Analiza finansowa przedsiębiorstw a z punktu widzenia zarządzającego przedsiębiorstwem. z branży 20. Kozub K., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 Analiza finansowa przedsiębiorstw a z punktu widzenia zarządzającego przedsiębiorstwem z branży 20 Kozub K., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Isztwan M., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Frącala J., Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Słowa kluczowe: analiza finansowa, wskaźniki, porównanie. Streszczenie: Praca obejmuje rozważania na temat trzech przedsiębiorstw działających w tej samej branży. Porównuje je na podstawie pięciu wskaźników na przestrzeni dwóch lat i w odniesieniu do danych sektorowych z 2010 roku. Znajdują się tu różnorodne spostrzeżenia na temat danych przedsiębiorstw np. ich wypłacalności, osiągniętego zysku lub straty, tego w jakiej sytuacji są dane spółki względem pozostałych przedsiębiorstw z branży i czy ich działalność jest opłacalna. Są tu również uwagi dotyczące efektywności zarządzania i funkcjonowania tychże firm. 1

2 Spis treści: 1. Streszczenie: Analiza, modele, metody: Analiza i interpretacja obliczonych wskaźników: Wnioski, zakończenie: Bibliografia:... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 2

3 Analiza, modele, metody: Analiza powinna dążyć do poznania badanej rzeczywistości obecnie lub w przyszłości. W związku z tym w analizie posługujemy się celowo dobranymi metodami i modelami 1. Metody można rozumieć na różne sposoby. Z jednej strony jest to świadomie i konsekwentnie stosowany sposób postępowania dla osiągnięcia określonego celu. Z drugiej natomiast sposób naukowego badania rzeczy i zjawisk. Metoda jest więc pewnym sposobem poznania rzeczywistości 2. Modele są uproszczeniem i odzwierciedleniem rzeczywistości. Są stosowane we wszystkich dyscyplinach nauki oraz w praktyce. Odzwierciedlają system czy problemy o różnym stopniu skomplikowania rozważań 3. Ogólna metoda porównań stosowana w analizie porównawczej może występować w kilku odmianach: - porównania ze wskaźnikami postulowanymi, - porównania ze wskaźnikami okresów ubiegłych lub przyszłych, - porównania ze wskaźnikami innych jednostek gospodarczych 4. Porównanie ze wskaźnikami postulowanymi wykorzystamy do interpretacji wskaźników z roku 2010, czyli wskaźniki dla przedsiębiorstwa M, K i J zostały porównane z średnich z tej samej branży. Do porównania wyników wskaźników z roku 2011 wykorzystamy wyniki wskaźników z okresu ubiegłego, czyli 2010 roku. Analiza i interpretacja obliczonych wskaźników: Wskaźnik bieżącej płynności jest stosunkiem aktywów obrotowych do pasywów bieżących. Jest on miernikiem zdolności przedsiębiorstwa do spłaty wymagalnych zobowiązań ze środków pieniężnych, które będą na to przeznaczone w trakcie normalnego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Wysoka wartość tego wskaźnika stanowi rodzaj marginesu bezpieczeństwa dla kredytodawców a interpretacja jego prawidłowej wysokości zależy od celów analityka. W teorii spotyka się pogląd, że powinien on być większy od 1 (pożądany 1,2-2) 5. 1 B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Warszawa 2007, PWN, s Słownik języka polskiego, M. Szymczak (red.), Warszawa 1982, PWN, tom. 1, s B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Warszawa 2007, PWN, s L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1994, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza, op. cit., s

4 Wykres 1: Wartość wskaźnika bieżącej płynności finansowej 1-go stopnia 2,5 2 Wartość wskaźnika 1,5 1 0,5 Przedsiębiorstwo M Przedsiębiorstwo K Przedsiębiorstwo J Rok Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Monitora Polski B dostępnego online, oraz książki Zarządzanie finansami, Small Business, Mohr A., s Przedsiębiorstwo M i J w roku 2010 cechowały się lepszą efektywnością zarządzania. Spadek wartości wskaźnika może oznaczać, że ilość środków zapewniających pokrycie bieżących zobowiązań zmalała co prowadzi do pogorszenia wypłacalności danych spółek. Przedsiębiorstwo K pokazuje odwrotną sytuację, gdzie wypłacalność zwiększyła się o 0,51, co może świadczyć o najefektywniejszym zarządzaniu w porównaniu z pozostałą dwójką spółek. Wszystkie wartości spółek mieszczą się w średnich wartościach, które oscylowały pomiędzy 0,03 a 8,80. Wskaźnik podwyższonej płynności finansowej różni się od poprzedniego wskaźnika, tym że od aktywów obrotowych odejmuje się zapasy i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe czynne. Wartość skorygowanych aktywów obrotowych powinna odpowiadać wartości zobowiązań krótkoterminowych. Założenie takie może być poprawne jako średnia, nie odpowiada jednak specyfice przedsiębiorstw funkcjonujących w wielu branżach, a zwłaszcza należących do sektorów handlu i usług 7. 6 Wskaźnik płynności finanasowej pierwszego stopnia mierzony jest stosunkiem aktywów obrotowyc ogółem do zobowiązań krótkoterminowych; poszczególne dane zaczerpnięte z monitora polski b zostały wyciągnięte odpowiednio z bilansu sporządzonego na koniec danego okresu rozliczeniowego; aktywa pozycja B oraz z pasywa pozycja B III. 7 B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza..., op. cit., s

5 Wskaźnik 2: Wartość wskaźnika bieżącej płynności finansowej 2-go stopnia. 1,4 1,2 Wartość wskaźnika 1 0,8 0,6 0,4 Przedsiębiorstwo M Przedsiębiorstwo K Przedsiębiorstwo J 0, Rok Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Monitora Polski B dostępnego online, oraz książki Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Michalski G., Wrocław 2004, Edukacja, s Wartośc wskaźnika bieżącej płynności dla przedsiębiorstwa K mieści się w granicach od 1 do 1,2. Oznacza to, że jest ono w każdej chwili wypłacalne. Spółka M natomiast w roku 2010 osiągnęła wartość przewyższającą optymalną wielkość. Świadczy to o nieefektywnym wykorzystaniu środków finansowych, które powinny generować zysk. Jeżeli chodzi o ostatnią firmę, to w 2011 roku straciła ona płynność i nie jest już w pełni wypłacalna. Porównując miary wszystkich wskaźników z 2010 roku ze średnimi branżowymi to każda ze spółek mieści się w średnich wartościach. Wskaźniki rentowności obrotu są stosunkiem procentowym zysku do przychodu ze sprzedaży w cenach brutto, netto lub kosztów uzyskania przychodów. Określają one udział odpowiedniego wyniku finansowego w wartości uzyskanej ze sprzedaży produktów, towarów oraz zrealizowanych operacji finansowych. Należy wyróżnić tu m.in.: - wskaźnik uwzględniający zysk netto (stosunek procentowy zysku netto do przychodów ze sprzedaży w cenach netto), 8 Wskaźnik płynności finansowej drugiego stopnia obliczany jest jako różnica aktywów obrotowych ogółem, zapasów i krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych podzielona przez zobowiązania krótkoterminowe (bez zobowiązań z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej roku); wartości do obliczeń odpowiednio dla każdego przedsiębiorstwa zostały zaczerpniente z aktywów obrotowych z pozycji B, zapasy z aktywów z pozycji B I, krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe z pozycji B IV oraz z pasywnych pozycji w bilansie zobowiązania krótkoterminowe z pozycji B III. 5

6 - wskaźnik uwzględniający zysk na sprzedaży produktów (procentowy stosunek zysku na sprzedaży produktów do przychodów ze sprzedaży produktów w cenach netto) 9. Wykres 3: Wartość wskaźnika uwzględniającego zysk netto (wskaźnik rentowności netto) Wartość wskaźnika Przedsiębiorstwo M Przedsiębiorstwo K Przedsiębiorstwo J Rok Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Monitora Polski B dostępnego online, Wędzki D., Analiza wskaźnikowa sprawozdania finasowego, Tom 2. Wskaźniki finansowe, Wolters Kluwer 2009, s.384. Wskaźnik rentowności netto w 2010 roku wynosił dla przedsiębiorstw M, K, J odpowiednio: 1,45%, 1,96%, 3,89%. wszystkie te wskaźniki mieściły się w przedziale średnich wartości 2010 roku dla tej branży, których wartość oscylowała w granicach od -17,47 do 22,80. natomiast w roku 2011 wartości wskaźników przedsiębiorstwa M i K obniżyły się, z kolei w przedsiębiorstwie J wartość wzrosła. 9 B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza, op. cit., s

7 Wykres 4: Wartość wskaźnika uwzględniającego zysk na sprzedaży produktów (wskaźnik rentowności sprzedaży) Wartość wskaźnika Przedsiębiorstwo M Przedsiębiorstwo K Przedsiębiorstwo J Rok Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Monitora Polski B dostępnego online, oraz książki Michalski G., Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wrocław 2004, Edukacja, s Wartość wskaźników rentowności sprzedaży w 2010 roku dla porównywanych przedsiębiorstw nie przekracza granicy średnich wartości tego wskaźnika dla branży 20, który wynosi od -22,94 do 36,87. Natomiast w przedsiębiorstwie J w roku 2011 wartość ta nieznacznie wzrosła, natomiast w przedsiębiorstwach M i K spadła odpowiednio o 2,78% i 3,4%. Wzrost obrotów w przedsiębiorstwie J będzie się przekładał na wzrost zysku ze sprzedaży, a zatem pośrednio także zysku netto. Wskaźnikiem wykorzystywanym do analizy zadłużenia jest wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym i rezerwami długoterminowymi. Jest on obliczany jako iloraz długoterminowych pasywów oraz aktywów trwałych. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym większe bezpieczeństwo finansowe spółki Wskaźnik rentowności sprzedaży mierzony jest stosunkiem wyniku ze sprzedaży produktów/towarów/materiałów do przychodów netto ze sprzedaży produktów/towarów/materiałów; poszczególne dane zaczerpnięte z monitora polski b zostały wyciągnięte odpowiednio z bilansu sporządzonego na koniec danego okresu rozliczeniowego; z pozycji C rachunku zysków i strat oraz z pozycji A I przychody netto ze sprzedaży produktów plus II przychody ze sprzedaży towarów i materiałów z rachunku zysków i strat (wgląd: r.). 7

8 Wskaźnik 5: Wartość w skaźnika pokrycia aktyw ów trw ałych kapitałem w łasnym i rezerwami długoterminowymi. 2 1,8 Wartość wskaźnika 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 Przedsiębiorstwo M Przedsiębiorstwo K Przedsiębiorstwo J Rok Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Monitora Polski B dostępnego online, oraz Sikacz A., Ocena sytuacji finansowej grup kapitałowych, Wolters Kluwer, Warszaw 2011, s.150 Wartość wskaźników pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym i rezerwami długoterminowymi w 2010 roku dla przedsiębiorstw M, K, J mieści się w dolnej granicy średnich wartości tego wskaźnika dla branży 20. z kolei w roku 2011 wartość tego wskaźnika obniżył się w przedsiębiorstwie M i J, natomiast w przedsiębiorstwie K delikatnie wzrosła. Wszystkie przedsiębiorstwo miały zapewnione utrzymanie długoterminowej płynności finansowej. Wnioski, zakończenie: Finansowym celem działania każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizacja korzyści dla jego właścicieli. 12 Przeprowadzone analizy wskazują na nie najgorszą sytuacje spółek chodź jedna z nich (spółka J) w 2011 roku straciła swoją bieżącą płynność finansową i tym samym straciła wiarygodność jeżeli chodzi o bieżącą wypłacalność. Przeprowadzona analiza za lata wskazuje na pogarszającą się sytuację w przedsiębiorstwie M i K oraz polepszającą w przedsiębiorstwie J, biorąc pod uwagę wskaźniki rentowności, czyli zyskowności. wynik tych wskaźników jest informacją m. in. dla właściciela, ile zysku wypracują wszystkie przychody z działalności. Dla przedsiębiorcy ważne jest, aby wskaźnik pokazywał 12 G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Warszawa 2005, PWN, s

9 jak najwyższy wynik, ponieważ to oznacza, że działalność generuje większe przychody, a dzięki temu przynosi większy zysk dostępny dla niego samego. Ponieważ osoba właściciela jest osobiście zaangażowana we wszystkie aspekty zarządzania przedsiębiorstwem i bierze aktywny udział w podejmowaniu wszystkich ważnych decyzji 13,to na podstawie analizy obliczonych wskaźników, właściciel powinien podjąć działania zmierzające do realizacji większych rozmiarów sprzedaży, aby osiągnąć nie pogarszającą się z roku na rok kwotę zysku. 13 G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Warszawa 2005, PWN, s

10 Bibliografia: 1. Dudycz T., Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Indygo Zahir Media, Wrocław 2011, 2. Gabrusewicz W., Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, 3. Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Warszawa 1994, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 4. Duda-Piechaczek E., Analiza i planowanie finansowe, Helion, Wrocław 2013, 5. Kotowska B., Uziębło A., Wyszkowska-Kaniewska O., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWN, 2013, 6. Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Warszawa 2005, PWN, 7. Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw, oddk, Gdańsk 2009, 8. Michalski G. Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Edukacja, Wrocław Michalski G., Wartość płynności w bieżącym zarządzaniu finansami, CeDeWu, Warszawa 2004, 10. Michalski G., Strategiczne zarządzanie płynnością finansową, CeDeWu, Warszawa 2010, 11. Michalski G., Leksykon zarządzania finansami, CHBeck, Warszawa 2004, 12. Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstwa, CHBeck, Warszawa 2010, 13. Michalski G., Prędkiewicz K., Tajniki finansowego sukcesu dla mikrofirm, CHBeck, Warszawa 2007, 14. Michalski G., Pluta W., Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem. Jak zachować płynność finansową, C.H. Beck, Warszawa Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008, 16. B. Pomykalska, P. Pomykalski, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Warszawa 2007, PWN. 17. M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1982, PWN. 18. Mohr A., Zarządzanie finansami. Co mówią liczby, Small Business. 19. Wędzki D., Analiza finansowa sprawozdania finansowego, Tom 2. Wskaźniki finansowe, Wolters Kluwer 2009, 20. Wilimowska Z., Wilimowski M., Wybrane zagadnienia rachunkowości i finansów, Oficyna, Nysa 2003, 21. Padurek B., Piecyk J., Aktywa trwałe, koszty działalności oraz ich rozliczenia, Usługi wydawnicze, 10

11 Wrocław Sierpińska M., Jachna T., Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, 2012, 23. Sikacz A., Ocena sytuacji finansowej operacyjnych grup kapitałowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, 24. Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, oddk, Gdańska Leksykon finansowo bankowy, pod red. prof. dr Władysław Jaworski, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Monitor Polski B nr 2715, 27. Monitor Polski B nr 1318, 28. Monitor Polski B nr 2959,