Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym z wykorzystaniem instrumentów SWAP na POLONIĘ
|
|
- Maciej Bielecki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Agaa Kliber * Pior Płuciennik ** Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym z wykorzysaniem insrumenów SWAP na POLONIĘ Wsęp Problemem polskiej bankowości jes duża nadpłynność. Banki niechęnie inwesują poza sekorem bankowym, a wszelkie inwesycje długoerminowe finansują długiem krókoerminowym. Bank cenralny próbuje ożywić syuację na rynku międzybankowym poprzez oddziaływanie na sopy procenowe za pomocą różnych mechanizmów (m.in., sóp NBP, operacji owarego rynku i in.). Z drugiej srony w świele np. hipoezy płynności inwesorzy preferują pożyczki krókoerminowe, zaś aby zrezygnować z długoerminowej płynności, wymagają odpowiedniej rekompensay w posaci premii. Wymóg isnienia premii za ryzyko podykowany jes również obawą przed niewypłacalnością konrahena i na ryzyku ego ypu koncenrujemy się w naszym badaniu. Celem arykułu było zbadanie zmian premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym. Porównanie premii za ryzyko na rynku insrumenów o krószym i dłuższym okresie bazowym oraz zbadanie jej zmian w czasie może pomóc w ocenie efekywności poliyki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego zmierzającej do pobudzenia inwesycji o dłuższym horyzoncie zapadalności na rynku międzybankowym. Jeśli udałoby się wykazać, że premia za ryzyko jes większa na rynku insrumenów o dłuższym okresie bazowym oraz że zmienia się ona w czasie w odpowiedzi na różne zdarzenia zewnęrzne, o można byłoby swierdzić, że mimo iż ożywienie na rynku insrumenów o dłuższym okresie bazowym jes niewielkie, o poliyka NBP zmierza w dobrym kierunku. 1. Konraky overnigh ineres rae swap Konrak swap jes konrakem wymiany dwóch przepływów finansowych, z kórych jeden związany jes ze sałą, a drugi ze zmienną sopą procenową. Nabywca konraku płaci odseki od nominału wyznaczone według sałej sopy procenowej, zaś wysawca według sopy zmiennej. W radycyjnych konrakach swap sopa zmienna jes o sopa o danym okresie bazowym, na jaki wysawiany jes konrak, np. ygodniowy WIBOR, miesięczny WIBOR, półroczny WIBOR ip. W przypadku konraków OIS (overnigh ineres rae swap), sopa zmienna wyliczana jes na podsawie indeksu POLONIA, j, sopy over- * dokor, Kaedra Maemayki Sosowanej Wydziału Informayki i Gospodarki Elekronicznej, UEP, Agaa.kliber@ue.poznan.pl ** dokor, Pracownia Ekonomerii Finansowej Wydziału Maemayki i Informayki UAM, pplucien@amu.edu.pl
2 6 Agaa Kliber, Pior Płuciennik nigh, składanej z każdego dnia, do odpowiedniego okresu bazowego. W Polsce erminy zapadalności konraków OIS są analogiczne do okresów bazowych sóp WIBOR Sopa POLONIA a sopy WIBOR Sopa POLONIA jes indeksem wprowadzonym z inicjaywy Sowarzyszenia Rynków Finansowych ACI Polska oraz Narodowego Banku Polskiego. Powsała ona w celu odzwierciedlenia wahań cen depozyów overnigh na rynku międzybankowym. Sopa WIBOR ON podobnie jak pozosałe sopy WIBOR oddaje san rynku z godziny Usalana jes poprzez zebranie deklaracji banków posiadających sau dealera rynku pieniężnego na fixingu organizowanym przez ACI Polska. Odrzucane są dwie skrajne warości, a na podsawie pozosałych deklaracji liczona jes średnia, kóra nasępnie podawana jes do publicznej wiadomości jako sopa WIBOR. Jednocześnie uczesnicy rynku mają obowiązek przeprowadzić ransakcje po cenach, kóre zgłosili do fixingu przez co najmniej kwadrans od usalenia jego wyników. Oznacza o, że w rzeczywisości nie znamy fakycznych sóp procenowych obowiązujących na rynku w danym dniu, a jedynie uśrednioną deklarację banków. Ponado, ze względu na dużą dynamikę ransakcji overnigh, jedno kwoowanie z godziny nie wysarcza do odzwierciedlenia zmienności rynku z całego dnia. Sopa POLONIA jes średnią ważoną ze sawek oraz kwo ransakcji przekazywanych przez uczesników rynku do godziny Przyjmuje się, że opisuje ona średnio 57% zawarych ransakcji międzybankowych ( Jej powsanie wiąże się ściśle z rozwojem rynku OIS. 1.. Ryzyko inwesycji w konrak OIS Porównajmy ryzyko inwesycji w konrak OIS ze zwykłym depozyem. Ryzyko rozliczeniowe jes niższe, gdyż w przypadku niewypłacalności konrahena racimy jedynie odseki od usalonego nominału (dla porównania: w przypadku depozyu jes o duża część nominału, nie objęa gwarancją). Ryzyko rynkowe inwesycji w OIS jes również niższe na rynkach dojrzałych krzywa OIS kszałuje się poniżej krzywej goówkowej o 3 do 10%. Osaecznie, ryzyko płynności dla konraków OIS w krajach rozwinięych prakycznie nie isnieje. W przypadku Polski jes o najpoważniejsze z rzech omówionych rodzajów ryzyka. Średnie dzienne obroy neo konrakami OIS na le obroów innymi insrumenami przedsawia Tablica 1.. Meody wyznaczania premii za ryzyko Isnieje wiele meod wyznaczania premii za ryzyko. W lieraurze definiuje się ją jako zwro nadwyżkowy z inwesycji w insrumen ryzykowny (zob. np. [Meron, 1973], [Pagan & Hong 1990], [Perron, 1999]).Wobec ego uożsamia się ją najczęściej z różnicą między fakycznym zwroem z insrumenu, a oczekiwanym zwroem (w przypadku sóp procenowych: różne wersje zw. eorii oczekiwań), bądź różnicą między zwroem zrealizowanym a sopą wolną od ry-
3 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 7 Tablica 1. Średnie dzienne obroy neo na polskim rynku finansowym w laach (w mln PLN) Akcje Obligacje skarbowe Bony skarbowe Lokay międzybankowe Transakcje fx swap Kasowy rynek waluowy Opcje waluowe Transakcje FRA Transakcje IRS Transakcje OIS Konraky fuures na WIG Źródło: Rozwój sysemu finansowego w Polsce, 009, NBP zyka (np. model CAPM). W obu przypadkach rudność swarza wyznaczenie albo oczekiwanego zwrou, albo wolnej od ryzyka sopy procenowej. W przypadku sóp procenowych jako oczekiwaną sopę zwrou częso przyjmuje się sopę forward wyznaczoną na podsawie kwoowa sóp procenowych o innym erminie bazowym. W lieraurze pojawiają się jednak swierdzenia, że lepszym niż sopa forward miernikiem oczekiwań mogą być sopy z konraków swap (zob. np. [Soulaneva & Sromkvis, 009]). Wielu badaczy przyjmuje eż, że premia za ryzyko nie jes wielkością obserwowaną, ale można ją przybliżyć na podsawie analizy spreadu między sopą zwrou z inwesycji, a oczekiwaną sopą zwrou (lub sopą wolną od ryzyka). Jednym z najbardziej rozpowszechnionych modeli premii za ryzyko jes klasa modeli GARCH-in-Mean ([Engle i in., 1987])..1. Klasa modeli GARCH-in-Mean Model GARCH-in-Mean zosał zaproponowany w pracy [Engle i in., 1987]. Jego modyfikacja w sosunku do sandardowego modelu GARCH polega na wprowadzeniu do równania średniej warunkowej parameru związanego ze zmiennością i inerpreowanego jako zmienna premia za ryzyko. Załóżmy, że proces r modelujemy jako proces auoregresyjny z dodakowym czynnikiem premii za ryzyko (p ), zaś reszy z ego modelu podlegają procesowi GARCH (wzór 1). Paramer b nazywany jes paramerem premii za ryzyko. Jeśli jes on isony i przyjmuje warości dodanie, o przyjmujemy, że na rynku isnieje premia za ryzyko, uzależniona od zmienności (więcej informacji na ema modelowania zmienności Czyelnik może znaleźć np. w [Doman, Doman, 009]): r a 0 n i1 p i1 a r i i y i p i y q j1 i j y p b (1)
4 8 Agaa Kliber, Pior Płuciennik 3. Premia za ryzyko na rynku krókoerminowych sóp procenowych w Polsce Badanie premii za ryzyko na rynku polskim podzieliliśmy na kilka części. Najpierw prezenujemy oszacowania uzyskane dla insrumenów rzymiesięcznych, najbardziej ineresujących z punku widzenia kredyobiorców. Ponieważ jednak rynek insrumenów międzybankowych o okresie bazowym dłuższym niż miesiąc jes prawie marwy, zdecydowaliśmy się dla porównania przeanalizować rynek insrumenów ygodniowych. Na koniec sprawdziliśmy, czy wnioski zmienią się, jeśli zmianie ulegnie sopa wolna od ryzyka (zamias sopy OIS jako sopę odniesienia przyjęliśmy sopę referencyjną). Ponieważ zakładamy w naszym badaniu, że premia za ryzyko wbudowana jes w spread między badaną sopą procenową a odpowiadającą jej sopą z konraku OIS, o r oznaczać będzie spread między ymi dwoma wielkościami lub jego przyrosy (gdyby okazał się niesacjonarny). Ponado, w przypadku gdy paramer premii za ryzyko wychodzi nieisony lub ujemny, wnioskujemy, że premia za ryzyko nie isnieje Premia za ryzyko na rynku sóp rzymiesięcznych (marża za ryzyko kredyowe) Spread między sopą WIBOR a odpowiadającą jej sopą z konraku OIS inerpreowany jes jako ogólny wskaźnik nerwowości rynku. Jego wyższe warości sygnalizują niechęć do pożyczania na rynku, zaś spadki wzros płynności rynku. Spread między sopą WIBOR 3M a sopą konraku OIS jes dodakowo inerpreowany jako marża za ryzyko kredyowe, gdyż o właśnie sopa WIBOR 3M jes sopą odniesienia dla wyznaczania oprocenowania kredyów konsumenckich. Spready dla konraków o akim właśnie okresie bazowym są w lieraurze rozważane najczęściej (zob. np. [Soulaneva & Sromkvis, 009]). Rysunek 1. Marża za ryzyko kredyowe w Polsce w laach
5 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 9 Ponieważ na rynku insrumenów OIS w począkowym okresie prawie nie było obroów, nasze badanie obejmuje okres od począku roku 008 do września 010. Wybór akiego przedziału czasowego umożliwia prześledzenie zmian zachowania premii za ryzyko przed, w rakcie i po kryzysie finansowym. Ponieważ spread okazał się być niesacjonarny (przeprowadzono esy ADF i KPSS), o modelowaniu zosały poddane pierwsze jego przyrosy. Oszacowano modeli AR(FI)MA(0,d,0)-IGARCH(1,1)-M, kórego posać przedsawia wzór (). d r ( R R ); ( L)(1 L) ( r ) ( L) y ; p ; (1 L) 1 dl 1 d WIB, k k 1 k 0 1 (1 OIS, ( d 1) k L ( k 1) ( d k 1) d) L d c ( d) L ; 1 d(1 d)( d) L 6... p b ; y ; y 1 (1 ) 1. Model ARFIMA jes o uogólnienie zinegrowanego pierwszego sopnia modelu ARMA, w kórym paramer d może przyjmować warości ułamkowe z przedziału (-1,1). Jeśli warość bezwzględna parameru przyjmie warość z przedziału (0, 0,5), o model jes sacjonarny, zinegrowany ułamkowo, przy czym, jeśli d jes większe od 0, o proces opisywany ym modelem ma długą pamięć, zaś jeśli jes ujemne, o mówimy o zw. pamięci pośredniej. Tablicy przedsawia uzyskane oszacowania paramerów ego modelu. Zauważamy, że paramer premii za ryzyko ( b ) przyjął warość ujemną i jes isony. Ponieważ z ekonomicznego punku widzenia ujemna premia za ryzyko nie ma sensu, zaem inerpreujemy en wynik jako brak zmiennej premii za ryzyko na rynku insrumenów rzymiesięcznych. W związku z ym, albo premia za ryzyko nie isnieje, albo przyjęo niewłaściwy model i jes ona sała w czasie. Oba wnioski prowadzą do ej samej konkluzji na rynku insrumenów rzymiesięcznych nie isnieje odpowiednie wynagrodzenie sanowiące rekompensaę za ryzyko ewenualnej niewypłacalności konrahena. Tablica. Oszacowania paramerów modelu GARCH-M dla insrumenów rzymiesięcznych paramer oszacowanie błąd sd. p-warość uwagi d -0, , ,0000 średnia pamięć b -0, , ,0004 Paramer premii za ryzyko 0, ,1641-0, , ,0000 β 0, ()
6 30 Agaa Kliber, Pior Płuciennik Rysunek przedsawia kszałowanie się zmienności wraz z wykresem ujemnej premii za ryzyko na rynku polskim. Spróbowaliśmy zinerpreować, na jakie wydarzenia reagowała zmienność badanego spreadu. Okazuje się, że za większość okresów o podwyższonej zmienności odpowiadają posiedzenia Rady Poliyki Pieniężnej w większości przypadków e, na kórych uchwalono zmianę wysokości sóp procenowych. Okazuje się, że wydarzenia międzynarodowe, jak np. upadek Lehman Brohers w dniu nie spowodowały wzrosu zmienności spreadu. Naomias przederminowy wykup obligacji przez NBP w dniu.01 mógł być przyczyną wzrosu zmienności spreadu ego dnia. Rysunek. Premia za ryzyko a zmienność na rynku insrumenów rzymiesięcznych. Uzyskane wyniki pozwalają swierdzić, że zmienność marży za ryzyko kredyowe nie jes uzależniona od syuacji międzynarodowej, ale od posunięć poliyki pieniężnej NBP. Ponado, ujemna warość parameru premii za ryzyko sugeruje, że nie jes ona obecna na rynku insrumenów rzymiesięcznych. Wniosek en sanowić może jeszcze jedno oprócz kryzysu zaufania wyjaśnienie dla małej ilości ransakcji zawieranych w ym segmencie rynku.
7 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 31 W związku z nieudaną próbą oszacowania zmiennej premii za ryzyko na rynku insrumenów rzymiesięcznych, zdecydowaliśmy się przeanalizować rynek insrumenów bardziej płynnych, j. oszacować premię za ryzyko na rynku sóp ygodniowych dla analogicznego przedziału czasowego. 4. Premia za ryzyko na rynku insrumenów ygodniowych Przebieg badania był podobny do przedsawionego w poprzednim paragrafie badania dla insrumenów rzymiesięcznych. Wykres spreadu przedsawia Rysunek 3. Można zauważyć wyraźną zmianę w kszałowaniu się endencji, przypadającą na począek roku 009. Dlaego eż przyjęliśmy arbiralnie za punk zwrony dzień Punk en dzieli szereg na części o różnej dynamice zmienności. O zmianie charakeru procesu świadczy eż fak, iż dopasowane do obu podokresów modele zmienności nie ylko miały różne paramery, ale eż pochodziły z różnych rodzin modeli ARMA-GARCH. Podobnie, jak w poprzednim badaniu, modelowaliśmy przyrosy spreadu. Dla okresu pierwszego dopasowaliśmy model ARMA(1,1)-GARCH(1,1), zaś do drugiego ARFIMA(0,d,0)-EGARCH. Paramery oszacowanych modeli przedsawiają ablice: odpowiednio 3 i 4. Rysunek 3. Spread między sopą WIBOR SW a sopą ygodniowego konraku OIS od sycznia 008 do września 010 Tablica 3. Oszacowanie paramerów modelu zmienności dla spreadu insrumenów ygodniowych dla okresu do Paramer Oszacowanie Błąd sd. P-warość a a a b β
8 3 Agaa Kliber, Pior Płuciennik Tablica 4. Oszacowanie paramerów modelu zmienności dla spreadu insrumenów ygodniowych dla okresu od Paramer oszacowanie Błąd sd. P-warość a d b β γ γ W pierwszym okresie paramer premii za ryzyko okazał się być ujemny, naomias w drugim osiągnął niewielką dodanią warość. Rysunek 4 przedsawia kszałowanie się premii za ryzyko w czasie. Okazuje się, że za wzros zmienności odpowiedzialne są przede wszyskim posiedzenia Rady Poliyki Pieniężnej. Podobnie jak w przypadku zmienności na rynku insrumenów rzymiesiecznych, premia za ryzyko na rynku insrumenów ygodniowych była niewrażliwa na syuację międzynarodową. Rysunek 4. Premia za ryzyko na rynku międzybankowym dla insrumenów ygodniowych 4.1. Premia za ryzyko na rynku insrumenów ygodniowych przy przyęciu sopy referencyjnej jako wolnej od ryzyka Kolejnym eapem badania była weryfikacja wyników w przypadku zmiany sopy odniesienia. O ile sopę konraków OIS możemy uożsamiać z oczekiwaniami rynku, o sopa referencyjna może być uznana z pewnymi zasrzeżeniami, kóre przedsawimy w dalszej części badania za sopę wolną
9 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 33 od ryzyka. Jes o bowiem minimalna renowność ygodniowych bonów sprzedawanych na przeargach organizowanych przez NBP. Od momenu wporwadzenia pakieu zaufania podaż bonów była nielimiowana, a zaem można przypuszczać, że sopa referencyjna była fakyczną sopą renowności bonów skarbowych. Rysunek 5 przedsawia kszałowanie się spreadu między sopą WIBOR SW a sopą referencyjną. Do przyrosów spreadów dopasowaliśmy model ARFIMA(0,d,0)-IGARCH (model IGARCH zosał zaproponowany w pracy [Engle & Bollerslev, 1986]), posaci (3). Wyniki oszacowań przedsawia Tablica 5. d r ( R R ); ( L)(1 L) ( r ) ( L) y ; (1 L) WIB, 1 k0 ref, a POL d p b ; 1 a REZ a REF p ; ( d 1) k L ; ( k 1) ( d k 1) y ; 3 y 1 (1 ) Rysunek 5. Spread między sopą WIBOR SW a sopą referencyjną. 1. (3) Tablica 5. Wyniki oszacowania paramerów modelu ARFIMA(0,d,0)-IGARCH paramer oszacowanie błąd sd. p-warość uwagi d Długa pamięć b Paramer premii za ryzyko μ Sała w średniej a Zmiana POLONII a Rezerwa obowiązkowa a Zmiana sóp NBP s. swobody β
10 34 Agaa Kliber, Pior Płuciennik Okazuje się, że w ym przypadku paramer premii za ryzyko okazał się być dodani. Rysunek 6 obrazuje kszałowanie się premii za ryzyko w czasie. Uwagę zwraca duży skok zmienności przypadający na okres powrou NBP do akywnej poliyki monearnej. Rysunek 7 przedsawia kszałowanie się podaży i popyu na bony w badanym okresie. Od momenu wprowadzenia Pakieu zaufania podaż nie była publikowana, a bank cenralny zaoparywał banki w płynność bez ograniczeń. W luym 009 NBP powrócił do akywnej poliyki monearnej. Banki komercyjne zareagowały bardzo gwałownie, deklarując popy na papiery dłużne dużo większy od rzeczywisego. W odpowiedzi na syuację na rynku międzybankowym NBP zaczął zwiększać podaż bonów, co w rezulacie doprowadziło do sabilizacji syuacji w połowie roku. Gwałowna reakcja banków komercyjnych na zmianę poliyki monearnej NBP znajduje odzwierciedlenie w premii za ryzyko (Rysunek 6). Rysunek 6. Oszacowana premia za ryzyko na rynku sóp ygodniowych (sopa wolna od ryzyka: sopa referencyjna). Powró do akywnej poliyki monearnej Posiedzenia RPP: , 5.08, 4.11, 009 Jednak ze względu na o, że bank cenralny przesał zaoparywać banki w płynność w sposób nieograniczony, sopa referencyjna uraciła niejako swój sau sopy wolnej od ryzyka. Obserujemy ponado, że za pozosałe skoki w premii za ryzyko odpowiedzialne są posiedzenia RPP. Skoki pojawiają się w dniach poprzedzających dni posiedzeń RPP i co ciekawe przypadają na e posiedzenia, na kórych sopy procenowe nie były zmieniane.
11 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 35 Rysunek 7. Podaż i popy na ygodniowe bony oferowane na przeargach NBP. Źródło: Uwaga: jasnoszara linia oznacza podaż, a czarna popy na bony. Rysunek 8 przedsawia porównanie dynamiki zwrou nadwyżkowego (czyli spreadu między sopą WIBOR SW a sopą referencyjną) z oszacowaną premią za ryzyko. Zauważamy, że premia za ryzyko przyjmowała bardzo małe warości w porównaniu ze zwroem nadwyżkowym. Jendakże okresy wzrosu zwrou nadwyżkowego pokrywają się z okresami wzrosu premii za ryzyko. Wnioskujemy zaem, że model zosał dobrany poprawnie. Rysunek 8. Premia za ryzyko a zwro nadwyżkowy Uwaga: linią przerywaną oznaczony zosał zwro nadwyżkowy, zaś ciągłą premia za ryzyko. Zakończenie W arykule wykazano, że premia za ryzyko na polskim rynku międzybankowym jes niewielka i zmienna w czasie w przypadku sóp ygodniowych, zaś jes ujemna (nie isnieje) w przypadku sóp rzymiesięcznych. Ponado, pre-
12 36 Agaa Kliber, Pior Płuciennik mia za ryzyko nie reaguje na międzynarodowe wydarzenia związane z kryzysem, ale jes ściśle powiązana z posunięciami Banku Cenralnego. Większość posiedzeń Rady Poliyki Pieniężnej w badanym okresie przyczyniała się do krókorwałego wzrosu zmienności i powiązanej z nią premii za ryzyko. Z przedsawionego badania można wyciągnąć dwa wnioski. Po pierwsze, zależność premii za ryzyko od poliyki pieniężnej i jej niewrażliwość na syuację międzynarodową odzwierciedla syuację nadpłynności na polskim rynku międzybankowym. Zgodnie ze Sprawozdaniem z wykonania poliyki pieniężnej za rok 009 [Rada Poliyki Pieniężnej NBP, 010]: poziom nadpłynności sekora bankowego w 009 wzrósł o 118% w porównaniu z rokiem 008, zaś do syuacji akiej przyczyniły się głównie zw. czynniki auomayczne (skup neo przez NBP walu obcych pochodzących głównie z funduszy unijnych oraz operacji zamiany środków w walucie obcej na złoe w NBP dokonywanych przez Miniserswo Finansów oraz spadek poziomu pieniądza goówkowego w obiegu) i niekóre działania NBP (przederminowy wykup obligacji oraz obniżenie sopy rezerwy obowiązkowej o 0,5 punku procenowego od ). Analiza spreadów między sopami procenowymi a konrakami OIS w pańswach Europy Zachodniej i USA (por. np. [Poski,011], [Thornon, 009], [Narodowy Bank Polski, 009a]) wskazuje na silne reakcje ych osanich na akie wydarzenia jak np. upadek Lehman Brohers. Pogorszenie się syuacji finansowej na rynku międzynarodowym spowodowało kryzys zaufania wśród banków ych pańsw. W Polsce banki komercyjne rzadko decydują się na pożyczanie sobie pieniędzy na erminy dłuższe niż miesiąc, a sporadycznie inwesują poza rynkiem międzybankowym ([Rada Poliyki Pieniężnej NBP, 010]). W związku z ym, sałą cechą polskiego sysemu bankowego jes nadpłynność. Pogorszenie się syuacji międzynarodowej, bankrucwa silnych zagranicznych banków nie wpłynęły zaem bezpośrednio na spadek inwesycji na polskim rynku międzybankowym, bo ich poziom i ak był niewielki. W późniejszym okresie kryzys zaufania w Polsce pogłębił się, ale nie było o skukiem jednego, specyficznego wydarzenia. Ponado, ujemna premia za ryzyko na rynku sóp rzymiesięcznych, wynikająca najprawdopodobniej z niewielkiej ilości ransakcji z akim erminem zapadalności zawieranych przez banki sugeruje, że sopa WIBOR 3M nie odzwierciedla fakycznej ceny pieniądza rzymiesięcznego. Możemy eż przypuszczać, że banki nie orzymują wysarczającej rekompensay za zw. ryzyko konrahena w przypadku pożyczek na rzy miesiące. Ponieważ zaś o banki mające saus dealera rynku pieniężnego usalają sopy WIBOR, może o oznaczać, że zniechęcają się wzajemnie do pożyczania na dłuższy okres. Mimo że przedsawione w arykule badanie doyczyło insrumenów o ygodniowym i miesięcznym okresie zapadalności, można przypuszczać, że premia za ryzyko będzie ujemna w przypadku sóp procenowych o okresie bazowym dłuższym niż miesiąc, zaś dodania (ale niewielka) jedynie na najkrószym odcinku sruk-
13 Modelowanie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym 37 ury erminowej. Zaem poliyka Banku Cenralnego zmierzająca do zmniejszenia nadpłynności w sekorze międzybankowym na razie okazuje się nieskueczna. Lieraura 1. Doman M., Doman R. (009) Modelowanie zmienności i ryzyka. Meody ekonomerii finansowej, Wolers Kluwer Polska. Engle, R.F., Bollerslev, T. (1986), Modeling he persisence of condiional variance, Economeric Reviews, nr 5, sr Engle, R.,F., Lilien, D., M.,and Robins., R., P. (1987), Esimaing imevarying premia in he erm srucure: The ARCH-M model, Economerica, nr 55, Meron, R. C. (1973) An Ineremporal Capial Asse Pricing Model, Economerica, 41, Michaud, F-L and C Upper (008): Wha drives inerbank raes? Evidence from he Libor panel, BIS Quarerly Review, March, pp Narodowy Bank Polski (009a) Rapor o sabilności sysemu finansowego - czerwiec Narodowy Bank Polski (009b) Rozwój sysemu finansowego w Polsce w 009 roku. 8. Pagan, A., Hong, Y. (1990) Nonparameric esimaion and he risk premium, w: W., Barne, J. Powell, and G., Tauchen (red.) Semiparameric and Nonparameric Mehods in Economerics and Saisics, Cambridge Universiy Press, Cambridge. 9. Perron, B. (1999), Semi-parameric Weak Insrumens Regressions wih an Applicaion o he Risk-Reurn Trade-off, CRDE working paper 0199, Universié de Monréal. 10. Poski R.(011) Do liquidiy or credi effecs explain he behaviour of he BKBM-LIBOR differenial?, Pacific Basin Finance Journal, 19,, Rada Poliyki Pieniężnej NBP (010), Sprawozdanie z wykonania założeń poliyki pieniężnej na rok 009, Warszawa. 1. Soulanaeva A., Srömqvis, M. (009) The Swedish Money Marke Risk Premium Experiences from he Crisis, Sveriges Riksbank Economic Review, nr 3, sr Thornon D.L., (009) Wha he Libor-OIS Spread Says, Economic SYN- OPSES, nr 4, sr Verschoor W.F.C, Wolff C.C.P. (001) Scandinavian forward discoun bias risk premia, Economic Leers 73,
14 38 Agaa Kliber, Pior Płuciennik Sreszczenie W arykule przedsawiono wyniki esymacji zmiennej w czasie premii za ryzyko na polskim rynku pieniężnym. Przeanalizowano rynek sóp międzybankowych o erminach bazowych rzy miesiące i ydzień. Premia za ryzyko zdefiniowana zosała jako nieobserwowalna warość zależna od spreadu między badaną sopą procenową, a oczekiwaniami związanymi z jej kszałowaniem się oraz nierozerwalnie związanych ze zmiennością ego spreadu. Oczekiwania mierzone były za pomocą sóp konraków swap na POLONIĘ, zaś sama premia szacowana z wykorzysaniem modeli klasy GARCH-in-Mean. W wyniku przeprowadzonych badań, auorzy swierdzają, że premia za ryzyko na rynku insrumenów rzymiesięcznych zniechęca banki do podejmowania inwesycji o akim erminie zapadalności. Dodania, lecz niewielka, premia za ryzyko zosała wyznaczona na rynku insrumenów ygodniowych. W obu przypadkach premia za ryzyko nie reagowała na zmiany syuacji międzynarodowej, ale na posunięcia poliyki pieniężnej NBP. Risk Premium on he Polish Shor Rae Marke modelling using OIS insrumens (Summary) In he aricle he auhors presen he resuls of he esimaion of he risk premium on he inerbank marke. Risk premium is measured hrough he GARCH-in-Mean model. The sudy concenraes on he insrumens of hree-monh and one-week mauriy. The auhors conclude ha he risk premium on he Polish inerbank marke is imevarying and invarian o inernaional crisis evens.
WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES, FORWARD I SWAP
Krzyszof Jajuga Kaedra Inwesycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu WYCENA KONRAKÓW FUURES, FORWARD I SWAP DWA RODZAJE SYMERYCZNYCH INSRUMENÓW POCHODNYCH Symeryczne insrumeny
Bardziej szczegółowoESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI
METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XIII/3, 202, sr. 253 26 ESTYMACJA KRZYWEJ DOCHODOWOŚCI STÓP PROCENTOWYCH DLA POLSKI Adam Waszkowski Kaedra Ekonomiki Rolnicwa i Międzynarodowych Sosunków
Bardziej szczegółowoMarża zakupu bid (pkb) Marża sprzedaży ask (pkb)
Swap (IRS) i FRA Przykład. Sandardowy swap procenowy Dealer proponuje nasępujące sałe sopy dla sandardowej "plain vanilla" procenowej ransakcji swap. ermin wygaśnięcia Sopa dla obligacji skarbowych Marża
Bardziej szczegółowoEwa Dziawgo Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Analiza wrażliwości modelu wyceny opcji złożonych
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 7 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu
Bardziej szczegółowoParytet stóp procentowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUSD
Parye sóp procenowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUD Marcin Gajewski Uniwersye Łódzki 4.12.2008 Parye sóp procenowych a premia za ryzyko na przykładzie kursu EURUD Niezabazpieczony UIP)
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODEE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Joanna Małgorzaa andmesser Szkoła Główna
Bardziej szczegółowoStudia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 219 2015
Sudia Ekonomiczne. Zeszyy Naukowe Uniwersyeu Ekonomicznego w Kaowicach ISSN 2083-86 Nr 29 205 Alicja Ganczarek-Gamro Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Wydział Informayki i Komunikacji Kaedra Demografii
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Pior Fiszeder Uniwersye Mikołaja Kopernika
Bardziej szczegółowoTRANSMISJA KRYZYSU ZAUFANIA NA POLSKI RYNEK MIĘDZYBANKOWY
ACTA UNIVERSITATIS NICOLAI COPERNICI EKONOMIA XLIII nr (202) Pierwsza wersja złożona 26 października 20 ISSN Końcowa wersja zaakcepowana 6 września 202 2080-0339 Agaa Kliber, Pior Płuciennik* TRANSMISJA
Bardziej szczegółowoPOWIĄZANIA POMIĘDZY KRÓTKOOKRESOWYMI I DŁUGOOKRESOWYMI STOPAMI PROCENTOWYMI W POLSCE
Anea Kłodzińska, Poliechnika Koszalińska, Zakład Ekonomerii POWIĄZANIA POMIĘDZY KRÓTKOOKRESOWYMI I DŁUGOOKRESOWYMI STOPAMI PROCENTOWYMI W POLSCE Sopy procenowe w analizach ekonomicznych Sopy procenowe
Bardziej szczegółowoWykład 3 POLITYKA PIENIĘŻNA POLITYKA FISKALNA
Makroekonomia II Wykład 3 POLITKA PIENIĘŻNA POLITKA FISKALNA PLAN POLITKA PIENIĘŻNA. Podaż pieniądza. Sysem rezerwy ułamkowej i podaż pieniądza.2 Insrumeny poliyki pieniężnej 2. Popy na pieniądz 3. Prowadzenie
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE KURSÓW WALUTOWYCH NA PRZYKŁADZIE MODELI KURSÓW RÓWNOWAGI ORAZ ZMIENNOŚCI NA RYNKU FOREX
Krzyszof Ćwikliński Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Zarządzania, Informayki i Finansów Kaedra Ekonomerii krzyszof.cwiklinski@ue.wroc.pl Daniel Papla Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak ( ) ( ) ( ) i E E E i r r = = = = = θ θ ρ ν φ ε ρ α * 1 1 1 ) ( R. popyu R. Fishera Krzywa Phillipsa
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 5 czerwca 2017 r. Poz. 13 UCHWAŁA NR 29/2017 ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 2 czerwca 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO Warszawa, dnia 5 czerwca 2017 r. Poz. 13 UCHWAŁA NR 29/2017 ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO z dnia 2 czerwca 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie wprowadzenia
Bardziej szczegółowoCzy prowadzona polityka pieniężna jest skuteczna? Jaki ma wpływ na procesy
Dobromił Serwa Reakcje rynków finansowych na szoki w poliyce pieniężnej.. Wsęp Czy prowadzona poliyka pieniężna jes skueczna? Jaki ma wpływ na procesy ekonomiczne zachodzące w kraju? Czy jes ona równie
Bardziej szczegółowoFinanse. cov. * i. 1. Premia za ryzyko. 2. Wskaźnik Treynora. 3. Wskaźnik Jensena
Finanse 1. Premia za ryzyko PR r m r f. Wskaźnik Treynora T r r f 3. Wskaźnik Jensena r [ rf ( rm rf ] 4. Porfel o minimalnej wariancji (ile procen danej spółki powinno znaleźć się w porfelu w a w cov,
Bardziej szczegółowoKrzysztof Piontek Weryfikacja modeli Blacka-Scholesa dla opcji na WIG20
Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu Wydział Zarządzania i Informayki Kaedra Inwesycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Krzyszof Pionek Weryfikacja modeli Blacka-Scholesa oraz AR-GARCH
Bardziej szczegółowoEFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE WPROWADZENIE
Paweł Kobus, Rober Pierzykowski Kaedra Ekonomerii i Informayki SGGW e-mail: pawel.kobus@saysyka.info EFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE Sreszczenie: Do modelowania asymerycznego wpływu dobrych i złych informacji
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W FINANSACH
METODY STATYSTYCZNE W FINANSACH Krzyszof Jajuga Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Wprowadzenie W osanich kilkunasu laach na świecie obserwuje się dynamiczny
Bardziej szczegółowoZerowe stopy procentowe nie muszą być dobrą odpowiedzią na kryzys Andrzej Rzońca NBP, SGH, FOR
Zerowe sopy procenowe nie muszą być dobrą odpowiedzią na kryzys Andrzej Rzońca NBP, SGH, FOR 111 seminarium BRE-CASE Warszaw awa, 25 lisopada 21 Plan Wprowadzenie Hipoezy I, II, III i IV Próba (zgrubnej)
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Zakłócenia w modelu DAD/DAS: Wzros produkcji poencjalnej; Zakłócenie podażowe o sile
Bardziej szczegółowoTransakcje insiderów a ceny akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
Agaa Srzelczyk Transakcje insiderów a ceny akcji spółek noowanych na Giełdzie Papierów Warościowych w Warszawie S.A. Wsęp Inwesorzy oczekują od każdej noowanej na Giełdzie Papierów Warościowych spółki
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Z WARUNKOWĄ WARIANCJĄ. 1. Wstęp
WERSJA ROBOCZA - PRZED POPRAWKAMI RECENZENTA Krzyszof Pionek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MODELOWANIE FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Z WARUNKOWĄ WARIANCJĄ. Wsęp Spośród wielu rodzajów ryzyka, szczególną
Bardziej szczegółowoW ocenie banków kandydujących do pełnienia funkcji DRP w 2015 r. NBP zwiększa w porównaniu do wyboru DRP na rok 2014 wagę kryterium III do 30 punktów.
Kryteria wyboru przez Narodowy Bank Polski banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych i oddziałów instytucji kredytowych do pełnienia funkcji Dealera Rynku Pieniężnego Wybór przez NBP kontrahentów
Bardziej szczegółowoAnaliza i Zarządzanie Portfelem cz. 6 R = Ocena wyników zarządzania portfelem. Pomiar wyników zarządzania portfelem. Dr Katarzyna Kuziak
Ocena wyników zarządzania porelem Analiza i Zarządzanie Porelem cz. 6 Dr Kaarzyna Kuziak Eapy oceny wyników zarządzania porelem: - (porolio perormance measuremen) - Przypisanie wyników zarządzania porelem
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 2005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Kaarzyna Kuziak Akademia Ekonomiczna
Bardziej szczegółowoBudowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2000-2008 (w mld zł) 2000 2001 2002 2003
Bardziej szczegółowoMatematyka finansowa 20.03.2006 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVIII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 marca 2006 r.
Komisja Egzaminacyjna dla Akuariuszy XXXVIII Egzamin dla Akuariuszy z 20 marca 2006 r. Część I Maemayka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minu 1 1. Ile
Bardziej szczegółowoStała potencjalnego wzrostu w rachunku kapitału ludzkiego
252 Dr Wojciech Kozioł Kaedra Rachunkowości Uniwersye Ekonomiczny w Krakowie Sała poencjalnego wzrosu w rachunku kapiału ludzkiego WSTĘP Prowadzone do ej pory badania naukowe wskazują, że poencjał kapiału
Bardziej szczegółowoREGULAMIN FUNDUSZU ROZLICZENIOWEGO
REGULAMIN FUNDUSZU ROZLICZENIOEGO przyjęy uchwałą nr 10/60/98 Rady Nadzorczej Krajowego Depozyu Papierów arościowych S.A. z dnia 28 września 1998 r., zawierdzony decyzją Komisji Papierów arościowych i
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE STRUKTURY TERMINOWEJ STÓP PROCENTOWYCH WYZWANIE DLA EKONOMETRII
KRZYSZTOF JAJUGA Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MODELOWANIE STRUKTURY TERMINOWEJ STÓP PROCENTOWYCH WYZWANIE DLA EKONOMETRII. Modele makroekonomiczne a modele sóp procenowych wprowadzenie Nie do podważenia
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak E i E E i r r 1 1 1 ) ( R. popyu R. Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania Reguła poliyki monearnej
Bardziej szczegółowoPrognozowanie średniego miesięcznego kursu kupna USD
Prognozowanie średniego miesięcznego kursu kupna USD Kaarzyna Halicka Poliechnika Białosocka, Wydział Zarządzania, Kaedra Informayki Gospodarczej i Logisyki, e-mail: k.halicka@pb.edu.pl Jusyna Godlewska
Bardziej szczegółowoWpływ sposobu zarządzania płynnością, premii za ryzyko i oczekiwań na stopy rynku międzybankowego w Polsce
Bank i Kredy 47(1), 2016, 61-90 Wpływ sposobu zarządzania płynnością, premii za ryzyko i oczekiwań na sopy rynku międzybankowego w Polsce Anna Sznajderska* Nadesłany: 29 czerwca 2015 r. Zaakcepowany: 25
Bardziej szczegółowoMagdalena Sokalska Szkoła Główna Handlowa. Modelowanie zmienności stóp zwrotu danych finansowych o wysokiej częstotliwości
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Szkoła Główna Handlowa Modelowanie zmienności
Bardziej szczegółowoAlicja Ganczarek Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Analiza niezależności przekroczeń VaR na wybranym segmencie rynku energii
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Akademia Ekonomiczna w Kaowicach Analiza
Bardziej szczegółowoWIBOR Stawka referencyjna Polonia Stopa referencyjna Stopa depozytowa Stopa lombardowa
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) - referencyjna wysokość oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym. Wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania podawanych
Bardziej szczegółowoKONTRAKTY FUTURES STOPY PROCENTOWEJ
KONTRAKTY FUTURES STOPY PROCENTOWEJ Zasosowanie z perspekywy radera Dominik Łogin 18 październik 2013 Agenda I. Fuures obligacyjne Podsawy konsrukcji Porównanie międzynarodowe Baza Cash-Fuures Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoKrzysztof Piontek MODELOWANIE ZMIENNOŚCI STÓP PROCENTOWYCH NA PRZYKŁADZIE STOPY WIBOR
Inwesycje finansowe i ubezpieczenia endencje świaowe a rynek polski Krzyszof Pionek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MODELOWANIE ZMIENNOŚCI STÓP PROCENTOWYCH NA PRZYKŁADZIE STOPY WIBOR Wsęp Konieczność
Bardziej szczegółowoRyzyko stopy procentowej. Struktury stóp procentowych. Konwersje
Ryzyko sopy procenowej. Srukury sóp procenowych. Konwersje. Definicja sopy procenowej. Definicja pieniądza.. Pojęcie sopy wolnej od ryzyka. Sopy NBP. 3. Sopy na rynku depozyów międzybankowych. 4. Srukura
Bardziej szczegółowoOcena efektywności procedury Congruent Specyfication dla małych prób
243 Zeszyy Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu Nr 20/2011 Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu Ocena efekywności procedury Congruen Specyficaion dla małych prób Sreszczenie. Procedura specyfikacji
Bardziej szczegółowowartość wszystkich transakcji zawartych na poszczególnych rynkach, z uwzględnieniem wspomnianych wag.
Kryteria wyboru przez Narodowy Bank Polski banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych i oddziałów instytucji kredytowych do pełnienia funkcji Dealera Rynku Pieniężnego Wybór przez NBP kontrahentów
Bardziej szczegółowoVII kryterium IAD- aktywność kandydata na rynku instrumentów pochodnych krajowej
Kryteria wyboru przez Narodowy Bank Polski banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych i oddziałów instytucji kredytowych do pełnienia funkcji Dealera Rynku Pieniężnego Wybór przez NBP kontrahentów
Bardziej szczegółowoEfekty agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA
Joanna Górka * Efeky agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA Wsęp Wprowadzenie losowego parameru do modelu auoregresyjnego zwiększa możliwości aplikacyjne ego modelu, gdyż pozwala
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE STATISTICA DATA MINER DO PROGNOZOWANIA W KRAJOWYM DEPOZYCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
SaSof Polska, el. 12 428 43 00, 601 41 41 51, info@sasof.pl, www.sasof.pl WYKORZYSTANIE STATISTICA DATA MINER DO PROGNOZOWANIA W KRAJOWYM DEPOZYCIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Joanna Maych, Krajowy Depozy Papierów
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 3. Dynamiczny model DAD/DAS, część 2 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak ( ) ( ) ( ) E i E E i r r ν φ θ θ ρ ε ρ α 1 1 1 ) ( R. popyu R. Fishera Krzywa Phillipsa Oczekiwania
Bardziej szczegółowoOPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A.
OPISY PRODUKTÓW Rabobank Polska S.A. Warszawa, marzec 2010 Wymiana walut (Foreign Exchange) Wymiana walut jest umową pomiędzy bankiem a klientem, w której strony zobowiązują się wymienić w ustalonym dniu
Bardziej szczegółowoReakcja banków centralnych na kryzys
Reakcja banków cenralnych na kryzys Andrzej Rzońca Warszawa, 18 lisopada 2011 r. Plan Podsawowa lekcja z kryzysu dla poliyki pieniężnej Jak wyglądała reakcja poliyki pieniężnej na kryzys? Dlaczego reakcja
Bardziej szczegółowoOcena wpływu zmian poziomu rezerw walutowych na premię za ryzyko kredytowe Polski wykorzystanie metody roszczeń warunkowych
Bank i Kredy 455, 04, 467 490 Ocena wpływu zmian poziomu rezerw waluowych na premię za ryzyko kredyowe Polski wykorzysanie meody roszczeń warunkowych Michał Konopczak* Nadesłany: 5 kwienia 04 r. Zaakcepowany:
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Sposoby usalania płac w gospodarce Jednym z głównych powodów, dla kórych na rynku pracy obserwujemy poziom bezrobocia wyższy
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO
ZARZĄDZANIE KOSZTAMI UTRZYMANIA GOTÓWKI W ODDZIAŁACH BANKU KOMERCYJNEGO Sreszczenie Michał Barnicki Poliechnika Śląska, Wydział Oranizacji i Zarządzania Monika Odlanicka-Poczobu Poliechnika Śląska, Wydział
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Pior Fiszeder Uniwersye Mikołaja Kopernika
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 63 2013
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 63 2013 MAŁGORZATA BOŁTUĆ Uniwersye Ekonomiczny we Wrocławiu ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY RYNKIEM SWAPÓW KREDYTOWYCH
Bardziej szczegółowoPolitechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych
Poliechnika Częsochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informayki Sprawozdanie #2 z przedmiou: Prognozowanie w sysemach mulimedialnych Andrzej Siwczyński Andrzej Rezler Informayka Rok V, Grupa IO II
Bardziej szczegółowoRACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE
RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI METODY ZŁOŻONE DYNAMICZNE PYTANIA KONTROLNE Czym charakeryzują się wskaźniki saycznej meody oceny projeku inwesycyjnego Dla kórego wskaźnika wyliczamy średnią księgową
Bardziej szczegółowoAnaliza rynku projekt
Analiza rynku projek A. Układ projeku 1. Srona yułowa Tema Auor 2. Spis reści 3. Treść projeku 1 B. Treść projeku 1. Wsęp Po co? Na co? Dlaczego? Dlaczego robię badania? Jakimi meodami? Dla Kogo o jes
Bardziej szczegółowoKombinowanie prognoz. - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz. - podstawowe metody kombinowania prognoz
Noaki do wykładu 005 Kombinowanie prognoz - dlaczego należy kombinować prognozy? - obejmowanie prognoz - podsawowe meody kombinowania prognoz - przykłady kombinowania prognoz gospodarki polskiej - zalecenia
Bardziej szczegółowoE k o n o m e t r i a S t r o n a 1. Nieliniowy model ekonometryczny
E k o n o m e r i a S r o n a Nieliniowy model ekonomeryczny Jednorównaniowy model ekonomeryczny ma posać = f( X, X,, X k, ε ) gdzie: zmienna objaśniana, X, X,, X k zmienne objaśniające, ε - składnik losowy,
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE MODELU RYNKOWEGO CYKLU ŻYCIA PRODUKTU
B A D A N I A O P E R A C J N E I D E C Z J E Nr 2 2006 Bogusław GUZIK* SZACOWANIE MODELU RNKOWEGO CKLU ŻCIA PRODUKTU Przedsawiono zasadnicze podejścia do saysycznego szacowania modelu rynkowego cyklu
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA KONSTRUKCJI
10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 1 10. 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10.1. Wprowadzenie Ogólne równanie dynamiki zapisujemy w posaci: M d C d Kd =P (10.1) Zapis powyższy oznacza, że równanie musi być spełnione w każdej
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 2007 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersye Gdański Zasosowanie modelu
Bardziej szczegółowoMetody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji
Agnieszka Przybylska-Mazur * Meody badania wpływu zmian kursu waluowego na wskaźnik inflacji Wsęp Do oceny łącznego efeku przenoszenia zmian czynników zewnęrznych, akich jak zmiany cen zewnęrznych (szoki
Bardziej szczegółowoWyzwania praktyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH
Krzyszof Pionek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Wyzwania prakyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH Wsęp Od zaproponowania przez Engla w 1982 roku jednowymiarowego modelu klasy ARCH, modele
Bardziej szczegółowoRozwój systemu finansowego w Polsce
Departament Systemu Finansowego Rozwój systemu finansowego w Polsce Warszawa 213 Struktura systemu finansowego (1) 2 Struktura aktywów systemu finansowego w Polsce w latach 25-VI 213 1 % 8 6 4 2 25 26
Bardziej szczegółowoAnaliza metod oceny efektywności inwestycji rzeczowych**
Ekonomia Menedżerska 2009, nr 6, s. 119 128 Marek Łukasz Michalski* Analiza meod oceny efekywności inwesycji rzeczowych** 1. Wsęp Podsawowymi celami przedsiębiorswa w długim okresie jes rozwój i osiąganie
Bardziej szczegółowoKrzysztof Jajuga Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu. Modelowanie stóp procentowych a narzędzia ekonometrii finansowej
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 2005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Krzyszof Jajuga Akademia Ekonomiczna
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE X Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 4 6 września 27 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaa Kopernika w Toruniu Małgorzaa Borzyszkowska Uniwersye Gdański
Bardziej szczegółowoWpływ niekonwencjonalnej polityki pieniężnej Banku Węgier na stopy procentowe rynku międzybankowego
Bank i Kredy 49(4), 2018, 321-356 Wpływ niekonwencjonalnej poliyki pieniężnej Banku Węgier na sopy procenowe rynku międzybankowego Anna I. Topczewska * Nadesłany: 3 grudnia 2017 r. Zaakcepowany: 8 maja
Bardziej szczegółowoWykład 5. Kryzysy walutowe. Plan wykładu. 1. Spekulacje walutowe 2. Kryzysy I generacji 3. Kryzysy II generacji 4. Kryzysy III generacji
Wykład 5 Kryzysy waluowe Plan wykładu 1. Spekulacje waluowe 2. Kryzysy I generacji 3. Kryzysy II generacji 4. Kryzysy III generacji 1 1. Spekulacje waluowe 1/9 Kryzys waluowy: Spekulacyjny aak na warość
Bardziej szczegółowoEFEKT DNIA TYGODNIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE WSTĘP
Joanna Landmesser Kaedra Ekonomerii i Informayki SGGW e-mail: jgwiazda@mors.sggw.waw.pl EFEKT DNIA TYGODNIA NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE Sreszczenie: W pracy zbadano wysępowanie efeku
Bardziej szczegółowoA C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XLIII nr 2 (2012) 161 181
A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XLIII nr (01) 161 181 Pierwsza wersja złożona 9 marca 01 ISSN Końcowa wersja zaakcepowana 15 grudnia 01 080-0339 Anna Michałek
Bardziej szczegółowoStruktura terminowa stóp procentowych po kryzysie 2007 roku. praca zespołowa
Srukura erminowa sóp procenowych po kryzysie 2007 roku praca zespołowa 17 września 2012 Spis reści I Srukura erminowa sóp procenowych po kryzysie 2007 roku 3 1 Opis rynku finansowego po kryzysie 4 1.1
Bardziej szczegółowoWykład 6. Badanie dynamiki zjawisk
Wykład 6 Badanie dynamiki zjawisk Krzywa wieża w Pizie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 y 4,9642 4,9644 4,9656 4,9667 4,9673 4,9688 4,9696 4,9698 4,9713 4,9717 4,9725 4,9742 4,9757 Szeregiem czasowym nazywamy
Bardziej szczegółowo1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu
kwaralnych z la 2000-217 z la 2010-2017.. Szereg sezonowy ma charaker danych model z klasy ARIMA/SARIMA i model eksrapolacyjny oraz d prognoz z ych modeli. 1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu Analizowany
Bardziej szczegółowoOcena płynności wybranymi metodami szacowania osadu 1
Bogdan Ludwiczak Wprowadzenie Ocena płynności wybranymi meodami szacowania osadu W ubiegłym roku zaszły znaczące zmiany doyczące pomiaru i zarządzania ryzykiem bankowym. Są one konsekwencją nowowprowadzonych
Bardziej szczegółowoTRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne)
Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych Zgodnie z Dyrektywą MIFID, Alior Bank SA, świadcząc usługi nabywania i zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek, jest
Bardziej szczegółowoO PEWNYCH KRYTERIACH INWESTOWANIA W OPCJE NA AKCJE
MEODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH om XIII/3, 01, sr 43 5 O EWNYCH KRYERIACH INWESOWANIA W OCJE NA AKCJE omasz Warowny Kaedra Meod Ilościowych w Zarządzaniu oliechnika Lubelska e-mail: warowny@pollubpl
Bardziej szczegółowoOCENA ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ AKCJI NA PODSTAWIE CZASU PRZEBYWANIA W OBSZARACH OGRANICZONYCH KRZYWĄ WYKŁADNICZĄ
Tadeusz Czernik Daniel Iskra Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach Kaedra Maemayki Sosowanej adeusz.czernik@ue.kaowice.pl daniel.iskra@ue.kaowice.pl OCEN TRKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ KCJI N PODSTWIE CZSU PRZEBYWNI
Bardziej szczegółowoWpływ kryzysu finansowego na rynek transakcji fx swap w Polsce
Bank i Kredy 44 (3), 2013, 313 332 www.bankikredy.nbp.pl www.bankandcredi.nbp.pl Wpływ kryzysu finansowego na rynek ransakcji fx swap w Polsce Paweł Olsza* Nadesłany: 16 luego 2012 r. Zaakcepowany: 9 sycznia
Bardziej szczegółowoModelowanie ryzyka kredytowego MODELOWANIE ZA POMOCA HAZARDU
Modelowanie ryzyka kredyowego MODELOWANIE ZA POMOCA PROCESU HAZARDU Mariusz Niewęgłowski Wydział Maemayki i Nauk Informacyjnych, Poliechniki Warszawskiej Warszawa 2014 hazardu Warszawa 2014 1 / 18 Proces
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki
Poliechnika Gdańska Wydział Elekroechniki i Auomayki Kaedra Inżynierii Sysemów Serowania Podsawy Auomayki Repeyorium z Podsaw auomayki Zadania do ćwiczeń ermin T15 Opracowanie: Kazimierz Duzinkiewicz,
Bardziej szczegółowoU b e zpieczenie w t eo r ii użyteczności i w t eo r ii w yceny a ktywów
dr Dariusz Sańko Kaedra Ubezpieczenia Społecznego Szkoła Główna Handlowa dariusz.sanko@gmail.com lisopada 006 r., akualizacja i poprawki: 30 sycznia 008 r. U b e zpieczenie w eo r ii użyeczności i w eo
Bardziej szczegółowoEliza Buszkowska * DYNAMIKA PRZEPŁYWÓW INWESTYCJI POMIĘDZY GIEŁDAMI
ACTA UNIVERSITATIS NICOLAI COPERNICI DOI: hp://dx.doi.org/10.12775/aunc_econ.2014.017 EKONOMIA XLV nr 2 (2014) 275 288 Pierwsza wersja złożona 26 czerwca 2014 ISSN Końcowa wersja zaakcepowana 20 grudnia
Bardziej szczegółowoKwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych
Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych Zgodnie z Dyrektywą MIFID, Bank BPH S.A., świadcząc usługi nabywania i zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek, jest
Bardziej szczegółowoEuropejska opcja kupna akcji calloption
Europejska opcja kupna akcji callopion Nabywca holder: prawo kupna long posiion jednej akcji w okresie epiraiondae po cenie wykonania eercise price K w zamian za opłaę C Wysawca underwrier: obowiązek liabiliy
Bardziej szczegółowoPrognoza skutków handlowych przystąpienia do Europejskiej Unii Monetarnej dla Polski przy użyciu uogólnionego modelu grawitacyjnego
Bank i Kredy 40 (1), 2009, 69 88 www.bankikredy.nbp.pl www.bankandcredi.nbp.pl Prognoza skuków handlowych przysąpienia do Europejskiej Unii Monearnej dla Polski przy użyciu uogólnionego modelu grawiacyjnego
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE EFEKTU DŹWIGNI W FINANSOWYCH SZEREGACH CZASOWYCH
Krzyszof Pionek Kaedra Inwesycji Finansowych i Ubezpieczeń Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Wsęp MODELOWANIE EFEKTU DŹWIGNI W FINANSOWYCH SZEREGACH CZASOWYCH Nowoczesne echniki zarządzania ryzykiem rynkowym
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 15 Inflacja jako zjawisko monetarne: długookresowa krzywa Phillipsa
Makroekonomia 1 Wykład 15 Inflacja jako zjawisko monearne: długookresowa krzywa Phillipsa Gabriela Grokowska Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Prawo Okuna Związek między bezrobociem,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 14 Inflacja jako zjawisko monetarne: długookresowa krzywa Phillipsa
Makroekonomia 1 Wykład 14 Inflacja jako zjawisko monearne: długookresowa krzywa Phillipsa Gabriela Grokowska Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Krzywa Pillipsa: przypomnienie
Bardziej szczegółowoMiędzybankowy rynek pieniężny. okresie kwiecień 09 styczeń 10
Julian Wasik Dealer Rynku Pieniężnego Międzybankowy rynek pieniężny PLN podsumowanie zmian w ACI Diploma, ACI Settlement, ACI Dealer PRMIA Professional Risk Manager AIMS Certified Islamic Banker julian.wasik@bph.pl
Bardziej szczegółowoEstymacja stopy NAIRU dla Polski *
Michał Owerczuk * Pior Śpiewanowski Esymacja sopy NAIRU dla Polski * * Sudenci, Szkoła Główna Handlowa, Sudenckie Koło Naukowe Ekonomii Teoreycznej przy kaedrze Ekonomii I. Auorzy będą bardzo wdzięczni
Bardziej szczegółowoPobieranie próby. Rozkład χ 2
Graficzne przedsawianie próby Hisogram Esymaory przykład Próby z rozkładów cząskowych Próby ze skończonej populacji Próby z rozkładu normalnego Rozkład χ Pobieranie próby. Rozkład χ Posać i własności Znaczenie
Bardziej szczegółowoJerzy Czesław Ossowski Politechnika Gdańska. Dynamika wzrostu gospodarczego a stopy procentowe w Polsce w latach
DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, 6 8 września 2005 w Toruniu Kaedra Ekonomerii i Saysyki, Uniwersye Mikołaja Kopernika w Toruniu Poliechnika Gdańska Dynamika wzrosu
Bardziej szczegółowoOddziaływanie procesu informacji na dynamikę cen akcji. Małgorzata Doman Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
Oddziaływanie procesu informacji na dynamikę cen akcji. Małgorzaa Doman Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Modele mikrosrukury rynku Bageho (97) informed raders próbują wykorzysać swoją przewagę informacyjną
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 10 WPŁYW DYSKRECJONALNYCH INSTRUMENTÓW POLITYKI FISKALNEJ NA ZMIANY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
Ryszard Barczyk ROZDZIAŁ 10 WPŁYW DYSKRECJONALNYCH INSTRUMENTÓW POLITYKI FISKALNEJ NA ZMIANY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ 1. Wsęp Organy pańswa realizując cele poliyki sabilizacji koniunkury gospodarczej sosują
Bardziej szczegółowoWPŁYW NIEPEWNOŚCI OSZACOWANIA ZMIENNOŚCI NA CENĘ INSTRUMENTÓW POCHODNYCH
Tadeusz Czernik Uniwersye Ekonomiczny w Kaowicach WPŁYW NIEPEWNOŚCI OZACOWANIA ZMIENNOŚCI NA CENĘ INTRUMENTÓW POCHODNYCH Wprowadzenie Jednym z filarów współczesnych finansów jes eoria wyceny insrumenów
Bardziej szczegółowoBankructwo państwa: teoria czy praktyka
Bankrucwo pańswa: eoria czy prakyka Czy da się zapanować nad długiem publicznym? Maciej Biner Lenie Seminarium Ekonomiczne Czeszów 11 września 2011 Plan 1. Wprowadzenie do problemayki długu od srony księgowej.
Bardziej szczegółowoNiestacjonarne zmienne czasowe własności i testowanie
Maeriał dla sudenów Niesacjonarne zmienne czasowe własności i esowanie (sudium przypadku) Nazwa przedmiou: ekonomeria finansowa I (22204), analiza szeregów czasowych i prognozowanie (13201); Kierunek sudiów:
Bardziej szczegółowoPREDYKCJA KURSU EURO/DOLAR Z WYKORZYSTANIEM PROGNOZ INDEKSU GIEŁDOWEGO: WYBRANE MODELE EKONOMETRYCZNE I PERCEPTRON WIELOWARSTWOWY
B A D A N I A O P E R A C J N E I D E C Z J E Nr 2004 Aleksandra MAUSZEWSKA Doroa WIKOWSKA PREDKCJA KURSU EURO/DOLAR Z WKORZSANIEM PROGNOZ INDEKSU GIEŁDOWEGO: WBRANE MODELE EKONOMERCZNE I PERCEPRON WIELOWARSWOW
Bardziej szczegółowo