Głuszczak S., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Wencławiak N., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 Głuszczak S., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wencławiak N., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży edukacyjnej (PKD 85) Working paper Słowa kluczowe: planowanie finansowe, prognoza przychodów ze sprzedaży, prognoza sprawozdań finansowych Streszczenie: Raport dotyczy planowanych przychodów ze sprzedaży oraz wybranych pozycji sprawozdania finansowego w oparciu o dane przedsiębiorstw z branży edukacyjnej.

2 Spis treści: Wstęp... 3 Opis teoretyczny zastosowanej metody... 3 Praktyczny przykład zastosowania metody w oparciu o dwa przedsiębiorstwa... 4 Wnioski... 7 Spis tabel... 8 Bibliografia... 9

3 Wstęp Decyzje podejmowane w przedsiębiorstwach w dużej mierze dotyczą przyszłości i związane są z procesem zarządzania. Każda z nich obarczona jest ryzykiem, które wynika z faktu, że przedsiębiorstwa działają w warunkach niepewności. Ponadto, na wybór określonego działania ma wpływ wiele czynników, zarówno tych kontrolowanych jak i niekontrolowanych przez decydenta. Jednym z wielu skutków wynikających z podjęcia niewłaściwej decyzji jest strata. Związane jest to z faktem, że trudno jest przewidzieć zdarzenia mające wystąpić w przyszłości. Istotą jest podjęcie odpowiednich działań prowadzących do minimalizowania ryzyka. Najistotniejszą rzeczą dla menagera powinno być zebranie jak największej liczby informacji, które pozwalają przewidywać, w jaki sposób będą kształtować się zdarzenia. To z kolei prowadzi do formułowania sądów określanych jako prognozy. Prognozy mogą być tworzone na wielu płaszczyznach. Jedną z ważniejszych pozostaje prognoza sprzedaży, ponieważ to dzięki niej firma może ustalić swoje przychody. Prognozowanie sprawozdań finansowych związane jest ze stworzeniem sprawozdań pro forma. Dostarczają one informacji zarówno o pozycji finansowej przedsiębiorstwa jak i wielkościach środków potrzebnych do realizacji przewidywanej wielkości sprzedaży. Praca ma na celu przedstawienie prognozy sprzedaży na rok 2012 dla dwóch przedsiębiorstw z branży edukacyjnej. Firmy te przynależą do grupy 85, klasy 4, podklasy 42. Sekcja ta obejmuje: a) szkoły publiczne i niepubliczne wszystkich typów, prowadzone przez organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego lub inne osoby prawne lub fizyczne w ramach obowiązującego sytemu oświaty i szkolnictwa wyższego, b) edukację w formach: stacjonarnej, zaocznej lub na odległość przez radio, telewizję, Internet lub drogą korespondencyjną, c) edukację prowadzoną na różnych poziomach kształcenia, włączając kształcenie specjalne oraz edukację dla dorosłych (w tym: edukację dla dorosłych wchodzącą w skład publicznych Centrów Kształcenia Ustawicznego), d) szkoły wojskowe i akademie wojskowe, e) szkoły w zakładach karnych, w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich na odpowiednich poziomach nauczania, f) pozaszkolne formy dokształcania i doskonalenia zawodowego, g) pozaszkolne formy edukacji związane głównie ze sportem i rekreacją, np. kursy gry w tenisa lub golfa itp., h) działalność usługową wspomagającą edukację. 1 Plany dotyczące przyszłorocznej sprzedaży sporządzone zostały w oparciu o sprawozdania finansowe publikowane w Monitorze Polski B. Opis teoretyczny zastosowanej metody W celu sporządzenia prognozy sprzedaży przyjęto model stabilnego wzrostu. Model ten wymaga kilku założeń. Po pierwsze należy uznać, że warunki, w których funkcjonuje przedsiębiorstwo pozostają niezmienne. Zakłada się również, że wartości podstawowych wskaźników, takich jak wskaźnik rotacji aktywów, zysku 1

4 zatrzymanego, marży zysku netto oraz wskaźnik zadłużenia nie zmieniają się. Ponadto przyjęto, że przedsiębiorstwo funkcjonuje w sposób prawidłowy pod względem finansowym. 2 Model stabilnego wzrostu pozwala proporcjonalnych zmian. na sporządzenie prognostycznych sprawozdań metodą Praktyczny przykład zastosowania metody w oparciu o dwa przedsiębiorstwa Aby móc dokonać prognozy przychodów w roku 2012 należy zapoznać się z niektórymi danymi ze sprawozdania finansowego z roku 2011, które prezentowane było w Monitorze Polskim B. Niezbędne wartości zaprezentowano w poniższej tabeli: Tabela 1. Wybrane pozycje ze sprawozdania za 2011 rok przedsiębiorstwa pierwszego z branży edukacyjnej. Pozycja ze sprawozdania Zysk (strata) netto Zysk zatrzymany Suma aktywów Kapitały własne Wartość (zł) ,48 zł ,76 zł ,12 zł ,24 zł ,70 zł Kapitały obce ,54 zł Źródło: opracowanie na podstawie W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 142 i danych ze sprawozdania z Monitora Polskiego B. Na podstawie powyższych danych można obliczyć kilka wskaźników, które umożliwią prognozowanie przychodów na kolejny okres. Wskaźniki te prezentuje tabela 2. Tabela 2. Wskaźniki obliczone dla przedsiębiorstwa pierwszego z branży edukacyjnej. Wskaźnik rotacji aktywów Suma aktywów 0,3434 Wskaźnik zysku zatrzymanego Wskaźnik marży zysku netto Wskaźnik zadłużenia Zysk zatrzymany. Zysk netto Zysk netto. Kapitały obce. Kapitały własne 0,8245 0,0429 1,7412 Źródło: W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s Odnosząc się do założeń modelu należy podkreślić, że wartości wskaźników utrzymują się na stałym poziomie. Zatem przy założeniu, że przedsiębiorstwo będzie funkcjonowało w niezmienionych warunkach, czyli wskaźnik zadłużenia wciąż wynosił będzie 1,7412 można obliczyć pożądaną prognozę przychodów: Można zatem wnioskować, że na podstawie przyjętego modelu sprzedaż wzrośnie o 3,44%, zatem wyniesie ,48 zł * (1+3,44%) = ,06 zł 2 Wiesław Pluta, Grzegorz Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, CH Beck, Warszawa 2005, rozdział 8.2.

5 Natomiast zysk netto osiągnie wartość: ,06 zł * 0,0429 = ,33 zł Tabela 3. Prognozowany rachunek wyników przedsiębiorstwa pierwszego Pozycja w sprawozdaniu finansowym rok bazowy prognoza ,48 zł ,06 zł Koszty ,14 zł ,58 zł Wynik na sprzedaży ,34 zł ,48 zł Odsetki ,65 zł ,55 zł EBT ,69 zł ,93 zł Podatek ,33 zł ,61 zł Zysk netto ,36 zł ,32 zł Zgodnie z prognozą przychody w roku 2012 wzrosną o , 58 zł. Koszty zwiększą się o ,44 zł. Przedsiębiorstwo osiągnie tym samym większy o ,14 zł wynik na sprzedaży. Tabela 4. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa pierwszego Pozycja w bilansie bazowy prognozowany AKTYWA ,24 zł ,17 zł Aktywa trwałe ,40 zł ,81 zł Aktywa obrotowe ,84 zł ,36 zł * Zapasy ,74 zł ,29 zł * Należności krótkoterminowe ,20 zł ,70 zł * Inwestycje krótkoterminowe ,63 zł ,27 zł * Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe ,27 zł ,10 zł PASYWA ,24 zł ,17 zł Kapitał własny ,70 zł ,41 zł Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania ,54 zł ,76 zł * Rezerwy na zobowiązania ,54 zł ,30 zł * Zobowiązania długoterminowe 0,00 zł 0,00 zł * Zobowiązania krótkoterminowe ,10 zł ,34 zł * Rozliczenia międzyokresowe ,90 zł ,12 zł Przedsiębiorstwo pierwsze ma dużą wartość aktywów, która zwiększy się o , 93 zł w kolejnym roku. Wartość aktywów trwałych jest ponad dziesięciokrotnie większa niż aktywów obrotowych. Niski wskaźnik udziału majątku obrotowego w sumie aktywów świadczy o niskiej płynności, jednak należy uwzględnić specyfikę branży edukacyjnej. Przeważający udział w wartości aktywów obrotowych mają inwestycje krótkoterminowe. W strukturze zobowiązań łatwo zauważyć prawie dwukrotnie większy udział zobowiązań i rezerw na zobowiązania w całości pasów aniżeli wartość kapitału własnego. Poprzez finansowanie działalności głównie kapitałami obcymi firma traci niezależność od zewnętrznych źródeł finansowania. Nie jest to jednak sytuacja niekorzystna, ponieważ może ona tym samym osiągać korzyści, dzięki efektu dźwigni finansowej. Dokonana została jeszcze jedna analiza przedsiębiorstwa z tej samej branży edukacyjnej. Na początek należy zapoznać się z wybranymi danymi ze sprawozdania finansowego:

6 Tabela 5. Wybrane pozycje ze sprawozdania za 2011 rok przedsiębiorstwa drugiego z branży edukacyjnej. Pozycja ze sprawozdania Zysk (strata) netto Zysk zatrzymany Suma aktywów Kapitały własne Wartość (zł) ,71 zł ,33 zł ,60 zł ,12 zł ,20 zł Kapitały obce ,92 zł Źródło: opracowanie na podstawie W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 142 i danych ze sprawozdania z Monitora Polskiego B. Na podstawie zaprezentowanych danych możliwe jest obliczenie kilku wskaźników, które pozwolą na prognozowanie przychodów na kolejny okres. Wskaźniki te prezentuje poniższa tabela: Tabela 6. Wskaźniki obliczone dla przedsiębiorstwa drugiego z branży edukacyjnej. Wskaźnik rotacji aktywów Suma aktywów 0,4336 Wskaźnik zysku zatrzymanego Wskaźnik marży zysku netto Wskaźnik zadłużenia Zysk zatrzymany. Zysk netto Zysk netto. Kapitały obce. Kapitały własne -1,1899 0,0029 0,8782 Źródło: W. Pluta, G. Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C. H. Beck, Warszawa 2005, s Odnosząc się do założeń modelu podkreślić należy, że wartości wskaźników utrzymują się na niezmiennym poziomie. Zatem przy założeniu, że przedsiębiorstwo będzie funkcjonować w takich samych warunkach można obliczyć pożądaną prognozę przychodów: Wnioskować więc możemy, że na podstawie przyjętego modelu sprzedaż spadnie o 0,28% zatem wyniesie ,71 zł * (1-0,28%) = ,82 zł Natomiast zysk netto osiągnie wartość: ,82 zł * 0,0029 = ,04 zł Tabela 7. Prognozowane wartości wyniku na sprzedaży w 2012 roku dla przedsiębiorstwa drugiego Pozycja w sprawozdaniu finansowym rok bazowy prognoza ,71 zł ,82 zł Koszty ,99 zł ,83 zł Wynik na sprzedaży ,28 zł ,01 zł Według prognozy przychód w roku 2012 zmniejszy się o ,89 zł, natomiast koszty spadną o ,16 zł. Firma nadal ponosić będzie stratę, jednak zmniejszy się ona o ,27 zł.

7 Tabela 8. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa drugiego Pozycja w bilansie bazowy prognozowany AKTYWA ,12 zł ,45 zł Aktywa trwałe ,21 zł ,25 zł Aktywa obrotowe ,91 zł ,20 zł * Zapasy ,85 zł ,97 zł * Należności krótkoterminowe ,79 zł ,31 zł * Inwestycje krótkoterminowe ,92 zł ,99 zł * Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe ,35 zł ,93 zł PASYWA ,12 zł ,45 zł Kapitał własny ,20 zł ,89 zł Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania ,92 zł ,56 zł * Rezerwy na zobowiązania ,02 zł ,47 zł * Zobowiązania długoterminowe 0,00 zł 0,00 zł * Zobowiązania krótkoterminowe ,21 zł ,28 zł * Rozliczenia międzyokresowe ,69 zł ,81 zł Podobnie jak w pierwszym z analizowanych przedsiębiorstw, wartość aktywów trwałych jest ponad dziesięciokrotnie większa aniżeli aktywów obrotowych. Jednak w przedsiębiorstwie drugim największy udział w sumie aktywów obrotowych mają należności krótkoterminowe. Zgodnie z powyższym fragmentem bilansu przedsiębiorstwa drugiego, firma ta finansowana jest w większym stopniu przez kapitały własne. Ich wartość zgodnie z prognozą ma spaść w 2012 roku, jednak wciąż jest ona o ponad 24 mln większa niż wartość zobowiązań i rezerw na zobowiązania. Przedsiębiorstwo drugie jest w dużej mierze niezależne od zewnętrznych źródeł finansowania. Wykazuje jednocześnie wyższą zdolność kredytową. Wnioski Do przeprowadzenia prognozy przychodów ze sprzedaży w roku 2012 zastosowano metodę stabilnego wzrostu, ze względu na stabilność branży. Jeżeli zostaną spełnione przyjęte założenia przychody ze sprzedaży przedsiębiorstwa pierwszego wyniosą ,06 zł - wzrosną zatem o 3,44 % w stosunku do roku poprzedniego. W przypadku drugiego z przedsiębiorstw przychody ze sprzedaży wyniosą ,82 zł, zatem spadną o 0,28%. Prognoza dla pierwszej firmy jest optymistyczna. Wzrosnąć ma zarówno przychód jak i wynik na sprzedaży. Druga firma zgodnie z prognozą oczekuje spadku wartości przychodów ze sprzedaży, jednak należy zauważyć, że ma polepszyć się wynik na sprzedaży, dzięki czemu poniosą mniejszą stratę. Tworzenie prognoz finansowych oraz wyciąganie z nich prawidłowych wniosków jest wyzwaniem stawianym menagerom. Trudność polega na wyborze odpowiedniej metody oraz właściwej interpretacji wyników. Plany finansowe są pomocne przy podejmowaniu decyzji a także przy wyznaczaniu nowych celów i modyfikacji wcześniej przyjętych. Na ich podstawie można określić kierunek rozwoju danej firmy.

8 Spis tabel Tabela 1: Wybrane pozycje ze sprawozdania za 2011 rok przedsiębiorstwa pierwszego z branży edukacyjnej. Tabela 2: Wskaźniki obliczone dla przedsiębiorstwa pierwszego z branży edukacyjnej Tabela 3. Prognozowany rachunek wyników przedsiębiorstwa pierwszego Tabela 4. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa pierwszego Tabela 5. Wybrane pozycje ze sprawozdania za 2011 rok przedsiębiorstwa drugiego z branży edukacyjnej. Tabela 6. Wskaźniki obliczone dla przedsiębiorstwa drugiego z branży edukacyjnej. Tabela 7. Prognozowane wartości wyniku na sprzedaży w 2012 roku dla przedsiębiorstwa drugiego Tabela 8. Prognozowany bilans przedsiębiorstwa drugiego

9 Bibliografia 1. Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, praca zbiorowa pod Red. M.Jerzemowskiej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem praca pod red. naukową M. Walczak, Diffin, Warszawa Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007, 5. Bławat F., Podstawy analizy ekonomicznej, CeDeWu.pl, Warszawa Ćwiąkała-Małys A., Wybrane metody pomiaru efektywności podmiotu gospodarczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 8. Dziawgo D., Zawadzki A. Finanse przedsiębiorstwa, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B 10. G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa G. Michalski, Strategie finansowe przedsiębiorstw, ODDK, Gdańsk Kaczmarek T., Zarządzanie płynnością finansów małych i średnich przedsiębiorstw - ujęcie praktyczne, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007; 13. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, Kopiński A., Finanse przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2010; 15. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych ODDK, Gdańsk 2008; 17. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)): ICID: , Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp , Available at SSRN:

10 20. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: or Sawicki J., Techniki analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Skowronek-Mielczarek A., Analiza działalności i rozwoju przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp Sprawozdanie finansowe bez tajemnic, red. G.K. Świderska, Diffin, Warszawa Wędzki D., Strategie płynności finansowej przedsiębiorstwa, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Wiesław Pluta, Grzegorz Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, CH Beck, Warszawa Baza danych EMIS EMERGING MARKETS