SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół w Strzepczu. rok szkolny 2015/16



Podobne dokumenty
Profilaktyka uzależnień

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. ZSO II Liceum Ogólnokształcące im. J. K. Korzeniowskiego w Rumi

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na rok szkolny 2013/2014 SZKOŁA PODSTAWOWA W ŚWIĄTKACH

K.K. 2016/17 GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W ZRĘBICACH. w roku szkolnym 2014/2015

SZKOŁA PODSTAWOWA W DUCHNICACH SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. W roku szkolnym 2016/2017

Plan działań profilaktycznych Gimnazjum im. Biskupa Michała Kozala w Białośliwiu (rok szkolny 2015/2016)

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 31 im. Lotników Polskich w Lublinie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. WŁADYSŁAWA CIASIA W ZESPOLE SZKÓŁ W REGNOWIE NA ROK SZKOLNY 2012/2013

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU PLACÓWEK OŚWIATOWYCH W ZAJĄCZKOWIE

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 5. im. Króla Jana III Sobieskiego w Zabrzu

Plan działań profilaktycznych w ZSO nr 15 z Oddziałami Integracyjnymi w Kielcach w roku szkolnym 2015/2016

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. WANDY CHOTOMSKIEJ W JÓZEFOWIE

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA W BARLEWICZKACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015

Program Profilaktyczny Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny program profilaktyczny rok szkolny 2012/2013

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ ZESPOŁU SZKÓŁ W ZEGRZU w roku szkolnym 2014/2015

Realizacja zagadnień z profilaktyki na poszczególnych przedmiotach w roku szkolnym 2015/2016

ŻYJ AKTYWNIE I ZDROWO

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZADANIA DO REALIZACJI

GIMNAZJUM NR 25 im. Czesława Niemena. Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2016/2017

PROGRAM PROFILAKTYCZNY

im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć

PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach

ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH im. Jana Kilińskiego w Mogielnicy

PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU

Publiczna Szkoła Podstawowa w Pilźnie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Działania Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Czas realizacji Uwagi

Harmonogram Szkolnego Programu Profilaktyki na rok 2012/2013

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KS. J. TWARDOWSKIEGO W TRÓJCZYCACH

PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM NR 2 IM. JANA PAWŁA II W PANIÓWKACH

Harmonogram działań profilaktycznych w roku szkolnym 2013/2014.

PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR Opracowała: Maria Sobocińska

Plan działań profilaktycznych

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 im. Marii Konopnickiej w Złotoryi PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny program profilaktyki na lata

Szkolny Program Profilaktyki w Zespole Szkół Zawodowych w Kurzętniku rok szkolny 2015/2016

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR Opracowała: Maria Sobocińska

PROGRAM PROFILAKTYCZNY XLVI Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Czarnieckiego

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W SŁONEM

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM ZESPOŁU SZKÓŁ W ZEGRZU w roku szkolnym 2014/2015

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ im. WALERIANA ŁUKASIŃSKIEGO w SKĘPEM. Rok szkolny 2014/ 2015

ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH im. Jana Kilińskiego w Mogielnicy

PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ZESPOLE SZKÓŁ W BIELICACH ROK SZKOLNY 2016/ 2017

Program Profilaktyki Zespołu Szkół Publicznych Nr 6 w Żyrardowie

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W JEŁOWEJ

SZKOLNY PLAN PROFILAKTYKI realizowany od września 2013r. do sierpnia 2014r. Zespół Szkół Publicznych w Cząstkowie Mazowieckim

Program profilaktyki uczniów Publicznego Gimnazjum w Bystrzycy Starej klas I-III

PROGRAM PROFILAKTYKI

ZDROWA l BEZPIECZNA SZKOŁA

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 31 im. Lotników Polskich w Lublinie

PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W PSTRĄGOWEJ NA ROK SZKOLNY 2013/2014

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W TULCACH

Szkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie

PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej Nr 3 w Wieliczce na lata

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYCZNY XLVI Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Czarnieckiego na rok szkolny 2011/2012

Szkolny Program Profilaktyki. Publicznego Gimnazjum w Zespole Szkół w Stojadłach

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W KLUCZBORKU 2014/2015 Liceum i gimnazjum

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ PLASTYCZNYCH W KOLE

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH nr 1 w WADOWICACH na rok szkolny 2016/2017

Szkolny program profilaktyki

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W SUCHOŻEBRACH ROK SZKOLNY 2015/2016

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum im. Jana Pawła II w Pisarzowicach

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W DZIERĄŻNI

PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH

PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 2 IM. JANA PAWŁA II PUŁTUSKU W ROKU SZKOLNYM 2015/ PRIORYTETY

PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Zawodowych w Lublińcu

PROGRAM PROFILAKTYKI

Osoby. Sposób realizacji. programu. Dział. I. Bezpieczeństwo dziecka w szkole i poza szkołą.

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013:

Program profilaktyki w zakresie wychowania dzieci i młodzieży w Szkole Podstawowej im. ks. Krakowskiego w Handzlówce w roku szkolnym 2014/2015

Program profilaktyki

Szkolny program profilaktyki

SZKOLNY PROGRAM BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny Program Profilaktyki rok szkolny 2016/2017

ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI PO PRZEPROWADZENIU EWALUACJI NA ROK SZKOLNY 2015/2016

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W CHODLU NA ROK SZKOLNY 2016/2017

(do realizacji w roku szkolnym 2017/2018)

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 24 W ŁODZI NA ROK SZKOLNY 2016/2017

Program profilaktyczny. Szkoły Podstawowej nr 2 im. Ewy Krauze w Piasecznie. w roku szkolnym 2010/2011

Plan realizacji programu profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Sobolewie im H. Sienkiewicza

Transkrypt:

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół w Strzepczu rok szkolny 2015/16

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkolny program profilaktyki ma na uwadze chronienie dzieci i młodzieży przed zakłóceniami rozwoju i interweniowanie w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie dzieci młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. Okres dorastania to czas szczególnie podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji. Do najczęściej pojawiających się zachowań ryzykownych zalicza się: palenie tytoniu, używanie alkoholu, używanie dopalaczy czy innych środków psychoaktywnych, zachowania agresywne i przestępcze, zaburzenia odżywiania, niska kultura osobista i kultura słowa dzieci i młodzieży, niska motywacja i zainteresowanie nauką, wagary, problemy z komunikacją interpersonalną. Naczelnym zadaniem naszej szkoły dotyczącymi profilaktyki będzie utrzymanie dobrego stanu bezpieczeństwa w szkole oraz dbałość o zdrowie uczniów poprzez: 1. Wzmacnianie czynników ochronnych (promocja zdrowego trybu życia oraz postaw i zachowań prospołecznych); 2. Ograniczenie czynników ryzyka (zapobieganie i zmniejszanie aktualnych oraz przyszłych szkód związanych z podejmowaniem przez uczniów zachowań ryzykownych, w szczególności przemocy, cyberprzemocy, agresji, używek wszelkiego rodzaju oraz zasadami zdrowego stylu życia); 3. Wypracowanie zasad efektywnej i konsekwentnej współpracy pomiędzy uczniami, nauczycielami, rodzicami i pozostałymi pracownikami szkoły ( w tym: kształtowanie otwartości i wzmacnianie pozytywnego klimatu szkoły); 4. Upowszechnienie wiedzy na temat bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni. Program Profilaktyki jest spójny z Programem Wychowawczym i Statutem Szkoły. Zakłada współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły: Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczna w Wejherowie,

Ośrodkiem Zdrowia w Strzepczu, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wejherowie, Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lini, Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Wejherowie, Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej w Lini, Ochotniczą Strażą Pożarną w Strzepczu. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Celem działań profilaktycznych w ZS w Strzepczu jest kształcenie u uczniów umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuacjami, przygotowanie młodego człowieka do dokonywania takich wyborów, aby nie szkodziły ani jemu samemu ani innym. Jest to pomoc w pracy nad właściwym rozwojem osobowości ucznia, samorozwojem i kształtowaniem ich systemu wartości. Cele główne: * Dostarczenie uczniom i nauczycielom wiedzy i umiejętności do skutecznego przeciwdziałania i radzenia sobie z zagrożeniami dla zdrowia i jakości życia, * Osłabienie czynników ryzyka, * Zacieśnienie współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia, jak również instytucjami wspomagającymi rodzinę i promującymi zdrowy styl życia, * Sprawne reagowanie na terenie szkoły w sytuacji pojawienia się zagrożenia. Cele szczegółowe: * Szerzenie wśród uczniów wiedzy na temat zagrożeń wynikających ze stosowania używek (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, inne środki psychoaktywne), stosowania agresji i przemocy; * Troska o realizację obowiązku szkolnego przeciwdziałanie wagarom oraz dbanie o dyscyplinę; * Budowanie wśród uczniów motywacji do nauki; * Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie przemocy i agresji; * Propagowanie zdrowego stylu życia;

* Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia współczesnego świata (m.in. używki, Internet, gry komputerowe itp.); * Kształtowanie odpowiedzialności za własne życie i zdrowie; * Współdziałanie z rodzicami w zakresie profilaktyki wczesna interwencja, udzielanie pomocy. SPOSOBY REALIZACJI ZADAŃ ZAWARTYCH W PROGRAMIE Realizacja tematyki na godzinach wychowawczych. Współpraca z profesjonalnymi placówkami zajmującymi się profilaktyką - spotkania uczniów i rodziców z przedstawicielami instytucji zajmującymi się działaniami profilaktycznymi. Kontakty z rodzicami zwrócenie uwagi na sygnały ostrzegawcze pojawiające się w przypadkach częstej absencji, braku zainteresowania nauka, zachowań ryzykownych. Współdziałanie całej społeczności szkolnej uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników administracji i obsługi w zakresie przestrzegania obowiązujących norm zachowania. Propagowanie tematyki prozdrowotnej: wykłady, gazetki, plakaty, ulotki. Realizacja programów o charakterze profilaktycznym : np. o bezpiecznym korzystaniu z multimediów. Decyzję o kolejności i terminach realizacji poszczególnych tematów podejmuje wychowawca wraz z zespołem nauczycieli uczących w danej klasie. WYBRANE OBSZARY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Podejmowane działania profilaktyczne obejmują głównie następujące obszary: I. Bezpieczeństwo ucznia w szkole i poza nią. II. Promocja zdrowego stylu życia. III. Niebezpieczeństwo uzależnień. IV. Kultura osobista. Harmonogram podejmowanych działań jest opracowany na pierwsze trzy miesiące roku szkolnego 2015/2016

HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTCZNYCH OBSZAR I BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE I POZA NIĄ Lp Zadanie Sposób realizacji Realizatorzy Zamierzone efekty. 1. Edukacja w zakresie bezpieczeństwa - Zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych i lekcjach przedmiotowych z: Nauczyciele, wychowawcy Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów. Zasadami bhp na lekcjach, regulaminami pracowni, Ze znakami powszechnej informacji, Z sygnałami alarmowymi, Zasadami ochrony przeciwpożarowej, Regulaminami wycieczek, Zasadami bezpiecznego poruszania 2 Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatni i wycieczkach. się po drodze do i ze szkoły, itp. Zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły (klas, pracowni, sali gimnastycznej, boiska szkolnego, szatni, świetlicy, biblioteki). Wychowawcy klas Uczeń rozpoznaje sytuacje niebezpieczne, potrafi w miarę swoich możliwości im zapobiegać. 3 Stała kontrola poziomu Przeprowadzenie ankiet dotyczących Pedagog, Zwiększenie

zagrożeń w środowisku szkolnym. poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów oraz rodziców. Nauczyciele wychowania Wzmożona kontrola uczniów przebywających w szatni przed i po lekcjach wychowania fizycznego. fizycznego, Nauczyciele Dyżury nauczycieli na przerwach miedzy lekcjami. 4 Monitoring szkoły Monitorowanie korytarzy Pracownicy szkoły bezpieczeństwa uczniów. Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów. OBSZAR II PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Lp Zadanie Sposób realizacji Realizatorzy Zamierzone efekty. 1. Wdrażanie zasad prawidłowego odżywiania Akcja Szkolny Dzień Zdrowia. Pedagog, Wychowawcy, się. Pogadanki na lekcjach. nauczyciel biologii, przyrody. 2. Podejmowanie działań dla Rozmowy, pogadanki Wychowawca, ochrony i poszanowania na godz. Pedagog zdrowia własnego i innych wychowawczych. negatywnego stosunku do alkoholu, tytoniu, narkotyków, dopalaczy itp. 3 Poznanie źródeł stresu, Kształtowanie Pedagog, Wprowadzenie ucznia w zasady prawidłowego odżywiania dla właściwego rozwoju organizmu. Uczeń zna negatywne skutki stosowania używek, umie zachować się asertywnie w stosunku do osób proponujących używkę, umie zadbać o swoje zdrowie.

ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, niską samooceną. 4 Wychowanie do czynnego spędzania czasu wolnego i aktywności ruchowej. umiejętności wyboru właściwych form walki ze stresem. Prowadzenie godzin wychowawczych na temat walki ze stresem. Zapoznanie uczniów z różnymi formami wypoczynku. Angażowanie w organizację rozgrywek sportowych. wychowawca Wychowawcy klas III gimn. i kl. VI Wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego Upowszechnienie aktywności ruchowej, Uczniowie chętnie biorą udział w zajęciach sportowych. OBSZAR III NIEBEZPIECZEŃSTWO UZALEŻNIEŃ Lp Zadanie Sposób realizacji Realizatorzy Zamierzone efekty. 1. Dostarczenie informacji o mechanizmach i Dyskusje na godzinach wychowawczych, Wychowawcy, Pedagog Uczeń zna realne konsekwencje wczesnego następstwach wczesnego Filmy, gazetki, ulotki, Nauczyciele stosowania używek, picia alkoholu, zażywania Spotkania z policjantem z Rodzice Zdaje sobie sprawę z tego, narkotyków i dopalaczy, wydziału prewencji, zę uzależnienia powodują palenia papierosów Kształtowanie właściwych szkody emocjonalne, obyczajów poprzez dostarczenie Pedagog zdrowotne, edukacyjne, asertywnych wzorców i prawne. ukazanie atrakcyjnego aspektu Uczeń umie funkcjonować zdrowego stylu życia. bez używek.

2 Ochrona uczniów przed uzależnieniem od multimediów komputera, telefonu, Internetu, telewizji itp. Przeprowadzenie ankiet diagnozujących na ile młodzież naszej szkoły spotkała się z różnego rodzaju uzależnieniami Pogadanki, prelekcje z zaproszonymi gośćmi. Przeprowadzenie zajęć na temat nowych form uzależnień z wykorzystaniem krótkich filmów Organizacja Szkolnego Tygodnia Profilaktyki pod tytułem bezpieczeństwa w sieci i uzależnień. Psycholog, policjant, Pedagog, katecheci, nauczyciele informatyki, wszyscy nauczyciele Uczeń jest świadomy niebezpieczeństw płynących z nadmiernego korzystania z multimediów. Uczeń wie, co to jest cyberprzemocy, umie ją rozpoznać i wie gdzie może szukać pomocy. Uczeń potrafi dozować i gospodarować swoim czasem. OBSZAR IV KULTURA OSOBISTA Lp Zadanie Sposób realizacji Realizatorzy Zamierzone efekty. 1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny, sposobu ubierania sie do świadomego odbioru kultury) Wychowawcy, Prowadzenie godziny wychowawczej na temat kultury języka, stroju, zachowania; zapoznanie młodzieży z zasadami obowiązującymi w Statucie Szkoły. Uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; Wciela w życie zasady higieny osobistej, savoirvivre, Statutu Szkoły,

2 Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, empatii, zachowań asertywnych 3 Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie. 4 Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. Prowadzenie godzin wychowawczych na temat zasad komunikowania się werbalnego i pozawerbalnego asertywności Prowadzenie godziny wychowawczej na temat samopoznania, zainteresowań, zdolności uczniów. Rozmowy z uczniami na temat agresji słownej, jej przyczyn, skutków i sposobów reagowania na nią Wychowawcy Pedagog, psycholog Wychowawcy Pedagog, psycholog Wychowawcy Pedagog, psycholog Na egzaminie gimnazjalnym i na uroczystościach szkolnych młodzież prezentuje odpowiedni ubiór Uczeń umie dotrzeć do rozmówcy, W akceptowany sposób wyraża swoje emocje. Uczeń ma właściwy obraz własnej osoby. Uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć, że agresję można rozładować we właściwy sposób.