BADANIE DYNAMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

Transkrypt

1 BADANIE DYNAMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jes: przybliżenie zagadnień doyczących pomiarów wielości zmiennych w czasie (pomiarów dynamicznych, poznanie sposobów opisu właściwości dynamicznych narzędzia pomiarowego, najczęściej sosowanych modeli dynamicznych oraz meod wyznaczania paramerów ych modeli.. WPROWADZENIE.. Pomiary sayczne a pomiary dynamiczne Wielości mierzone w prayce przemysłowej i laboraoryjnej mogą być sałe lub eż zmienne w czasie wyonywania pomiaru. Cecha a sanowi ryerium podziału pomiarów na pomiary sayczne i pomiary dynamiczne. O pomiarach saycznych mówimy, jeżeli nie wysępuje zmiana wielości mierzonej w czasie pomiaru lub eż wysępuje zmienność wielości mierzonej, ale nie wpływa o na wyni pomiaru. Pomiar dynamiczny jes naomias doonywany wówczas, gdy wielość mierzona jes zmienna w czasie, a celem pomiarów jes ilościowe zobrazowanie ej zmienności. Wyniiem pomiaru dynamicznego jes nie pojedyncza, sała warość, lecz pewnego rodzaju odwzorowanie czasowego przebiegu zmian wielości mierzonej. Wyni en może mieć posać wyresu wielości mierzonej w funcji czasu, sporządzonego bezpośrednio przez zw. rejesraor analogowy lub eż ciągu par liczb {[, x(] i }, gdzie i oznacza olejny numer chwili czasowej, jes czasem, a x( jes warością chwilową wielości mierzonej. Pary liczb zapisane są na odpowiednim nośniu, np. w abeli pomiarowej, pamięci ompuera, pliu danych. Przyrządy pomiarowe i przewornii pomiarowe zwyle są wzorcowane w warunach saycznych (x( = x = cons. i y( = y = cons.. Wyznaczany jes podsawowy paramer czułość (ozn. S. Przyjmuje się zależność wielości wyjściowej od wejściowej w posaci y ( = S x(, ( co nie jes poprawne w przypadu pomiarów dynamicznych. Analizując przydaność przewornia pomiarowego do pomiarów dynamicznych, należy dodaowo rozparywać jego specyficzne właściwości z ym związane, zw. właściwości dynamiczne. Również przy pomiarach saycznych może zachodzić porzeba uwzględnienia właściwości dynamicznych przewornia, ponieważ niejednoronie usalanie wielości wyjściowej jes procesem dynamicznym, np. usalanie się wsazań ermomeru po zanurzeniu go w ośrodu o sałej emperaurze lub wychylenie wsazówi wolomierza analogowego po podłączeniu napięcia mierzonego. Zjawisa dynamiczne zachodzące w przeworniach pomiarowych są przyczyną dodaowych błędów, zw. błędów dynamicznych. Błąd dynamiczny jes funcją czasu i w najprosszym ujęciu może być raowany jao różnica pomiędzy zarejesrowanym - -

2 przebiegiem wielości mierzonej x z (, a jej przebiegiem rzeczywisym x(. Przy założeniu zasosowania saycznego modelu przewornia w posaci ( do wyznaczania wielości wejściowej, błąd en wyraża zależność ( = x ( x( = S y( x(, ( d z gdzie y( jes przebiegiem czasowym wielości wyjściowej przewornia. Na rysunu przedsawiono przyład a definiowanego błędu dynamicznego dla przewornia inercyjnego (parz p..3 w syuacji, gdy wielość mierzona zmieniła się soowo. Ja widać na rysunu, w począowej fazie błąd dynamiczny osiąga bardzo duże warości, a w fazie ońcowej błąd en maleje do zera. a x(, x z ( b x( x( i d ( i x z ( ( = x ( x ( = S i z i i y ( x ( i i x z ( i d ( i i Rys.. Przebieg rzeczywisy wielości wejściowej i przebieg zarejesrowany (a oraz przebieg czasowy błędu dynamicznego (b Uninięcie lub zmniejszenie warości błędów dynamicznych jes możliwe, jeżeli do obliczania wielości wejściowej zamias modelu saycznego opisanego zależnością ( zasosuje się bardziej złożony model dynamiczny przewornia, j. ai óry ujmuje jego właściwości dynamiczne... Model dynamiczny przewornia pomiarowego W ażdym realnym uładzie fizycznym isnieją elemeny magazynujące energię poencjalną lub ineyczną (cewi, ondensaory, masy, sprężyny ip. w uładach fizycznych lub eż elemeny wnoszące opóźnienia w procesie przewarzania sygnałów i danych pomiarowych, np. czas przewarzania przewornia analogowo-cyfrowego lub czas realizacji obliczeń w algorymach. Równanie opisujące związe wielości wejściowej x( i wyjściowej y(, nazywane modelem maemaycznym przewornia, musi e zjawisa uwzględniać. Model ai może mieć posać równania różniczowego nieliniowego: y( = f(x(, x'(, x''(,..., y'(, y''(,... (3 W prayce częso sosuje się dwa sposoby uproszczonego opisu właściwości dynamicznych przeworniów: w dziedzinie czasowej - za pomocą uproszczonych, liniowych równań różniczowych, wiążących sygnały wejściowe i wyjściowe, w dziedzinie częsoliwościowej - za pomocą zw. ransmiancji widmowej. Porównaj opis w insrucji Badanie saycznych właściwości przeworniów pomiarowych. / 3

3 Odpowiednio do powyższych sposobów opisu isnieją meody esperymenalnego wyznaczania posaci i paramerów modeli dynamicznych oraz ich poglądowego przedsawiania za pomocą charaerysy czasowych lub częsoliwościowych. Ad. Równanie różniczowe opisujące w dziedzinie czasu przeworni pomiarowy liniowy i sacjonarny, przy dowolnej zmienności sygnału wejściowego x(, ma posać ogólną: m a d ( i ( ( ( = n j y d x b i i j j i= d j = d Współczynnii a i, b j mają sałe warości i zależą jedynie od paramerów elemenów onsrucyjnych przewornia (pojemności, rezysancji, inducyjności, mas, sprężysości ip. Rząd m n równania jes nazywany rzędem przewornia. Sosowane w uładach pomiarowych przewornii są zwyle, lub rzędu, co oznacza, ze równanie odpowiedniego rzędu uznaje się za wysarczająco wierny model dynamiczny przewornia. Ad. W uładach elerycznych sygnał wejściowy i sygnał wyjściowy są częso sygnałami harmonicznymi (zn. sinusoidalnie zmiennymi: x( = A X sin(+ϕ X, y( = A Y sin(+ϕ Y, =πf lub sygnałami oresowymi odszałconymi, óre można rozłożyć na sładowe harmoniczne. Jeżeli e sygnały przedsawione są w posaci symbolicznej, o zależność ich ilorazu jes funcją pulsacji i nazywa się ransmiancją widmową: ( j ( j Y j ( ( ϕ ( K j = = K e (5 X Transmiancja widmowa jes zespoloną funcją pulsacji; jej moduł K( jes równy sosunowi ampliud sygnału wyjściowego i wejściowego (jes wzmocnieniem ampliudowym. Argumen ϕ( oreśla przesunięcie fazowe między ymi sygnałami wnoszone przez przeworni. A ( Y K =, ϕ( = ϕy ϕ X (6 A = variab. X = variab. Wyres zależności modułu K( od pulsacji worzy zw. charaerys yę ampliudowoczęsoliwościową, Wyres zależności przesunięcia fazy od pulsacji worzy zw. charaerysyę fazowo-częsoliwościową..3. Podsawowe modele dynamiczne przeworniów pomiarowych Szczegółowa analiza różnych urządzeń prowadzi częso do złożonych modeli dynamicznych liczne przyłady podano w pracaxch [] i []. W wielu zasosowaniach nie jes onieczne uwzględnienie pełnego modelu, a wysarczająco użyeczne oazują się modele uproszczone omówione poniżej. Przeworni zerowego rzędu (zw. proporcjonalny Posać równań opisujących ai przeworni jes zgodna z (: - w dziedzinie czasowej nie wysępują pochodne: y( = x( (7 - w dziedzinie częsoliwościowej (ransmiancja: K(j = (8 gdzie = S = cons. jes nazywane współczynniiem wzmocnienia lub czułością (4

4 Przeworni ai nie wprowadza błędów dynamicznych - jes "idealnym" przeworniiem do pomiarów dynamicznych, a jeżeli =, o również nie wprowadza błędów saycznych. Wówczas mamy y(=x(, czyli wielość wyjściowa (warość wsazywana jes doładnie równa wielości wejściowej (warości mierzonej w ażdej chwili czasu. Prayczna realizacja aiego przewornia jes niemożliwa, a opis przeworniów rzeczywisych za pomocą ego modelu jes przybliżony i sosowany w ograniczonym zaresie. Taie przewornii pomiarowe, ja dzielnii rezysancyjne, ensomery, wzmacniacze operacyjne można na ogół z dobrym przybliżeniem raować jao przewornii zerowego rzędu, w praycznie użyecznym przedziale szybości zmian (częsoliwości wielości wejściowych. Przeworni pierwszego rzędu (zw. inercyjny pierwszego rzędu Posać równania różniczowego jes nasępująca: Transmiancja widmowa ma posać: K ( j ( j ( j Ty'( + y( = x(. (9 Y j ( ( T K( e ϕ jarcg = = = j = e. ( X jt + + ( T Współczynnii charerysyczne modelu o: - wzmocnienie sayczne i T - sała czasowa. Odpowiedź y( aiego przewornia na soową zmianę wielości wejściowej o ampliudzie A oznaczana jes jao h( i ma posać wyładniczą: ( = A ( y( = A e T = h( x ozn. ( Przebieg czasowy odpowiedzi soowej i jego charaerysyczne cechy, pozwalające na graficzne wyznaczenie paramerów przewornia, poazano na rysunu. A h( syczna,5a warość usalona,63a T 3T Rys.. Odpowiedź soowa przewornia pierwszego rzędu Charaerysyi częsoliwościowe sporządzone w sali logarymicznej (zw. charaerysyi Bodego poazane są na rysunu 3. Zasosowano oznaczenia: M ( = lg [ db] i ϕ( = arcan( T ( + ( T 4 / 3

5 Moduł M( jes zwyczajowo podawany w umownych jednosach względnych, zw. decybelach (db. Na rysnu 3 oś pulsacji zosała unormowana względem sałej czasowej T, zn. zamias podano iloczyn T, w en sposób dla pulsacji charaerysycznej p =/T na sali uzysujemy warość. M( [db] log( -3 db syczna o nachyleniu: - db/de ϕ( [ ], Τ [-] - db Τ p -45, Τ [-] -9 Rys. 3. Charaerysyi Bodego dla przewornia pierwszego rzędu: ampliudowo-częsoliwościowa (a i fazowo-częsoliwościowa (b Modelem inercyjnym pierwszego rzędu opisuje się najczęściej przewornii mające zdolność gromadzenia energii. Przyładem może być przeworni emperaury (rezysancyjny, ermoeleryczny, óry rozgrzewa się powoli - aumuluje ciepło pobrane z ośroda, órego emperaurę mierzy. Przeworni drugiego rzędu Model ai opisuje bardziej złożone przewornii pomiarowe. Ogólna posać równania różniczowego jes nasępująca: ( dy( d y a + a + a y( = b x( (3 d d Definiuje się paramery: = b /a - współczynni wzmocnienia saycznego, = a / a - zw. pulsacja drgań niełumionych, a ξ =, - zw. współczynni (sopień łumienia. a a Przebieg odpowiedzi soowej zależy od warości współczynnia łumienia. Wyróżnia się charaerysyczne przypadi: Dla ξ< (łumienie małe odpowiedź soowa ma charaer oscylacyjny (periodyczny, przy czym im mniejsza warość współczynnia łumienia ξ, ym oscylacje e zaniają wolniej, a dla ξ= nie zaniają. h e ξ ( = sin( + ϕ gdzie = ξ i ϕ = arcsin ξ ξ w w =π/t w zw. pulsacja drgań własnych (łumionych, T w ores drgań własnych. w - 5 -

6 Dla ξ= lub ξ> odpowiedź ma charaer inercyjny (aperiodyczny, nieoscylacyjny i używanie paramerów, ξ odnoszących się do przebiegów oscylacyjnych nie jes dogodne. Sosowane są wówczas współczynnii T i T nazywane sałymi czasowymi. ξ= (zw. łumienie graniczne, zachodzi wówczas T =T przebieg ma posać: ξ> (łumienie duże przebieg ma posać: h h ( = ( + e = + e / T ( ( / T T e T e T =. (4 T T Przebiegi odpowiedzi soowych (unormowane względem warości usalonych, przy różnych warościach współczynnia łumienia, poazano na rysunu 4. a b h( h us,5 ξ =,5 =, =,5 odpowiedź oscyjacyjna h( h us ξ T,5 ξ ξ >ξ >,5 Rys. 4. Odpowiedzi soowe przewornia -go rzędu ypu oscylacyjnego (a i inercyjnego (b. Transmiancja widmowa oreślona jes w ym przypadu zależnością: K = =, (5 ( j ( j + jξ + + jξ co w przypadu przewornia inercyjnego można również zapisać w posaci: K ( j ( + jt ( + T j = (6 Charaerysyi częsoliwościowe ampliudową i fazową poazano na rysunu 5. Na charaerysyce ampliudowo-częsoliwościowej w przypadu ξ< widoczny jes wierzchołe odpowiadający zw. częsoliwości rezonansowej r w. 6 / 3

7 M( [db] ξ =,5 ϕ( [ ]. ξ =,5 / log( ξ = = =, =,5 - - ξ = = =,5 =, -4 db -. / Rys. 5. Charaerysyi częsoliwościowe przewornia -go rzędu - 3. BADANIEANIE WŁAŚCIWOŚCI DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Sosowane są różne meody wyznaczania dynamicznych właściwości przeworniów []. Do najprosszych należą nasępujące: a na podsawie przebiegu czasowego odpowiedzi na oreślony sygnał wejściowy, najczęściej so jednosowy - meoda odpowiedzi soowej, b na podsawie charaerysy częsoliwościowych - meoda częsoliwościowa. Celem badań jes oreślenie rodzaju modelu dynamicznego oraz wyznaczenie warości paramerów charaerysycznych ego modelu. 3.. Meoda odpowiedzi soowej Meoda a może być z powodzeniem sosowana zarówno dla przeworniów wielości elerycznych ja i nieelerycznych, ponieważ realizacja soowej zmiany wielu wielości fizycznych jes sosunowo ława. Pomiary polegają na zarejesrowaniu przebiegu odpowiedzi przewornia na soową zmianę na wejściu. Uład pomiarowy musi zawierać rejesraor wielości wyjściowej. W przypadu przeworniów o dużych czasach odpowiedzi (co najmniej ila minu możliwe jes nawe odczyywanie i ręczne noowanie wsazań miernia wielości wyjściowej (np. co ilanaście seund. Rejesrację należy przeprowadzić w odpowiednio długim przedziale czasu, a aby wielość wyjściowa osiągnęła warości blisie warości usalonej. Wzmocnienie sayczne przewornia oreśla się na podsawie warości wielości wyjściowej w sanie usalonym: =h us /A (parz rys. i 4. Zachodzi onieczność wsępnego rozpoznania ypu modelu dynamicznego badanego przewornia doonuje się ego na podsawie podobieńswa uzysanej odpowiedzi soowej do przebiegów z rys. lub 4. W przypadu przeworniów inercyjnych pierwszego lub drugiego rzędu sałe czasowe wyznacza się na podsawie odpowiedzi soowej wyreślonej w półlogarymicznym uładzie współrzędnych, uzysanym przez przeszałcenie opisane zależnością: ( h z ( = ln (7 hus - 7 -

8 Przyładowe wyresy poazano na rysunu 6. Uzysane wyresy aprosymuje się linią prosą z(=a +b. Można ego doonać graficznie lub meodą regresji liniowej, przy czym dla inercji drugiego rzędu należy wybrać ylo puny w obszarze zbliżonym do prosoliniowego. Niedoładności pomiarów powodują, że w prayce uzysane wyresy z( odbiegają od linii prosej (są posrzępione, szczególnie w obszarze dla dużych warości czasu. W aiej syuacji do wyznaczenia paramerów prosej aprosymującej należy odrzucić również puny ońcowe, znacznie odbiegające od prosej. Sałe czasowe wyznacza się na podsawie paramerów prosej regresji według zależności: dla inercji pierwszego rzędu: T = (8 a dla inercji drugiego rzędu: e T = ; b T = T b. (9 a e z( a b z( [s] 5 b z(=a+b 5 [s] - puny pomiarowe z(=a+b - - Rys. 6. Wyresy funcji z( dla obieów inercyjnych -go rzędu (a i -go rzędu (b. Dla przewornia drugiego rzędu, o odpowiedzi oscylacyjnej słabo łumionej (ξ<<, wyorzysuje się bezpośrednio wyres odpowiedzi soowej (rys. 7, a paramery wyznacza się z zależności: ( α [ ( α ] ξ = ln, 4π + ln = T w π ξ hi gdzie α = +, i =,,3,.. ( h W przypadu gdy,5<ξ< oscylacje szybo zaniają (porównaj rys. 4a i odczy olejnych ampliud h i jes urudniony. Współczynni łumienia można wówczas wyliczyć w przybliżeniu z zależności: π π ξ + ( 4 ln h ( h / h ln( h / us us i Meodę regresji liniowej opisano w ćwiczeniu Badanie saycznych właściwości przeworniów pomiarowych. 8 / 3

9 .5 h(/ [-] T w h h h 3 e ξ ξ h 4.5 h us Rys. 7. Wyres odpowiedzi soowej obieu oscylacyjnego. 3.. Meoda częsoliwościowa Pomiary przeprowadza się wprowadzając na wejście przewornia wielości sinusoidalnie zmienne o różnych pulsacjach. Schema najprosszego uładu pomiarowego przedsawiono na rys. 8. Meoda a jes szczególnie dogodna w przypadu przeworniów, dla órych wielość wejściowa jes eleryczna. W przypadu innych wielości (siła, ciśnienie, emperaura ip. realizacja sinusoidalnych zmian wielości wejściowych jes na ogół rudna. Generaor A = cons = variab Badany ~ V x We Wy V y przeworni Oscylosop Ch Ch Rys. 8. Schema uładu do pomiaru charaerysy częsoliwościowych Charaerysya częsoliwościowo-ampliudowa oreślana jes na podsawie wsazań wolomierzy K(j =U wy /U we, a charaerysya częsoliwościowo-fazowa na podsawie warości odczyanych z oscylosopu. Wyznaczanie paramerów dynamicznych na podsawie charaerysy częsoliwościowych wymaga wsępnego oreślenia jaiemu modelowi (zwyle lub rzędu odpowiadają uzysane charaerysyi. W przypadu przeworniów rzędu należy wyznaczyć jeden paramer - 9 -

10 dynamiczny - sałą czasową T. Można ego doonać meodą graficzną: należy wyreślić charaerysyę ampliudową w uładzie współrzędnych logarymicznych (charaerysya Bodego - rys. 3a. W aim uładzie asympoy charaerysyi mają nachylenie db/deadę w zaresie małych warości pulsacji i - db/deadę w zaresie dużych warości pulsacji. Oreślenie deada oznacza dziesięciorony przyros częsoliwości. Asympoy e przecinają się w puncie o współrzędnych ( p =/T, K(j p =. Sałą czasową wyznacza się jao T=/ p. Dla przeworniów rzędu możliwe są dwie syuacje. Jeżeli przeworni jes słabo łumiony (przypade oscylacyjny, <ξ<, o charaerysyę ampliudowo-częsoliwościową wyreśla się w liniowym uładzie współrzędnych (rys. 9, a paramery modelu (, ξ, wylicza przez rozwiązanie zależności: ( j = K, K m =, ξ ξ r = ξ ( względem ξ i, dla warości, K m i r odczyanych z wyresu K ( j,5,5 K m,5 Rys. 9. r /,,4,6,8,,4,6,8, / Charaerysya częsoliwościowa dla przyładowego przewornia oscylacyjnego o wzmocnieniu saycznym i współczynniu łumienia ξ=, wyreślona w liniowym uładzie współrzędnych W przypadu silnego łumienia (przypade inercyjny, ξ> wyres sporządza się w uładzie logarymicznym, a sale czasowe T i T wyznacza się graficznie w sposób analogiczny ja dla przewornia pierwszego rzędu, poazany na rys. 9. Doładność ej meody maleje, gdy sałe czasowe mają zbliżone warości. / 3

11 M( [db] [rad/s] / T / T.. lg - -3 db - db/de -4 asmpoa: -4 db/de -6-8 Rys.. Charaerysya ampliudowo-częsoliwościowa Bodego dla obieu inercyjnego -go rzędu o sałych czasowych T =5, T =, i =. 4. PROGRAM ĆWICZENIA 4.. Pomiary dynamiczne - obserwacja znieszałceń wprowadzanych przez przewornii W uładzie pomiarowym ja na rys. badane są modele eleryczne przeworniów. Do wejścia przewornia należy doprowadzić z generaora funcyjnego sygnały mierzone o różnych szałach (prosoąnym i innych i ilu częsoliwościach w przedziale 5 Hz do Hz. Celem pomiarów dynamicznych jes wierne odwzorowanie czasowej zmienności sygnałów wejściowych (mierzonych. Za pomocą oscylosopu należy zarejesrować (i zapisać w posaci pliu przebiegi sygnałów wejściowych i wyjściowych, pamięając o odpowiednim dopasowaniu podsawy czasu do częsoliwości sygnałów, a, aby widoczne były najwyżej lub 3 oresy sygnałów. Opracowując wynii należy zauważyć znieszałcenia (błędy pomiarowe wprowadzane przez przewornii w pomiarach wielości zmiennych w czasie - w ym celu należy wyreślić przebiegi sygnałów. W celu ilościowego wyrażenia błędów w pomiarach dynamicznych należy obliczyć przebiegi błędów dynamicznych według zależności: ( = y ( y( d i m i i ( gdzie y m ( i oznacza wyni pomiaru dynamicznego na wyjściu przewornia, a y( i rzeczywisy przebieg wielości mierzonej w olejnych chwilach czasu i wyznaczonych przez próbowanie przebiegów doonywane przez oscylosop cyfrowy. Należy również wyreślić przebiegi ych błędów. 4.. Wyznaczanie modeli dynamicznych - meoda odpowiedzi soowej Uład pomiarowy przedsawiono na rysunu. - -

12 Generaor przebieg prosoąny ~ We Badany Wy przeworni Oscylosop Ch Ch Rys.. Schema uładu do wyznaczania odpowiedzi soowych Przebieg pomiarów: wybrać przebieg prosoąny jao sygnał wyjściowy z generaora funcyjnego, nasawić częsoliwość ego przebiegu (< Hz i podsawę czasu oscylosopu (o. >, ms/dz a, aby na eranie widoczne było ylo jedno narasające zbocze sygnału wejściowego i wyjściowego (worzące odpowiedź soową, dla poszczególnych przeworniów zarejesrować przebiegi odpowiedzi soowych (zapis danych do pliu lub przy pomocy ursorów odczyać warości chwilowe odpowiedzi w minimum ilunasu punach a, aby wiernie odwzorować charaerysyczne cechy przebiegu, w przypadu przewornia oscylacyjnego pomiary powórzyć dla różnych warości współczynnia łumienia. Opracowanie wyniów pomiaru: wyorzysując odpowiednie zależności (7 do ( wyznaczyć paramery dynamiczne przeworniów: wzmocnienie i sałe czasowe lub sopień łumienia oraz pulsację drgań własnych niełumionych, przeanalizować czynnii decydujące o niepewności uzysanych paramerów przewornia Meoda częsoliwościowa Uład pomiarowy jes poazany na rysunu 8. Generaor powinien generować przebieg sinusoidalny bez sładowej sałej o ampliudzie rzędu ilu wolów. Przebieg pomiarów: dla badanych przeworniów, zmieniając częsoliwość sygnału, wyznaczyć charaerysyi ampliudowo-częsoliwościowe (noując wsazania wolomierzy, dla przeworniów inercyjnych pomiary przeprowadzić w zaresie częsoliwości Hz do Hz w przypadu przeworniów pierwszego rzędu oraz Hz do Hz dla przeworniów drugiego rzędu; częsoliwość zmieniać według sali logarymicznej (,, 5,, dla przeworniów oscylacyjnych najpierw wyznaczyć częsoliwość rezonansową (f r = r /π, a nasępnie przeprowadzić pomiary zmieniając częsoliwość według sali liniowej w zaresie (,5...,5 f r (minimum punów z uwzględnieniem częsoliwości rezonansowej. / 3

13 Opracowanie wyniów pomiaru: wyorzysując meody opisane w puncie 3. wyznaczyć graficznie lub analiycznie paramery dynamiczne badanych przeworniów, przeanalizować czynnii decydujące o niepewności uzysanych wyniów. 5. PYTANIA KONTROLNE. Na czym polega różnica pomiędzy pomiarami saycznymi i dynamicznymi?. Podaj przyłady zadań pomiarowych, w órych należy wziąć pod uwagę właściwości dynamiczne przeworniów pomiarowych. 3. Wyjaśnij, w jaich syuacjach i jaie znaczenie ma dobór paramerów dynamicznych przeworniów przy pomiarach saycznych. 4. Jaie waruni powinny spełniać przewornii i rzędu aby błędy pomiarów dynamicznych były małe? 5. Czy paramery dynamiczne przeworniów i rzędu zależą od posaci (szału, ampliudy, częsoliwości sygnału wejściowego? 6. Podaj przyłady przeworniów pomiarowych wielości nieelerycznych, óre mają charaer dynamiczny. 7. Jaie znieszałcenia przebiegu prosoąnego wprowadzają przewornii inercyjne? 8. Jaie znieszałcenia przebiegu prosoąnego wprowadzają przewornii rzędu przy różnych sopniach łumienia? 9. Po jaim czasie od zanurzenia ermomeru w ośrodu można odczyać emperaurę ego ośroda? Jai paramer modelu dynamicznego ma wpływ na en czas?. Czy możliwa jes poprawa właściwości dynamicznych oru pomiarowego z przeworniiem o modelu ( rzędu? Na czym mogłaby ona polegać? Lieraura uzupełniająca. Hagel R., Zarzewsi J.: Miernicwo dynamiczne. Wydawnicwo Nauowo-Techniczne, Warszawa Czempli A.: Modele dynamii uładów fizycznych dla inżynierów. Wydawnicwo Nauowo- Techniczne, Warszawa 8. Opracował: dr inż. Henry Urzędniczo