Sprawozdanie z realizacji zadań ujętych w Powiatowym Programie Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży za lata 2005 2006 Powiatowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży został przyjęty do realizacji Uchwałą Nr XXV/207/2005 Rady powiatu w Kołobrzegu z dnia 29 czerwca 2005 r. Realizacja programu została rozłożona na 10 lat. ze względu na różnorodność i złożoność problemu, który zawarty jest w programie a także konieczność zagwarantowania skutecznych działań, Powiatowy Program jest dokumentem otwartym, jest więc możliwość bieżącego uzupełniania i nanoszenia nowych zadań do realizacji celem jak najpełniejszego eliminowania i łagodzenia drastycznych przejawów niedostosowania w szczególności zagrażających zdrowiu i życiu dzieci i młodzieży oraz pozostawiających trwałe, niekorzystne dla ich przyszłości skutki. Program jest kierowany do wszystkich grup społecznych, do dzieci, młodzieży, wszystkich osób pracujących i wychowujących nieletnich, do osób sprawujących opiekę nad dziećmi i młodzieżą, a więc do rodziców, nauczycieli, wychowawców, pracowników samorządowych, socjalnych, wolontariuszy, organizacji pozarządowych. Do tej pory zrealizowano dwie edycje programu rok 2005 Z uwagi na fakt, że nasz powiatowy program uwzględnia budowanie spójnego lokalnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną mogliśmy ubiegać się o dotację na jego realizację I tak na realizację programu o tematyce Zahamowanie dynamiki wzrostu niedostosowania społecznego z zakresu Opieka nad dzieckiem i rodziną otrzymaliśmy z Ministerstwa Polityki Społecznej w dniu 30 września 2005 r. dotację w kwocie 35 tys. zł. Po rozmowach telefonicznych z dyrektorami szkół oraz analizie potrzeb zdecydowaliśmy się na realizację zadań z zakresu organizacji bezpośredniego szkolnego poradnictwa życiowego dla dzieci i młodzieży. W tym celu zakupiliśmy stosowne programy, które były realizowane w poszczególnych gminach. Programy kierowane były do młodzieży, rodziców, nauczycieli wychowawców, pedagogów szkolnych. 1. Program Profilaktyczny dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem od środków zmieniających świadomość pt: Alkohol i Narkotyki Kradną Wolność Były to zajęcia warsztatowe dla młodzieży mieszkającej w internacie Zespołu Szkół Morskich w Kołobrzegu (trzy grupy warsztatowe każda w ilości 10 godzin, tj razem 30 godzin); oraz zajęcia w formie pogadanki, dyskusji, włączone w plan lekcji dla uczniów klas
II i jednej III przeważnie na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasowego - w ilości 10 godzin. 2. Program dla uczniów klasy III gimnazjum i ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej pt: Stop bezrobociu! Już dziś planuję swój zawód tym programem objęto: uczniów Gimnazjum Nr 3 w Kołobrzegu w ilości 24 godzin, uczniów Gimnazjum w Gościnie w ilości 10 godzin, uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Zespół Szkół Gospodarki Żywnościowej w Gościnie w ilości 16 godzin. Zajęcia prowadzone były w grupach 23-24 osobowych. 3. Warsztaty umiejętności komunikacyjnych dla rodziców umiem chronić swoje dziecko, program kierowany do rodziców i nauczycieli pt. Warsztat doskonalenia umiejętności rodzicielskich : w mieście Kołobrzeg w ilości 25 godzin, w gminie Siemyśl w ilości 13 godzin, 4. Zajęcia psychoedukacyjnych warsztatowe pt: Jak skutecznie wspierać swoje dziecko w trudnym wieku dorastania w gminie Kołobrzeg w ilości 14 godzin, w gminie Dygowo w ilości 14 godzin. 5. Warsztaty pt: Sposoby radzenia sobie z trudnymi zachowaniami u dzieci i młodzieży w gminie Gościno w ilości 13 godzin. 6. Prowadzenie indywidualnych konsultacji pedagogów i psychologów w gminnych punktach informacyjnych dla zainteresowanych osób ( uczniów, nauczycieli, rodziców, pedagogów, pracowników socjalnych): w gminie Dygowo 4 godziny, w gminie Siemyśl 4 godziny, w gminie Gościno 4 godziny. 7. Krótkoterminowe programy profilaktyczne nastawione na zapobieganie konkretnym zagrożeniom. Zajęcia edukacyjno warsztatowe dla wychowawców, nauczycieli, pedagogów szkolnych pt: Program przeciwdziałania przemocy stop : w mieście Kołobrzeg Zespół Szkół im. H. Sienkiewicza w ilości 16,5 godzin; w gminie Gościno Gimnazjum w Gościnie w ilości 16,5 godzin; w gminie Dygowo Zespół Szkół w Dygowie;- w ilości 16 godzin, w gminie Siemyśl Zespół Szkół w Siemyślu w ilości 16 godzin; w gminie Kołobrzeg Szkoła Podstawowa w Drzonowie i Gimnazjum w Drzonowie w ilości 16 godzin.
ogółem zrealizowano 252 godziny zajęć edukacyjnych; ogólna liczba uczestników wynosi 630 osób, z tego: 1) młodzież w liczbie ogólnej 425 osób, 2) rodzice ogółem w liczbie - 144 osoby, 3) nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy - w liczbie 61 osób: Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 36.464 zł. [trzydzieści sześć tysięcy czterysta sześćdziesiąt cztery złote ] w tym: - wielkość dotacji (w zł) 35.000 [ trzydzieści pięć tysięcy złotych ] wielkość środków własnych (w zł) 1.464 Rezultat realizacji zadania to eliminowanie i łagodzenie drastycznych przejawów niedostosowania społecznego w szczególności zagrażających zdrowiu i życiu dzieci i młodzieży oraz pozostawiających trwałe, niekorzystne dla ich przyszłości skutki: rok 2006 Po dokonaniu oceny realizacji poszczególnych zadań, uwzględniając wszystkie opinie otrzymane od uczestników zajęć, a także sprawozdania merytoryczne osób prowadzących poszczególne programy, postanowiłam opracować i wysłać kolejną ofertę na otwarty konkurs na finansowe wsparcie programów z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną, pt: Rozwój profilaktyki niedostosowania społecznego i przeciwdziałania przestępczości wśród dzieci i młodzieży poprzez tworzenie i umacnianie środowiskowych form pomocy dzieciom i rodzinie. W dniu 25 września 2006 r. po podpisaniu porozumienia otrzymaliśmy z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotację w wysokości 25 tysięcy zł. na realizację zadań ujętych w ofercie: W związku z nasilającymi się przypadkami agresji dorosłych wobec dzieci, a także agresji dzieci i młodzieży wobec rówieśników i młodszych, słabszych, postanowiliśmy zrealizować ciąg zadań dotyczących przemocy wszelkiego typu. Wybrano następujące programy. 1. Krótkoterminowe programy profilaktyczne przeznaczone dla dzieci i młodzieży, nastawione na zapobieganie konkretnym zagrożeniom. 2. Warsztaty umiejętności komunikacyjnych dla rodziców. Pomoc w zakresie poradnictwa i informacji. Zadania realizowane były przez psychologów, pedagogów, socjologa, terapeutów posiadających zarówno odpowiednie przygotowanie merytoryczne, doświadczenie zawodowe w zakresie zadaniowym oraz autorytet wśród odbiorców tego typu zajęć. (1)Krótkoterminowy program profilaktyczny dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzin zagrożonych niedostosowaniem społecznym - Zabawy na dobry klimat w grupie
Uczestnikami zajęć były dzieci cztero i pięcioletnie, które nie są objęte wychowaniem przedszkolnym. Dzieci pochodzące z rodzin zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Wiadomo, że wykształcenie odpowiednich umiejętności i postaw u małych dzieci jest istotnym czynnikiem w zapobieganiu przemocy oraz niwelowaniu zachowań niepożądanych. Podstawowym założeniem programu był trening kompetencji emocjonalnych umożliwiających dzieciom konstruktywne radzenie sobie z różnorodnymi emocjami. Kształtowano umiejętność wyznaczania granic, kreatywnego szukania rozwiązań, pozwalania na porażki i uczenia się na błędach, zauważania mocnych stron u siebie i u innych, odczuwania odwagi, poszerzanie bazy zaufania do samego siebie oraz budowanie szacunku wobec siebie i innych. (2)Program zajęć korekcyjnych dla młodzieży eksperymentującej ze środkami psychoaktywnymi. Odbyło się 12 dwugodzinnych spotkań z młodzieżą w Gimnazjum w Gościnie oraz Gimnazjum Nr 1 w Kołobrzegu. W trakcie zajęć zrealizowano następujące obszary tematyczne: dlaczego ludzie sięgają po środki psychoaktywne, kto uzależnia się od tych środków, alkohol -specyfika uzależnienia, narkotyki i leki specyfika uzależnienia, umiejętność dbania o siebie, jak być sobą nie krzywdząc innych, wzmacnianie poczucia własnej wartości. (3)Zajęcia edukacyjno warsztatowe dla dzieci szkół podstawowych Mówię nie kiedy chcę Uczestnikami zajęć byli uczniowie klasy VI Szkoły Podstawowej Nr 6 i klasy V Szkoły Podstawowej nr 9 w Kołobrzegu. Łącznie zajęciami objęto 42 uczniów. W Szkole Podstawowej Nr 6 odbyły się spotkania z rodzicami uczniów biorących udział w zajęciach. Spotkanie dotyczyło sposobów porozumiewania się z dzieckiem, modelowania właściwych postaw i zachowań. W efekcie udziału w zajęciach dzieci: poznały procesy zachodzące w grupie, uświadomiły sobie wpływ grupy na ich własne funkcjonowanie, poznały możliwe pozytywne i zagrażające wpływy grupy na jednostkę, uświadomiły sobie skutki działania środków uzależniających, poznały etapy podejmowania decyzji, ćwiczyły umiejętność odmawiania. Zajęcia odegrały też funkcję integracyjną dla zespołów klasowych. (4) Podróżnik czyli poznaję ciebie i siebie - trening umiejętności komunikacyjnych dla dzieci klas IV VI szkół podstawowych. Program miał na celu zapobieganie uległości i bezsilności dzieci wobec agresji oraz
przemocy fizycznej i seksualnej. Poznanie i odkrywanie własnych mocnych stron, rozpoznawanie ważnych elementów w komunikowaniu się, dbałość o własne bezpieczeństwo. W szczególny sposób uwrażliwiono je na te sytuacje, które są pozornie bezpieczne. Przekazano informację o różnych możliwościach znalezienia pomocy. W zajęciach uczestniczyło 79 uczniów klasy IV Szkoły Podstawowej Nr 3 w Kołobrzegu oraz 15 rodziców. (5) Wesoła godzinka - krótkoterminowy program profilaktyczny dla dzieci w młodszym wieku szkolnym z rodzin zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Głównym założeniem programu był trening umiejętności konstruktywnego wyrażania emocji, prezentowania swoich potrzeb i oczekiwań poprzez ćwiczenie skutecznej komunikacji z rówieśnikami i dorosłymi. Ćwiczono również umiejętność stawiania przed sobą realnych wymagań i celów oraz wyrobienie tolerancji wobec własnych niepowadzeń i napotkanych trudności. Uczestnikami zajęć byli uczniowie klas I-III Szkoły Podstawowej Nr 3 w Kołobrzegu. Wszystkie dzieci biorące udział w zajęciach pochodzą z rodzin niewydolnych wychowawczo. Uzasadnione jest więc wyposażenie je w takie umiejętności, które pozwolą im kształtować pozytywne postawy wobec świata, tworzyć właściwe relacje z innymi oraz budować poczucie własnej wartości. (6) Warsztat doskonalenia umiejętności rodzicielskich - Sposoby radzenia sobie z trudnymi zachowaniami u dzieci i młodzieży Głównym celem programu było rozwijanie umiejętności budowania prawidłowych relacji rodzica z dzieckiem, jako jeden z podstawowych czynników zapobiegających niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieży. W zajęciach wzięło udział 19 rodziców dzieci w wieku szkolnym, zamieszkujących w środowisku wiejskim, obszarze po dawnych PGR ach, o podwyższonym wskaźniku bezrobocia. Grupa zróżnicowana pod względem wykształcenia i statusu ekonomicznego. Gmina Dygowo miejscowość Czernin. W przeprowadzonej ankiecie 100% uczestników oceniło je jako pomocne, potrzebne, prowadzone w sprzyjającej i bezpiecznej atmosferze. Zadeklarowali również chęć uczestnictwa w innych, podobnych zajęciach. (7)Program : Stop przemocy wobec dzieci W programie wykorzystano metody: mini wykład, burza mózgów,grama, rozmowy, warsztat prace plastyczne, historyjki. Programem zostały objęte 3 klasy Szkoły Podstawowej Nr 5 z oddziałami integracyjnymi w Kołobrzegu ( jedna kl. II i dwie klasy III). W spotkaniu uczestniczyło łącznie 26 rodziców. Rodzice dowiedzieli się co i w jaki sposób zostało przekazane ich dzieciom podczas realizacji zajęć. Zostało im
uświadomione w jaki sposób rozmawiać z dziećmi o sprawach seksualności oraz reagować na niepokojące informacje ze strony dzieci. Uczestnikami zajęć były oprócz dzieci w normie intelektualnej dzieci z upośledzeniem umysłowym, z zespołem Downa, porażeniem mózgowym oraz zaburzeniami zachowania i emocji, dzieci zagrożone patologią społeczną. Dzieci biorące udział w programie zostały wyposażone w wiedzę i umiejętności, które pomogą im w zapobieganiu niepożądanych wobec nich zachowań ze strony dorosłych oraz w radzeniu sobie w sytuacjach zagrożenia agresją, bądź nadużyciem seksualnym. (8)Program przeciwdziałania przemocy fizycznej i seksualnej ze strony dorosłych wobec dzieci - dzieciństwo bez przemocy. Program skierowany do dzieci spełnił funkcję profilaktyczną umożliwił dzieciom rozpoznawanie sytuacji kiedy one same lub ktoś z otoczenia jest obiektem przemocy. Dziecko widząc, kiedy inna osoba dopuszcza się przemocy ma poczucie prawa do zachowań obronnych. W zajęciach warsztatowych dzieci poznały w jaki sposób i do kogo mogą zwracać się o pomoc. Uświadomiony został dzieciom fakt, że sprawcami przemocy mogą być nie tylko osoby obce, lecz również godne zaufania znajomi rodziny lub nawet krewni. Dzieci uczyły się rozróżniać rodzaje dotyku dobrego i złego oraz potajemnego. Przełamywać tabu milczenia na temat. Odbiorcami programu byli uczniowie klas II i III następujących szkół oraz wychowankowie placówek: Szkoły Podstawowej Nr 4 w Kołobrzegu, Szkoły Podstawowej Nr 8 w Kołobrzegu, Szkoły Podstawowej w Ustroniu Morskim, Środowiskowego Ogniska Resocjalizacyjnego TPD w Kołobrzegu, Środowiskowego Ogniska Wychowawczego w Drzonowie, a także opiekunowie / wychowawcy i rodzice dzieci biorących udział w programie. Rodzice dowiedzieli się co i w jaki sposób zostało przekazane ich dzieciom podczas realizacji zajęć. Zostało im uświadomione w jaki sposób rozmawiać z dziećmi o sprawach seksualności oraz reagować na niepokojące informacje ze strony dzieci. Udzielano także odpowiedzi na pytania zadawane przez uczestników. Łącznie w programie uczestniczyły 194 osoby (127 dzieci oraz 67 osób dorosłych). (9)Program Profilaktyczny dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem od środków zmieniających świadomość pt: Alkohol i Narkotyki Kradną Wolność Programem została objęta młodzież z mieszkająca w internacie Zespołu Szkół Morskich w Kołobrzegu Program zrealizowano w trzech grupach warsztatowych, byli to uczniowie klas I, II i III. Programem objęto 32 osoby ( 6 kobiet i 26 mężczyzn). Głównym celem programu to wprowadzenie młodzieży w tematykę uzależnień od środków zmieniających świadomość, pokazania destrukcji wynikłej z zażywania w/w
środków, zwłaszcza narkotyków i alkoholu. Kolejną grupą objętą w/w programem była młodzież Zespołu Szkół Mechanicznych w Kołobrzegu. Zajęcia zrealizowano w 16 klasach, łączna ilość uczniów objęta programem to 369 osób z:7 Zasadniczej Szkoły Zawodowej, Technikum Mechanicznego, Technikum Uzupełniającego, Gimnazjum Specjalnego, Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej. Postawy człowieka, jego stosunek do siebie i otaczającej go rzeczywistości kształtują się od najmłodszych lat. Również postawy wobec alkoholu i narkotyków, oraz osób pijących i zażywających środki zmieniające świadomość są wynikiem wychowania i wpływów środowiska. Postawy te wywierają istotny wpływ na system kontroli wewnętrznej, determinują zachowania. Podstawowym celem programu było wprowadzenie młodzieży w tematykę uzależnień od środków zmieniających świadomość, zwłaszcza alkoholu i narkotyków, ich zgubnego wpływu na życie człowieka. ogółem zrealizowano 171,5 godziny zajęć edukacyjnych; ogólna liczba uczestników wynosi 730 osób; 4) Młodzież w liczbie ogólnej 401 osób. 2) Dzieci uczniowie ogółem - 202 3) Rodzice ogółem w liczbie - 127 osób, Ponadto: za kwotę 1.919 zł. zakupione zostały książki dla szkół / placówek, jako pomoc w profilaktyce i rozwiązywaniu problemów wychowawczych, które są przekazywane do szkół publicznych wszystkich typów w mieście i powiecie kołobrzeskim. Całkowity koszt programu wynosi: 28.624 zł. wielkość dotacji (w zł) 25.000 [ dwadzieścia pięć tysięcy złotych ] wielkość środków własnych (w zł) 3.624 [ Dotychczasowe działania miały na celu: 1) Poprawę efektywności oddziaływań resocjalizujących poprzez wypracowanie trwałego modelu i postaw działań systemowych. Wykazanie rodzicom sensu ich udziału w profilaktyce, wyposażenie uczestników w wiedzę na temat prawidłowości przebiegu okresu dojrzewania, wykazanie konieczności umiejętnego i zwięzłego przekazywania istotnych informacji,
rozpoznanie systemu kar i nagród aktualnie stosowanego w domach uczestników, modyfikacja nieskutecznych metod wychowawczych, wypracowanie jednolitej postawy reagowania na zachowania agresywne począwszy od reagowania doraźnego, poprzez planowanie działań długofalowych wobec sprawców i ofiar przemocy oraz oddziaływań na społeczność klasową. włączenie w program wychowawczy szkoły działań profilaktycznych, podjęcie prób zbudowania jednolitego systemu przeciwdziałania agresji, przemocy w szkole. W jakim stopniu planowane cele zostały zrealizowane: W ocenie osób prowadzących oraz uczestników zajęć, cele planowane zostały zrealizowane w stopniu zadowalającym, co potwierdzają wyniki ewaluacji oraz opinie o zajęciach. a) Dzieci biorące udział w programach zostały wyposażone w wiedzę i umiejętności które pomogą im w zapobieganiu niepożądanych wobec nich zachowań ze strony dorosłych oraz w radzeniu sobie w sytuacji zagrożenia agresją bądź nadużyciem seksualnym. Uczestnicy programów zostali uświadomieni o możliwości uzyskania pomocy ze strony konkretnych osób dorosłych i instytucji. b) Programy profilaktyczne dla młodzieży propagowały zdrowy styl życia, a tym samym przeciwdziałały uzależnieniom oraz miały za zadanie zahamować wzrost uzależnień przeważnie od alkoholu wśród młodzieży. c) Zaobserwowano wśród uczestników zajęć duże zainteresowanie i zaangażowanie w zdobywaniu wiedzy na temat uzależnień. Takie postawy optymistycznie rokują na przyszłość i dają nadzieję na zahamowanie wzrostu uzależnień wśród młodych ludzi. d) wykorzystanie wniosków z płynących badań i analiz w celu dokonania identyfikacji w przyszłych działaniach. Od czasu przyjęcia powiatowego programu, na realizację zadań w nim zawartych wykorzystaliśmy kwotę 65. 088 zł., z tego z dotacji wpłynęła ogółem kwota 60.000 zł, natomiast Starostwo Powiatowe przekazało środki finansowe w kwocie 5.088 zł. Mam wielką nadzieję, że realizacja zadań będzie nadal przebiegała zgodnie z założeniami programu, a na ich wdrażanie będziemy mogli dalej pozyskiwać środki finansowe. opracowała: Teresa Morawska, Wydział EKiKF.