H. Sujka, Wroclaw University of Economics

Transkrypt

1 H. Sujka, Wroclaw University of Economics Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie spółki z branży włókienniczej i tekstylnej Working paper Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością i ryzykiem przedsiębiorstwa, analiza scenariuszowa, branża tekstylna i włókiennicza Streszczenie: Raport traktuje o zarządzaniu ryzykiem w przedsiębiorstwie X z branży tekstylno- włókienniczej. W pracy została wykorzystana w tym celu, analiza scenariuszowa, która pokazuje jak różne warianty będą wpływały na dalszą działalność gospodarczą spółki

2 Wstęp Ryzyko to jedno z podstawowych zjawisk ekonomicznych, występujących w każdym przedsiębiorstwie, a co za tym idzie żaden uczestnik rynkowy nie może go uniknąć. To ryzyko stwarzane jest przez wiele różnych czynników: kursy walut, stopy procentowe, ceny surowców. W związku z tym podejmowane są różne działania, mające na celu zredukowanie owego ryzyka, jednak ze względu na wysoki koszt oraz wymaganą specjalistyczną wiedzę, na stworzenie systemu zarządzania ryzykiem pozwolić sobie mogą jedynie przedsiębiorstwa duże. Ryzyko jest pojęciem popularnym zarówno w języku potocznym jak i ekonomicznym. Opisuje się w nim codzienne sytuacje, zazwyczaj w kontekście niebezpieczeństwa oraz używa się jako terminu określającego jedno z podstawowych zjawisk życia gospodarczego. Jednoznaczna definicja ryzyka jest trudna do ustalania. Ryzyko z punktu widzenia przedsiębiorstwa ma inną wymowę niż w języku potocznym. Dla przedsiębiorstwa jednak ryzyko to podstawowy element środowiska, w którym działa- istnienie ryzyka oznacza co prawda niepewność przyszłych wyników, lecz może być ono zarówno źródłem strat jak i korzyści. Istnienie ryzyka może bowiem oznaczać istnienie szansy zarówno na wynik gorszy, jak i lepszy od spodziewanego. Podstawowym podziałem ryzyka w działalności gospodarczej jest wyodrębnienie jego części systematycznejobejmującej wszelkie siły pozostające poza kontrolą przedsiębiorstwa- oraz specyficznej, do której należy niepewność co do wyników działań, wynikająca z czynników leżących po stronie przedsiębiorstwa, takich jak metody zarządzania, kontroli jakości itp. Zarządzanie ryzkiem jest nieodłącznym częścią zarządzania wartością przedsiębiorstwa. Wartość przedsiębiorstwa zależy od przepływów pieniężnych, które przedsiębiorstwo otrzyma w przyszłości. Z kolei, przepływy pieniężne są obarczone ryzykiem. Im jest ono wyższe tym większa będzie róznica między spodziewaną a otrzymaną wartością przedsiębiorstwa, dlatego też bardzo ważna w kontekście ryzyka jest jego kontrola. Osoby, będące za to odpowiedzialne, mogą celowe zwiększać ryzyko by tym samym zwiększyć szansę na uzyskanie wyższych dochodów, zarządzając w odpowiedni sposób należnościami czy zapasami. Do etapów zarządzania ryzykiem możemy zaliczyć: 1. Ocena ryzyka- celem tego etapu jest zebranie informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o bezpieczeństwie obiektu. 2. Analiza ryzyka- jakie będą konsekwencje wystąpienie zdarzenia niepożądanego, jeśli takie zdarzenie jest możliwe

3 Opis teoretyczny metody W niniejszym raporcie postanowiłam zanalizować ryzyko spółki działającej w branży tekstylno-włókienniczej, aby tego dokonać wykorzystałam analizę scenariuszy. Jest to metoda, która zakłada trzy warianty- bazowy, optymistyczny i pesymistyczny- oparte na prognozach finansowych spółki i jej perspektyw na przyszłość. Wariant bazowy, czyli teoretycznie najbardziej prawdopodobny, opiera się na wartościach przedstawionych w sprawozdaniu finansowych i wiadomościach o ostatnich poczynaniach spółki. Analizuje się również ogólną sytuację gospodarczą, a także specyficzną sytuację gospodarczą danego sektora. Na podstawie tych wszystkich danych, prognozuje się przyszły wzrost lub spadek przychodów i prognozowany wzrost lub spadek kosztów. W podobny sposób tworzy się wariant pesymistyczny, gdzie zakładamy negatywne kształtowanie się czynników wpływających na NPV, a także wariant optymistyczny, który z kolei zakłada pozytywne kształtowanie się czynników wpływających NPV. Każdy z wariantów ma swój określony poziom prawdopodobieństwa, co wykorzystuje się później licząc oczekiwaną wartość NPV. Wzór 1. (źródło: Grzegorz Michalski Strategie finansowe przedsiębiorstw ) E(NPV)= p b * NPV b + p p * NPV p + p o * NPV o P i - prawdopodobieństwo realizacji i-tego scenariuszy NPV- wartość obecna dla i-tego czynnika b- scenariusz bazowy p- scenariusz pesymistyczny o- scenariusz optymistyczny Wzór 2. (źródło: H. Brandenburg Zarządzanie projektami ) NPV= Σ(CF/(1+r) - I 0 CF- przepływy pieniężne r- stopa dyskonta I 0 - inwestycja początkowa Wzór 3. (źródło: Kuczowic K., Kuczowic J. Michalewski M. Dezycje inwestycyjne )

4 WACC= Σ w i * K i Ki- koszt i-tego składnika majątku wi- udział i-tego składnika kapitału w źródłach finansowania) Praktyczny przykład zastosowania metody analizy scenariuszy W celu uzyskania parametru NPV, który determinuje opłacalność projektów inwestycyjnych, wykorzystałam wartość WACC uzyskaną w drodze obliczeń wykonanych na potrzeby projektu A. Wartości WACC wynoszą dla ,79%, ,86%. Dla roku n, dla którego sporządzana jest analiza, została wyciągnięta średnia z obu tych wartości, która wynosi 14,82% i stanowi wartość WACC dla roku n. Wariant optymistyczny- zakłada przyrost przychodów o 14% i spadek kosztów o 5% Tabela 1 (źródło: Grzegorz Michalski Paradoks cyklu operacyjnego ) n CR , , ,41 CE , , ,275 NCE , , ,876 NOPAT , , ,698 NCE , , ,876 CAPEX , ,21 0 FCF , , ,574 Wariant bazowy- zakłada przyrost przychodów o 7% i spadek kosztów o 1% Tabela 2 (źródło: Grzegorz Michalski Paradoks cyklu operacyjnego ) n CR , , ,37 CE , , ,02 NCE , , ,239 NOPAT , , ,12

5 NCE , , ,239 CAPEX , ,21 0 FCF , , ,36 Wariant pesymistyczny- zakłada spadek kosztów o 12% i wzrost kosztów o 9% Tabela 3 (źródło: Grzegorz Michalski Paradoks cyklu operacyjnego ) n CR , , ,14 CE , , ,89 NCE , , ,647 NOPAT , , ,076 NCE , , ,647 CAPEX , ,21 0 FCF , , ,5717 Podsumowując wszystkie scenariusze, otrzymujemy następujące wartości NPV i oczekiwanego NPV: Tabela 3 (źródło: Grzegorz Michalski Paradoks cyklu operacyjnego ) Scenariusz Prawdopodobieństwo NPV E(NPV) optymistyczny 25% , ,134 bazowy 45% , ,536 pesymistyczny 30% , , ,93 Wartość oczekiwana NPV jest średnią ważoną możliwych do zrealizowania wartości NPV, przy czym wagami są prawdopodobieństwa jej osiągnięcia. Kalkulowana wartość w każdym ze scenariuszy jest dodatnia, co oznacza, że w każdym wypadku projekt inwestycyjny będzie przynosił dochody. Podsumowanie Zarządzanie ryzykiem jest podstawowym problemem każdego przedsiębiorstwa. W analizowanej spółce została sporządzona analiza scenariuszowa, która wykazała, że najwyższa wartość NPV została osiągnięta dla wariantu optymistycznego, a z kolei najwyższa wartość oczekiwanej wartości NPV została osiągnięta dla wariantu bazowego.

6 BIBLIOGRAFIA 1. Jajuga Krzysztof, Zarządzanie ryzykiem, wyd. Naukowe PWN, Warszawa Michalski Grzegorz, Paradoks cyklu operacyjnego 3. Szymański Piotr, Zarządzanie majątkiem obrotowym w procesie kreowania wartości przedsiębiorstrwa, wyd. Petros, Łódź Grzegorz Michalski, Wpływ długości cyklu operacyjnego na wzrost wartości przedsiębiorstwa 5. Grzegorz Michalski, Wpływ wyboru strategii inwestowania w aktywa bieżące na koszt kapitały i na wartość przedsiębiorstwa, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 6. Grzegorz Michalski, Wpływ decyzji w zakresie strategii zarządzania kapitałem obrotowym netto na wartość przedsiębiorstwa, Lublin Grzegorz Michalski, Optymalna ze wzgledu na wartość przedsiębiorstwa partia produkcji, Lublin Grzegorz Michalski, Wpływ czynników kształtujących poziom ostrożnościowych zasobów gotówki na wartość przedsiębiorstwa 9. Grzegorz Michalski, Zarządzanie zapasami z uwzględnieniem ryzyka czasu dostaw i jego wpływ na wartość przedsiębiorstwa 10. Piotr Waśniewski, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa jako narzędzie sterowania jego działalnością 11. Grzegorz Michalski, Ukierunkowana na wzrost wartości przedsiębiorstwa efektywność inwestycji w operacyjne zasoby gotówki 12. Sprawozdania finansowe spółki X, Monitor B 13. bankier.pl 14. money.pl 15. Kuczowic, Kuczowic, Michalewski, Decyzje inwestycyjne, Wydawnictow Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2001