PROGRAM WYCHOWAWCZY BURSY NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/2017 Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (teks jedn.: DZ.U. z 2004r. nr 256 poz. 2572) art. 54 ust. 2 pkt. 1, ust. 4; 2. Ustawa z 24 kwietnia 2015r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw DZ.U. z 2015r. poz. 875; 3. Rozporządzenie MEN z 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (DZ.U. poz. 1249); 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem; 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (mówi o zapobieganiu i zwalczaniu demoralizacji w stosunku do osób, przed 18 rokiem życia); 6. Statut Bursy nr 6 w Warszawie. 1
I. Założenia ogólne Wychowywać znaczy kochać i wymagać. Uznając zatem, że wychowanie obok nauczania i kształcenia jest integralnym elementem edukacji, kierując się zasadami zawartymi w ustawie o systemie oświaty, respektując uniwersalne zasady etyki, przyjmując za cel rozwijanie u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny, poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego oraz otwarcia na wartości kultur Europy i świata, Bursa nr 6 zapewnia każdemu wychowankowi warunki niezbędne do jego rozwoju osobowego oraz przygotowanie do wypełniania obowiązków społecznych, oparte na zasadach wolności, demokracji, tolerancji solidarności i sprawiedliwości. Działania wychowawcze bursy obejmują wszystkich wychowanków i nastawione są na otwarcie, prawdę, dobro, piękno oraz zachęcanie do poszukiwania wzniosłych wartości i pozytywnych wzorców. Bursa w swej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzać będzie do tego, aby wychowankowie: 1. znajdowali w bursie warunki wszechstronnego rozwoju osobowego ( w wymiarze: intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym); 2. rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie w świecie prawdy, dobra i piękna; 3. mieli świadomość własnej wartości; 4. stawali się coraz bardziej samodzielni i odpowiedzialni; 5. poszukiwali, odkrywali i dążyli drogą rzetelnej pracy do osiągania życiowych celów i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie; 6. uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako postawy życia społecznego; 7. przygotowywali się do życia w społeczności lokalnej i w państwie, ze zrozumieniem wartości każdej z tych wspólnot, w duchu odpowiedzialności, solidarności, patriotyzmu i szacunku dla dziedzictwa kulturowego; 8. przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się; 9. kształtowali w sobie postawę współdziałania i dialogu, umiejętność słuchania innych i szanowania ich poglądów; 10. współtworzyli w bursie wspólnotę wychowawców i wychowanków. 2
II. Jaką jesteśmy bursą 1. dbającą o bezpieczne warunki nauki, wychowania i opieki, 2. prowadzącą działania warunkujące uruchomienie możliwości psychicznych i fizycznych wychowanka, 3. pomagającą wszystkim wychowankom w rozwoju osobowości, 4. promującą system wartości rodziny, 5. zapewniającą sprawiedliwość, 6. wspierającą współpracę między wychowawcami a wychowankami ich rodzicami oraz szkołami, w których pobierają naukę, 7. integrującą młodzież o różnych możliwościach psychofizycznych, 8. prowadzącą zróżnicowane działania profilaktyczne, eliminujące zachowania patologiczne, destrukcyjne, nacechowane agresją i przemocą, 9. promującą rozwiązywanie problemów i konfliktów bez przemocy, 10. propagującą poszanowanie godności własnej i drugiego człowieka, 11. traktującą kulturę osobistą w życiu codziennym jako czynnik ułatwiający promowanie pożądanych systemów wartości i ważności. III. Cele i zadania programu wychowawczego Uznając, że wychowanie stanowi istotny wymiar pracy każdego wychowawcy, w Bursie nr 6 cele i zadania wychowawcze będą realizowane w codziennej pracy wychowawczej we wszystkich jej aspektach. Mamy świadomość, że podmiotem naszych oddziaływań jest wychowanek i dlatego wdrażany przez nas program wychowawczy powinien być realny i służyć młodzieży. Cele i zadania przyjęte do realizacji funkcji wychowawczej bursy: 1. Rozwój jednostki i kształtowanie własnej osobowości a) kształtowanie umiejętności prawidłowego odczytywania swoich stanów emocjonalnych, poczucia własnej wartości, dawania i otrzymywania wsparcia; b) nabywanie umiejętności rozróżniania i pielęgnowania uczuć koleżeństwa, przyjaźni i miłości; 3
c) zachęcanie do głębszego poznawania siebie i pracy nad własnym rozwojem intelektualnym i duchowym; d) przygotowanie do rozpoznawania podstawowych wartości, dokonywania ich oceny i hierarchizacji; e) uczenie krytycznego odbioru tego, co niesie ze sobą kultura masowa; f) kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych oraz za dokonywane wybory moralne; g) uczenie umiejętności szanowania poglądów innych, wyrażania poglądów własnych i ich obrony oraz rozwijanie umiejętności prezentacji swojego stanowiska, dialogu i współdziałania z innymi; h) kształtowanie postawy tolerancji dla odmienności rasowych, narodowych, światopoglądowych, wyznaniowych, kulturowych; i) rozwijanie intelektualnych zainteresowań, rozbudzanie potrzeby samodoskonalenia; j) wprowadzanie w świat kultury i sztuki, umożliwienie rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i duchowego drogą przeżyć estetycznych; k) stwarzanie sytuacji rozbudzających aktywność i twórczość; l) kształtowanie nawyków dbania o estetykę wyglądu własnego i najbliższego otoczenia; m) kształtowanie kultury bycia na co dzień; n) rozwijanie troski o kulturę języka i odpowiedzialności za słowo; o) pomoc w rozwiązywaniu trudności związanych z wyborem kierunku studiów, zawodu i przestrzeganie przed minimalizowaniem aspiracji życiowych. 2. Bezpieczeństwo wychowanków a) wdrażanie wychowanków do przestrzegania zasad obowiązujących w bursie; b) systematyczne przypominanie zasad bezpieczeństwa, zgodnych ze statutem; c) stosowanie procedur warunkujących bezpieczeństwo wychowanków w bursie i poza nią; d) wykorzystywanie zapisów monitoringu wizyjnego; e) przestrzeganie przepisów bhp i ppoż. 4
3. Wychowanie zdrowotne kształtowanie postaw prozdrowotnych a) uświadamianie współzależności między wymiarami zdrowia: fizycznym, psychicznym i duchowym oraz odpowiedzialności za ochronę własnego zdrowia; b) kształtowanie postaw dbałości o własny rozwój fizyczny, sprawność i odporność organizmu oraz higienę ciała i otoczenia; c) propagowanie zdrowego stylu życia; d) organizowanie zajęć rekreacyjno sportowych wspierających rozwój fizyczny; e) przygotowanie do racjonalnych zachowań w obliczu zagrożeń społecznych, ratownictwo w nagłych stanach zagrożenia życia; f) kształtowanie nawyków racjonalnego żywienia; g) kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu; h) uświadamianie wychowankom zagrożeń i konsekwencji jakie niesie za sobą prowadzenie niezdrowego stylu życia. 4. Kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich a) uświadomienie obowiązków wobec ojczyzny, w tym dbałości o jej dobre imię; b) kształtowanie postaw szacunku wobec godła i hymnu państwowego; c) rozwijanie i pogłębianie poczucia przynależności, wartości i przydatności do społeczności lokalnej, regionalnej, narodowej i państwowej; d) ukazywanie wzorca państwa prawa, funkcjonującego na podstawie mechanizmów demokratycznych ; e) obchody świąt państwowych i rocznic historycznych; f) kształtowanie umiejętności wykorzystywania wiedzy o zasadach ustroju Rzeczypospolitej do interpretacji wydarzeń życia publicznego; g) uczenie prowadzenia dyskusji na temat bieżących wydarzeń społeczno politycznych w kraju; h) organizowanie wyjść do miejsc pamięci narodowej. 5. Kształtowanie pożądanych postaw społecznych a) integrowanie grup wychowawczych ze szczególnym uwzględnieniem właściwego procesu adaptacji nowych wychowanków; 5
b) uczenie umiejętności współżycia w zespole poprzez kształtowanie postawy życzliwości, poczucia więzi, koleżeństwa i przyjaźni; c) kształtowanie postaw asertywnych, empatycznych i altruistycznych; d) eliminowanie niewłaściwych zachowań w grupie rówieśniczej; e) akcentowanie możliwości negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów; f) zwracanie uwagi na kulturę osobistą wychowanków, w tym kulturę języka uczenie prawidłowych wzorców; g) prowadzenie działań wychowawczych ukierunkowanych na utożsamianie się z placówką oraz pobliską społecznością lokalną; h) kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za wydarzenia mające miejsce w bursie; i) wzmacnianie więzi z rówieśnikami; j) budowanie przyjaznej atmosfery i klimatu w bursie. 6. Zapewnienie warunków do nauki a) uczenie zasad i metod pracy umysłowej; b) motywowanie do nauki jaki element codziennej pracy z młodzieżą; c) organizowanie pomocy w nauce i wyrównywanie szans edukacyjnych bezpłatne konsultacje przedmiotowe; d) kształtowanie umiejętności i planowania rozwoju własnego wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. 7. Rozwijanie samorządności a) rozwijanie poczucia bycia współgospodarzem bursy; b) współudział w realizowaniu zadań dotyczących działalności bursy, np. organizacja imprez okolicznościowych; c) umożliwienie składania dyrekcji i radzie pedagogicznej propozycji dotyczących życia społeczności bursy; d) stosowanie procedur demokratycznych w działalności samorządu bursy. 6
8. Współpraca z rodzicami i szkołami a) porozumiewanie się w sprawach wychowanków z wychowawcami klas i pedagogami szkolnymi. Wzajemna wymiana obserwacji dotycząca zachowania i wyników w nauce; b) aktywne włącznie rodziców w proces wychowania; c) nawiązanie kontaktu z rodzicami, bieżące informowanie o pozytywnych aspektach pobytu w bursie oraz o postawach nieakceptowanych społecznie; d) ustalanie wspólnych metod i form oddziaływania; e) wspólne propagowanie zdrowego stylu życia; f) włączenie rodziców w proces budowania postawy prozdrowotnej wśród młodzieży; g) rozmowy z rodzicami ukierunkowane na przygotowanie młodego człowieka do racjonalnych zachowań w obliczu zagrożeń społecznych. 9. Organizacja czasu wolnego a) organizowanie różnych form wypoczynku i rekreacji; b) wyjścia do miejsc kultury - kina, teatru, opery, filharmonii, muzeum; c) wycieczki o charakterze poznawczym; d) przygotowywanie imprez okolicznościowych. 10. Działania edukacyjne skierowane do całej społeczności bursy a) uczenie radzenia sobie ze stresem; b) promowanie i uczenie rozwiązywania konfliktów za pomocą słowa a nie siły; c) uczenie podstawowych zasad komunikacji interpersonalnej; d) kształtowanie postaw asertywności i opierania się naciskom otoczenia; e) poszerzanie wiedzy z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia; f) uczenie odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka, informowanie o skutkach podejmowania zachowań ryzykownych; g) budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych; h) budowanie prawidłowych relacji na linii wychowanek wychowanek, wychowanek wychowawca. 7
11. Działania profilaktyczne skierowane do całej społeczności bursy w zakresie profilaktyki uniwersalnej: a) wspieranie wychowanków w ich rozwoju i zdrowym stylu życia; b) propagowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego; c) profilaktyka w podejmowaniu zachowań ryzykownych; d) bezpieczeństwo wychowanków różnorodność zachowań w sytuacji zagrożenia; e) profilaktyka w nałogach organizowanie zajęć, warsztatów i innych form z zakresu uzależnień o środków psychoaktywnych, dopalaczy, alkoholu, nikotyny; f) współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami na rzecz przeciwdziałania nałogom i uzależnieniom; g) zapobieganie uzależnieniu od gier komputerowych; h) korygowanie złych wzorców postępowania, pokazywanie alternatywnych form działania; w zakresie profilaktyki selektywnej: a) wspieranie wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację materialną, rodzinną i środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; b) poznanie wychowanka, jego środowiska rodzinnego i rówieśniczego, diagnozowanie potrzeb i oczekiwań, zmierzających do osłabienia lub wyeliminowania zachowań ryzykownych; c) korygowanie zachowań ryzykownych, mówienie o skutkach podejmowania takich zachowań; w zakresie profilaktyki wskazującej: a) wspieranie wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy zażywania środków odurzających i psychoaktywnych; b) pomoc w skontaktowaniu się ze specjalistą; c) zachęcanie do podjęcia specjalistycznego leczenia. 8