PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej w Zagórzycy Zespół Szkół im. Zjednoczonej Europy w Zagórzycy rok 2013/2014
PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, 19, 33. 3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku. 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z późniejszymi zmianami. 6. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych. 8. Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej o raz metodach i środkach świadomej prokreacji, zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. 9. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. 10. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 11. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 12. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV. WPROWADZENIE Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowania działań ryzykownych. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy ( cechy, sytuacje, warunki) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: - środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowania, - modelowanie takich zachowań w domu i w szkole, - grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, - słabe wyniki w nauce, - brak celów życiowych, - dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, - wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych.
PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ZAGÓRZYCY DLA KLAS I VI NA ROK SZKOLNY 2013/2014. Cele programu: Promocja zdrowego, higienicznego stylu życia. Kształtowanie umiejętności odmawiania. Ukazanie konsekwencji zdrowotnych uzależnień. Skierowanie uwagi na ciekawe formy spędzania czasu wolnego i rozwój zainteresowań. Wdrażanie do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa. Uwrażliwienie na wszelkie przejawy agresji słownej i fizycznej. Wskazanie dróg poszukiwania pomocy w sytuacjach problemowych. Przewidywane efekty planowanych działań profilaktycznych UCZNIOWIE: Zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy. Uczniowie posiądą wiedzę na temat uzależnień i ich negatywnych skutków. Będą potrafili dostrzegać swoje mocne strony. Chętnie i aktywnie będę uczestniczyć w promocji zdrowego stylu życia. Zmniejszy się wypadkowość wśród uczniów pomagających w rodzinnych gospodarstwach rolnych. RODZICE: Usystematyzują swoją wiedzę na temat uzależnień, mechanizmów agresji i przemocy. Zwiększy się świadomość zagrożeń występujących z angażowania dzieci do prac w rodzinnych gospodarstwach rolnych, higienicznego trybu życia i racjonalnego odżywiania. Korzystają ze wsparcia instytucji specjalistycznych. NAUCZYCIELE / WYCHOWAWCY: Podwyższą swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne. Wychowawca na każdy rok opracuje na podstawie SPP plan działań profilaktycznych dla swojej y, w którym uwzględni zadania, sposoby realizacji, formy i metody pracy. Metody realizacji programu: 1. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursy plastyczne, muzyczne, literackie, apele, teatrzyki, działalność kół zainteresowań, pomoc koleżeńska, szkolenie rodziców i nauczycieli, dni otwarte szkoły, zawody sportowe, wycieczki. 2. Metody eksponujące: a) impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych, przeżywanie głębokich emocji, b) ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np.: drama, odgrywanie ról, inscenizacje, wystawy prac. 3. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja. 4. Metoda projektów.
Treści Zadania wychowawcze Termin Odpowiedzialni 1. Wstępna diagnoza występujących problemów IX, V Wychowawca wśród dzieci 5 i 6 letnich (emocjonalne, y, wychowawcze, zdrowotne)- przeprowadzenie pielęgniarka ankiety diagnozującej problemy uczniów; szkolna 1. Objęcie szczególnym wsparciem dzieci 5 i 6 letnie z uwagi na obniżenie wieku szkolnego do lat 6 2. Zajęcia rozwijające ruch metodą Weroniki Sherborne. 3. Pogłębiona diagnoza, kierowanie na badania specjalistyczne uczniów, którzy w jakiejkolwiek sferze funkcjonowania przejawiają problemy; Wg potrzeb Wg potrzeb logopeda Wychowawca y, pielęgniarka szkolna, 4. Udostępnianie wykazu instytucji, gdzie można uzyskać pomoc, jeśli wsparcie szkoły jest niewystarczające; 5. Systematyczna edukacja uczniów w zakresie uczenia radzenia sobie z problemami, ze stresem, uczenie radzenia sobie w różnych sytuacjach; Wg potrzeb Wg potrzeb Wychowawca y, Wychowawca y 2. Profilaktyka w zakresie zdrowia i higieny. 1. Kontrola stanu zdrowia uczniów. IX pielęgniarka szkolna 2. Bezpieczeństwo i higiena pracy: poznanie podstawowych zasad bezpiecznej i higienicznej pracy w szkole przypomnienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego podczas zajęć przypomnienie zasad korzystania z pracowni komputerowej poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem zdobycie umiejętności organizowania bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwie międzylekcyjnej n-l informatyki 3. Poznanie skutków niewłaściwego odżywiania (nadwaga, otyłość, anoreksja) poprzez systematyczne pogadanki na godzinach wychowawczych, gazetki owe, plakaty. n-l przyrody 4. Zajęcia propagujące zasady racjonalnego odżywiania: wdrażanie do aktywności ruchowej. n-l przyrody
5. Propagowanie zdrowego stylu życia (plakaty, gazetki, przedstawienia profilaktyczne, pogadanki) pielęgniarka, SU 6. Propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. 7. Higiena pracy ucznia: zapoznawanie uczniów z pojęciem higieny ciała i umysłu podniesienie umiejętności określenia wpływu czynników środowiska naturalnego, sztucznego i społecznego na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka podniesienie świadomości na temat reakcji organizmu ludzkiego na działanie tych czynników n-l przyrody, fizycznego Joannici pielęgniarka szkolna 8. Prowadzenie rozmów na temat higieny okresu dojrzewania. pielęgniarka szkolna, n-l przyrody, 9. Posiłki regeneracyjne dla dzieci (obiady, akcja Szklanka mleka oraz Owoce w szkole )., 10. Stały kontakt z GOPS w zakresie finansowego wsparcia dla uczniów najbardziej potrzebujących., 11. Wytypowanie uczniów potrzebujących systematycznej terapii logopedycznej. Objęcie uczniów systematyczną terapią logopedyczną. IX, logopeda 2. Zapoznanie uczniów z rolą sportu i wypoczynku. 12. Uświadomienie uczniom wpływu ruchu na budowę i postawę ciała. pielęgniarka szkolna 13. Stosowanie ćwiczeń śródlekcyjnych w ach młodszych jako dobry sposób na pobudzenie myślenia. wszyscy n-le
14. Uświadamianie uczniom jak i kiedy korzystać z telewizji, Internetu i gier komputerowych. n-l informatyki 15. Propagowanie czynnego wypoczynku jako sposobu na dobre samopoczucie oraz właściwe zagospodarowanie czasu wolnego. fizycznego 16. Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez: rajd pieszy, dzień sportu szkolnego, organizacja wycieczek turystyczno krajoznawczych. n-l przyrody, 17. Upowszechnianie i wspieranie postaw sportowych poprzez zajęcia pozalekcyjne; 18. Walka z plagą zwolnień z w-fu (uświadamianie rodzicom wpływu aktywności fizycznej na rozwój ich dziecka) Cały rok Cały rok Wszyscy nauczyciele 3. Profilaktyka w zakresie uzależnień: - nikotyna, - alkohol, - narkotyki. 19. Ukazywanie zagrożeń cywilizacyjnych i ich zgubnego wpływu na osobowość człowieka za pomocą różnych form (plakaty, gazetki owe, wystawa prac plastycznych, przedstawienia profilaktyczne, projekcje filmów, pogadanka z pracownikami Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Słupsku, itp.). SU, 20. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Damnicy (przedstawienia profilaktyczne, konkursy). 21. Uczenie uczniów umiejętności odmawiania oraz kształtowanie postaw asertywnych. 22. Ukierunkowanie uczniów na ciekawe formy spędzania czasu wolnego (np.: Andrzejki, Turniej Piłki Siatkowej, SKS, tenis stołowy, Otrzęsiny, dzień sportu szkolnego, rajd pieszy, rowerowy). SU 23. Kto może pomóc rzetelna informacja o możliwościach udzielania pomocy w sytuacjach problemowych dla dziecka (pogadanki, gazetka szkolna)
24. Wyjazd uczniów do Szkoły Policji, Policyjnej Izby Dziecka oraz Komisariatu Policji w Słupsku. Pogadanka z pracownikami Wydziału Prewencji znającymi problem uzależnień. X 25. Uświadamianie uczniom szkodliwego wpływu palenia papierosów: - przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu - zmiana obiegowych przekonań o uspokajającym działaniu nikotyny - wyrabianie przekonania o słuszności stanowczej odmowy w przypadku presji grupy - uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem wszyscy n-le 26. Uświadamianie uczniom szkodliwego wpływu alkoholu na organizm młodego człowieka: - dlaczego ludzie piją - ukazanie przyczyn, w których ludzie sięgają po alkohol - zmiana obiegowych opinii na temat picia alkoholu - przekazanie informacji czym jest choroba alkoholowa i jak trudno ją leczyć 27. Uświadamianie uczniom konsekwencji wynikających z zabawy narkotykami oraz tzw. dopalaczami: - ukazanie niektórych przyczyn zażywania narkotyków - przestrzeganie przed wzięciem narkotyku na próbę - ukazanie mechanizmu uzależnienia - potrzeba pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom 4. Profilaktyka w zakresie przemocy i agresji. 28. Uwrażliwianie na wszelkie przejawy przemocy i agresji podczas zróżnicowanych i atrakcyjnych form zajęć wychowawczych.
29. Uczenie dostrzegania praw i potrzeb innych ludzi. 30. Gdzie szukać pomocy? wskazanie instytucji, autorytetów, źródeł pomocy. 31. Ustalenie norm obowiązujących w ach i sankcji za ich nieprzestrzeganie. 32. Pogadanka z pracownikami Posterunku Policji w Damnicy na temat praw nauczyciela jako funkcjonariusza państwowego. XII 33. Wyrabianie umiejętności panowania nad emocjami: - uświadomienie dzieciom jak obchodzą się ze złością, która jest podstawowym uczuciem dla każdego człowieka - ukazanie sposobów wyrażania złości społecznie akceptowanych - prezentacja budowy komunikatu ja - eliminowanie zachowania agresywnego i przemocy 5.Bezpieczeństwo w szkole i poza szkoła. 34. Przygotowanie uczniów do egzaminu teoretycznego i praktycznego na kartę rowerową. 35. Przygotowanie uczniów do udziału w konkursie Wiedza o bezpieczeństwie w ruchu drogowym. Organizacja etapu gminnego konkursu. IV-V IV-V n-l techniki n-l techniki 36. Pogadanki i zajęcia z cyklu: - Bezpieczna droga do i ze szkoły - Bezpieczne ferie / wakacje IX policja, wychowawca y
37. Zapoznanie uczniów z sygnałem alarmowym szkoły: - zapoznanie uczniów z planem ewakuacji szkoły na wypadek zagrożenia - uświadomienie konieczności zachowania porządku i dyscypliny podczas ewakuacji - zapoznanie i zapamiętanie ustalonego dla szkoły sygnału alarmowego - poznanie drogi ewakuacji w całym budynku - wyuczenie dyscypliny i sprawności opuszczania budynku 38. Zapoznanie uczniów z zasadami ochrony przeciwpożarowej organizacja szkolnego etapu Turnieju Wiedzy Pożarniczej: - poznanie przyczyn powstawania pożarów - zapoznanie uczniów z podstawowymi środkami gaśniczymi i możliwościami ich stosowania w danej sytuacji - zdobycie umiejętności posługiwania się podstawowym sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu szkoły 39. Zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznej i kulturalnej zabawy: - poznanie zasad bezpiecznej i kulturalnej zabawy podczas przerw międzylekcyjnych i w czasie wolnym - podniesienie świadomości uczniów dotyczącej skutków niebezpiecznych zabaw X XI, opiekun świetlicy
40. Zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznej wycieczki szkolnej: - zapoznanie z zasadami organizowania bezpiecznej wycieczki szkolnej zgodnie z ogólnymi przepisami dotyczącymi organizacji pozach form nauczania - zapoznanie z regulaminem zachowania się na wycieczce - uświadomienie uczniom konieczności bezwzględnego przestrzegania postanowień regulaminu wycieczki 6. Tolerancja i poszanowanie godności drugiego człowieka. 40. Uwrażliwianie na indywidualne potrzeby kolegów i uczenie tolerancji względem odmienności. 41. Współpraca ze społecznością lokalną. wszyscy n-le Program profilaktyki znowelizowała komisja w składzie: mgr Agnieszka Michalczyk mgr Iwona Kuklińska mgr Katarzyna Kołkowska mgr Zbigniew Pawłowski