Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży budowlano- montażowej (PKD 22)

Transkrypt

1 Alicja Janowska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży budowlano- montażowej (PKD 22) Working paper Kwiecień 2013

2 1. Wstęp Planowanie finansowe jest niezbędnym instrumentem w podejmowaniu decyzji każdego przedsiębiorstwa. Ze względu na czas możemy podzielić je na długoterminowe i krótkoterminowe. W głównej mierze planowanie krótkoterminowe dotyczy bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa opartej na szczegółowych danych tygodniowych, miesięcznych czy kwartalnych. W niniejszej pracy zastosujemy pewne metody w celu dokonania krótkoterminowego planowania finansów przedsiębiorstwa z branży budowlano- montażowej. 2. Teoretyczny opis zastosowanej metodyki W celu zaprezentowania planu krótkoterminowego dla przedsiębiorstwa X z branży budowalno-montażowej zastosowano różne strategie zarządzania środkami pieniężnymi tj: model Berenka, Baumola oraz Millera-Orra. Dla oceny przyszłego zapotrzebowania na środki pieniężne użyty został preliminarz środków pieniężnych. 3. Przykład praktyczny z zastosowaniem danych rzeczywistych przedsiębiorstwa zawartych w Monitorze Polskim B Korzystając z rzeczywistych danych zamieszczonych w bazie danych Monitor Polski B przeprowadzono dla wybranego przedsiębiorstwa z branży budowlano-montażowej krótkoterminowe planowanie finansów. 3.1 Zarządzanie środkami pieniężnymi Z uwagi na dużą sezonowość branży budowlano-montażowej należy przyjąć poniższe założenia: 1. styczeń-kwiecień wypływy przewyższają wpływy (okres stagnacji w branży) 2. maj-wrzesień wpływy przewyższają wypływy ( okres wysokiej aktywności w branży) 3. październik-grudzień wpływy zbliżone poziomem wypływom W związku z takim podziałem miesięcznych wpływów i wydatków prezentowanego przedsiębiorstwa należy rozważy skorzystanie z trzech różnych modeli dla trzech różnych okresów działalności przedsiębiorstwa.

3 W przypadku okresu 1 zostanie zastosowany model Baumola jest to klasyczny model zarządzania środkami pieniężnymi stosowany w sytuacji gdy wypływy przewyższają wpływy, kryterium to w zostało spełnione w przypadku prezentowanego przedsiębiorstwa. 1 Tabela 1 Założenia dla modelu DANE ( w tyś zł.) Zapotrzebowanie na środki pieniężne Nadwyżka środków pieniężnych Początkowy stan środków 749 Koszt kapitału/koszt alternatywny 21% Koszt jednego transferu środków pieniężnych 2 zł Dolna granica L 735 Efektywna stopa opodatkowania 19% Miesięczna wariancja 4520 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Model Baumola Wielkość jednego transferu środków pieniężnych wynosi 2635,02tyś zł. co oznacza ze w ciągu miesiąca wystąpi on 11,53 razy, a w całym okresie możliwym do stosowania modelu Baumola ok. 46 razy. 2 Model Berenka Model ten zastosujemy do sytuacji 2 w której wpływy i wypływy przedsiębiorstwa są możliwe do przewidzenia podobnie jak w modelu Baumola, ale wpływy przewyższają wypływy. Optymalna wielkość transferu środków pieniężnych to 1885,16 tyś zł, w miesięcy transfer ten wystąpi 16,11 razy a w całym okresie gdzie można wykorzystać ten model 80/81 razy Opracowanie własne na podstawie 3 Opracowanie własne na podstawie

4 Model Millera-Orra W trzecim okresie nie możliwe jest określenie poziomu wpływów i wypływów dlatego też modelem który można zastosować w tej sytuacji jest model Millera-Orra. Górna granica Poniżej znajduje się przykładowe zastosowanie modelu Millera-Orra Załóżmy, że poziom środków pieniężnych na dzień 21 października to 1940,34 tyś zł. Tabela 2 Wpływy i wypływy w przedsiębiorstwie z branży budowlano-montażowej w okresie od października do grudnia Dzień Wpływy Wypływy Efekt netto Poziom środków pieniężnych netto Działania Utworzenie lokaty na kwotę Utworzenie lokaty na kwotę Zlikwidowanie lokaty na kwotę Zlikwidowanie lokaty na kwotę Zlikwidowanie lokaty na kwotę Źródło: 1 Opracowanie własne na podstawie Preliminarz środków pieniężnych Budżet gotówki przedsiębiorstwa jest szczególnie istotny z punktu widzenia krótkoterminowego planowania finansowego przedsiębiorstwa. Zestawienie przychodów ze sprzedaży oraz terminowości dokonywanych spłat należności pozwala na kontrolowanie

5 płynności finansowej przedsiębiorstwa. W zależności od stopnia szczegółowości budżetu (roczny, kwartalny, tygodniowy, dzienny) kontrola ta jest ściślejsza. 4 Tabela 3 Prognozowany budżet gotówki przedsiębiorstwa z branży budowlano- montażowej Okres Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień I. Wpływy i wydatki (tyś. zł.) Sprzedaż brutto w ciągu 30 dni od sprzedaży od 31 do 60 dni od sprzedaży od 61 do 90 dni od sprzedaży Należności otrzymane ogółem Zakupy Płatności za zakupione materiały , , , , , , , , , , II. PRZYROST ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W DANYM MIESIĄCU (w tys. zł.) Należności otrzymane 15040, , , , , , Płatności za zakupione materiały Wydatki ogółem Przyrost (ubytek) środków pieniężnych III. ZAPOTRZEBOWANIE NA FINANSOWANIE ZEWNĘTRZNE (w tys. zł.) Środki pieniężne na początku miesiąca , , , ,2 4 Michalski Grzegorz (2010), Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, str. 231

6 Środki pieniężne na koniec 1363, , , , miesiąca Docelowy poziom środków pieniężnych Poziom nadwyżki (niedoboru) środków , , , , pieniężnych Źródło: 2 G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005 Z powyższego prognozowanego budżetu przedsiębiorstwa z branży budowlano-montażowej wynika, iż przedsiębiorstwo to w początkowych miesiącach roku potrzebuje finansowania ze źródeł zewnętrznych, co jest w głównej mierze związane z występowaniem sezonowości dla tej branży. W dalszych miesiącach roku nie jest to już niezbędne gdyż przychody ze sprzedaży jak i spłaty należności pokrywają zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na środki pieniężne. 4. Podsumowanie Krótkoterminowe planowanie finansowej jest niezbędnym narzędziem kontrolowania płynności finansowej przedsiębiorstwa na poziomie bieżącej działalności. Dzięki wielu modelom i metodą można określić budżet gotówki przedsiębiorstwa a także przewidzieć wpływy i wypływy jakie mają miejsce w przedsiębiorstwie. Posiadanie takiej wiedzy z punktu widzenia kadry zarządzającej daje możliwość efektywnego zarządzania dostępnymi środkami pieniężnymi i szybkiego reagowania na jej brak co skutkuje zapotrzebowaniem przedsiębiorstwa na finansowanie zewnętrzne. Bibliografia 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: or 4. Michalski Grzegorz, Modele zarządzania środkami pieniężnymi, 5. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawi sprawozdań finansowych, wyd. oddk, Gdańska 2008.

7 6. Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, wyd. PWN, Warszawa Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw, wyd. oddk, Gdańsk Michalski Grzegorz, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, wyd. C.H. Beck, Warszawa Stuart A. McCrary, Podstawy finansów przedsiębiorstw, wyd. Oficyna Wolters Kluwer Polska, Warszawa Duda-Piechaczek E., Analiza i planowanie finansowe, Helion, Gliwice Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, Michalski Grzegorz (2010), Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H Beck, 2010