SZKOLNY PROGRAM PROFILIKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ w Tarnogórze na lata 2011-2016 Uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu 15. 09. 2011r. 1
PODSTAWA PRAWNA Program profilaktyki w Szkole Podstawowej w Tarnogórze kieruje się celami i zadaniami zawartymi w: > Statucie Szkoły > Programie Wychowawczym Szkoły oraz opiera się na: > Rozporządzenie MEN z dnia 15 stycznia 2009r. w sprawie podstawy programowej Dz. U nr 4 poz. 17 > Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczych i zapobiegawczych wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami Dz. U. nr 26 z 14 lutego 2003r. > Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. nr 61, poz. 624 ). > Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. (Dz. U. z 2001r. nr 29 poz. 323 ze zmianami w Dz. U. z 30 kwietnia 2002r. poz. 433 ). > Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991r. ( Dz. U. nr 120, poz. 526 ). > Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( Dz. U. nr 78, poz. 483 ). > Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznej i pedagogicznej ( Dz. U. 2001 r. nr 11, poz. 114 ). > Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. 2003r. nr 13, poz. 226 ). > Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996r. nr 67, poz. 329, tekst jednolity ze zmianami ). 2
CEL GŁÓWNY Celem nadrzędnym Szkolnego Programu Profilaktyki w Szkole Podstawowej w Tarnogórze jest wspomaganie rozwoju uczniów poprzez ochronę przed zagrożeniami, które mogłyby ten rozwój zaburzyć, a także reagowanie w przypadkach wystąpienia zachowań ryzykownych. IDENTYFIKACJA PROBLEMU Na podstawie analizy dokumentacji (zeszyty uwag, dzienniki lekcyjne, opinie Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, wywiadów z nauczycielami, pracownikami GOPS-u, rodzicami, niepedagogicznymi pracownikami szkoły, zauważa się, iż występują następujące problemy: agresja niska kultura słowa niewystarczająca wiedza uczniów na temat środków uzależniających niskie wyniki w nauce uczniów ryzyko wystąpienia wykluczenia społecznego ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1) Przeciwdziałanie występującej w szkole agresji; 2) Podniesienie kultury słowa wśród uczniów; 3) Pogłębianie wiedzy uczniów na temat środków uzależniających ( alkoholizm, nikotynizm, środki psychotropowe); 4) Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym uczniów poprzez realizację programu pomocy uczniom z trudnościami w uczeniu się; 5) Podjęcie działań zapobiegających wykluczeniu społecznemu; 6) Poszerzenie oferty różnorodnych form spędzania wolnego czasu; 7) Gromadzenie w bibliotece szkolnej materiałów i publikacji dotyczących profilaktyki; 3
8) Realizowanie tematyki profilaktycznej w ramach: - zajęć edukacyjnych - lekcji wychowawczych - dodatkowych spotkań 9) Realizowanie programów profilaktycznych przez wychowawców oraz specjalistów z zewnątrz; 10) Omawianie bieżących problemów wychowawczych w szkole na posiedzeniach Rady Pedagogicznej i spotkaniach z rodzicami; 11) Organizowanie w szkole imprez tematycznych (konkursy, przedstawienia); 12) Realizowanie współpracy z GOPS-em i innymi instytucjami wspierającymi szkołę; 13) Stała współpraca z rodzicami w celu przekazania im wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń. Zapoznanie rodziców z działaniami szkoły podjętymi w związku z występującymi problemami; 14) Promocja zdrowego stylu życia; 15) Kształtowanie świadomości ekologicznej; 16) Kształtowanie systemu wartości - czerpanie wzorców osobowych; 17) Kształtowanie nawyków właściwego zachowania w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. ZADANIA REALIZOWANE BĘDĄ W NASTĘPUJĄCYCH OBSZRACH: Obszar I - Zachowania agresywne Obszar II - Kultura osobista Obszar III - Niebezpieczeństwo uzależnień Obszar IV - Niska motywacja do nauki i osiągania sukcesów szkolnych Obszar V - Niepowodzenia w nauce Obszar VI - Zagrożenie wykluczeniem społecznym Obszar VII - Zdrowy styl życia Obszar VIII - Zachowanie w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia 4
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ W WYBRANYCH OBSZARACH Obszar I: Zachowania agresywne Ograniczenie i eliminowanie zachowań agresywnych uczniów Przeciwdziałanie występującej wśród uczniów agresji. Cyberprzemoc - organizowanie spotkań z udziałem psychologa, dla uczniów, rodziców nauczycieli - realizowanie wybranych programów profilaktycznych zmierzających do eliminowania zachowań agresywnych - organizowanie zajęć na temat agresji, jej przyczyn, skutków i sposobów reagowania na nią - konsekwentne stosowanie kar za zachowania agresywne - promowanie wśród uczniów postaw asertywnych - organizowanie zajęć poruszających problem Cyberprzemocy - współpraca z organizacjami wspierającymi szkołę ( Policja, Straż Pożarna - udział w ogólnopolskiej akcji Szkoła bez przemocy - psycholog 5
Obszar II: Kultura osobista Podniesienie kultury osobistej uczniów. Podniesienie kultury osobistej ze szczególnym uwzględnieniem kultury słowa. - promowanie zasad kulturalnego zachowania się w szkole i poza nią za szczególnym uwzględnieniem zwrotów grzecznościowych - prezentacja zasad kulturalnego stylu bycia na gazetkach szkolnych - organizowanie zajęć na następujące tematy: * zasady komunikacji interpersonalnej * jak rozwiązywać konflikty? Uwrażliwienie na potrzeby innych. - udział w akcjach charytatywnych cyklicznych i wynikających z aktualnych potrzeb - organizowanie akcji dla uczniów potrzebujących pomocy - Samorząd Uczniowski 6
Obszar III: Niebezpieczeństwo uzależnień Zapobieganie uzależnieniom wśród uczniów. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą skutków stosowania używek ( nikotyna, alkohol, środki pobudzające tzw. dopalacze ). - organizowanie zajęć edukacyjnych na temat zagrożeń wynikających z uzależnień od alkoholu, papierosów i środków pobudzających w zależności od potrzeb Kształtowanie postaw asertywnych. - ćwiczenie asertywności poprzez odgrywanie scenek sytuacyjnych - udział w konkursach plastycznych o tematyce profilaktyki uzależnień organizowanych w szkole i poza nią - nauczyciel plastyki 7
Obszar IV : Niska motywacja do nauki i osiągania sukcesów szkolnych Zwiększenie motywacji do nauki. Umożliwienie uczniom osiągania sukcesów. - organizowanie konkursów szkolnych - zachęcanie do udziału w konkursach pozaszkolnych - pomoc w przygotowaniu do konkursów Włączenie Samorządu Uczniowskiego do konkretnych zadań profilaktycznych Kształtowanie systemu wartości, czerpanie z wzorców osobowych. - organizowanie zespołów pomocy koleżeńskiej - współorganizowanie konkursów szkolnych - promowanie uczniów osiągających sukcesy w nauce na forum szkoły - organizowanie zajęć ukierunkowanych na wskazywanie autorytetów i poznawanie ich drogi życiowej - wręczanie listów pochwalnych rodzicom wzorowych uczniów - opiekun samorządu 8
Obszar V: Niepowodzenia w nauce Pomoc uczniom z niepowodzeniami szkolnymi Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym uczniów. - organizowanie zajęć dla uczniów z trudnościami w nauce w ramach tzw. "godziny karcianej - organizowanie zajęć w ramach pomocy koleżeńskiej - organizowanie sprawdzianów poprawkowych dla chętnych uczniów - współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę np. GOPS, PPP - stała współpraca z rodzicami uczniów napotykających na trudności w nauce - zapoznanie uczniów i rodziców ze szkolnym systemem oceniania z zachowania i karami za nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach szkolnych 9
Obszar VI: Zagrożenie wykluczeniem społecznym Zapobieganie wykluczeniu ucznia ze społeczności szkolnej. Reagowanie wychowawcy w sytuacji ryzyka wykluczenia ucznia ze społeczności klasowej - przydzielanie zadań nobilitujących danego ucznia w oczach klasy - pogadanki, dramy poruszające problematykę wykluczenia - indywidualne rozmowy z uczniami - analiza przypadku szukanie przyczyn trudnej sytuacji - współpraca z pracownikami GOPS-u i PPP - przekazanie informacji rodzicom o możliwości pozyskania pomocy finansowej Zacieśnianie więzów w zespole klasowym - organizowanie imprez klasowych - włączenie ucznia do pracy w grupach - praca w zespołach mieszanych na zajęciach lekcyjnych Eliminowanie negatywnych zachowań uczniów - indywidualne rozmowy - postępowanie zgodne z procedurami przewidzianymi w sytuacji wykluczenia społecznego 10
Obszar VII: Zdrowy styl życia Promowanie zdrowego stylu życia. Poszerzenie oferty różnorodnych form spędzania czasu wolnego. - prowadzenie zajęć pozalekcyjnych: zajęcia sportowe, kółko teatralne, kółko plastyczne, kółko muzyczne, inne, w zależności od potrzeb, - organizowanie wycieczek szkolnych: krajoznawczych, do kina, rowerowych lekcji w terenie - współpraca z SOKiS w Tarnogórze Kształtowanie świadomości ekologicznej. - udział w akcjach mających na celu ochronę środowiska: sadzenie roślin sprzątanie świata Dzień Ziemi zbiórka surowców wtórnych dokarmianie ptaków zimą lekcje na temat troski o środowisko naturalne (recykling, segregowanie śmieci, oszczędzanie wody i energii) Dbałość o zdrowie. - organizowanie dożywiania uczniów (mleko, owoce i warzywa) - organizowanie zajęć edukacyjnych na temat zdrowego odżywiania się - organizowanie Szkolnego Dnia Sportu - poruszanie problematyki higieny osobistej na zajęciach lekcyjnych - organizowanie wyjazdów na basen w ramach zajęć wychowania fizycznego - spotkania z pielęgniarką - pogadanki pielęgniarki na tematy zdrowotne pielęgniarka 11
- projekcja filmów dotyczących zdrowego trybu życia - redagowanie gazetek ściennych o tematyce zdrowotnej - realizacja ogólnopolskich programów, np. Wolność oddechu, Znajdź właściwe rozwiązanie, Trzymaj formę"; Nie pal przy mnie - przekazywanie informacji uczniom i rodzicom na temat bieżących zagrożeń, np. ptasia grypa - dostarczanie uczniom wiedzy o chorobach zakaźnych i ich objawach - objęcie uczniów akcją szczepień ochronnych Pracownik SANEPIDU nauczyciele pielęgniarka Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Promowanie zdrowego odżywiania się. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego korzystania z dróg publicznych - realizowanie na zajęciach treści związanych z udzielaniem pierwszej pomocy przedlekarskiej - Czy potrafisz ratować życie? ćwiczenia praktyczne - udział w ogólnopolskiej akcji Ratujemy i uczymy ratować organizowana przez WOŚP. - realizowanie na zajęciach lekcyjnych tematyki związanej ze racjonalnym odżywianiem się - przygotowywanie surówek i sałatek na zajęciach lekcyjnych - savoir-vivre na co dzień (konkurs wiedzowy) -omawianie na zajęciach zasad bezpiecznego poruszania się po drogach, -ćwiczenia praktyczne na drogach, - realizacja Szkolnego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego -egzamin na kartę rowerową dyrektor nauczyciele nauczyciel techniki 12
Obszar VIII: Zachowania w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. Zapobieganie sytuacjom zagrażającym zdrowiu i życiu. Kształtowanie nawyków właściwego zachowania w sytuacjach ekstremalnych. - spotkania z przedstawicielami Straży Pożarnej- pogadanki na temat zachowania się w sytuacjach zagrożenia - przeprowadzenie próbnej ewakuacji - udział w Ogólnopolskim Turnieju Wiedzy Pożarniczej pt. Młodzież zapobiega Pożarom - udział w konkursie wiedzy prewencyjnej Jestem bezpieczny Kształtowanie umiejętności zachowania się w sytuacjach wzbudzających niepokój. - organizowanie zajęć poruszających problematykę pedofilii 13