This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Transkrypt

1 ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 1 (159) 11 Włodzimierz KUPICZ Staiław NIZIŃSKI ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH W WARUNKACH TRAKCYJNYCH W pracy przedtawioo ową metodę diagozowaia ilika paliowego o ZS w warukach trakcyjych. Itota polega a wyzaczeiu mometu obrotowego ilika a podtawie rejetracji przypiezeia w warukach drogowych. Omówioo wyiki obzerych wtępych i zaadiczych badań ekperymetalych. Opracowao trzy wariaty modelu diagotyczego ilika paliowego, z wykorzytaiem trójwartościowej ocey taów. Zapropoowao algorytmy kotroli tau i lokalizacji uzkodzeń ilika. Zweryfikowao ową metodę w warukach trakcyjych. Prawdopodobieńtwo poprawej diagozy ilika paliowego wyoi,85 1. Słowa kluczowe: iliki paliowe, diagozowaie ilików paliowych, metody diagotycze WPROWADZENIE Na podtawie aalizy i ocey metod diagotyczych ilików paliowych o zapłoie amoczyym ależy twierdzić, że [3, 5, 7]: zacza liczba używaych metod diagotyczych ilików paliowych o ZS charakteryzuje ię złożoymi algorytmami diagozowaia i dużą pracochłoością, co powoduje, że ą oe mało przydate w diagotyce tych obiektów techiczych; duża licza itiejących metod diagotyczych ilików paliowych ie ma utaloych wartości graiczych parametrów diagotyczych; ie ma dotychcza obiektywych metod diagotyczych ilościowego utaleia topia zużycia układu tłokowo-korbowego i rozrządu ilików paliowych; dr iż. Włodzimierz KUPICZ, prof. dr hab. iż. Staiław NIZIŃSKI - Wojkowy Itytut Techiki Pacerej i Samochodowej

2 Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI zachodzi koieczość opracowaia metod geezowaia i progozowaia tau, w apekcie możliwości ich wykorzytaia w praktyczej realizacji proceu obługiwaia ilików paliowych; zacza liczba itiejących metod to taowikowe metody tatycze i quaidyamicze, które ie adają ię do zatoowaia w pokładowych ytemach diagotyczych; azym zdaiem ie itieje obecie wytarczający zbiór metod i środków umożliwiających pełą i efektywą kotrolę tau i lokalizacji uzkodzeń ilika o ZS w warukach tacjoarych, a w zczególości podcza jazdy; itieje potrzeba opracowaia efektywej metody kotroli tau i lokalizacji uzkodzeń ilika paliowego o zapłoie amoczyym, do wykorzytaia w pokładowych ytemach diagotyczych. 1. DIAGNOSTYCZNY ODEL ROZPĘDZANIA SAOCHODU 1.1. Itota proceu rozpędzaia amochodu W proceie rozpędzaia pojazdu a wybraym biegu, momet obrotowy ilika paliowego z wału korbowego przekazyway jet do przęgła, krzyi biegów i dalej poprzez krzyię rozdzielczą, przekładię główą a koła amochodu. Siła apędowa F, jaka wytwarzaa jet przez ilik, mui być więkza iż umarycza iła oporów ruchu, a którą kładają ię: iły bezwładości F b, oporu toczeia F t oraz oporu powietrza F p a drodze poziomej. Wraz ze wzrotem prędkości jazdy rośie umarycza iła oporów ruchu i przypiezeie pojazdu maleje, aż do utaleia ię prędkości, przy której iła apędowa zotaje zrówoważoa przez iłę oporów ruchu, bądź też oiągięta zotaie makymala prędkość obrotowa ilika. 1.. Rówaia ruchu pojazdu podcza rozpędzaia amochodu [1, ]: Ogóle rówaie ruchu protoliiowego pojazdu po drodze płakiej ma potać F F iła apędowa a kołach pojazdu; F t iła oporów toczeia; F p iła oporów powietrza; F b iła oporów bezwładości Itota owej metody F t F p F Propoowaa metoda bazuje a wyzaczeiu mometu obrotowego ilika a podtawie rejetracji przypiezeia w czaie ruchu pojazdu w warukach drogowych. Jedoczey pomiar zużycia paliwa pozwala a wyzaczeie godziowego zużycia paliwa w fukcji prędkości obrotowej ilika. b (1)

3 ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH etodyka wyzaczaia zbioru parametrów diagotyczych Wyzaczeie zbioru parametrów diagotyczych ilików paliowych w warukach trakcyjych odbywa ię w poób atępujący: Pomiar prędkości liiowej pojazdu i prędkości obrotowej ilika, Wyzaczeie promieia dyamiczego koła r d z zależości: r d v* i v prędkość liiowa pojazdu; i c przełożeie całkowite układu apędowego; prędkość obrotowa ilika. c Próba wobodego wybiegu pojazdu. Wielkością mierzoą jet opóźieie a f i a c ruchu pojazdu. Opory toczeia wyzaczae ą przy prędkościach poiżej 1 km/h. Do wyzaczeia oporów powietrza łuży opóźieie a c zarejetrowae przy prędkościach 75 km/h. Wyzaczeie wpółczyika oporów toczeia pojazdu ze wzoru: () a f I k f 1 g mr (3) d a f opóźieie ruchu pojazdu; g przypiezeie ziemkie; I k momet bezwładości koła jezdego; m maa pojazdu. Wpółczyik oporów toczeia pojazdu obejmuje opory toczeia koła oraz opory: w łożykach kół, w zazębieiu kół przekładi oraz przegubach wałów. Wyzaczeie wpółczyika oporów powietrza pojazdu ze wzoru: C x m ac I fg a c Av mr d A powierzchia czołowa pojazdu; a c opóźieie ruchu pojazdu w zakreie wyżzych prędkości jazdy; ρ gętość powietrza. Pomiar przypiezeia pojazdu i zużycia paliwa. Rozpoczya ię po utabilizowaiu miimalej prędkości a biegu trzecim, a atępie poprzez gwałtowe aciśięcie do oporu pedału przypiezeia rozpędza ię amochód aż do oiągięcia makymalej prędkości. ierzoe jet przemiezczeie pojazdu, prędkość obrotowa wału korbowego ilika i zużycie paliwa. Wyzaczeie mometu obrotowego z zależości: k (4) 157

4 Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI mgfr d C Av x i c m r d mr a δ wpółczyik ma wirujących; a p przypiezeie ruchu pojazdu; G e chwilowe godziowe zużycie paliwa pomierzoe w proceie rozpędzaia.. BADANIA EKSPERYENTALNE.1. Program badań Badaia ekperymetale wykoao wg atępującego programu: badaia powtarzalości wyików badań; utaleie wartości parametrów diagotyczych ilika zdatego; ocea wpływu waruków atmoferyczych; ocea wpływu waruków ruchu a wartości parametrów diagotyczych; ocea wpływu wybraych uzkodzeń a wartości parametrów diagotyczych; badaia laboratoryje pozwalające zweryfikować ową metodę... Wybór zbioru propoowaych parametrów diagotyczych Wybraą charakterytyką, która ma odzwierciedlać zmiay taów ilika 4CTi9 1 BE6, jet charakterytyka zewętrza mometu obrotowego w fukcji prędkości obrotowej oraz charakterytyka zewętrza zużycia paliwa. Propoowaymi parametrami diagotyczymi wyzaczoymi z charakterytyk ilika ą: wartość średia mometu obrotowego ; wartość makymalego mometu obrotowego max przy prędkości obr. ; prędkość obrotowa makymalego mometu obrotowego ; wartość mometu obrotowego przy miimalej prędkości obr. = mi ; wartość mometu obrotowego i przy makymalej prędkości Obr. i = max ; touek mometu obrotowego przy mi do mometu makymalego: d p (5) C1 *1% (6) max touek mometu obrotowego przy max do mometu makymalego: i C *1% (7) max Do zbioru parametrów diagotyczych włączoo także parametry utaloe a podtawie charakterytyki godziowego zużycia paliwa G e = f(): średie zużycie paliwa G e ; zużycie paliwa G e przy prędkości mak. mometu obrotowego ; zużycie przy miimalej prędkości obrotowej Ge mi ;

5 [Nm] ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH zużycie paliwa przy makymalej prędkości obrotowej Ge max ; touek zużycia paliwa przy mak. momecie do zużycia miimalego: Ge CGe 1 *1% Ge (8) mi touek mak. zużycia paliwa do zużycia przy mak. momecie obrotowym: Gemax CGe *1% Ge (9).3. Staowiko i aparatura pomiarowa Staowiko badań diagotyczych ilika 4CTi9 1 BE6 taowił amochód marki HONKER. Pozczególe ygały rejetrowao przy użyciu atępującej aparatury: optoelektroiczy czujik prędkości liiowej pojazdu DLS-1 firmy Corry- Datro; czujik prędkości obrotowej ilika FS 6 firmy Keyece; przepływomierz paliwa typ 116H firmy Pierburg; czujik temperatury paliwa; tacja akwizycji i obróbki daych μeep 1 firmy Corry-Datro. 3. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ 3.1. Wpływ waruków atmoferyczych a wartości mierzoych wielkości Aaliza wyików wykazała itote różice w wartościach mierzoych wielkości w różych warukach atmoferyczych. W celu zmiejzeia iepewości potawioej diagozy, przeprowadzoo aalizę wpływu waruków atmoferyczych oraz przedtawioo rówaia korekcyje pozwalające odieść uzykae wyiki do ormalych waruków otoczeia, tj. temp. º C, ciśieie 1 kpa T=9,8 p=99,3kpa DP=17, 153 T=1,8 p=99,65kpa DP=14,4 151 T=, p=99,9kpa DP=13,3 149 T=5, p=1,3kpa DP=9,7 147 T=1,7 p=1,33kpa DP=8, T=5,3 p=1,3kpa DP=15,8 141 T=9 p=11,8kpa DP=3,3 139 T=15, p=1,17kpa DP=8, [obr/mi] Ry. 1. Wpływ waruków otoczeia a charakterytyki mometu obrotowego ilika paliowego 4CTi9 1 BE6 Źródło: Opracowaie włae 159

6 Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI Na podtawie aalizy regreji wielokrotej wyzaczoo rówaia korekcyje: dla mometu obrotowego: k (,566 ( T T)),174 ( p p),1435( DP DP) (1) k momet obrotowy korygoway do waruków ormalych; zmierzoy momet obrotowy w temperaturze otoczeia T, ciśieiu p i wilgotości DP; p ciśieie odieieia (ormale) wyozące 1 kpa; p ciśieie atmoferycze podcza wykoywaia pomiarów; T temperatura odieieia: º C; T temperatura otoczeia podcza wykoywaia pomiarów; DP temperatura puktu roy (charakteryzująca wilgotość powietrza); DP temperatura puktu roy odieieia, 1º C; dla zużycia paliwa: Ge k Ge (,394 ( T T )),8545 ( p p),313 ( DP DP) Ge k zużycie paliwa korygowae do waruków ormalych; Ge zmierzoe zużycie paliwa w temperaturze otoczeia T, ciśieiu p i wilgotości DP; Procet wyjaśioej zmieości dla wpływu czyików atmoferyczych a wartość mometu obrotowego wyoi poad 9%, zaś dla zużycia paliwa 76,43%. 3.. Wpływ waruków ruchu a wartość mierzoych wielkości fizyczych Do ocey wpływu pozczególych czyików przyjęto atępujący tok potępowaia. Obliczoo przedziały ufości dla parametrów. Na potrzeby iiejzej pracy zatoowao tet rozróżialości taów, porówujący wartości średie parametrów i przedziały ufości dla tau zdatości i iezdatości. Określoo idetyfikowalość uzkodzeia za pomocą trójwartościowej ocey parametru. Dla braku rozróżialości przyjęto wartość. Jeśli wartość badaego parametru maleje a kutek uzkodzeia wyikiem prawdzeia jet -1, jeśli rośie 1. Procedurę potępowaia przedtawia model: (11) określeie czy zmiaa parametru jet idetyfikowala po uwzględieiu przedziału ufości: y y (1) y y t t y wartość średia parametru odpowiadająca taowi zdatości; y wartość średia parametru odpowiadająca taowi -tej iezdatości; t y połowa przedziału ufości parametru odpowiadającego taowi zdatości;

7 [Nm] ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH t y połowa przedziału ufości parametru odpowiadającego taowi -tej iezdatości. Jeżeli wyikiem prawdzeia jet liczba róża od, utaleie czy wartość badaego parametru uległa zmiejzeiu czy też zwiękzeiu a kutek uzkodzeia. Wyiki badaia wpływu waruków ruchu pozwalają a formułowaie atępujących wioków: wpływ oporów toczeia a wartości mierzoych wielkości jet ieitoty; kieruek jazdy ie ma itotego wpływu a wartości mierzoych wielkości; rodzaj awierzchi ie ma itotego wpływu a wartości mierzoych wielkości; powierzchia czołowa pojazdu ie ma wpływu a wartości mierzoych wielkości Określeie charakterytyki zdatego ilika Charakterytyki zdatego ilika 4CTi9 1 BE6 wyzaczoo a potawie 8 eji pomiarowych wykoywaych w różych warukach atmoferyczych. Podcza każdej eji wykoywao po 3 pomiarów. Charakterytyki zdatego ilika przedtawioo a ryukach 3. Na wykreach przedtawioo rówież przedziały ufości parametrów diagotyczych. W tabeli 1 przedtawioo wartości parametrów diagotyczych zdatego ilika, korygowae do waruków ormalych otoczeia, oraz ich przedziały ufości [obr/mi] Ry.. Charakterytyka mometu obrotowego zdatego ilika 4CTi9 1 BE6 Źródło: Opracowaie włae 161

8 l/h Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI obr/mi Ry. 3. Charakterytyka zużycia paliwa zdatego ilika 4CTi9 1 BE6 Źródło: Opracowaie włae Tabela 1. Parametry diagotycze zdatego ilika paliowego 4CTi9 1 BE6 Ozaczeie Wartość parametru diagotyczego Połowa przedziału ufości 16,64 ±,8 max 175,11 ± 1, 137,31 ± 5,7 i 14,7 ± 1,84 6 ± 1 C 1,784 ±,415 C,7999 ±,11 Ge 16,14 ±,74 G e 15,48 ±,35 G emi 8,89 ±,51 G emax 1,49 ±,48 C,5744 ±,343 Ge1 C,74 ±,36 Ge Źródło: Opracowaie włae 3.4. Wpływ uzkodzeń a wartości mierzoych wielkości fizyczych Jako kryterium wyboru uzkodzeń do diagozowaia przyjęto łabe ogiwa badaego ilika, które utaloo a podtawie oberwowaej ekploatacji pojazdów w jedotkach wojkowych. Są to: pompa wtrykowa; turboprężarka; filtr powietrza; wtrykiwacze; cylider;

9 Ge [l/h] [Nm] ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH układ rozrządu; ie. Wyiki badań wpływu pozczególych uzkodzeń a wartości propoowaych parametrów diagotyczych, korygowaych do waruków ormalych, przedtawioo w zetawieiu z parametrami ilika zdatego. Dla pozczególych uzkodzeń obliczoo przedziały ufości propoowaych parametrów diagotyczych oraz przeprowadzoo tet rozróżialości taów według zależości 1. Wyiki przetawioo a ryukach 4 5. W tabeli przedtawioo wyiki tetu rozróżialości taów dla pozczególych uzkodzeń obr/mi pompa turbo filtr cylider zawory zdaty Ry. 4. Zetawieie charakterytyk mometu obrotowego dla ilika zdatego oraz dla pozczególych uzkodzeń Źródło: Opracowaie włae wtrykiwacze obr/mi Ge pompa Ge turbo Ge filtr Ge cylider Ge zawory Ge zdaty Ge wtrykiwacze Ry. 5. Zetawieie charakterytyk zużycia paliwa dla ilika zdatego oraz dla pozczególych uzkodzeń Źródło: Opracowaie włae 163

10 Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI y 1 Tabela. odel iformacyjy (macierz diagotycza) ilika 4CTi9-1 BE6 y/w w 1 w 1 Oz. Korektor pompy Turbo w Filtr powietrza w 3 Wtrykiwacze w 4 Cylider w 5 Niezcz. komora palaia w 6 Zdaty y y y 4 i y y 6 C y 7 C y 8 Ge y 9 G e y 1 G emi y 11 G emax y 1 C Ge y 13 C Ge 1 1 Z aalizy tabeli wyika, że: Źródło: Opracowaie włae wyiki tetu rozróżialości taów dla pozczególych uzkodzeń ą róże dla pozczególych uzkodzeń, co świadczy o prawidłowości w doborze parametrów; ajbardziej iformatywymi parametrami ą:,, dla których zmiaa wartości parametru jet rozróżiala w przypadku wzytkich badaych uzkodzeń; ajmiej iformatywymi parametrami ą: C Ge brak rozróżialości dla czterech uzkodzeń, C 1 - brak rozróżialości dla czterech uzkodzeń; ajłatwiej idetyfikowale ą: uzkodzeie pompy wtrykowej zmiaa wzytkich parametrów, oprócz C i C Ge, oraz uzkodzeie wtrykiwaczy zmiaa wzytkich parametrów, oprócz i C Ge, przy czym dla tego uzkodzeia wartość wzytkich parametrów rośie; ajtrudiej idetyfikowale jet uzkodzeie polegające a rozzczelieiu komory palaia. W tym przypadku zmiaie ulegają jedyie trzy parametry:, i ; tabela jet modelem iformacyjym (macierzą diagotyczą) umożliwiającym kotrolę tau i lokalizację wybraych uzkodzeń ilika 4CTi9 1 BE6.

11 ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKA SPALINOWEGO 4CTI9 1 BE odel diagotyczy Na podtawie aalizy wyików badań ekperymetalych opracowao trzy wariaty modelu diagotyczego ilika 4CTi9 1 BE6. W artykule przedtawioy zotaie wariat ajbardziej rozbudoway. Wariat te charakteryzuje ajwiękza dokładość trafość tawiaej diagozy. Jego wadą jet wyoki kozt oraz pracochłoość wykoaia pomiarów. Wymaga pomiaru zużycia paliwa, co wiąże ię z zakupem drogiej aparatury oraz czaochłoego motażu w amochodzie. Otrzymae wyiki badań porówywae ą z wartościami wielkości zdategowzorcowego ilika i utalaa atępie jet wartość parametru: brak zmia (wartość parametru odpowiada taowi zdatości); 1 - wartość parametru uległa zwiezeiu w porówaiu z wartością odpowiadającą taowi zdatości; -1 - wartość parametru zmalała w porówaiu ze taem zdatości. Jeśli wzytkie parametry mają wartość zero, to obiekt jet zdaty. Jeżeli w zetawieiu wyików zaotuje ię 1 lub -1, to zbiór wyików prawdzeń parametrów jet porówyway z kombiacjami wyików charakterytyczych dla pozczególych uzkodzeń. Na tej podtawie jet określay ta iezdatości i lokalizowae uzkodzeie. Natępie lokalizacja uzkodzeia jet weryfikowaa za pomocą porówaia bezwzględych wartości uzykaych parametrów z wartościami odpowiadającymi pozczególym uzkodzeiom. Trafość (prawdopodobieńtwo) diagozy jet obliczaa a podtawie ilości parametrów, które odzwierciedlają woim charakterem zmiay (, 1 lub -1 ) oraz wartości bezwzględej parametrów opiujących dae uzkodzeie. Algorytm kotroli tau i lokalizacji uzkodzeń ilika ma atępującą potać: Kotrola tau: Jeżeli ( = ) i ( = ) i ( = ) i ( i = ) i ( = ) i (C 1 = ) i (C = ) i ( Ge =) i (G e = ) i (G emi = ) i (G emax = ) i (C Ge1 = ) i (C Ge = ) to ta w 1 ; Lokalizacja uzkodzeia: Jeżeli ( = 1) i ( = 1) i ( = 1) i ( i = 1) i ( = 1) i (C 1 = 1) i (C = ) i ( Ge = -1) i (G e = 1) i (G emi = 1) i (G emax = 1) i (C Ge1 = 1) i (C Ge = ) to ta w 1 ; Tet uzupełiający w celu podwyżzeia pewości diagozy: Jeżeli ( =16,59± 1,48 Nm) i ( =134,44± 1,59 Nm) i ( = 17,85±,3 Nm) i ( i =19,56± 3,3 Nm) i ( =44± 19 obr/mi) i (C 1 =,951±,159) i (C =,815±,11) i ( Ge =1,39±,54 l/h) i (G e =1,94±,57 l/h) i (G e- mi=7,8±,5l/h) i (G emax = 16,7±,9 l/h) i (C Ge1 =,6653±,44) i (C Ge =,655±,54) to ta w 1 ; i aalogicze dla pozotałych taów do w 6 Prawdopodobieńtwo trafej diagozy oblicza ię atępująco: p *1% 1 d p dgr (13) 165

12 Włodzimierz KUPICZ, Staiław NIZIŃSKI liczba parametrów diagotyczych, których wartość jet zbieża z wartością wyzaczoą dla daego uzkodzeia; całkowita liczba parametrów diagotyczych; 166 p graicze prawdopodobieńtwo trafości diagozy p, 85 dgr 4.. Weryfikacja metody Weryfikację propoowaej metody przeprowadzoo za pomocą: badań zadymieia pali ilika zdatego oraz przy wybraych uzkodzeiach; badań trakcyjych amochodu z ilikiem zdatym i z wybraymi uzkodzeiami. Kryterium ocey taowi trafość potawioej diagozy. Wyiki badań weryfikacyjych pozwalają twierdzić, że prawdopodobieńtwo trafości diagozy wyoi powyżej 85% Niepewość wyzaczeia parametrów diagotyczych Ozacowao całkowitą, rozzerzoą iepewość wyzaczeia parametrów diagotyczych w propoowaej metodzie. Przykładowo iepewość wyzaczeia makymalego mometu obrotowego wyoi: U k Uc, 5 Nm (14) atomiat iepewość godziowego zużycia paliwa: U k U l c, 36 (15) h PODSUOWANIE Podumowując pracę, ależy twierdzić, co atępuje: przeprowadzoo aalizę i oceę itiejących metod diagotyczych, twierdzoo koieczość opracowaia owej metody diagotyczej pozwalającej wykoywać diagozowaie ilika paliowego podcza rzeczywitych waruków drogowych i mogącej zaleźć zatoowaie w pokładowych i zewętrzych ytemach diagotyczych; przedtawioo założeia teoretycze owej metody diagotyczej. Zbiór parametrów tau tworzą: momet obrotowy ilika i godziowe zużycie paliwa G e ; przeprowadzoo badaia ekperymetale; ozacowao całkowitą iepewość pomiaru mometu obrotowego i zużycia paliwa metody; a podtawie wykoaych badań i aaliz ich wyików opracowao model diagotyczy oraz algorytmy diagozowaia ilika 4CTi9 1 BE6; zweryfikowao metodę. Na podtawie badań twierdzoo, że prawdopodobieńtwo trafości diagozy jet ie miejze iż 85%. dgr

13 ETODA DIAGNOZOWANIA SILNIKÓW SPALINOWYCH, W WARUNKACH TRAKCYJNYCH LITERATURA [1] Arczyńki S., echaika ruchu amochodu, WNT, Warzawa [] Dębicki., Teoria amochodu, WNT, Warzawa [3] Hebda., Nizińki S., Pelc H., Podtawy diagotyki pojazdów mechaiczych, WKŁ, Warzawa [4] Kupicz W., etoda diagozowaia ilika paliowego o zapłoie amoczyym za pomocą mometu obrotowego wyzaczoego w warukach trakcyjych, Rozprawa doktorka, UW, Olzty 9. [5] Nizińki S. i ii, Diagotyka amochodów oobowych i ciężarowych, Dom Wydawiczy Belloa, Warzawa [6] Nizińki S., ichalki R., Diagotyka obiektów techiczych, Wydawictwo Itytutu Techologii Ekploatacji, Warzawa-Sulejówek-Olzty-Radom. [7] Żółtowki B., Podtawy diagotyki mazy, Wydawictwa Uczeliae Akademii Techiczo-Roliczej w Bydgozczy, Bydgozcz ETHOD FOR DIAGNOSING INTERNAL COBUSTION ENGINES UNDER TRACTION CONDITIONS Summary The paper preet a ew method for diagoig a iteral combutio egie with compreio igitio uder tractio coditio. The git lie i determiig the egie torque o the bai of acceleratio recordig i traffic coditio. The reult of exteive prelimiary ad baic experimetal tudie have bee dicued. Three optio have bee developed of the iteral combutio egie diagotic model, uig the trivalet aemet of tate. State cotrol ad egie damage localizatio algorithm have bee propoed. The ew method ha bee examied uder tractio coditio. The probability of the iteral combutio egie correct diagoi rage betwee Key word: iteral combutio egie, diagoig iteral combutio egie, diagotic method Artykuł recezował: prof. dr hab. iż. Jauz YSŁOWSKI 167