R. Jarosz. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 R. Jarosz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTWA Z PUNKTU WIDZENIA WŁAŚCICIELA, NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTWA Z BRANŻY PRODUKCJI METALOWYCH WYROBÓW GOTOWYCH, Z WYŁĄCZENIEM MASZYN I URZĄDZEŃ Working paper JEL Classification: 27Z Słowa kluczowe: analiza finansowa przedsiębiorstwa, płynność, rentowność, rotacja, zadłużenie Streszczenie: Poniższy raport przedstawia analizę finansową przedsiębiorstwa z punktu widzenia właściciela na przykładzie firmy X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń. Analiza została przeprowadzona przy pomocy obliczenia wskaźników: płynności, rentowności, rotacji oraz zadłużenia. Dane powyższej firmy pochodzą z roku 2009, 2010, Do porównania wyników zostały użyte również dane sektorowe z lat 2010 oraz 2011.

2 Wstęp: Decydent zarządzający firmą potrzebuje często diagnozy bieżącej sytuacji firmy, wtedy to właśnie dokonuje analizy finansowej swojego przedsiębiorstwa. Analiza finansowa stanowi wydzieloną część analizy ekonomicznej, obejmując zagadnienia związane z sytuacją finansową firmy, bilansem, rachunkiem wyników, kosztami i stratami, rozliczeniami z budżetem i kontrahentami, wykorzystywaniem kapitału i majątki oraz efektywnością finansową działalności gospodarczej i płynności środków pieniężnych. Analiza płynności Szuka odpowiedzi na pytanie czy przedsiębiorstwo będzie zdolne do wywiązywania się z krótkoterminowych bieżących zobowiązań finansowych. Im wskaźnik jest wyższy, tym przedsiębiorstwo posiada większą zdolność do regulowania swych zobowiązań. Wyróżniamy 3 rodzaje takich wskaźników (wzór1,2,3) Wzór 1. bieżącej płynności = ą żą Jest to jeden z podstawowych mierników zdolności przedsiębiorstwa do spłacenia krótkoterminowych zobowiązań. ten pokazuje w jakim stopniu aktywa bieżące (obrotowe) są zdolne pokryć bieżące zobowiązania unikając kredytów, pożyczek czy emisji akcji mających na celu zwiększenie zasobów finansowych. wyższy od 1 świadczy o dobrej płynności finansowej, za optymalny przedział uważa się : 1,2 2. Wzór 2. szybki płynności = ą ó żą ę ten przedstawia stopień spłat zobowiązań firmy aktywami bieżącymi. Satysfakcjonujący poziom wskaźnika szybkiej płynności powinien znajdować się w przedziale od 1-1,2 aczykolwiek 1 jest już zadowalający, co wskazuje że przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć zobowiązania. Wzór 3. podwyższonej płynności = ś ęż ęż ą żą Z kolei wskaźnik podwyższonej płynności określa zdolność spółki do spłacenia bieżących zobowiązań z uwzględnieniem najbardziej płynnych aktywów, których zdolność do regulacji zobowiązań jest/prawie jest natychmiastowa. Optymalna wartość tego wskaźnika wynosi 0,2.

3 Tabela 1. płynności dla przedsiębiorstwa X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń. Rok bieżącej płynności szybki płynności 2011 Dane sektorowe Dane sektorowe ,19 2,31 1,26 2,28 0,67 1,57 0,57 1,50 0,01 0,39 0,07 0,41 podwyższonej płynności Źródło:Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania firmy X oraz zestawienia średnich wartości wskaźników finansowych dlaz branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń z roku 2010 i 2011 Po dokonaniu obliczeń płynności w tabeli numer 1 dla danej firmy możemy stwierdzić, że jest ona w złej kondycji finansowej. bieżącej płynności w danych latach wypada najlepiej spośród pozostałych wskaźników wyliczonych powyżej. Mieści się w optymalnym przedziale, który wynosi 1,2-2, jednak spadł on w roku 2011 w porównaniu z rokiem poprzednim o 0,07 co może oznacza, że firma zaczyna tracić kontrolę nad majątkiem obrotowym, który pozwala na pokrycie zobowiązań krótkoterminowych. Kolejny wskaźnik (szybki płynności) pokazuje, że występuje zagrożenie zawiązane z bieżącą zdolnością do terminowego regulowania płynności. W roku 2010 wynosił on 0,57, ale w roku następnym wzrósł do 0,67. Jest to jednak mało pocieszający fakt, ponieważ powinien znajdować się na poziomie 1. Najgorzej wypada jednak wskaźnik podwyższonej płynności, co sygnalizuje problemy ze spłatą bieżących zobowiązań, które trzeba natychmiast regulować. Analiza rentowności Służy ona do oceny zdolności przedsiębiorstwa jako całość lub jego poszczególnych składników majątkowych do generowania zysku.

4 Wzór 4. Rentowność aktywów ROA= ół 100% ROAukazuje skuteczność wykorzystywania aktywów w firmie. rentowności aktywówukazuje wysokość zysku na jednostkę majątku. Im wyższy jest poziom wskaźnika, tym wyższa efektywność osiąganych dochodów, a więc oczekujemy wysokich wyników. Wzór 5. Stopa zwrotu kapitału własnego ROE= ł 100% ROE jest głównym wyznacznikiem dla właścicieli przedsiębiorstwa, ponieważ ukazuje on zysk, który generowany jest z inwestycji. Wyższa wartość wskaźnika świadczy o korzystniejszej sytuacji finansowej spółki, co umożliwia dalszy rozwój firmy oraz osiągnięcia wyższych dywidend. Wzór 6. Rentowność sprzedaży ROS= ół 100% rentowności netto sprzedaży ukazuje zyskowność lub deficytowość sprzedaży. Określa finansową skuteczność odnosząc się do przychodów ze sprzedaży. Im wskaźnik ukazuje większą wartość, tym kondycja finansowa przedsiębiorstwa jest korzystniejsza. Tabela 2. i rentowności dla przedsiębiorstwa X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń. Rok 2011 Dane sektorowe Dane sektorowe 2010 ROA 3,55 11,53 3,19 9,74 ROE 11,47 16,48 10,47 15,33 ROS 2,38 5,44 2,16 5,15 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania firmy X oraz zestawienia średnich wartości wskaźników finansowych dlaz branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń z roku 2010 i 2011 W tabeli numer 2 obliczone wskaźniki rentowności potwierdzają się obawy iż firma jest w złej sytuacji finansowej. ROA wynosi poniżej 4 (optymalny wartość) - co sugeruje, że

5 firma źle zarządza swoim majątkiem co przekłada się na kiepską sytuację finansową. Stopa zwrotu z kapitału obcego oraz rentowność sprzedaży również nie napawa optymizmem. Wszystkie wskaźniki rentowności są poniżej optymalnych wartości co oznacza, że przedsiębiorstwo musi zrealizować wyższą sprzedaż dla określonej kwoty zysku, niż wtedy gdy wskaźniki uklasyfikowały się na wyższym poziomie. Analiza rotacji Rotacja to inaczej obrót składników majątkowych. Jej pomiaru dokonujemy poprzez zestawieniu stanu składnika majątkowego ze strumieniem tego składnika. Wzór 7. okresu spływu należności (w dniach) = ś ż ś ż rotacji dotyczący należności w dniach przekazuje nam informację o oczekiwaniach firmy na uzyskane należności za swoją sprzedaż kredytową, tj. ile razy w ciągu badanego okresu nastąpił dopływ gotówki od odbiorców. Im wyższy posiadamy wskaźnik rotacji należności tym firma ma większe problemy ze ściągalnością swoich należności, co może obniżyć jej płynność. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo oczekuje zbyt długo na swoje należności powstaje z tego tytułu zagrożenie zatorów płatniczych. Wzór 8. okresu spłaty zobowiązań (w dniach) = rotacji zobowiązań pokazuje liczbę dni, jaka potrzebna jest przedsiębiorstwu do spłacenia swoich zobowiązań krótkoterminowych. Zbyt wysoka wartość wskaźnika może świadczyć o trudnościach przedsiębiorstwa w regulowaniu swoich zobowiązań. Tabela 3. i rotacji dla przedsiębiorstwa X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń Rok okresu spływu należności (w dniach) okresu spłaty zobowiązań (w dniach) 2011 Dane sektorowe Dane sektorowe

6 Źródło:Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania firmy X oraz zestawienia średnich wartości wskaźników finansowych dlaz branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń z roku 2010 i 2011 Oba powyższe wskaźniki w tabeli numer 3 przewyższają normy co może oznaczać o trudnościach przedsiębiorstwa w regulowaniu zobowiązań, a zbyt długie kredytowanie może być źródłem nadmiernych kosztów. Powyższa tabela (Tab. 3) pokazuje iż w roku 2010 oraz 2011 okres spłaty zobowiązań utrzymuje się w terminie 200 dni, jest to jednak ponad 4 razy większy termin uregulowania zobowiązań niż w danych sektorowych. Analiza zadłużenia Dany typ analizy pokaże poziom zadłużenia firm wobec kontrahentów, Skarbu Państwa, budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Inaczej mówiąc wskaźnik ten służy do badania struktury kapitału przedsiębiorstwa. Wzór 9. pokrycia zobowiązań = pokrycia zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku mówi o stopniu zabezpieczenia zobowiązań długoterminowych przez rzeczowe składniki majątku firmy. Wzór 10. zadłużenia ogólnego = ogólnego zadłużenia obrazuje strukturę finansowania majątku przedsiębiorstwa, informuje jaki udział w całości źródeł finansowania aktywów firmy stanowi zadłużenie, czyli kapitały obce. ten powinien mieścić się w przedziale 0,57 0,67. Im wyższy jego poziom, tym wyższy poziom zadłużenia i wyższe ryzyko finansowe. Tabela 4. i zadłużenia dla przedsiębiorstwa X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń. Rok pokrycia zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku 2011 Dane sektorowe Dane sektorowe ,43 2,19 1,51 2,38

7 zadłużenia ogólnego 0,73 0,50 0,69 0,47 Źródło:Opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdania firmy X oraz zestawienia średnich wartości wskaźników finansowych dlaz branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń z roku 2010 i 2011 Analiza zadłużenia w tabeli numer 4 utwierdza nas w przekonaniu iż firma X jest w kiepskiej sytuacji finansowej, co może wiązać się z źle zarządzanym majątkiem firmy. zadłużenia ogólnego z roku na rok rośnie. Jak zauważamy w tabeli 4 możemy zauważyć, że w roku 2011 wzrósł on o 0,04 w porównaniu z rokiem poprzednim. Z kolei wskaźnik pokrycia zobowiązańdługoterminowych rzeczowymi składnikami majątku napawa lekkim optymizmem ponieważ w roku 2010 wynosił 1,51 a roku następnym spadło on do 1,43,a w przypadku, gdy wskaźnik ten rośnie oznaczać to może, że firma jest zagrożona upadłością. Podsumowanie Przedstawiony powyżej raport firmy X z branży produkcji metalowych wyrobów gotowych, z uwzględnieniem maszyn i urządzeń daje obraz jej sutuacji finansowej. Analizując wskaźniki, które zostały zetawione ze średnimi wartościami wskaźników finansowych dla danej branży pokazują, że firma ma problemy. Z punktu widzenia zarządzjącego jego przedsiębiorstwo nie powinno zaczynać nowych inwestycja, a raczej zadbać o uregulowanie zobowiązania wobec kontrahentów oraz ustabilizować ich sytuacje finansową. Literatura : Bień W., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa, 1999 Czekała M., Analiza Fundamentalna i techniczna, wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 1997 Dudycz T. Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2005

8 Jajuga K., Jajuga T. Inwestycje, instrumenty finansowe, ryzyko finansowe inżynieria finansowa. PWN Warszawa 1998 Janik B., funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej. Difin Warszawa 2005 Kopiński A., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Metody i zastosowania, Wrocław, 2001 Machała R. Praktyczne zarządzanie finansami firmy PWN Warszawa 2004 Michalski G. Finansowe strategie przedsiębiorstwa: podstawy teorii i przykłady. Wyd. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji Opole 2004 Michalski G. Leksykon zarządzania finansami. Wyd. C.H.Beck Warszawa 2004 Michalski G. Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa: treść wykładu i przykłady. Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja Wrocław 2004 Michalski G. Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach. Wydawnictwo PWN Warszawa 2013 Michalski G. Strategie finansowe przedsiębiorstw: budżetowanie kapitałów i ocena finansowej opłacalności i ryzyka strategicznych decyzji przedsiębiorstw. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Gdańsk 2009 Michalski G. Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw. Wyd. C.H. Beck Warszawa 2010 Michalski G. Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Gdańsk 2008 G. Michalski, W. Pluta, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność finansową?, Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2005 Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa, 2005 Sasin W. Poradnik analityki Interfary Łódź 2000 Skoczylas W. Waśniewski T, Teoria i praktyka Analizy finansowej w przedsiębiorstwie, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polskie, Warszawa, 2004

9 Szczepański J., Szyszko L. Finanse przedsiębiorstwa Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa