz, -gazetki tematyczne w klasach, -spotkania z przedstawicielem komendy ds. narkotyków Niebieski tydzień, -przeprowadzenie pogadanek na godzinach do dyspozycji wychowawcy. -realizacja elementów programu Nie pal przy mnie proszę..., -realizacja elementów programu Edukacja antynikotynowa, -filmy profilaktyczne, -wpływ tytoniu na zdrowiepogadanki na godz.wych. -wychowawcy klas I-VI, -samorząd uczniowski -pedagog szkolny. pedagog z trzyosobowym zespołem wychowawcy policja, pedagog, wychowawcy wychowawcy klas I- III pedagog pedagog nauczyciele przyrody wychowawcy klas IV-VI październik -listopad październik listopad listopad październikllistopad październik co 2 lata szklony Realizują klasy IV-VI
4. Jak ustrzec się przed alkoholizmem. -konkurs plastyczny Alkohol twój wróg, -przeprowadzenie pogadanki na lekcji wychowawczej, -realizacja programu profilaktycznego Drugi elementarz. -opracowanie deklaracji Nasza szkoła bez nałogów nauczyciele sztuki wychowawcy pedagog, wychowawcy kl.vi, Samorząd Uczniowski I-wszy semestr II semestr I semestr MONITOROWANIE REZULTATÓW Po upływie każdego roku uczniowie wypełniają ankietę Stop przemocy, wandalizmowi i używkom diagnozującą sytuację w szkole. Opracowały: mgr Małgorzata Jędrzejewska ; mgr Renata Nyckowska