Program profilaktyki Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3 w Słupsku
Cele profilaktyki w szkole powinny skupiać się na osłabianiu czynników ryzyka i wzmacnianiu czynników chroniących. Analizując obie grupy czynników łatwo dostrzec, że na jedne szkoła ma duży wpływ, na inne może wpływać w niewielkim stopniu, a niektóre leżą poza jej zasięgiem. Kształtowanie postawy odpowiedzialności w różnych aspektach życia szkolnego to nasze główne zadanie. I. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Rozpowszechnienie prawdziwych i rzetelnych informacji o zjawiskach, których profilaktyka dotyczy. 2. Kształtowanie świadomych wzorców konsumpcyjnych. 3. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych, a zwłaszcza samoświadomości, samooceny, samodyscypliny. 4. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, a zwłaszcza umiejętności empatycznych, współpracy, komunikowania, rozwiązywania konfliktów. 5. Rozwijania umiejętności podejmowania decyzji oraz rozwiązywania problemów obejmujących między innymi zdolność do wybierania pozytywnych stylów życia. 6. Rozwiązywania związków z grupą społeczną i poczucia odpowiedzialności za grupę, do której jednostka przynależy. 7. Rozwijanie dojrzałej odpowiedzialności, jako właściwego wzorca ról do naśladowania przez innych (obejmującej m.in. styl życia, postawy wobec używania środków odurzających, alkoholu, podejmowania decyzji, itp.) 8. Rozwijanie środowiska rodzinnego, społecznego i środowiska szkolnego. 9. Kształtowanie reguł prawnych i publicznych w taki sposób, aby były one zgodne z ludzkimi potrzebami i wspierały pozytywne style życia. 10. Umożliwienie własnego rozpoznawania i diagnozowania zagrożeń oraz rozwijanie strategii przeciwdziałania, bazujących na znajomości przyczyn szkodliwych uwarunkowań. 11. Integracja młodzieży zdrowej z niepełnosprawną. 2
II. ZASOBY 1. Baza szkoły: szkoła dysponuje dobrą bazą lokalową, posiada zaplecze umożliwiające uprawianie sportów, pracownie komputerowe, salę do zajęć socjoterapeutycznych, Centrum Informacji Multimedialnej, bibliotekę, stołówkę, sklepik szkolny, świetlicę. 2. Psycholodzy, pedagodzy, terapeuci przygotowani do prowadzenia działań profilaktyczno wychowawczych. 3. Grono pedagogiczne rozwijające kompetencje zawodowe w ramach wieloletnich i rocznych planów doskonalenia zawodowego. III. PSYCHOSPOŁECZNA DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Ocena zagrożeń i sytuacji ryzykownych oraz występujących problemów jest określana na podstawie: 1. analizy orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego i opinii wydawanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, 2. wywiadów i rozmowy z rodzicami, prawnymi opiekunami uczniów, 3. systematycznej analizy sytuacji opiekuńczo-wychowawczej uczniów (Szkolne Zespoły Wychowawcze), 4. obserwacji zachowań uczniów, 5. analizy frekwencji. IV. ODBIORCY PROGRAMU Odbiorcami są uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 w Słupsku, rodzice uczniów. V. REALIZATORZY PROGRAMU Realizatorami są: wychowawcy klas, nauczyciele uczący, psycholog, terapeuci, pielęgniarka szkolna, dyrekcja szkoły, pracownicy administracyjni szkoły. Program profilaktyki wspierają organizacje i instytucje działające na rzecz dzieci i młodzieży (Sąd Rodzinny, Policja, Straż Miejska, Miejskie Ośrodki Pomocy Rodzinie, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna). VI. DZIAŁANIA SKIEROWANE NA UCZNIA NIEPEŁNOSPRAWNEGO W PROGRAMIE PROFILAKTYKI Dziecko niepełnosprawne jest w taki sam sposób narażone na wszelkie czynniki ryzyka, którym może ulec pełnosprawny. 3
Działania profilaktyczne skierowane do uczniów niepełnosprawnych czy dysfunkcyjnych muszą być poszerzone o dodatkowe wsparcie ze strony fachowców: pedagoga, psychologa szkolnego i wykraczać poza działania zawarte w programie profilaktycznym szkoły. Jednym ze spodziewanych efektów profilaktyki jest kształtowanie postawy tolerancji wobec ludzi niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia ucznia (np. w klasie integracyjnej, w środowisku szkolnym) oraz promowanie postawy akceptacji odmienności i różnorodności potrzeb dzieci niepełnosprawnych, głównie przez ich rówieśników. Ważna jest też stała współpraca z rodzicami uczniów niepełnosprawnych, polegająca na indywidualizacji kontaktów z wychowawcą, pedagogiem, dyrekcją. Zadania Osoby odpowiedzialne Termin I. Oddziaływanie na uczniów w celu kształtowania odpowiedzialnej postawy za własne i cudze zdrowie 1. Zdrowie najważniejsza wartość człowieka. Propagowanie zdrowego stylu życia. 2. Znaczenie koleżeństwa i przyjaźni dla młodzieży. 3. Uświadamianie zachowania ryzykownych i ich konsekwencji (w tym: uzależnienia, wczesna inicjacja seksualna, zaburzenia odżywiania: anoreksja i bulimia) 4. Tolerancja. Integracja z osobami niepełnosprawnymi. 5. Otyłość-znaczenie ruchu i aktywności fizycznej dla rozwoju organizmu. 6. Godność człowieka prawo każdego z nas. (poznawanie praw i obowiązków człowieka) II. Tworzenie warunków do pogłębiania wiedzy o zagrożeniach cywilizacyjnych zaburzających funkcjonowanie człowieka i społeczeństwa 1. Telewizja i internet dobrodziejstwo czy przekleństwo? 2. Sekty. 3. Mieć czy być? system wartości młodego 4
człowieka. 4. Znaczenie autorytetu. 5. Asertywność. 6. Kultywowanie tradycji. III. Tworzenie klimatu szkolnego sprzyjającego zainteresowaniu nauką 1. Zapoznanie młodzieży ze Statutem szkoły, WSO, Programem Wychowawczym prawa i obowiązki ucznia. 2. Wspólne obchodzenie uroczystości szkolnych. 3. Promowanie sukcesów uczniów. 4. Aktywny udział rodziców w życiu szkoły (współpraca z Radą Rodziców). IV. Tworzenie środowiska służącego wzrostowi poczucia własnej wartości 1. Moje mocne i słabe strony kształtowanie pozytywnego wizerunku własnej osoby, ze szczególnym uwzględnieniem przypadków młodzieży niepełnosprawnej. 2. Czynniki zewnętrzne mogące mieć wpływ na poczucie własnej wartości. 3. Umiejętność rozwiązywania konfliktów konflikty między rówieśnikami, konflikt pokoleń. 4. Prowadzenie mediacji w sytuacjach konfliktowych. 5. Umiejętność dokonywania mądrych wyborów i decyzji. 6. Wskazywanie i różnicowanie wartości. V. Profilaktyka zachowań ryzykownych: 1. Psychoedukacja - a. dostarczanie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, lekomanii i zażywania narkotyków, b. uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania, c. uczenie asertywności-postawy, dzięki której można zachować swoją tożsamość i poczucie własnej wartości. 2. Oddziaływania terapeutyczne - - pomoc w kontaktach między osobami zagrożonymi uzależnieniem a ośrodkami pomocy, - zajęcia prowadzone przez zaproszonych specjalistów z instytucji pomocowych, lekcje wychowawcze, - przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły, - zajęcia socjoterapeutyczne, - konkursy związane z zagadnieniami z zakresu profilaktyki uzależnień, 5
- współpraca z rodzicami, - monitorowanie funkcjonowania ucznia w szkole, - monitorowanie frekwencji ucznia na zajęciach. 3. Współpraca z rodzicami i instytucjami oraz organizacjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień - - współdziałanie rodziców ze szkołą w propagowaniu zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, - wyposażenie rodziców w wiedzę na temat przyczyn niepowodzeń szkolnych, - dostarczenie rodzicom informacji, przyczynach i skutkach uzależnień oraz instytucjach udzielających pomocy - rozmowy z rodzicami w ramach zebrań klasowych, włączenie rodziców w życie szkoły (biwaki, wycieczki, imprezy szkolne, festyn rodzinny, itp.), - zapoznawanie rodziców z działaniami szkoły wynikającymi z programu profilaktyki, - system kontroli postępów i absencji LIBRUS. VI. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole: - zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, domu i w drodze do szkoły), - wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne, - uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów, - kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami, - pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresją u dzieci, - kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów, - podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. - promowanie zaangażowania w działania na rzecz szkoły, - konsultacje dla rodziców i nauczycieli prowadzone przez psychologa i pedagoga, - organizowanie tematycznych spotkań dla zainteresowanych rodziców ze specjalistami z instytucji pomocowych, - zajęcia pozalekcyjne nastawione na promowanie współpracy. wg potrzeb/cały rok VII. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W wyniku realizacji programu profilaktycznego: 1. Uczniowie: - uzyskują pomoc psychologiczno-pedagogiczną, - uświadamiają sobie możliwości zagrożeń i potrafią się im przeciwstawić, - identyfikują się ze środowiskiem szkolnym i dostrzegają korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia, 6
- dostrzegają potrzeby innych ludzi ze szczególnym uwzględnieniem osób niepełnosprawnych, - osiągają dojrzałość psychospołeczną; 2. Nauczyciele: - posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki, - nawiązują lepsze kontakty z wychowankami; 3. Rodzice: - chętnie biorą udział w życiu szkoły priorytet szkoły 4. W szkole: - zmniejsza się absencja uczniów na zajęciach lekcyjnych priorytet szkoły VIII. EWALUACJA PROGRAMU Celem ewaluacji jest podniesienie jakości pracy szkoły. Ewaluacja programu profilaktyki będzie przeprowadzona na zakończenie roku szkolnego. Do ewaluacji zostaną wykorzystane informacje przygotowane przez nauczycieli, uczniów, rodziców dotyczące realizacji zadań zawartych w programie, dokumentacja szkolna oraz ankiety przeprowadzone wśród uczniów oceniające atrakcyjność i przydatność wybranych zajęć profilaktycznych. Opracowała komisja w składzie: Bockenheim Ilona Drozdowska Mariola 7