Referaty wygłoszone w roku akademickim 2007/08

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Referaty wygłoszone w roku akademickim 2007/08"

Transkrypt

1 Referaty wygłoszoe w rou aaec 27/8 Dzezc Karola Atoa Wojcech r. Wstęp Referaty prezetowae poczas spotań SKN TRADA są uzupełee o wyłau ateatya baowa 2 prowazoego przez prof. r hab. Kazerza Włoarczya. Wprowazają jeolte ozaczea ęzyaroowe, tóre oża spotać a egzaach orgazowaych przez KNUFE. ata wygłaszający teat referatu stroy r. Dzezc Karola Mary westycj r. Atoa Wojcech Postawowe rety r. Dzezc Karola Ie przypa ret część I r. Atoa Wojcech Ie przypa ret część II W raach oła rozwązywalśy taże zaaa z egzaów a atuarusza orgazowaych przez KNUFE. Przyłay gotowych rozwązań oża zobaczyć a stroe oła traa.

2 2 Mary westycj 2. Wstęp Zys Reopesata la pożyczającego aptał reopesata us astąpć prze ońce spłaty pożyczaego aptału zys aptał są zazwyczaj wyrażoe w jeostach peężych 2.2 Fucja auulacj wartośc aptału Trasacja fasowa Kwota peęzy albo aptału wota oala zawestowaa a pewe ores czasu a oec oresu westycj cała wota zauulowaa wartość jest zwrócoa różca ęzy zauulowaa wartoścą a wotą oalą jest abyty zyse Fucja auulacj: at Nech t bęze loścą lat westycj t, gze a, przypuśćy, ze at jest fucją rosącą, at efuje wzór auulacj la westycj o woce oalej. Fucja auulacj: At at Nech bęze wota oalą westycj > gze A, At jest fucja rosącą At efuje zauulowaą wartość, tóra aptał utworzył przez t lat. Zys abyty poczas -tego oresu: I A A Nabyty zys jest różca poęzy zauulowaą wartoścą z ońca oresu a zauulowaą wartoścą z początu oresu. 2.3 Efetywa stopa zysu : Defcja jest zyse abyty w jeoletej westycj o aptale oaly, ech bęze efetywą stopą zysu z -tego oresu westycj, w tórej zys jest płacoy a ońcu oresu, jest taże efowae jao stosue zysu abytego poczas pewego oresu a wartoścą zauulowaa z początu oresu. A A A I, la całowtych A Copyrght SKN TRADA c 2 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

3 2.4 Procet prosty Przypuśćy, że westycja trwa t lat pote astępuje re westycja a astępe s lat, gze s <, ech zys z ażego rou westycj bęze stały wyosł oraz: a, a, 2 oprocetowae proste jest lową fucja auulacj at t, la całowtych t 3 oprocetowae proste a własość: zys e jest re westoway w celu abyca oatowych zysów, w oprocetowau prosty stała stopa procetowa pluje alejącą efetywa stopę procetową: A A a a A a a a [ ] a 4 Necałowta wartość: t Przypuśćy, że westycja trwa t lat pote astępuje re westycja a astępe s lat, gze s <, jeśl zys e jest opsyway w ułaowych oresach to at jest fucją schoową, przypuśćy, że zys opsyway jest proporcjoaly o ułaowych oresów at s at as t s t s 5 abyty zys o oetu t wyos I A t Procet słaay Nech zys abyty ażego ru z westycj bęze wyosł oraz a, a, 7 fucja auulacj w oelu proceta słaaego jest fucją wyłaczą at t, la całowtych t, 8 oprocetowae słaae a właścwość: zys jest rewestoway w celu zwęszea zysu, oprocetowae słaae prouuje węszą auulację ż procet prosty la t >, stała stopa oprocetowaa słaaego pluje stałą efetywą stopę zysu A A a a A a a a a 9 Necałowta wartość: t Przypuśćy, że westycja trwa t lat pote astępuje re westycja a astępe s lat, gze s < at s at as s t a s ts Copyrght SKN TRADA c 3 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

4 2.6 Wartość beżąca Dysotowae Zauulowaa wartość jest wartoścą przyszłą płatośc zroboych w przeszłośc, zysotowaa wartość jest wartoścą beżącą płatośc, tóre ają być zroboe w przyszłośc, ysotowae eteruje le us być zawestowae początowo X, aby zauulowaa wartość po t latach wyosła X t X t X reprezetuje wartość beżącą, tóra a być osągęta po t latach, Nech v, v azyway czye ysotujący Fucja ysotująca Nech a t at, w przypau oprocetowaa prostego a t t, w przypau oprocetowaa złożoego a t t v t, X v t 2 w oprocetowau słaay zysotowae wartośc bęą ejsze ż w oprocetowau prosty la t >. 2.7 Efetywa stopa ysotowa: Defcja Efetywa stopa zysu jest alczaa z wartośc zauulowaej a początu rou, atoast efetywa stopa ysotowa z wartośc zauulowaej a ońcu rou, ech bęze efetywą stopą ysotową w -ty orese westycj gze ysoto jest płate a początu oresu jest taże zefowae jao loraz zysu welość ysota abytego poczas oresu o wartośc zauulowaej a oec oresu, A A A I, la całowtych 3 A jeśl stopa procetowa jest stała,, to stopa ysotowa jest stała,. Relacja ęzy a Jeśl jest pożyczoe oset są zapłacoa a początu rou to pozostaje, wartość zauulowaa aptału a oec rou wyos przy efetywej stopy procetowej : A A A A A A A A A A 4 stopa procetowa jest loraze ysota o wartośc aptału a początu oresu : I A 5 Copyrght SKN TRADA c 4 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

5 stopa ysotowa jest loraze zysu o aptału a ońcu oresu I A 6 wartość beżąca zysu płacoego a oec rou jest ysote płaty a początu rou v 7 wartość beżąca płatej a oec rou jest taa saa ja pożycz w wysoośc z spłatą a oec rou jeśl oba ają tae sae wartośc a oec rou, to ają tae sae wartośc a początu rou, różca ęzy zyse z początu ońca rou rówa sę zysow a ońcu rou z zysu otrzyaego poprzez uzelee pożycz a początu rou. 8 Fucja ysotowa:a t Nech w prosty oelu ysotowaa fucja ysotowa przestawa sę astępująco: a t t, la t < 9 atoast w słaay oelu ysotowaa fucja ysotowa jest postac a t t v t la t 2 stała stopa ysotowaa prostego pluje rosącą efetywą stopę ysotową A A A a a a a a a a stała stopa słaaego oelu ysotowaa pluje stałą efetywą stopę ysotową A A A a a a a a a a 2 22 Copyrght SKN TRADA c 5 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

6 2.8 Noala stopa procetowa ysotowa aptalzowaa -razy:, Defcja Efetywa stopa procetowa ysotowa jest płacoa raz a ońcu początu rou oala stopa procetowa ysotowa jest płacoa częścej w rou razy a ońcu początu pooresu aptalzacj, oala stopa ozwercela stopę płacoą w czase pooresu płacoe co 6 esęcy, Rówowartość stóp procetowych:, 2 % 2 2 % 5% 23 2 Przy efetywej stope procetowej, otrzyujey zys w wysoośc płaty a oec rou, przy oalej stope procetowej otrzyujey zys w wysoośc płaty a oec ażego z pooresów pooresów w rou 24 jeśl ay aą efetywą stopę procetową, oala stopa procetowa oże być wyzaczoa wzore: 25 stopa procetowa z ażego pooresu oże byc wyzaczoe jeżel aa jest efetywa stopa procetowa Rówowartość efetywych stóp ysotowych:, 26 Przy efetywej stope ysotowej otrzyujey zysotoway zys w wysoośc płaty a początu rou, przy oalej stope ysotowej otrzyujey zysotoway zys w wysoośc płaty a początu ażego z pooresów pooresów w cągu rou P 27 jeśl ay aą efetywą stopę ysotową, oala stopa ysotowa oże być wyrażoa wzore 28 stopa ysotowa z pooresu oże być wyzaczoa jeżel aa jest efetywa stopa ysotowa Zwąze ęzy a 29 Jeśl używay efetywej stopy usy otrzyać albo a ońcu rou v 3 Copyrght SKN TRADA c 6 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

7 jeżel zastąpy stopę efetywą jej oaly opowee otrzyay w przypau gy p p p 3 p 32 zate stopa zysu w poorese jest loraze zysotowaych wpłat o lośc a początu pooresu, stopa ysotowa w poorese jest loraze wpłacoego zysu o lośc a ońcu pooresu 33 różce ęzy wypłacoy zyse a ońcu a początu pooresu zależy o różcy aptału pożyczoego a początu pooresu zysu zaroboego a tej różcy Natężee oprocetowaa ysotowaa: δ, δ Defcja Rocza efetywa stopa procetowa ysotowa jest stosowaa w oresach jeo roczych, rocza oala stopa procetowa ysotowa jest stosowa jeorazowo w poorese, w tóry stopu były aptalzowae, rocze atężee oprocetowaa, ysotowaa jest stosowae w ajejszych ożlwych o wyobrażea pooresach w aży oece czasu czyl. Rocze atężee oprocetowaa w oece Przypojy, że stopa procetowa w poorese jest loraze aptału zaroboego w czase tego oresu o zauulowaej wartośc a początu oresu A A A 35 jeśl 2, 2 jeśl 365, A 2 A A 365 A 365 A A stopa esęcza, stopa esęcza 2 rocza stopa, stopa owa, stopa owa 2 rocza stopa, Copyrght SKN TRADA c 7 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

8 jeśl 876, 876 jeśl, 876 A 876 A A stopa goza, stopa goza 876 rocza stopa, l A A A atężee oprocetowaa, ech δ l l δ A A A A A atężee oprocetowaa w oece a l a Fucja auulacj używaa przy atężeu oprocetowaa Przypojy, że atężee oprocetowaa jest zefowae jao całując obe stroy rówaa pożej otrzyujey: a l[a] 36 a δ l[a] 37 t δ t at l[a] l[at] l[a] l a t δ l[at] 38 stosując fucję exp z obu stro rówaa otrzyujey e t δ at 39 zate fucja auulacj oże być zefowaa jao fucja wyłacza, gze rocze atężee oprocetowaa jest aptalzowae o ożlwe ajejszej stopy, ta ała stopa jest pote wyorzystywaa w aży stejący oece ęzy czase t. Zys zaroboy w t latach przy poocy atężea oprocetowaa Przypojy, że atęże oprocetowaa jest taże zefowae jao δ całując obe stroy powyższego rówaa otrzyujey t o A Aδ A 4 A A δ t A At A 4 zys zaroboy w cągu t roczego oresu oże być osągęty poprzez stosowae stopy procetowej, tóra steje w ustaloy oece, δ, o wartośc aptału w ty oece, A w ażej ożlwej chwl ęzy a t. Rocze atężee ysotowaa w oece Rocze atężee oprocetowaa w oece : δ δ Copyrght SKN TRADA c 8 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

9 Przypojy, że stopa ysotowa w poorese jest loraze aptału zaroboego w czase tego oresu o zauulowaej wartośc a początu oresu A A A 42 jeśl 2, 2 2 A 2 A esęcza stopa ysotowa, esęcza stopa ysotowa 2 rocza A 2 stopa ysotowa, jeśl 365, 365 stopa ysotowa, jeśl 876, 876 stopa ysotowa, jeśl, 365 A 365 A A 876 A 876 A A 365 zea stopa ysotowa, zea stopa ysotowa 2 rocza 876 goza stopa ysotowa, goza stopa ysotowa 876 rocza l A A atężee ysotowaa, A A A ech δ l l A atężee ysotowaa w oece δ A A A A A A l A A A A δ δ 43 alteratyw atężee ysotowaa oża wyzaczać stosując pochoe fucj ysotowych δ a a t a a a 2 a a a δ 44 a bęzey stosować δ zaast δ albo δ. Natężee oprocetowaa jeśl stopa procetowa jest stała δ oże być a w aży oece, ech atężee oprocetowaa bęze stałe w aży rou δ δ, wówczas at e t δ e t δ e δ t t 45 zauważy, że stopa oa;a oże być wówczas przestawoa jao p p e δ 46 p Natężee oprocetowaa przy oprocetowau prosty stała stopa przy przy oprocetowau prosty pluje alejące atężee oprocetowaa δ a a Natężee oprocetowaa przy ysotowau prosty 47 Stałe ysoto w ysotowau prosty pluje rosące atężee oprocetowaa δ a a, la t 48 Copyrght SKN TRADA c 9 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

10 2. Zee stopy procetowe Zee atężee oprocetowaa Przypojy postawową forułę at e t δ r 49 jeśl δ jest fucją łatwo całowalą oża wyzaczyć fucję perwotą w sposób aaltyczy, to at oża łatwo wyzaczyć, jeśl δ jest fucją e posaającą fucj perwotej wyzaczoej aaltycze, to trzeba użyć eto przyblżających wy aby oblczyć at Zee efetywe stopy procetowe Najpopularejszy jest wzór oraz at a t t 5 t 5 2. Posuowae Stopa procetowa lub ysotowa at a t procet słaay t t v t t t t t t t t δ e δt e δt procet prosty t t ysoto proste t t Copyrght SKN TRADA c Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

11 3 Rety eleetare 3. Wprowazee Defcja rety Cąg płatośc oresowych ooywaych w rówych ostępach czasu, jeżel płatośc ooywae są przez ustaloy ores czasu ay o czyea z reta sończoą, częstotlwość płatośc ores aptalzacj aptału są sobe rówe e przypa rozważyy późej, płatośc są stałe e przypa rozważyy późej. 3.2 Reta płata z ołu Defcja Płatośc w wysoośc są ooywae a ońcu ażego z lat, wartość beżąca t rety płatej z ołu, gze rocza efetywa stopa procetowa to bęze ozaczaa jao a, oraz wyprowazaa astępująco: a v v 2 v v v v v 2 v 2 v v v v v v 52 wartość ońcowat rety płatej z ołu, gze rocza efetywa stopa procetowa to bęze ozaczaa jao s, oraz wyprowazaa astępująco: s 2 53 Postawowa zależość: P V F V oraz P V F V v Copyrght SKN TRADA c Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

12 Jeżel wartość przyszła w oece rówa s zostae zysotowaa o oetu otrzyay wartość beżącą a : s v v v v v a jeżel wartość beżąca w oece rówa a zostae zauulowaa o oetu otrzyay wartość przyszłą s : 3.3 Reta płata z góry Defcja v a v s Płatośc w wysoośc są ooywae a początu ażego z -lat, wartość beżąca t rety płatej z góry przy roczej efetywej stope procetowej bęze ozaczaa jao ä wyzaczaa astępująco: ä v v 2 v 2 v v v v 56 wartość ońcowa t rety płatej z góry przy roczej efetywej stope procetowej bęze ozaczaa jao s wyzaczaa astępująco: s Postawowy zwąze: P V F V oraz P V F V. v Copyrght SKN TRADA c 2 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

13 Jeżel wartość przyszła w oece rówa s zostae zysotowaa o oetu otrzyay wartość beżącą ä : s. v. v v v v ä jeżel wartość beżąca w oece rówa ä zostae zauulowaa o oetu otrzyay wartość przyszłą s : v ä v s Postawowy zwąze: Reta płata z góry reta płata z ołu ä v v a 6 s s 6 Reta płata z góry zaczya sę jee ores wcześej ż reta płata z ołu. W rezultace procetuje jee ores łużej latego jej wartość jest wyższa. Postawowy zwąze: ä a ä v v 2 v 2 v v v v 3 v 2 v v v v v a 62 Dla ołaejszego zrozuea e przestawy te zwąze a rysuu: Copyrght SKN TRADA c 3 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

14 Doatowa płatość w wysoośc wpłacoa w oece sutuje ty, że wraz z a otrzyujey płatośc ooywaych a początu ażego rou - co wprost z efcj aje ä. Postawowy zwąze: s s s s 63 Te zwąze taże przestawy a rysuu: Doatowa płatość w wysoośc wpłacoa w oece sutuje ty, że wraz z s otrzyujey płatośc ooywaych a ońcu ażego rou - co wprost z efcj aje s. 3.4 Wartość rety w owoly czase Isteją trzy alteratywe oety wyzaczaa wartośc rety poza atualzacją a począte t a oect oresu. Są oe astępujące: Wartość beżąca wyzaczaa jest a węcej ż jee ores wcześej prze ooae perwszej wpłaty, wartość rety auulowaa jest a węcej ż jee ores po ooau ostatej płatośc, atuala wartość rety wyzaczaa jest w owoly oece ęzy perwszą ostatą płatoścą. Dla wyjaśea tego przypau posłużyy sę astępujący przyłae: Rozważy serę płatośc w wysoośc, ooywaych w oresach o t 3 o t 9. Wartość beżąca wyzaczaa jest a węcej ż jee ores wcześej prze ooae perwszej wpłaty Dla oetu t 2 steje 7 płatośc, płatych a oec rou, tórych wartość beżąca wyos a 7. Jeśl wartość tą zysotujey a oet t wówczas wartość tej ser płatośc 2 oresy prze perwszą wpłatą wyos: v 2 a 7 Rówoważe, la t 3 steje 7 płatośc, płatych a początu rou, tórych wartość beżąca wyos Copyrght SKN TRADA c 4 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

15 ä 7. Jeśl wartość tą zysotujey a oet t wówczas wartość tej ser płatośc 3 oresy prze perwszą wpłatą wyos: v 3 ä 7 64 Ią ożlwoścą rozważaa tej sytuacj jest założee, że steje 9 płatośc płatych a oec rou. Należy wówczas oać 2 płatośc. Załóży zate, że te we oatowe płatośc były ooywae w oetach t t 2. Na rysuu ozaczyy je jao w warace. Dla t steje teraz 9 płatośc, płatych a oec rou, tórych wartość beżąca wyos a 9. Wartość tą ależy poejszyć o wysoość wóch oatowych wpłat o łączej wartośc a 2. Wartość beżąca w oece t wyos zate: a 9 a 2 65 Co po postaweu aje: W rezultace wzór ogóly a postać: v 2 a 7 a 9 a 2 66 v a a a 67 W przypau rety płatej z góry oża wyoać aalogcze rozuowae. Należy założyć, że zostało ooaych płatośc. Wówczas oajey 3. Załóży zate, że te trzy oatowe płatośc były ooywae w oetach t, t 2 t 3. Dla t steje teraz płatośc, płatych a początu rou, tórych wartość beżąca wyos ä. Wartość tą ależy poejszyć o wysoość trzech oatowych wpłat o łączej wartośc ä 3. Wartość beżąca w oece t wyos zate: ä ä 3 68 Co po postaweu aje: W rezultace wzór ogóly a postać: v 3 ä 7 ä ä 3 69 v ä ä ä 7 Wartość rety auulowaa jest a węcej ż jee ores po ooau ostatej płatośc Dla oetu t 9 steje 7 płatośc, płatych a oec rou, tórych wartość zauulowaa wyos s 7. Jeśl wartość tą zauulujey a oet t 2 wówczas wartość tej ser płatośc 3 oresy po ostatej wpłace wyos: a Rówoważe, la t steje 7 płatośc, płatych a początu rou, tórych wartość zauulowaa wyos s 7. Jeśl wartość tą zauulujey a oet t 2 wówczas wartość tej ser płatośc 2 oresy po ostatej wpłace wyos: s Ią ożlwoścą rozważaa tej sytuacj jest założee, że steje płatośc płatych a oec rou. Należy wówczas oać 3 płatośc. Załóży zate, że te trzy oatowe płatośc były ooywae w oetach t, t t 2. Na rysuu ozaczyy je jao w warace. Copyrght SKN TRADA c 5 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

16 Dla t 2 steje teraz płatośc, płatych a oec rou, tórych wartość zauulowaa wyos s. Wartość tą ależy poejszyć o wysoość trzech oatowych wpłat o łączej wartośc s 3. Wartość beżąca w oece t wyos zate: s s 3 73 Co po postaweu aje: W rezultace wzór ogóly a postać: s 7 3 s s 3 74 s s s 75 W przypau rety płatej z góry oża wyoać aalogcze rozuowae. Należy założyć, że zostało ooaych 9 płatośc. Wówczas oajey 2. Załóży zate, że te we oatowe płatośc były ooywae w oetach t t. Na rysuu ozaczyy je jao w warace. Dla t 2 steje teraz 9 płatośc, płatych a początu rou, tórych wartość zauulowaa wyos s 9. Wartość tą ależy poejszyć o wysoość wóch oatowych wpłat o łączej wartośc s 2. Wartość zauulowaa w oece t 2 wyos zate: s 9 s 2 76 Co po postaweu aje: W rezultace wzór ogóly a postać: s 7 2 s 9 s 2 77 s s s 78 Atuala wartość rety wyzaczaa jest w owoly oece ęzy perwszą ostatą płatoścą Rozważaych 7 płatośc oże być rozpatrywaych jao reta płata z ołu bąź z góry w zależośc o wybraego oetu. Na przyła w oece t 2 wartość beżąca 7 płatośc wyos a 7. Dla t 9 wartość przyszła tych saych płatośc wyos s 7. Męzy oeta 2 9 steją puty, w tórych wartość beżąca przyszła oże być auulowaa ysotowaa opoweo. Dla przyłau, w oece t 6 wartość beżąca bęze zauulowaa 4 oresy o przou, atoast wartość przyszła zostae zysotowaa 3 oresy o tyłu. Stą wzór ogóly jest postac: a 7 4 v 3 s 7 79 a v s 8 Rówoważe la oetu t 3 oża rozważać, że 7 płatośc było ooaych a początu rou, a ch wartość przyszła jest rówa ä 7. Wartość w oece t jest wówczas rówa s 7. Dla przyłau, w oece t 6 wartość beżąca bęze zauulowaa 3 oresy o przou, atoast wartość przyszła zostae zysotowaa 4 oresy o tyłu. ä 7 3 v 4 s 7 8 Stą wzór ogóly jest postac: ä v s 82 W aży orese w cągu ooywaa płatośc steje przyszła przeszła sera płatośc. Na przyła la oetu t 6 oża zefować przeszłe płatośc jao 4 płate a oec rou wpłaty, Copyrght SKN TRADA c 6 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

17 o wartośc s 4. Wówczas 3 płate oec rou przyszłe płatośc ają wartość beżącą w oece t 6 rówą a 3. Zate wartość beżąca 7 płatośc w oece t 6 wyos: s 4 a 3 83 Alteratywe, jeśl płatośc bęą rozpatrywae jao płate a początu rou wówczas steją 4 przyszłe 3 przeszłe płatośc, tórych wartośc wyoszą opoweo ä 4 s 3. Zate wartość beżąca 7 płatośc w oece t 6 wyos rówoważe: s 3 ä Co aje: Wzór ogóly jest zate postac: 3.5 Rety esończoe Reta esończoa płata z ołu s 4 a 3 s 3 ä 4 85 s a s ä 86 Rozważy retę, w tórej płatośc są ooywae a oec rou przez esończee wele lat, poższy rysue lustruje te scearusz: wartość beżąca powyższej rety ag. perpetuty-eate, gze roczą efetywą stopą procetową jest, bęzey ozaczać a oraz oblczać astępująco: a v v 2 v 3 v v v 2... v v 87 powyższy wzór oża było taże wyzaczyć poprzez przejśce gracze w forule a retę sończoą: a l a v l wartość przyszła s e jest efowaa w przypau rety esończoej. Reta esończoa płata z góry 88 Rozważy retę, w tórej płatośc są ooywae a początu rou przez esończee wele lat, poższy rysue lustruje te scearusz: wartość beżąca powyższej rety ag. perpetuty-ue, gze roczą efetywą stopą procetową jest, bęzey ozaczać ä oraz oblczać astępująco: a v v 2 v 89 Copyrght SKN TRADA c 7 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

18 powyższy wzór oża było taże wyzaczyć poprzez przejśce gracze w forule a retę sończoą: v ä l ä l 9 wartość przyszła s e jest efowaa w przypau rety esończoej. Copyrght SKN TRADA c 8 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

19 4 Ie przypa ret 4. Wprowazee W rug rozzale rety były efowae jao stałej welośc płatośc płate z taa saą częstotlwoścą co aptalzacja osete, w ty rozzale bęzey rozważać rety o różych płatoścach oraz częstotlwośc wpłat różej o aptalzacj osete. 4.2 Rety płate z częstotlwoścą różą o aptalzacj osete Nech płatośc pozostaą stałe. ey ores aptalzacj e porywa sę z orese płatośc, ożlwe jest wyzaczee efetywej stopu procetowej, tórej częstotlwość aptalzacj jest taa saa ja płatośc. Copyrght SKN TRADA c 9 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

20 4.3 Dalsza aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest rzasza o częstotlwośc aptalzacj osete Reta płata z ołu Nech bęze oalą stopa procetowa aptalzowaą razy w rou oraz ech a oec rou bęze wpłacaa przez lat, po ooau perwszej płatośc, aptał był aptalzoway razy, po ooau rugej płatośc, aptał był aptalzoway 2 razy, po ooau ostatej płatośc aptał był aptalzoway razy, przeto reta bęze trwała przez lat, rysue przestawa powyższy scearusz: Wartość beżąca t rety płatej z ołu, tórej płatośc są ooywae co oresów aptalzacj oraz gze j jest oblczaa astępująco: P V v v 2 v v vj vj 2 v vj vj v j v 2 j v j vj vj v j j v j vj vj v j j v j j j j a j s j j j 9 Jest taże alteratywy sposób a oblczee wartośc beżącej powyższej rety. Płatość roboa a oec ażego tou reprezetuje zauulowaa wartość ejszych stałych płatośc ooywaych a oec oresów aptalzacj P s j 92 Te ejsze płatośc są przeto w wysoośc P s j. Jeśl teraz te ejsze płatośc bęa ooywae a ońcu oresów aptalzacj oraz bęze tach oresów, to wartość beżąca tych ałych płatośc t wyos: P V s j a j 93 Copyrght SKN TRADA c 2 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

21 zauulowaa wartość t lat roczej rety płatej z góry, tórej płatośc sa ooywae co oresów aptalzacj oraz gze j jest oblczaa astępująco: F V j j 2 j j j j j j j s j s j j j 94 Wartość przyszłą oża taże oblczać orzystając z postawowej rówośc F V P V : F V F V P V j a j s j j s j s 95 wartość przyszła oże być wyzaczoa taże poprzez wyorzystae ałych płatośc w wysoośc P s. Jeśl te ałe płatośc są ooywae a oec ażego oresu aptalzacj oraz jest tych j oresów to wartość przyszła zauulowaa a t lat wyos Reta płata z góry F V s j s j 96 Nech bęze oalą stopa procetowa aptalzowaą razy w rou oraz ech a oec rou bęze wpłacaa przez lat, po ooau rugej płatośc, aptał był aptalzoway razy, po ooau trzecej płatośc, aptał był aptalzoway 2 razy, po ooau ostatej płatośc aptał był aptalzoway razy, przeto reta bęze trwała przez rysue przestawa powyższy scearusz: lat, Wartość beżąca t rety płatej z ołu, tórej płatośc są ooywae co oresów aptalzacj Copyrght SKN TRADA c 2 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

22 oraz gze j jest oblczaa astępująco: P V v v 2 v vj vj 2 v j vj vj v j vj v j j vj j a j a j 97 Jest taże alteratywy sposób a oblczee wartośc beżącej powyższej rety. Płatość roboa a początu ażego tou reprezetuje wartość beżącą ejszych stałych płatośc ooywaych a oec oresów aptalzacj P a j 98 Te ejsze płatośc są przeto w wysoośc P a j. Jeśl teraz te ejsze płatośc bęa ooywae a ońcu oresów aptalzacj oraz bęze tach oresów, to wartość beżąca tych ałych płatośc t wyos: P V a j a j 99 zauulowaa wartość t lat roczej rety płatej z ołu, tórej płatośc są ooywae co oresów aptalzacj oraz gze j jest oblczaa astępująco: F V 2 j j 2 j j j j j j j j j vj j j vj j j s j a j Wartość przyszłą oża taże oblczać orzystając z postawowej rówośc F V P V : F V F V P V j a j a j j s j a wartość przyszła oże być wyzaczoa taże poprzez wyorzystae ałych płatośc w wysoośc P a. Jeśl te ałe płatośc są ooywae a oec ażego oresu aptalzacj oraz jest tych j oresów to wartość przyszła zauulowaa a t lat wyos F V a j s j 2 Copyrght SKN TRADA c 22 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

23 Ie rozważaa Reta esończoa, płata z ołu Rozważy roczą retę esończoą płatą a oec rou w wysoośc, gze oprocetowae jest aptalzowae razy rocze. Powyższy scearusz przestawa rysue: wartość beżąca t rety esończoej płatej z ołu o wysoośc płatośc co aptalzacj oraz gze j jest oblczaa astępująco: P V v v 2 v 3... vj vj 2 vj 3... vj v j vj 2 vj 3... v j vj vj j vj j j j j s j 3 powyższy wzór oża wyzaczyć przechoząc o gracy w forule a sończoą retę: Reta esończoa, płata z góry P V a j s j j 4 s j Rozważy roczą retę esończoą płatą a początu rou w wysoośc, gze oprocetowae jest aptalzowae razy rocze. Powyższy scearusz przestawa rysue: wartość beżąca t rety esończoej płatej z góry o wysoośc płatośc co aptalzacj oraz Copyrght SKN TRADA c 23 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

24 gze j jest oblczaa astępująco: P V v v 2 v 3... vj vj 2 vj j j a j j j v 3 j... 5 powyższy wzór oża wyzaczyć przechoząc o gracy w forule a sończoą retę: P V a j a j j 6 a j Copyrght SKN TRADA c 24 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

25 4.4 Dalsza aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest węsza o częstotlwośc aptalzacj osete Reta płata z ołu Płatośc w wysoośc są ooywae a ońcu ażej częśc rou przez astępe lat, wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą roczą stopą procetową jest, ozaczay a oblczay astępująco: a v v v 2 v v v v v v v v 2 v v 2 v 2 v 2 v v v v 2 v v v 2 v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v 2 v v v v 2 perwszy ro rug ro ostat ro v v 7 Wartość przyszła zauulowaa a y powyższej rety, gze roczą stopą procetową jest oza- Copyrght SKN TRADA c 25 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

26 czay s s oraz oblczay astępująco: Reta płata z góry Płatośc w wysoośc są ooywae a początu ażej częśc rou przez astępe lat, wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą roczą stopą procetową jest, ozaczay ä Copyrght SKN TRADA c 26 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

27 oblczay astępująco: ä v v... v v v v v... v v v 2 v v 2 v v 2 v v 2 v v v 2 v v v v v v v v v v 2 2 v v v v v 9 v Wartość przyszła zauulowaa a y powyższej rety, gze roczą stopą procetową jest oza- Copyrght SKN TRADA c 27 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

28 czay s oraz oblczay astępująco: s v v Ie przypa Reta esończoa płata z ołu Płatośc w wysoośc są ooywae a ońcu ażej częśc rou, wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą roczą stopą procetową jest, ozaczay ä oraz ożey oblczyć astępująco: Reta esończoa płata z góry ä l v a l Płatośc w wysoośc są ooywae a początu ażej częśc rou, Copyrght SKN TRADA c 28 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

29 wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą roczą stopą procetową jest, ozaczay ä oraz ożey oblczyć astępująco: 4.5 Rety cągłe ä l v ä l 2 Rozważy retę, w tórej płatośc ooywae są w sposób cągły przez astępe lat. tz. Wyobraźy sobe retę o płatośc ooywaą a początu ażej tej częśc rou la, wartość beżąca tach płatośc, gze roczą stopą procetową jest, ozaczay a oraz oblczay astępująco: a v t t e δt t δ e δt e δ v 3 δ δ wzór a wartość beżącą oże być taże wyzaczoy astępująco: v a l a l l ä l v v δ v δ 4 Wartość przyszła zatualzowaa a t powyższej rety, gze roczą stopą procetową jest, ozaczay s oraz oblczay astępująco: s t t t t e δt t δ eδt δ e δ δ Postawowe rety o zeających płatoścach W tej częśc, płatośc bęą sę zeać, aptalzacja częstotlwość płatośc bęą tae sae. Wyróżay trzy postawowe typy ret o zeających sę płatoścach:. płatośc zeają sę w sposób arytetyczy 2. płatośc zeają sę w sposób geoetryczy 3. płatośc zeają sę w y stały sposób Płatośc zeają sę w sposób arytetyczy Reta płata z ołu Auty eate Rozważy retę płata a początu rou przez lat, tórej perwsza płatość wyos P oraz aża astępa jest węsza o Q. Poższy rysue przestawa te scearusz: Copyrght SKN TRADA c 29 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

30 Wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, wyos: P V [P ]v [P Q]V 2 [P 2Q]v [P Q]v P v v 2 v v Q v 2 2v 3 2v v P a Qv 2 2v 2v v 2 P a Qv 2 v v 2 v v P a Qv 2 v v v v v P a Qv 2 v v 2 Q P a 2 v v v 2 P a v v P a Q v P a Q a v 2 v Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, wyos: F V P V P a Q a v P a Q a v P s Q a 7 v P s Q s Nech teraz P, Q. Płatośc rozpoczyają sę o zejszają co ro o jee aż o osągęca w -ty rou 6 Wartość beżąca taej rosącej rety, gze efetywą stopą zwrotu z westycj jest, ozaczay Ia oraz oblczay astępująco: Ia a a v v a v v a v v v v v v v v v v v v v v v v v ä v Copyrght SKN TRADA c 3 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ 8

31 Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, ozaczay Is oraz oblczay astępująco: Is Ia ä v ä v s Nech teraz P oraz Q. Płatośc rozpoczyają sę o zejszają sę co ro o aż o osągęca w -ty rou. 9 Wartość beżąca t taej alejącej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, ozaczay Da oraz oblczay astępująco: Da a a v v a v v a v a Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, ozaczay Ds oraz oblczay astępująco: Ds Da a a s Reta płata z góry Rozważy retę płatą a oec rou przez lat, tórej perwsza płatość wyos P oraz aża astępa jest węsza o Q. Poższy rysue przestawa te scearusz: 2 2 Copyrght SKN TRADA c 3 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

32 Wartość beżąca t tej rety, gze roczą efetywą stopą procetową jest, wyos: P V P P Qv P 2Qv 2 P Qv P v v Q v v 2 v P ä Qv 2v v 2 P ä Qv 2v v 2 v v 22 P ä Qv v v Wartość beżąca t ogłaby być oblczoa taże orzystając z postawowej zależośc: P V ue P V Ieate Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopa zwrotu z westycj jest, wyos: F V P V P ä Q a v P ä Q a v 23 P s Q s Nech teraz P Q. W ty przypau płatośc rozpoczyają se o zwęszają sę o co rou aż o osągęca w rou. Wartość beżąca t taej rosącej rety, gze roczą efetywą stopa procetową jest, ozaczay Iä oraz oblczay astępująco: Iä ä a v v a v v v v v v v v v v v v v v ä Wartość przyszła powyższej rety, gze roczą efetywą jest, ozaczay I s oraz oblczay astępująco: I s Iä ä ä s Nech teraz P Q. W ty przypau płatośc zaczyają sę o aleją co rou o az o w rou Copyrght SKN TRADA c 32 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

33 Wartość beżąca taej alejącej rety, gze roczą efetywą stopą zysu jest, ozaczay Dä oraz oblczay astępująco Dä ä a v v a v v a v a Wartość przyszła t powyższej rety, gze jest roczą efetywą stopą zysu z westycj, ozaczay D s oraz oblczay astępująco D s Dä a a s Postawowa zależość:ä Ia v Rozważy -letą westycję, w tórej jest zawestowae a początu ażego oresu. Wartość beżąca tych płatośc wyos ä Z rugej stroy rozważy astępującą -letą westycję, w tórej jest zawestowae a początu ażego rou. Zys roczy rośe co rou o wartośc w perwszy rou o w ostat. Wszyste płatośc łącze są zwracae a oec oresu t. Wartość beżąca powyższego cągu płatośc wyos Ia v Zauważy, że Ia ä v ä Ia v 28 Zate wartośc beżące obu ożlwych westycj są rówe. Płatośc zeają sę w sposób geoetryczy Reta płata z ołu Rozważy retę płatą z ołu przez lat z perwszą płatoścą rówą oraz ażą astępą o czy. Poższy rysue lustruje te scearusz Copyrght SKN TRADA c 33 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

34 Wartość beżąca t tej roczej rosącej geoetrycze rety płatej z ołu, gze rocza efetywą stopą procetową jest, wyos: P V v v 2 2 v v v v 2 v 2 v 2 v v v j v j ä j Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopą procetową jest, wyos F V P V ä j 29 3 Reta płata z góry Rozważy retę płatą z góry przez lat z perwszą płatoścą rówa oraz ażą astępą poożoą o czy. Poższy rysue lustruje te przyła Wartość beżąca t tej roczej rosącej geoetrycze rety płatej z góry, gze efetywa stopa procetowa jest, wyos P V v 2 v 2 v 2 3 v j v j ä j Wartość przyszła t powyższej rety, gze roczą efetywą stopa procetową jest, wyos F V P V 32 Ie zee płatośc Jesl zeość płatośc e oże być rozpozaa albo e oże być przestawoa w postac zaych zeośc to aża płatość powa być zysotowaa albo zauulowaa zatualzowaa a ay oet t aby uzysać wartość beżącą, t wartość przyszłą Praa Copyrght SKN TRADA c 34 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

35 Rozważy cąg płatośc, roczych z ołu, rozpoczyający sę o wartośc zwęszający sę co rou o aż o osągęca w -ty rou. Następe zejszający sę o przez astępe lat. Poższy rysue opsuje te scearusz: Powyższa płatość oża rozbć a we rety: perwszą jest reta rocza płata z ołu zwęszająca sę o przez lat o perwszej płatośc ; ruga jest reta rocza płata z ołu o zejszających sę o płatoścach przez lat o perwszej płatośc rozpoczyająca sę w rou. Wówczas wartość beżąca t taego cągu płatośc wyos: P V Ia v Da ä v ä v ä v v a v v v v v v v v v ä v v v v ä ä v ä a Przyła Wartość beżąca rety roczej płatej z ołu, tórej perwsza płatość wyos aża astępa jest węsza o aż o osągęca w -ty rou oraz astępe o płatośc stałej przez astępe lat gze < <, ozaczay jao I a. Powyższy scearusz przestawa rysue: 33 Taą retę oża przestawć w 3 scearuszach: Rozważy rety perwszą jest reta rosąca o w aży rou o perwszej płatośc przez lat rugą retą bęze cąg płatośc z ołu o stałych wysooścach płatych przez lat rozpoczyający sę w -ty rou Wówczas: I a Ia v a 34 Rozważy retę letą rosąco o w aży rou o perwszej płatośc. Wówczas aby wyrówać te cąg płatośc ależy ojąć o ego retę leta z ołu rosącą o w aży rou o perwszej płatośc, rozpoczyającą sę w -ty rou. Wówczas: I a Ia v Ia 35 Rozważy letą retę z ołu o stałych płatoścach w wysoośc. Wówczas aby wyrówać te cąg płatośc ależy ojąć o ego retę letą z ołu alejącą o w aży rou o perwszej płatośc rozpoczyająca sę w perwszy rou. Wówczas: I a a Da 36 Copyrght SKN TRADA c 35 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

36 4.7 Barzej złożoe rety o zeających sę płatoścach Aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest rzasza o częstotlwośc aptalzacj osete Nech bęze oalą stopą procetową aptalzowaą razy w rou oraz ech bęze ay cąg rosących arytetycze płatośc ooywaych a ońcu rou. Perwsza płatość jest w wysoośc oraz aża astępa zwęsza sę o. Po perwszej płatośc aptał był aptalzoway razy, po rugej płatośc aptał był aptalzoway 2 razy, po ostatej płatośc aptał był aptalzoway razy, zate z efcj rety ooao płatośc, Poższy rysue przestawa te scearusz wartość beżąca t powyższej rety, gze płatośc są ooywae co aptalzacj oraz gze j oblczaa jest astępująco: P V v 2v 2 v v vj 2vj 2 v vj j j P V j vj 2vj 2 v j 2vj v 2 j v j j P V P V 2 vj 3 2vj 2 j P V vj vj 2 v j vj P V v j v2 j a j a j v j j s j v j j v j vj v j vj Aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest węsza o częstotlwośc aptalzacj osete Rozważy płatośc w wysoośc ooywae a ońcu ażej tej częśc rou przez perwszy ro, w 2 wysoośc w rug rou oraz w wysoośc w -ty rou. Poższy rysue obrazuje te scearusz: 37 Copyrght SKN TRADA c 36 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

37 Wartość beżąca t taej rety, gze roczą stopą procetową jest bęzey ozaczać Ia oblczać astępująco: Ia 2 v v... v 2 v 2 v v v 2 v... v v v 2 v v 2 v 2 v 2 v 2 v v 2 v 2 v v v 2 v 2 v v v 2v v }{{} Iä ä v ä v v ä v ä v v v v Rozważy cąg płatośc o astępujących własoścach: v v Płatośc są ooywae a oec ażej tej częśc rou. Wysoość -tej płatośc wyos. 2 Płatośc są ooywae przez lat. v 2 v v v 2 v Wartość beżąca taej rety, gze roczą efetywą stopą procetową jest, ozaczay I a oblczay astępująco: I a 2 v v v v 2 v 2 2 v v v 2 oraz v v 2 2 v 2 v ä v oraz 39 Copyrght SKN TRADA c 37 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

38 4.8 Rety cągłe o zeej płatośc Rozważy retę cągłą o roczej płatośc t w chwl t płatą przez lat, wartość beżąca t taej rety, gze roczą efetywą stopą procetową jest, ozaczay Ia oraz oblczay astępująco: Ia tv t t }{{} t e } δt {{ t } f t e δt δ }{{} f g e δ δ g a v δ e δt δ t }{{} f g a δ 4 Wartość beżąca rety, tórej płatość w oece t jest zefowaa jao ft oraz gze rocza efetywa stopa procetowa wyos, bęze oblczaa astępująco: Jeśl poato oprocetowae bęze zee to stosujey poższy wzór: ft v t t 4 ft e t δ s s t 42 Copyrght SKN TRADA c 38 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

39 Sps treśc Wstęp 2 Mary westycj 2 2. Wstęp Fucja auulacj wartośc aptału Efetywa stopa zysu : Procet prosty Procet słaay Wartość beżąca Efetywa stopa ysotowa: Noala stopa procetowa ysotowa aptalzowaa -razy:, Natężee oprocetowaa ysotowaa: δ, δ Zee stopy procetowe Posuowae Rety eleetare 3. Wprowazee Reta płata z ołu Reta płata z góry Wartość rety w owoly czase Rety esończoe Ie przypa ret 9 4. Wprowazee Rety płate z częstotlwoścą różą o aptalzacj osete Dalsza aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest rzasza o częstotlwośc aptalzacj osete Dalsza aalza ret, tórych częstotlwość płatośc jest węsza o częstotlwośc aptalzacj osete Rety cągłe Postawowe rety o zeających płatoścach Barzej złożoe rety o zeających sę płatoścach Rety cągłe o zeej płatośc Copyrght SKN TRADA c 39 Wyzał Mateaty Iforaty UŁ

R j v tj, j=1. jest czynnikiem dyskontującym odpowiadającym efektywnej stopie oprocentowania i.

R j v tj, j=1. jest czynnikiem dyskontującym odpowiadającym efektywnej stopie oprocentowania i. c 27 Rafał Kucharsk Rety Wartość beżącą cągu kaptałów: {R t R 2 t 2 R t } gdze R jest kwotą omalą płacoą w chwl t = oblczamy jako sumę zdyskotowaych płatośc: przy czym = + R j tj j= jest czykem dyskotującym

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki

System finansowy gospodarki System fasowy gospodark Zajęca r 6 Matematyka fasowa c.d. Rachuek retowy (autetowy) Maem rachuku retowego określa sę regulare płatośc w stałych odstępach czasu przy założeu stałej stopy procetowej. Przykłady

Bardziej szczegółowo

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi.

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi. 3 Metody estymacj N ( µ, σ ) Wyzacz estymatory parametrów µ 3 Populacja geerala ma rozład ormaly mometów wyorzystując perwszy momet zwyły drug momet cetraly z prób σ metodą 3 Zmea losowa ma rozład geometryczy

Bardziej szczegółowo

Podstawy matematyki finansowej i ubezpieczeniowej

Podstawy matematyki finansowej i ubezpieczeniowej Podstawy matematy fasowej ubezpeczeowej oreślea, wzory, przyłady, zadaa z rozwązaam KIELCE 2 SPIS TREŚCI WSTEP... 7 STOPA ZWROTU...... 9 2 RACHUNEK CZASU W MATEMATYCE FINANSOWEJ. 0 2. DOKŁADNA LICZBA DNI

Bardziej szczegółowo

Modele wartości pieniądza w czasie

Modele wartości pieniądza w czasie Joaa Ceślak, Paula Bawej Modele wartośc peądza w czase Podstawowe pojęca ozaczea Kaptał (ag. prcpal), kaptał początkowy, wartośd początkowa westycj - peądze jake zostały wpłacoe a początku westycj (a początku

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas Aalza Matematycza Ćwczea J. de Lucas Zadae. Oblczyć grace astępujących fucj a lm y 3,y 0,0 b lm y 3 y ++y,y 0,0 +y c lm,y 0,0 + 4 y 4 y d lm y,y 0,0 3 y 3 e lm,y 0,0 +y 4 +y 4 f lm,y 0,0 4 y 6 +y 3 g lm,y

Bardziej szczegółowo

R n. i stopa procentowa okresu bazowego, P wartość początkowa renty, F wartość końcowa renty. R(1 )

R n. i stopa procentowa okresu bazowego, P wartość początkowa renty, F wartość końcowa renty. R(1 ) Maeayka fasowa ubezpeczeowa Ćwczea 4 IE, I rok SS Tea: achuek re oęce rey Warość począkowa końcowa rey ey o sałych raach ea o zeych raach ea uogóoa osawowe poęca rachuku re ea es o cąg płaośc okoywaych

Bardziej szczegółowo

ZMIENNA LOSOWA JEDNOWYMIAROWA POJĘCIE ZMIENNEJ LOSOWEJ

ZMIENNA LOSOWA JEDNOWYMIAROWA POJĘCIE ZMIENNEJ LOSOWEJ ZMIENNA LOSOWA JEDNOWYMIAROWA POJĘCIE ZMIENNEJ LOSOWEJ Podstawowe pojęca rachuu prawdopodobeństwa: zdarzee losowe, zdarzee elemetare, prawdopodobeństwo, zbór zdarzeń elemetarych. Def. Nech E będze zborem

Bardziej szczegółowo

Arytmetyka finansowa Wykład z dnia 30.04.2013

Arytmetyka finansowa Wykład z dnia 30.04.2013 Arytmetyka fnansowa Wykła z na 30042013 Wesław Krakowak W tym rozzale bęzemy baać wartość aktualną rent pewnych, W szczególnośc, wartość obecną renty, a równeż wartość końcową Do wartośc końcowej renty

Bardziej szczegółowo

Regresja REGRESJA

Regresja REGRESJA Regresja 39. REGRESJA.. Regresja perwszego rodzaju Nech (, będze dwuwyarową zeą losową, dla które steje kowaracja. Nech E( y ozacza warukową wartość oczekwaą zdefowaą dla przypadku zeych losowych typu

Bardziej szczegółowo

MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty

MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH WYKŁAD 2: RENTY. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE. TRWANIE ŻYCIA 1. Rety Retą azywamy pewie ciąg płatości. Na razie będziemy je rozpatrywać bez żadego związku z czasem życiem człowieka.

Bardziej szczegółowo

System finansowy gospodarki

System finansowy gospodarki System fasowy gospodark Zajęca r 7 Krzywa retowośc, zadaa (mat. f.), marża w hadlu, NPV IRR, Ustawa o kredyce kosumeckm, fukcje fasowe Excela Krzywa retowośc (dochodowośc) Yeld Curve Krzywa ta jest grafczym

Bardziej szczegółowo

i = 0, 1, 2 i = 0, 1 33,115 1,698 0,087 0,005!0,002 34,813 1,785 0,092 0,003 36,598 1,877 0,095 38,475 1,972 40,447 i = 0, 1, 2, 3

i = 0, 1, 2 i = 0, 1 33,115 1,698 0,087 0,005!0,002 34,813 1,785 0,092 0,003 36,598 1,877 0,095 38,475 1,972 40,447 i = 0, 1, 2, 3 35 Iterpoaca Herte a 3 f ( x f ( x,,, 3, 4 f ( x,,, 3 f ( x,, 3 f ( x, 4 f ( x 33,5,698,87,5!, 34,83,785,9,3 36,598,877,95 38,475,97 4,447 Na podstawe wzoru (38 ay zate 87,, 5, L4 ( t 335, +, 698t+ t(

Bardziej szczegółowo

Niezawodność. systemów nienaprawialnych. 1. Analiza systemów w nienaprawialnych. 2. System nienaprawialny przykładowe

Niezawodność. systemów nienaprawialnych. 1. Analiza systemów w nienaprawialnych. 2. System nienaprawialny przykładowe Nezawoość sysemów eaprawalych. Aalza sysemów w eaprawalych. Sysemy eaprawale - przykłaowe srukury ezawooścowe 3. Sysemy eaprawale - przykłay aalzy. Aalza sysemów w eaprawalych Sysem eaprawaly jes o sysem

Bardziej szczegółowo

Lista 6. Kamil Matuszewski 26 listopada 2015

Lista 6. Kamil Matuszewski 26 listopada 2015 Lsta 6 Kaml Matuszews 6 lstopada 5 4 5 6 7 8 9 4 5 X X X X X X X X X X X D X X N Gdze X-spsae, D-Delarowae, N-edelarowae. Zadae Zadae jest westą odpowedego pomalowaa. Weźmy sobe szachowcę x, poumerujmy

Bardziej szczegółowo

Teoria Sygnałów. III rok Informatyki Stosowanej. Wykład 7 [ ] ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Analiza częstotliwościowa dyskretnych sygnałów cyfrowych

Teoria Sygnałów. III rok Informatyki Stosowanej. Wykład 7 [ ] ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Analiza częstotliwościowa dyskretnych sygnałów cyfrowych ora Sygałów III ro Ioray Sosowaj Wyła Rozważy sończoy sygał () spróboway z częsolwoścą : Aalza częsolwoścowa ysrych sygałów cyrowych p óra js wa razy węsza o częsolwośc asyalj a. Oblczy jgo rasorację Fourra.

Bardziej szczegółowo

Równania rekurencyjne

Równania rekurencyjne Rówaa reurecyje Ja stosować do przelczaa obetów obatoryczych? zaleźć zwąze reurecyjy, oblczyć la początowych wartośc, odgadąć ogóly wzór, tóry astępe udowaday stosując ducję ateatyczą. W etórych przypadach,

Bardziej szczegółowo

Indukcja matematyczna

Indukcja matematyczna Iducja matematycza Twerdzee. zasada ducj matematyczej Nech T ozacza pewą tezę o lczbe aturalej. Jeżel dla pewej lczby aturalej 0 teza T 0 jest prawdzwa dla ażdej lczby aturalej 0 z prawdzwośc tezy T wya

Bardziej szczegółowo

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = =

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = = 4. Na podstawe erówośc Cramera Rao wyzacz dole ograczee dla waracj eobcążoego estymatora waracj σ w rozkładze ormalym N(0, σ ). W zadau e ma polecea wyzaczaa estymatora eobcążoego o mmalej waracj dla σ,

Bardziej szczegółowo

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = =

W zadaniu nie ma polecenia wyznaczania estymatora nieobciążonego o minimalnej wariancji. σ σ σ σ σ = = 4. Na podstawe erówośc Cramera Rao wyzacz dole ograczee dla waracj eobcążoego estymatora waracj σ w rozkładze ormalym N(0, σ. W zadau e ma polecea wyzaczaa estymatora eobcążoego o mmalej waracj dla σ,

Bardziej szczegółowo

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację.

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację. Wrażlwość oblgacj Jedym z czyków ryzyka westowaa w oblgacje jest zmeość rykowych stóp procetowych. Iżyera fasowa dyspouje metodam pozwalającym zabezpeczyć portfel przed egatywym skutkam zma stóp procetowych.

Bardziej szczegółowo

Procent prosty Gdy znamy kapitał początkowy i stopę procentową

Procent prosty Gdy znamy kapitał początkowy i stopę procentową cet psty Gdy zay aptał pczątwy stpę pcetwą F = + I aptał ńcwy, pczątwy, dset I = I = stpa pcetwa (w stsuu czy) F = ( + ) aledaze dsetwe 360/360, 365/365, 360/365, 365/360 es wyaży w latach (dla óżych esów

Bardziej szczegółowo

JEDNOWYMIAROWA ZMIENNA LOSOWA

JEDNOWYMIAROWA ZMIENNA LOSOWA JEDNOWYMIAROWA ZMIENNA LOSOWA Nech E będze zborem zdarzeń elemetarych daego dośwadczea. Fucję X(e) przyporządowującą ażdemu zdarzeu elemetaremu e E jedą tylo jedą lczbę X(e)=x azywamy ZMIENNĄ LOSOWĄ. Przyład:

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 08.10.2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIII Egzamin dla Aktuariuszy z 8 października 2007 r.

Matematyka finansowa 08.10.2007 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLIII Egzamin dla Aktuariuszy z 8 października 2007 r. Matematyka fiasowa 08.10.2007 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLIII Egzami dla Aktuariuszy z 8 paździerika 2007 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:...

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa r.

Matematyka finansowa r. . Sprawdź, tóre z ponższych zależnośc są prawdzwe: () = n n a s v d v d d v v d () n n m ) ( n m ) ( v a d s ) m ( = + & & () + = = + = )! ( ) ( δ Odpowedź: A. tylo () B. tylo () C. tylo () oraz () D.

Bardziej szczegółowo

PERMUTACJE Permutacją zbioru n-elementowego X nazywamy dowolną wzajemnie jednoznaczną funkcję f : X X X

PERMUTACJE Permutacją zbioru n-elementowego X nazywamy dowolną wzajemnie jednoznaczną funkcję f : X X X PERMUTACJE Permutacą zboru -elemetowego X azywamy dowolą wzaeme edozaczą fucę f : X X f : X X Przyład permutac X = { a, b, c, d } f (a) = d, f (b) = a, f (c) = c, f (d) = b a b c d Zaps permutac w postac

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA FINANSOWA - WZORY LOKATY

MATEMATYKA FINANSOWA - WZORY LOKATY Stoa ocetowa Z Dysoto ateatycze D M Dysoto halowe D H MAMAYA FINANSOA - ZORY LOAY stoa ysotowa atalzacja zgoa osta z ołu atał o oesach: P Oset: ( Z P Oblczae atału a ostawe P : P P P P atalzacja zgoa złożoa

Bardziej szczegółowo

Novosibirsk, Russia, September 2002

Novosibirsk, Russia, September 2002 Noobk, ua, Septebe 00 W-5 (Jaoewc) 4 lajdów Dyaka były tywej Cało tywe jego uch uch potępowy cała tywego uch obotowy cała tywego wględe tałej o obotu. oet bewładośc Dyaka cała tywego uch łożoy cała tywego

Bardziej szczegółowo

1. Relacja preferencji

1. Relacja preferencji dr Mchał Koopczyńsk EKONOMIA MATEMATYCZNA Wykłady, 2, 3 (a podstawe skryptu r 65) Relaca preferec koszyk towarów: przestrzeń towarów: R + = { x R x 0} x = ( x,, x ) X X R+ x 0 x 0 =, 2,, x~y xf y x y x

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B

OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B W przypadku gdy e występuje statystyczy rozrzut wyków (wszystke pomary dają te sam wyk epewość pomaru wyzaczamy w y sposób. Główą przyczyą epewośc pomaru jest epewość

Bardziej szczegółowo

Matematyka dyskretna. 10. Funkcja Möbiusa

Matematyka dyskretna. 10. Funkcja Möbiusa Matematyka dyskreta 10. Fukcja Möbusa Defcja 10.1 Nech (P, ) będze zborem uporządkowaym. Mówmy, że zbór uporządkoway P jest lokale skończoy, jeśl każdy podzał [a, b] P jest skończoy, a, b P Uwaga 10.1

Bardziej szczegółowo

Teoria i metody optymalizacji

Teoria i metody optymalizacji Teora metoy optymalzacj Nelowe zaae optymalzacj bez ograczeń umerycze metoy teracyje optymalzacj m x R f = f x Algorytmy poszuwaa mmum loalego zaaa programowaa elowego: Bez ograczeń Z ograczeam Algorytmy

Bardziej szczegółowo

Nadokreślony Układ Równań

Nadokreślony Układ Równań Mchł Pzos Istytut echolog Iforcyych Iżyer Ląoe Wyzł Iżyer Ląoe Poltech Kros Noreśloy Uł Róń Z oreśloy ułe loych róń lgebrczych y o czye sytuc, gy lczb loo ezleżych róń est ęsz ż yr przestrze (lczb zeych).

Bardziej szczegółowo

Wartość przyszła FV. Zmienna wartość pieniądza w czasie. złotówka w garści jest warta więcej niŝ złotówka spodziewana w przyszłości

Wartość przyszła FV. Zmienna wartość pieniądza w czasie. złotówka w garści jest warta więcej niŝ złotówka spodziewana w przyszłości Zmiea wartość pieiądza w czasie Zmiea wartość pieiądza w czasie Zmiea wartość pieiądza w czasie jeda z podstawowych prawidłowości wykorzystywaych w fiasach polegająca a tym, Ŝe: złotówka w garści jest

Bardziej szczegółowo

Wykłady z Analizy rzeczywistej i zespolonej w Matematyce stosowanej. Literatura. W. Rudin: Podstawy analizy matematycznej, PWN, Warszawa, 1982.

Wykłady z Analizy rzeczywistej i zespolonej w Matematyce stosowanej. Literatura. W. Rudin: Podstawy analizy matematycznej, PWN, Warszawa, 1982. Wyłady z Aalzy rzeczywstej zespoloej w Matematyce stosowaej Lteratura W Rud: Podstawy aalzy matematyczej, PWN, Warszawa, 1982 W Rud: Aalza rzeczywsta zespoloa, PZWS, Warszawa, 1986 W Szabat: Wstęp do aalzy

Bardziej szczegółowo

Teoria i metody optymalizacji

Teoria i metody optymalizacji Sforułowae owae zaaa otyalzacj elowej bez ograczeń: Fukcja celu f( : Zaae otyalzacj olega a zalezeu wektora zeych ecyzyjych aleŝącego o zboru rozwązań ouszczalych R takego Ŝe la R Co jest rówozacze zasow:

Bardziej szczegółowo

i i i = (ii) TAK sprawdzamy (i) (i) NIE

i i i = (ii) TAK sprawdzamy (i) (i) NIE Egzam uaruszy z aźdzera 009 r. Maemaya Fasowa Zadae ( ) a a& a ( Da) a&& ( Ia) a a&& D I a a&& a a ( ) && ( ) 0 a a a 0 ( ) a 4 0 ( ) a () K srawdzamy () ( ) a& a ( ) a ( ) a&& a&& ( ) a&& ( ) a&& () NIE

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 06.10.2008 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVII Egzamin dla Aktuariuszy z 6 października 2008 r.

Matematyka finansowa 06.10.2008 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XLVII Egzamin dla Aktuariuszy z 6 października 2008 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XLVII Egzami dla Aktuariuszy z 6 paździerika 2008 r. Część I Matematyka fiasowa WERSJA TESTU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut . Kredytobiorca

Bardziej szczegółowo

BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI POMIARÓW

BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI POMIARÓW INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII RODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW OLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA RACOWNIA DETEKCJI ROMIENIOWANIA JĄDROWEGO Ć W I C Z E N I E N R J-6 BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI OMIARÓW

Bardziej szczegółowo

n R ZałóŜmy, Ŝe istnieje d, dla którego: Metody optymalizacji Dr inŝ. Ewa Szlachcic otwarte otoczenie R n punktu x, Ŝe

n R ZałóŜmy, Ŝe istnieje d, dla którego: Metody optymalizacji Dr inŝ. Ewa Szlachcic otwarte otoczenie R n punktu x, Ŝe Sforułowae owae zaaa otyalzacj elowej bez ograczeń: Fukcja celu f() : Zaae otyalzacj olega a zalezeu wektora zeych ecyzyjych aleŝącego o zboru rozwązań ouszczalych R takego Ŝe la R Co jest rówozacze zasow:

Bardziej szczegółowo

MODELE OBIEKTÓW W 3-D3 część

MODELE OBIEKTÓW W 3-D3 część WYKŁAD 5 MODELE OBIEKTÓW W -D część la wykładu: Kocepcja krzywej sklejaej Jedorode krzywe B-sklejae ejedorode krzywe B-sklejae owerzche Bezera, B-sklejae URBS 1. Kocepcja krzywej sklejaej Istotą z praktyczego

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych

Statystyczna analiza miesięcznych zmian współczynnika szkodowości kredytów hipotecznych dr Ewa Wycka Wyższa Szkoła Bakowa w Gdańsku Wtold Komorowsk, Rafał Gatowsk TZ SKOK S.A. Statystycza aalza mesęczych zma współczyka szkodowośc kredytów hpoteczych Wskaźk szkodowośc jest marą obcążea kwoty/lczby

Bardziej szczegółowo

Statystyczne charakterystyki liczbowe szeregu

Statystyczne charakterystyki liczbowe szeregu Statystycze charakterystyk lczbowe szeregu Aalzę badaej zmeej moża uzyskać posługując sę parametram opsowym aczej azywaym statystyczym charakterystykam lczbowym szeregu. Sytetycza charakterystyka zborowośc

Bardziej szczegółowo

5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA 5. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Zdarza sę dość często, że zależośc występujące w aalzowaych procesach (p. ospodarczych) mają charakter elowy. Dlateo też, oprócz lowych zadań decyzyjych, formułujemy także elowe

Bardziej szczegółowo

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/ n 333))

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/ n 333)) 46. Wskazać liczbę rzeczywistą k, dla której graica k 666 + 333)) istieje i jest liczbą rzeczywistą dodatią. Obliczyć wartość graicy przy tak wybraej liczbie k. Rozwiązaie: Korzystając ze wzoru a różicę

Bardziej szczegółowo

Bajki kombinatoryczne

Bajki kombinatoryczne Artyuł powstał a podstawe odczytu pod tym samym tytułem, wygłoszoego podczas XXXVI Szoły Matematy Poglądowej Pomysł czy rachue? w Grzegorzewcach, styczeń 006. Baj ombatorycze Joaa JASZUŃSKA, Warszawa Ja

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA

EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA Nekedy zachodz koneczność zany okesu kapt. z ównoczesny zachowane efektów opocentowane. Dzeje sę tak w nektóych zagadnenach ateatyk fnansowej np.

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4

STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4 STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 3,4 5 Szereg rozdzelczy przedzałowy (dae pogrupowae) (stosujemy w przypadku dużej lczby epowtarzających sę daych) Przedzał (w ; w + ) Środek x& Lczebość Lczebość skumulowaa s

Bardziej szczegółowo

ma rozkład normalny z wartością oczekiwaną EX = EY = 1, EZ = 0 i macierzą kowariancji

ma rozkład normalny z wartością oczekiwaną EX = EY = 1, EZ = 0 i macierzą kowariancji Zadae. Zmea losowa (, Y, Z) ma rozkład ormaly z wartoścą oczekwaą E = EY =, EZ = 0 macerzą kowaracj. Oblczyć Var(( Y ) Z). (A) 5 (B) 7 (C) 6 Zadae. Zmee losowe,, K,,K P ( = ) = P( = ) =. Nech S =. Oblcz

Bardziej szczegółowo

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 października 2005 r. Część I. Matematyka finansowa

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. XXXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 października 2005 r. Część I. Matematyka finansowa Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy XXXVI Egzami dla Aktuariuszy z 0 paździerika 2005 r. Część I Matematyka fiasowa Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut . Niech dur() ozacza duratio

Bardziej szczegółowo

Różniczkowanie funkcji rzeczywistych wielu zmiennych. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski

Różniczkowanie funkcji rzeczywistych wielu zmiennych. Matematyka Studium doktoranckie KAE SGH Semestr letni 2008/2009 R. Łochowski Różczkowae fukcj rzeczywstych welu zmeych rzeczywstych Matematyka Studum doktoracke KAE SGH Semestr let 8/9 R. Łochowsk Pochoda fukcj jedej zmeej e spojrzee Nech f : ( α, β ) R, α, β R, α < β Fukcja f

Bardziej szczegółowo

RUCH WOLNOZMIENNY W KORYTACH PRYZMATYCZNYCH

RUCH WOLNOZMIENNY W KORYTACH PRYZMATYCZNYCH atedra Iżyer Wode Satare Uwersytet Przyrodczy w Pozau UCH WOLNOZMIENNY W OYTCH PYZMTYCZNYCH NLIZ UŁDU ZWIECIDŁ WODY I PZYŁDY OLICZEŃ Metoda grafczo-całkowa Metoda Czarowskego Metoda aketeffa Opracował:

Bardziej szczegółowo

Sprawdzenie stateczności skarpy wykopu pod składowisko odpadów komunalnych

Sprawdzenie stateczności skarpy wykopu pod składowisko odpadów komunalnych Sprawdzee stateczośc skarpy wykopu pod składowsko odpadów koualych Ustalee wartośc współczyka stateczośc wykoae zostae uproszczoą etodą Bshopa, w oparcu o poższą forułę: [ W s( α )] ( φ ) ( φ ) W ta F

Bardziej szczegółowo

Planowanie eksperymentu pomiarowego I

Planowanie eksperymentu pomiarowego I POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Plaowae eksperymetu pomarowego I Laboratorum merctwa (M 0) Opracował: dr ż. Grzegorz Wcak

Bardziej szczegółowo

Typ może być dowolny. //realizacja funkcji zamiana //przestawiajacej dwa elementy //dowolnego typu void zamiana(int &A, int &B) { int t=a; A=B; B=t; }

Typ może być dowolny. //realizacja funkcji zamiana //przestawiajacej dwa elementy //dowolnego typu void zamiana(int &A, int &B) { int t=a; A=B; B=t; } Idea: Wyzaczamy ameszy elemet w cągu tablcy zameamy go mescam z elemetem perwszym, astępe z pozostałego cągu wyberamy elemet ameszy ustawamy go a druge mesce tablcy zmeamy, td. Realzaca w C++ vod seleca

Bardziej szczegółowo

ZBIÓR LICZB RZECZYWISTYCH - DZIAŁANIA ALGEBRAICZNE

ZBIÓR LICZB RZECZYWISTYCH - DZIAŁANIA ALGEBRAICZNE ZBIÓR LICZB RZECZYWISTYCH - DZIAŁANIA ALGEBRAICZNE WARTOŚĆ BEZWZGLĘDNA LICZBY Wartość bezwzględą liczby rzeczywistej x defiiujemy wzorem: { x dla x 0 x = x dla x < 0 Liczba x jest to odległość a osi liczbowej

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ,,, ~ B, β ( β β ( ( Γ( β Γ + f ( Γ ( + ( + β + ( + β Γ + β Γ + Γ + β Γ + + β E Γ Γ β Γ Γ + + β Γ + Γ β + β β β Γ + β Γ + Γ + β Γ + + β E ( Γ Γ β Γ Γ + + β Γ + Γ β β + β Metoda mometów polega a przyrówau

Bardziej szczegółowo

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4 POZECHNE KRAJOE ZAADY YCENY (PKZ) KRAJOY TANDARD YCENY PECJALITYCZNY NR 4 K 4 YCENA ŁUŻEBNOŚCI PRZEYŁU I OKREŚLANIE KOTY YNAGRODZENIA ZA BEZUMONE KORZYTANIE Z NIERUCHOMOŚCI PRZY INETYCJACH LINIOYCH 1.

Bardziej szczegółowo

Sprzedaż finalna - sprzedaż dóbr i usług konsumentowi lub firmie, którzy ostatecznie je zużytkują, nie poddając dalszemu przetworzeniu.

Sprzedaż finalna - sprzedaż dóbr i usług konsumentowi lub firmie, którzy ostatecznie je zużytkują, nie poddając dalszemu przetworzeniu. W 1 Rachu maroeoomcze 1. Produ rajowy bruo Sprzedaż fala - sprzedaż dóbr usług osumeow lub frme, órzy osaecze je zużyują, e poddając dalszemu przeworzeu. Sprzedaż pośreda - sprzedaż dóbr usług zaupoych

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Rzucamy symetryczną monetą tak długo, aż w dwóch kolejnych rzutach pojawią się,,reszki. Oblicz wartość oczekiwaną liczby wykonanych rzutów.

Zadanie 1. Rzucamy symetryczną monetą tak długo, aż w dwóch kolejnych rzutach pojawią się,,reszki. Oblicz wartość oczekiwaną liczby wykonanych rzutów. Pradopodobeństo statystya 6..3r. Zadae. Rzucamy symetryczą moetą ta długo aż dóch olejych rzutach pojaą sę resz. Oblcz artość oczeaą lczby yoaych rzutó. (A) 7 (B) 8 (C) 9 (D) (E) 6 Wsazóa: jeśl rzuce umer

Bardziej szczegółowo

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego).

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego). TESTY NORMALNOŚCI Test zgodośc Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład ormaly). Hpoteza alteratywa H1( Cecha X populacj e ma rozkładu ormalego). Weryfkacja powyższych hpotez za pomocą tzw. testu

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Zadae. W ure zajduje sę 5 kul, z których 5 jest bałych czarych. Losujemy bez zwracaa kolejo po jedej kul. Kończymy losowae w momece, kedy wycągęte zostaą wszystke czare kule. Oblcz wartość oczekwaą lczby

Bardziej szczegółowo

Podprzestrzenie macierzowe

Podprzestrzenie macierzowe Podprzestrzee macerzowe werdzee: Dla dwóch macerzy A B o tych samych wymarach zachodz: ( ) ( ) wersz a) R A R B A ~ B Dowód: wersz a) A ~ B stee P taka że PA B 3 0 A 4 3 0 0 E A B 0 0 0 E B 3 6 4 0 0 0

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =

Bardziej szczegółowo

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie

UOGÓLNIONA ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ZYSKU W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW. 1. Wprowadzenie B A D A N I A O P E R A C Y J N E I D E C Y J E Nr 2 2007 Aa ĆWIĄKAŁA-MAŁYS*, Woletta NOWAK* UOGÓLNIONA ANALIA WRAŻLIWOŚCI YSKU W PREDSIĘBIORSTWIE PRODUKUJĄCYM N-ASORTYMENTÓW Przedstawoo ajważejsze elemety

Bardziej szczegółowo

Wymiarowanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego pojemność sektora, płynność

Wymiarowanie bezpieczeństwa ruchu lotniczego pojemność sektora, płynność -6- yarowae bezpeczeńswa ruchu loczego poeość seora płyość eoy geoerycze wspoagae orolera ruchu loczego saź zwązae z zw. poeoścą seora orol saź aośc ruchu loczego płyość ruchu asyala lczba operac loczych

Bardziej szczegółowo

Permutacje. } r ( ) ( ) ( ) 1 2 n. f = M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I Wykład 2-2

Permutacje. } r ( ) ( ) ( ) 1 2 n. f = M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I Wykład 2-2 Permutacje { 2,,..., } Defcja: Permutacją zboru lczb azywamy dowolą różowartoścową fukcję określoą a tym zborze o wartoścach w tym zborze. Uwaga: Lczba wszystkch permutacj wyos! Permutacje zapsujemy w

Bardziej szczegółowo

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4

POLSKA FEDERACJA STOWARZYSZEŃ RZECZOZNAWCÓW MAJĄTKOWYCH POWSZECHNE KRAJOWE ZASADY WYCENY (PKZW) KRAJOWY STANDARD WYCENY SPECJALISTYCZNY NR 4 KSWS 4 POZECHNE KRAJOE ZAADY YCENY (PKZ) KRAJOY TANDARD YCENY PECJALITYCZNY NR 4 K 4 INETYCJE LINIOE - ŁUŻEBNOŚĆ PRZEYŁU I BEZUMONE KORZYTANIE Z NIERUCHOMOŚCI 1. PROADZENIE 1.1. Nejszy stadard przedstawa reguły

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE

PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE Marek Cecura, Jausz Zacharsk PODSTAWY PROBABILISTYKI Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ W INFORMATYCE CZĘŚĆ II STATYSTYKA OPISOWA Na prawach rękopsu Warszawa, wrzeseń 0 Data ostatej aktualzacj: czwartek, 0 paźdzerka

Bardziej szczegółowo

Procent składany wiadomości podstawowe

Procent składany wiadomości podstawowe Procet składay wiadomości podstawowe Barbara Domysławska I Liceum Ogólokształcące w Olecku Procet prosty to rodzaj oprocetowaia polegający a tym, że odsetki doliczae do złożoego wkładu ie podlegają dalszemu

Bardziej szczegółowo

EKSTREMA FUNKCJI EKSTREMA FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ. Tw. Weierstrassa Każda funkcja ciągła na przedziale domkniętym ma wartość najmniejszą i największą.

EKSTREMA FUNKCJI EKSTREMA FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ. Tw. Weierstrassa Każda funkcja ciągła na przedziale domkniętym ma wartość najmniejszą i największą. Joaa Ceślak, aula Bawej ESTREA FUNCJI ESTREA FUNCJI JEDNEJ ZIENNEJ Otoczeem puktu R jest każdy przedzał postac,+, gdze >. Sąsedztwem puktu jest każdy zbór postac,,+, gdze >. Nech R, : R oraz ech. De. ówmy,

Bardziej szczegółowo

f '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n

f '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n Metoda Newtoa i rówaie z = 1 Załóżmy, że fucja f :C C ma ciągłą pochodą. Dla (prawie) ażdej liczby zespoloej z 0 tworzymy ciąg (1) (z ) 0, z 1 = z f ( z ), ciąg te f ' (z ) będziemy azywać orbitą liczby

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZNA AKDAEMIA NAUK W ŁODZI

SPOŁECZNA AKDAEMIA NAUK W ŁODZI SPOŁECZNA AKDAEMIA NAUK W ŁODZI KIERUNEK STUDIÓW: ZARZĄDZANIE PRZEDMIOT: METODY ILOŚCIOWE W ZARZĄDZANIU (MATERIAŁ POMOCNICZY PRZEDMIOT PODSTAWOWY ) Łódź Sps treśc Moduł Wprowadzee do metod loścowych w

Bardziej szczegółowo

ma rozkład normalny z nieznaną wartością oczekiwaną m

ma rozkład normalny z nieznaną wartością oczekiwaną m Zadae Każda ze zmeych losowych,, 9 ma rozkład ormaly z ezaą wartoścą oczekwaą m waracją, a każda ze zmeych losowych Y, Y,, Y9 rozkład ormaly z ezaą wartoścą oczekwaą m waracją 4 Założoo, że wszystke zmee

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA FINANSOWA - PROCENT SKŁADANY 2. PROCENT SKŁADANY

MATEMATYKA FINANSOWA - PROCENT SKŁADANY 2. PROCENT SKŁADANY 2. PROCENT SŁADANY Zasada procetu składaego polega a tym, iż liczymy odsetki za day okres i doliczamy do kapitału podstawowego. Odsetki za astępy okres liczymy od powiększoej w te sposób podstawy. Czyli

Bardziej szczegółowo

WERSJA TESTU A. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LX Egzamin dla Aktuariuszy z 28 maja 2012 r. Część I. Matematyka finansowa

WERSJA TESTU A. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LX Egzamin dla Aktuariuszy z 28 maja 2012 r. Część I. Matematyka finansowa Matematyka fiasowa 8.05.0 r. Komisja Egzamiacyja dla Aktuariuszy LX Egzami dla Aktuariuszy z 8 maja 0 r. Część I Matematyka fiasowa WERJA EU A Imię i azwisko osoby egzamiowaej:... Czas egzamiu: 00 miut

Bardziej szczegółowo

Schrödingera. Dr inż. Zbigniew Szklarski. Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok

Schrödingera. Dr inż. Zbigniew Szklarski. Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok Wykła 0: Rówae Schrögera Dr ż. Zbgew Szklarsk Kaera lekrok paw. C- pok.3 szkla@agh.eu.pl hp://layer.uc.agh.eu.pl/z.szklarsk/ 0.06.07 Wyzał Iforayk lekrok Telekoukacj - Teleforayka Rówae Schrögera jeo z

Bardziej szczegółowo

Wykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy

Wykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy Wyład 7 Przestrzeie metrycze zwarte Defiicja 8 (przestrzei zwartej i zbioru zwartego Przestrzeń metryczą ( ρ X azywamy zwartą jeśli ażdy ciąg elemetów tej przestrzei posiada podciąg zbieży (do putu tej

Bardziej szczegółowo

Twierdzenie 15.3 (o postaci elementów rozszerzenia ciała o zbiór). Niech F będzie ciałem oraz A F pewnym zbiorem. Niech L<F.

Twierdzenie 15.3 (o postaci elementów rozszerzenia ciała o zbiór). Niech F będzie ciałem oraz A F pewnym zbiorem. Niech L<F. 15. Wyład 15: Podciała, podciała geerowae przez zbiór, rozszerzeia ciał. Charaterystya pierścieia i ciała, ciała proste i lasyfiacja ciał prostych. 15.1. Podciała, podciała geerowae przez zbiór, rozszerzeia

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY MODELOWANIA MATEMATYCZNEGO PRĄDNIC SYNCHRONICZNYCH WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI

PROBLEMY MODELOWANIA MATEMATYCZNEGO PRĄDNIC SYNCHRONICZNYCH WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI Taeusz J. SOBCZYK PROBEMY MODEOWANIA MATEMATYCZNEGO PRĄDNIC SYNCHRONICZNYCH WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI STERSZCZENIE W racy rzestawoo etoyę tworzea tzw. obwoowych oel ateatyczych aszy sychroczych wzbuzaych

Bardziej szczegółowo

Materiały do wykładu 7 ze Statystyki

Materiały do wykładu 7 ze Statystyki Materał do wkładu 7 ze Statstk Aalza ZALEŻNOŚCI pomędz CECHAMI (Aalza KORELACJI REGRESJI) korelacj wkres rozrzutu (korelogram) rodzaje zależośc (brak, elowa, lowa) pomar sł zależośc lowej (współczk korelacj

Bardziej szczegółowo

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje

Analiza spektralna stóp zwrotu z inwestycji w akcje Nasz rye aptałowy, 003 r3, str. 38-43 Joaa Góra, Magdalea Osńsa Katedra Eoometr Statysty Uwersytet Mołaja Kopera w Toruu Aalza spetrala stóp zwrotu z westycj w acje. Wstęp Agregacja w eoom eoometr bywa

Bardziej szczegółowo

SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM

SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM ACTA UNIVERSITATIS WRATISLAVIENSIS No 37 PRZEGLĄD PRAWA I ADMINISTRACJI LXXX WROCŁAW 009 ANNA ĆWIĄKAŁA-MAŁYS WIOLETTA NOWAK Uwersytet Wrocławsk SPRZEDAŻ PONIŻEJ KOSZTU WŁASNEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE WIELOASORTYMENTOWYM

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analza zagadneń różnczkowych 1. Układy równań lnowych P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letn 2006/07 Podstawowe fakty Równane Ax = b, x,

Bardziej szczegółowo

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates) Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza danych przedziały ufności

Statystyczna analiza danych przedziały ufności 07-- Probablstyka statystyka Statystycza aalza daych przedzały ufośc Wykład 7 dr ż. Barbara Swatowska Wstęp Podstawowe cele aalzy zborów daych Uogóloy ops poszczególych cech/zeych statystyka opsowa; aalza

Bardziej szczegółowo

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych

Portfel złożony z wielu papierów wartościowych Portfel westycyy ćwczea Na odst. Wtold Jurek: Kostrukca aalza, rozdzał 4 dr Mchał Kooczyńsk Portfel złożoy z welu aerów wartoścowych. Zwrot ryzyko Ozaczea: w kwota ulokowaa rzez westora w aery wartoścowe

Bardziej szczegółowo

6. *21!" 4 % rezerwy matematycznej. oraz (ii) $ :;!" "+!"!4 oraz "" % & "!4! " )$!"!4 1 1!4 )$$$ " ' ""

6. *21! 4 % rezerwy matematycznej. oraz (ii) $ :;! +!!4 oraz  % & !4!  )$!!4 1 1!4 )$$$  ' Memy fow 09..000 r. 6. *!" ( orz ( 4 % rezerwy memycze $ :;!" "+!"!4 orz "" % & "!4! " $!"!4!4 $$$ " ' "" V w dowole chwl d e wzorem V 0 0. &! "! "" 4 < ; ;!" 4 $%: ; $% ; = > %4( $;% 7 4'8 A..85 B..90

Bardziej szczegółowo

. Wtedy E V U jest równa

. Wtedy E V U jest równa Prawdopodobeństwo statystyka 7.0.0r. Zadae Dwuwymarowa zmea losowa Y ma rozkład cągły o gęstośc gdy ( ) 0 y f ( y) 0 w przecwym przypadku. Nech U Y V Y. Wtedy E V U jest rówa 8 7 5 7 8 8 5 Prawdopodobeństwo

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE

ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE ZT.. Zagadee trasportowe w postac tablcy Z m puktów (odpowedo A,...,A m ) wysyłamy edorody produkt w loścach a,...,a m do puktów odboru (odpowedo B,...,B ), gdze est odberay w

Bardziej szczegółowo

teorii optymalizacji

teorii optymalizacji Poltechka Gdańska Wydzał Oceaotechk Okrętowctwa St. II stop. se. I Podstawy teor optyalzac wykład 7 M. H. Ghae Ma 5 Podstawy teor optyalzac Oceaotechka II stop. se. I 5 Podstawy teor optyalzac Oceaotechka

Bardziej szczegółowo

Liczby Stirlinga I rodzaju - definicja i własności

Liczby Stirlinga I rodzaju - definicja i własności Liczby Stiriga I rodzaju - defiicja i własości Liczby Stiriga I rodzaju ozaczae symboem s(, ) moża defiiować jao współczyii w rozwiięciu x s(, )x, 0 (1) 0 gdzie x x(x 1)... (x + 1), 1 x 0 1. (2) Zostały

Bardziej szczegółowo

3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA

3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Wybrae zaadea badań operacyjych dr ż. Zbew Tarapata 3. OPTYMALIZACJA NIELINIOWA Zdarza sę dość często że zależośc występujące w aalzowaych procesach (p. ospodarczych) mają charakter elowy. Dlateo też oprócz

Bardziej szczegółowo

Równania dynamiki maszyn prądu stałego w jednostkach względnych Jako podstawę analizy przyjmijmy równania obwodu twornika:

Równania dynamiki maszyn prądu stałego w jednostkach względnych Jako podstawę analizy przyjmijmy równania obwodu twornika: óaa ya aszy pą sałego jeosach zgęych Jao posaę aazy pzyjjy óaa obo oa: obo zbzea: ( ) e ( ) aość sły eeoooyczej yającej z oboó a: e oe yozoy aszye: M e Bazo ygoy jes zaps óań jeosach zgęych. Jao eośc oesea

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Przestrzenie metryczne ośrodkowe i zupełne. ρ, gdzie r

Wykład 6. Przestrzenie metryczne ośrodkowe i zupełne. ρ, gdzie r Wyład 6 Przestrzeie etrycze ośrodowe i zupełe. Przypoiay, że zbiór azyway przeliczaly, jeśli jest o rówoliczy ze zbiore wszystich liczb aturalych N, a co ajwyżej przeliczaly, jeśli jest o przeliczaly lub

Bardziej szczegółowo

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny Rówaie ogóle płaszczyzy w E 3. ae: P π i π o =[A,B,C] P (,y,z ) Wówczas: P P=[-,y-y,z-z ] P π PP PP= o o Rówaie () azywamy rówaiem ogólym płaszczyzy A(- )+B(y-y )+C(z-z )= ( ) A+By+Cz+= Przykład

Bardziej szczegółowo

Wynik finansowy transakcji w momencie jej zawierania jest nieznany z uwagi na zmienność ceny przedmiotu transakcji, czyli instrumentu bazowego

Wynik finansowy transakcji w momencie jej zawierania jest nieznany z uwagi na zmienność ceny przedmiotu transakcji, czyli instrumentu bazowego .Istmety ochoe otaty temiowe azywae sa istmetami ochoymi (eivatives. otat temiowy zobowiazje wie stoy o zeowazeia w zyszłosci ewej tasacji a wczesiej staloych waach. Jea stoa otatów (abywca - te, co je

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 7-8 Stasław Cchock Natala Nehreecka Zajęca 7-8 . Testowae łączej stotośc wyraych regresorów. Założea klasyczego modelu regresj lowej 3. Własośc estymatora MNK w KMRL Wartość oczekwaa eocążoość estymatora Waracja

Bardziej szczegółowo