Tyszko M., Wroclaw University of Economics Szagdaj K., Wroclaw University of Economics Marciniak M., Wroclaw University of Economics Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży opieki zdrowotnej i edukacyjnej. Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Planowanie finansowe, Planowanie przychodów ze sprzedaży, Prognozowanie sprzedaży i bilansu Streszczenie: Raport zawiera prognozę planowanych przychodów ze sprzedaży oraz wybranych pozycji sprawozdania finansowego na przykładzie przedsiębiorstw z brany edukacyjnej i opieki zdrowotnej
Wstęp: Niniejsza praca ma na celu prezentację planowanych przychodów ze sprzedaży na prognozowany okres obrachunkowy dla wybranych przedsiębiorstw z branż: opieki zdrowotnej i edukacyjnej. Aby tego dokonać prognoza przychodów ze sprzedaży w dalszej części posłużyła do przygotowania sprawozdania finansowego pro forma. Na tle wybranych branż nie wystarczy zastosowanie jedynie analizy finansowo-ekonomicznej ex post, ale również niezbędne jest dokonanie analizy ex ante. Zastosowana metoda, używa do oceny stabilnego wzrostu przedsiębiorstw została omówiona w dalszej części raportu. Do sporządzenia raportu i pozyskania danych został wykorzystany Monitor Polski B. Pierwszą omawianą branżą jest branża opieki zdrowotnej. Jest ona dosyć specyficzna i boryka się z wielkimi trudnościami w dziedzinie finansowej. Przedsiębiorstwo specjalizuję się w chirurgii ogólnej i dziecięcej. Posiada oddziały rehabilitacyjne, psychiatryczne, położniczo-ginekologiczne, kardiologiczne oraz oddział ratunkowy. Drugie oraz trzecie przedsiębiorstwo poddane analizie to przedsiębiorstwa z branży edukacyjnej. W obu przypadkach uniwersytety posiadają m. in. wydziały ekonomiczne, fizyczne, matematyczne oraz informatyczne. Opis metody zastosowanej do prognozowania: Według przyjętego do obliczeń modelu zakłada się, że przedsiębiorstwa działają prawidłowo i zgodnie z zasadami finansowymi. W praktyce jednak nie zawsze przedsiębiorstwo może samodzielnie się finansować zachowując jednocześnie stabilną pozycję finansową oraz wysoki wskaźnik płynności. Głównym założeniem w dokonywanych obliczeniach jest fakt, że wskaźniki oceny finansowej, takie jak: wskaźnik rotacji aktywów, zysku zatrzymanego, marży zysku netto czy zadłużenia pozostają stałe w czasie. Tym samym są punktem wyjścia do ustalenia prognozowanego przyrostu sprzedaży w następnym okresie. Planowane przychody ze sprzedaży odnoszą się do danych historycznych przy czym uwzględniają model regresji liniowej i zaobserwowanego trendu. Tabela nr 1 przedstawia podstawowe wskaźniki finansowe obliczone na bazie danych rzeczywistych ze sprawozdań finansowych wybranych trzech spółek. W skład wskaźników wchodzą: stopa zwrotu z aktywów, zwrot z kapitału własnego, wskaźnik rentowności sprzedaży, wskaźnik rotacji aktywów oraz wskaźnik zadłużenia.
Tabela 1. Wskaźniki dla poszczególnych przedsiębiorstw na podstawie danych za 2011 rok. Wskaźniki A B C ROA 7,44% 0,16% 7,52% ROE -5,64% 0,22% 12,50% ROS 0,36% 0,29% 12,41% wskaźnik rotacji aktywów 1,593898425 0,554641062 0,605850697 wskaźnik zadłużenia -5,444685309 0,254113748 0,662078448 Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://pl.wikipedia.org oraz danych z Monitora Polski B Stopa zwrotu z aktywów dla każdego podmiotu obliczona została poprzez podzielenie wypracowanego zysku netto przez jego aktywa ogółem. Zwrot z kapitału własnego jest to natomiast zysk netto za dany okres w stosunku do stanu kapitałów własnych na początek danego okresu. Wskaźnika rentowności sprzedaży określa zysk operacyjny do kwoty sprzedaży. Do obliczenia wskaźnika rotacji aktywów należy podzielić przychody ze sprzedaży przez sumę aktywów. Wskaźnik zadłużenia jest to natomiast stosunek kapitału obcego do kapitału własnego. Dzięki powyższym wskaźnikom możliwe jest obliczenie prognozowanego przyrostu sprzedaży na następny rok obrotowy, uwzględniając przy tym wymienione wcześniej założenia. Załączony poniżej wzór pokazuje metodę obliczenia prognozy: Równanie 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C.H. Beck, Warszawa 2005 Zakładając że warunki funkcjonowania przedsiębiorstw nie ulegną zmianie to przychody dla spółki A spadną o 2,48%, czyli do poziomu 24 564 129zł, dla spółki B wzrosną o 0,22% i wyniosą 117 327 200zł, natomiast dla spółki C prognozy są najbardziej optymistyczne gdyż przychody wzrosną o 14,28% do poziomu 154 748 261 zł. Zmiana prognozowanych przychodów ze sprzedaży wpływa na proporcjonalny spadek kosztów ich uzyskania, co w konsekwencji przełoży się na koszty wielkości 23 684 882zł dla przedsiębiorstwa A, 118 228 086zł dla B i 133 723 041zł dla C. Jest to też odzwierciedlone w osiąganym wyniku z prowadzonej działalności, który również ulega proporcjonalnej zmianie i wynosi dla przedsiębiorstwa A 66 179zł, dla B 275 446zł i dla C 15 814 861zł.
Poniższy rachunek zysków i strat uwzględniona założenie, że wysokość odsetek w kolejnym okresie nie zmieni się, a wysokość podatku wynosi 19% podstawy, oprócz przedsiębiorstwa A, które jest zwolnione z płacenia podatku. Zestawienie tych danych możemy odczytać z tabeli nr 2. Tabela 2. Prognozowanie sprzedaży na rok 2012 dla poszczególnych przedsiębiorstw (w zł). Planowanie sprzedaży A B C 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 Przychody ze sprzedaży 25188466,97 24564129,32 117072875,8 117327200 135406583 154748261,4 Koszty 24286872,22 23684882,08 117971808,6 118228085,6 117009263,3 133723041 EBIT 901594,75 879247,2388-898932,83-900885,6339 18397319,77 21025220,38 Odsetki 813068,56 813068,56-1240941,91-1240941,91 1500700,75 1500700,75 EBT 88526,19 66178,67883 342009,08 340056,2761 16896619,02 19524519,63 Podatek 0 0 64981,7252 64610,69245 3210357,614 3709658,729 Zysk (strata) netto 88526,19 66178,67883 277027,3548 275445,5836 13686261,41 15814860,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rzeczywistych z Monitora Polski B Pierwsze analizowane przedsiębiorstwo z branży opieki zdrowotnej w całości finansowane przez kapitał obcy. Pozostałe dwa przedsiębiorstwa z branży edukacyjnej charakteryzują się mniejszym udziałem kapitału obcego niż własnego i tak dla spółki B kapitał obcy stanowi trochę ponad 25% a dla spółki C prawie 40%. Majątek przedsiębiorstw na przyszły rok zmieni się proporcjonalnie do założonego tempa zmiany przyrostu sprzedaży. Wysokości kapitału własnego i kapitału obcego obliczane są z uwzględnieniem założenia iż ich udziały nie zmienią się w przyszłości. Przyszłoroczne zestawienie struktury kapitału dla wybranych przedsiębiorstw i prognozy prezentują się następująco: Tabela 3. Prognozowanie struktury kapitału na rok 2012 dla poszczególnych przedsiębiorstw (w tys. zł). Struktura kapitału A B C 2011 udział Prognoza 2012 2011 udział Prognoza 2012 2011 udział Prognoza 2012 kapitał własny -3555,49-22,50% -3467,36 157440,64 74,59% 157782,66 134469,14 60,17% 153676,92 kapitał obcy 19358,55 122,50% 18878,71 53637,98 25,41% 53754,50 89029,12 39,83% 101746,17 razem 15803,05 100,00% 15411,35 211078,63 100,00% 211537,16 223498,27 100,00% 255423,09 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rzeczywistych z Monitora Polski B
Według oszacowanych wcześniej prognoz i z uwzględnieniem wstępnych założeń tz. Niezmienności podstawowych wskaźników finansowych można dla każdego przedsiębiorstwa wyliczyć bilanse prognozowane na 2012 rok. Tabela 4. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa A (w zł). AKTYWA PASYWA 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 Aktywa trwałe 11942371,20 11646359,86 Kapitał własny -3555495,04-3467366,24 Aktywa obrotowe 3860685,37 3764991,92 Zobowiązania długoterminowe 10122600,29 9871694,97 Należności krótkoterminowe 3453716,80 3368110,74 Zobowiązania krótkoterminowe 8963095,74 8740930,65 Inwestycje krótkoterminowe 57115,23 55699,53 Rozliczenia międzyokresowe 272855,58 266092,40 RAZEM 15803056,57 15411351,78 RAZEM 15803056,57 15411351,78 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rzeczywistych z Monitora Polski B. Tabela 5. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa B (w zł). AKTYWA PASYWA 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 Aktywa trwałe 168034511,50 168399542,62 Kapitał własny 157440648,59 157782666,04 Aktywa obrotowe 43044119,08 43137626,32 Zobowiązania długoterminowe 0,00 0,00 Należności krótkoterminowe 6241639,61 6255198,69 Zobowiązania krótkoterminowe 13760882,59 13790776,15 Inwestycje krótkoterminowe 34994468,76 35070489,27 Rozliczenia międzyokresowe 39877099,40 37626375,06 RAZEM 211078630,58 211537168,93 RAZEM 211078630,58 211537168,93 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rzeczywistych z Monitora Polski B. Tabela 6. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa C (w zł). AKTYWA PASYWA 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 Aktywa trwałe 193073733,23 220652673,36 Kapitał własny 134469146,71 153676920,26 Aktywa obrotowe 30424537,38 34770423,69 Zobowiązania długoterminowe 4385818,03 5012294,82 Należności krótkoterminowe 14927556,73 17059831,21 Zobowiązania krótkoterminowe 44086164,73 50383498,28 Inwestycje krótkoterminowe 15041620,04 17190187,49 Rozliczenia międzyokresowe 40557141,14 46350383,69 RAZEM 223498270,61 255423097,05 RAZEM 182941129,47 255423097,05 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych rzeczywistych z Monitora Polski B.
Wnioski Planowanie finansowe w przedsiębiorstwach jest trudnym szacunkowo zadaniem. Wybranie właściwej metody jest kluczowym zadaniem osoby zarządzającej danym przedsiębiorstwem i ma wpływ na rzetelność dokonywanych założeń. W raporcie używano metodę stabilnego wzrostu, jest ona najodpowiedniejsza ze względu na wysoką stabilność branży. Biorąc pod uwagę dane wszystkich trzech przedsiębiorstw, wykazują one dużą powtarzalność i podobny stosunek, co do wybranych pozycji sprawozdań finansowych. Obydwa przedsiębiorstwa z branży edukacji zakładają polepszenie wyniku finansowego, natomiast przedsiębiorstwo z branży opieki zdrowotnej pogorszenie. Prognozuje się dla niej spadek przychodów ze sprzedaży, przedsiębiorstwo bowiem kładzie nacisk na obniżenie kosztów ze względu na swoją trudną sytuację finansową. Spółki z branży edukacyjnej zakłada ją dalszy stabilny wzrost i tym samym zwiększanie przychodów ze sprzedaży
Spis tabel Tabela 1. Wskaźniki dla poszczególnych przedsiębiorstw na podstawie danych za 2011 rok. Tabela 2. Prognozowanie sprzedaży na rok 2012 dla poszczególnych przedsiębiorstw (w zł). Tabela 3. Prognozowanie struktury kapitału na rok 2012 dla poszczególnych przedsiębiorstw (w tys. zł). Tabela 4. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa A (w zł). Tabela 5. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa B (w zł). Tabela 6. Prognozowanie bilansu na 2012 rok dla przedsiębiorstwa C (w zł).
Bibliografia 1. Michalski G, Strategie finansowe przedsiębiorstw, ODDK, Gdańsk 2009. 2. Michalski G, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), ODDK, Gdańsk 2008. 3. Pluta W., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1999, 4. Pluta W., Michalski G., Krótkoterminowe zarządzanie płynnością, C.H. Beck, Warszawa 2005, 5. Wędzki D., Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finansowe. Pozycje sprawozdania jednostkowego, skonsolidowanego dla GUS, raportów spółek giełdowych oraz sprawozdania według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, Wolters Kulwer Polska Sp. z o.o., Kraków 2009 6. Wędzki D.,Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 2. Wskaźniki finansowe. Charakterystyka wskaźników, systemów wskaźników i metod ich oceny, Wolters Kulwer Polska Sp. z o.o., Kraków 2009 7. Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2000 8. Bernaś B., Pluta W., Zarządzanie finansami firm teoria i praktyka, Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego, Wrocław 2007 9. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 10. Michalski G., Modele zarządzania środkami pieniężnymi, http://michalskig.ue.wroc.pl/mspmzsp.pdf, 11. Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawi sprawozdań finansowych, wyd. oddk, Gdańska 2008. 12. Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, wyd. PWN, Warszawa 2013. 13. Duda-Piechaczek E., Analiza i planowanie finansowe, Helion, 2007 14. Garbicz B., Modelowanie finansowe w małych i średnich przedsiębiorstwach : wybrane problemy, 2006
15. Buk H., Nowoczesne zarządzanie finansami : planowanie i kontrola, C.H.Beck, 2006 16. J. Gryko, M. Kluzek, J.Kubiak, T. Nowaczyk, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Poznań 2008 17. Kurtys E., Dowżycki A., Analiza finansowa przedsiębiorstwa w przykładach i zadaniach, AE, Poznań 2000. 18. Lipińska Z., Smiłowska T., Suchecki B., Wybrane metody prognozowania krótkookresowego, GUS ZBSE, Warszawa 1984. 19. Jog V., Suszyński C., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo CIM, 2001 20. Śpiewak T., Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie : teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2008 21. Komorowski J., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, ODDK, 2001. 22. Krzeszowski W. D., Sporządzanie oraz wykorzystanie planów przepływów środków pieniężnych, 2003 23. Stacharskiej - Targosz J., Finansowanie działalności przedsiębiorstw : praca zbiorowa, Wydawnictwo WSB, 2005 24. http://pl.wikipedia.org 25. http://bg.ue.wroc.pl