SZKOLNY PLAN PROFILAKTYKI na rok szkolny 2014/15 Szkoła Podstawowa im. Króla Władysława Jagiełły w Medyce
Medyka 2014 Profilaktyka to eliminacja lub redukcja czynników ryzyka oraz wzmocnienie czynników chroniących. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania ryzykowne. W szkole zamierzenia te realizowane są poprzez różne oddziaływania wychowawcze. W oddziaływaniach tych mieści się również profilaktyka, rozumiana przez nas jako nauka i ćwiczenie umiejętności obrony przed zagrożeniami. Istotą niżej przedstawionego programu szkolnej profilaktyki jest ochrona dzieci przed zagrożeniami, także reagowanie w sytuacji pojawiających się zagrożeń poprzez podejmowanie szerokiego zakresu działań profilaktycznowychowawczych. Celem programu jest także wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej. Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z uczniów poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie sukces zgodnie ze swoimi możliwościami. Założeniem szkolnego programu profilaktyki jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności podjętych działań. ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń, rozwój aktywności uczniów poprzez udział w planowaniu, organizowaniu i przygotowaniu wydarzeń ż życia szkoły tj. imprez klasowych, szkolnych, wycieczek, wyjść itp., podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez udział w pracach zainicjowanych przez samorząd uczniowski, współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych, 2
uwrażliwienie na dostrzeganie potrzeb innych dzieci i dorosłych, współdziałanie z rodzicami przy realizacji zadań wychowawczych, promocja szkoły poprzez udział w konkursach, prezentowanie dorobku na forum szkoły i w środowisku lokalnym, wspieranie uczniów w rozwoju emocjonalnym, społecznym i fizycznym, motywowanie do nauki i realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów, stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów, dalsze diagnozowanie potrzeb uczniów i wspieranie ich indywidualnych dążeń i aspiracji, diagnozowanie problemów, których przyczyną są trudności wychowawcze, szkolne, emocjonalne i zdrowotne uczniów oraz eliminowanie tych problemów, zwiększenie samoświadomości uczniów co do niebezpieczeństw i zagrożeń, wspieranie rozwoju uczniów 6 i 7 letnich rozpoczynających naukę w szkole oraz dzieci 5 letnich w oddziałach przedszkolnych, wspieranie uczniów niepełnosprawnych, zapobieganie uzależnieniom uczniów, wzmacnianie bezpieczeństwa w szkole, przygotowanie uczniów do przejścia na następny etap rozwoju ( II etap edukacji, gimnazjum). CEL OGÓLNY PROGRAMU: W odniesieniu do uczniów: Wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. w odniesieniu do nauczycieli i rodziców: Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobieganie zachowaniom problemowym. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU: uczniowie wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, 3
kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, kształtowanie postawy asertywnej, ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni, ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, ukazywanie destrukcyjnego wpływu nałogów na zdrowie, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, wskazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia, wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych. nauczyciele, rodzice poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń - rodzic, wyrabianie umiejętności współpracy z innymi, stworzenie klimatu zaufania między nauczycielem i uczniem, rodzicem i dzieckiem, dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania, wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i z sytuacjami trudnymi, uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci, wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka. SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU: ćwiczenie umiejętności wynikających z programu, wygłaszanie prelekcji na podstawie dostępnych źródeł, prezentacja wybranej tematyki w formie gazetki ściennej, apeli szkolnych konkursy szkolne, 4
korzystanie z literatury, czasopism, Internetu, video, udostępnienie filmów, czasopism, gier edukacyjnych. TREŚCI PROGRAMU BĘDĄ REALIZOWANE PODCZAS: zajęć lekcyjnych, godzin wychowawczych, kółek przedmiotowych, zajęć sportowych, uroczystości klasowych i szkolnych, wycieczek. METODY PRACY: prelekcje, dyskusje, pogadanki, burza mózgów, lekcje w środowisku naturalnym, spotkania z ciekawymi ludźmi, praca z tekstem, kreatywne pisanie, mówienie, działanie (akcje, projekty), twórczość plastyczna i artystyczna dzieci, konkursy, quizy, imprezy okolicznościowe, środowiskowe, wycieczki tematyczne i turystyczno - krajoznawcze. FORMA PRACY praca indywidualna, praca w grupach, praca w zespołach zadaniowych, 5
poradnictwo i konsultacje, terapia. W ramach programu działamy w następujących obszarach: Żyjmy zdrowo Ruch i wypoczynek Żyjmy bezpiecznie Zdrowie psychiczne Ja w grupie i w rodzinie Reagujemy na otaczające nas zło Ja przeciw używkom 6
OBSZAR DZIAŁANIA - ŻYJMY ZDROWO - ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY OSOBY ODPOWIEDZIALNE TERMIN Przedstawienie wartości życia i zdrowia. Pogadanka, lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, pikniki, pokazy, badania profilaktyczne organizacja konkursów o tematyce zdrowotnej Uczeń rozumie pojęcia : zdrowie, profilaktyka, choroba. Tematyka zdrowotna jest rozpropagowana wśród uczniów. Nauczyciele, wychowawcy klas, rodzice, nauczyciel przyrody. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i opiekuńczej. Wyrabianie u dzieci nawyków dbałości o higienę osobistą. Pogadanka, dyskusje lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, współpraca z Ośrodkiem Zdrowia- fluoryzacja, spotkania z pielęgniarką, lekarzem, spotkania tematyczne dla uczniów i rodziców, gazetki tematyczne Uczeń przestrzega zasad codziennej higieny ciała. Uczeń dba o zęby, systematycznie kontroluje uzębienie. Uczeń pamięta o każdorazowym myciu rąk przed jedzeniem i po wyjściu z toalety. Uczeń zna skutki braku higieny. Uczeń umie właściwie Pielęgniarka szkolna, lekarz, stomatolog, nauczyciel przyrody, wychowawcy klas.
Odpowiedni ubiór do warunków pogodowych. Przedstawienie i kształtowanie zasad prawidłowego odżywiania się; skutki niewłaściwego odżywiania się. Pogadanka, lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, gazetki tematyczne Pogadanka, lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, lekcje techniki, programy rządowe i rekomendowane przez Unię Europejską (np.,, Owoce i warzywa w szkole",,,szklanka mleka"), prelekcje stosować środki higieniczne i kosmetyczne. Uczeń potrafi dobrać odpowiednie do pogody ubranie i obuwie. Uczeń stosuje w codziennym żywieniu zasady prawidłowego odżywiania. Uczeń zna zasady kulturalnego zachowania się przy stole i stosuje je. Zna pojęcia: otyłość, nadwaga. Jest świadomy skutków w/w stanów. Wychowawcy klas. Wychowawcy klas, nauczyciel przyrody, Nauczyciel techniki, pielęgniarka szkolna. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i opiekuńczej. OBSZAR DZIAŁANIA - RUCH I WYPOCZYNEK - ZADANIA Wpływ ruchu, aktywnego wypoczynku na zdrowie człowieka. SPOSOBY REALIZACJI Pogadanka, lekcje wychowania fizycznego, lekcje przyrody, OCZEKIWANE EFEKTY Uczeń rozwija swoją sprawność fizyczną. Uczeń zna różnice między biernym a aktywnym OSOBY ODPOWIEDZIALNE Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciele wychowania fizycznego TERMIN 8
SKS. wypoczynkiem. Zapoznanie się z rolą sportu i wypoczynku. Uczeń bierze aktywny udział w rozgrywkach sportowych. nauczyciel przyrody. Ćwiczenia korekcyjnezmniejszanie liczby wad postawy u uczniów. Propagowanie ruchu na świeżym powietrzu. Gimnastyka korekcyjna lekcje wychowania fizycznego, pogadanki. Wycieczki, ćwiczenia na świeżym powietrzu, SKS, gry i zabawy sportowe (marsze, biegi, zabawy na śniegu i lodzie), lekcje wychowania fizycznego, zajęcia świetlicowe, zawody sportowe szkolne i pozaszkolne. Zmniejszenie liczby uczniów, u których występują wady postawy. Uczeń wie, że ruch, szczególnie na świeżym powietrzu, jest najlepszym sposobem na poprawienie samopoczucia. Uczeń aktywnie i bezpiecznie spędza czas. Nauczyciele wychowania fizycznego. Nauczyciel wychowania fizycznego, nauczyciel przyrody, nauczyciele i wychowawcy świetlicy, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej W zależności od potrzeb. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i opiekuńczej. Organizacja wycieczek krajoznawczoturystycznych. Zapoznanie z regulaminem wycieczek, wycieczki. Uczeń zna i przestrzega regulamin, aktywnie poznaje historię, geografię i przyrodę Polski. Wychowawcy klas, rodzice. W zależności od potrzeb. 9
Jak ciekawie spędzić czas wolny? Pogadanka, dyskusja, kółka zainteresowań, projekt unijny Nasza szansa. Uczeń umie właściwie zorganizować sobie czas wolny bez komputera i TV. Uczeń wie, jakie są formy spędzania wolnego czasu, umie korzystać z oferty dostępnych zajęć. Uczeń rozwija swoje zainteresowania. Nauczyciele, wychowawcy klas. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i w opiekuńczej. OBSZAR DZIAŁANIA - ŻYJMY BEZPIECZNIE - ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY OSOBY ODPOWIEDZIALN E TERMIN Bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły. Zasady bezpiecznego poruszania się po ulicy pieszego i rowerzysty. Spotkania ze Strażą Miejską, Policją i innymi organizacjami, program nauczania, pogadanka. Spotkania ze Strażą Miejską, Policją, lekcje poświęcone wychowaniu komunikacyjnemu. Sposoby bezpiecznego Uczeń przestrzega zasad bezpiecznej drogi do i ze szkoły. Uczeń zna zasady prawidłowego poruszania się po drogach. Uczeń bezpiecznie przechodzi przez jezdnię. Uczeń ma świadomość Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, wychowawcy klas, policjant, nauczyciel techniki. Nauczyciel przygotowujący do egzaminu na kartę rowerową, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, Wrzesień. Według programu. 10
Zachowanie bezpieczeństwa podczas lekcji i na przerwach. Zapoznanie z numerami alarmowymi: Pogotowie, Straż, Policja, 112. Zapoznanie uczniów z drogą ewakuacyjną szkoły. Udzielenie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach i drobnych urazach. poruszania się w ruchu drogowym pieszych pogadanka i praktyczna nauka. Egzamin na kartę rowerową. Pogadanki, apele porządkowe, Statut Szkoły. Spotkania ze Strażą Miejską, Pożarną, Policją, lekcje wychowania komunikacyjnego, lekcje przyrody. Lekcje informacyjne. Pokaz prowadzony przez pielęgniarkę lub ratownika medycznego, pogadanki. zależności własnego bezpieczeństwa od wyposażenia roweru. Uczeń potrafi bezpiecznie zachowywać się na przerwach i w czasie zajęć lekcyjnych. Uczeń dba o bezpieczeństwo swoje i innych. Uczeń potrafi w razie potrzeby skorzystać z numerów alarmowych. Uczeń zna drogi ewakuacyjne w szkole. Uczeń zna podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy. Uczeń wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrażających zdrowiu lub życiu innych. Wychowawcy klas, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciel techniki. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciel przyrody i techniki, wychowawcy klas. Wychowawcy klas, nauczyciel techniki. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciel techniki, pielęgniarka szkolna, ratownik medyczny. Maj/czerwiec. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i opiekuńczej. Wrzesień. Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i opiekuńczej. 11
OBSZAR DZIAŁANIA - ZDROWIE PSYCHICZNE - ZADANIA Stres i sposoby radzenia sobie ze stresem. SPOSOBY REALIZACJI Pogadanki na lekcjach z wychowawcą, ćwiczenia praktyczne indywidualne i grupowe, drama, spotkania z psychologiem i pedagogiem. OSOBY ODPOWIEDZIALNE Uczeń potrafi zdefiniować stres. Uczeń zna podstawowe sposoby radzenia sobie ze stresem i stosuje je w praktyce. Jest świadomy wpływu długotrwałego stresu na efekty uczenia się. OCZEKIWANE EFEKTY Wychowawcy klas, psycholog, nauczyciele, pedagog. TERMIN OBSZAR DZIAŁANIA - JA W GRUPIE I RODZINIE - ZADANIA Kultura na co dzień - uczymy porozumiewać się ze sobą. Integracja zespołu klasowego, uczucia SPOSOBY REALIZACJI Pogadanka, ćwiczenia praktyczne, dyskusja, codzienne rozmowy. Dyskusja, pogadanka. Wybory do samorządu OCZEKIWANE EFEKTY Uczniowie znają i stosują w praktyce zasady kulturalnego zachowania i skutecznego porozumiewania się. Klasy szkolne stanowią zgrane zespoły. OSOBY ODPOWIEDZIALN E Wszyscy nauczyciele, psycholog, pedagog, rodzice, wychowawcy klas. Wychowawcy klas, nauczyciele edukacji TERMIN 12
budujące klasę. Współpraca w zespole. Poznawanie praw i obowiązków dziecka oraz ucznia. Objęcie szczególnym wsparciem dzieci 6 i 7 letnich klasowego i szkolnego, imprezy szkolne i klasowe, dyskoteki, wycieczki, zawody sportowe, konkursy, współpraca ze środowiskiem lokalnym. Dyskusja, lekcje metodami aktywnymi, zróżnicowane formy pracy. Lekcje tematyczne, tworzenie regulaminów klasowych. Zapoznanie ze Statutem Szkoły, Tekst Konwencji Praw Dziecka. Działalność samorządów klasowych i szkolnego, gazetki szkolne, Pogłębiona diagnoza, kierowanie na badania specjalistyczne uczniów, którzy w Uczeń potrafi zgodnie pracować w grupie, dzieląc sie obowiązkami z innymi. Uczeń zna swoje prawa i obowiązki jako ucznia i dziecka oraz przestrzega je. Wspieranie rozwoju dzieci 5 i 6 letnich w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego. wczesnoszkolnej, rodzice. Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów. Dyrekcja nauczyciele, wychowawcy klas, rodzice. Wychowawcy klas, psycholog, pedagog, wychowawcy świetlicy Wg kalendarza uroczystości klasowych i szkolnych. Wrzesień. W zależności od potrzeb 13
rozpoczynających naukę w szkole oraz dzieci 5 letnich w oddziałach przedszkolnych. Pomoc słabszym i chorym kolegom. Stworzenie serdecznej atmosfery pomocy dla dzieci ubogich uczących się jakiejkolwiek sferze funkcjonowania przejawiają problemy, dostosowanie wymagań szkolnych do zaleceń opinii, prowadzenie odpowiedniej dokumentacji, rozmowy z rodzicami, opiekunami prawnymi, udzielanie im porad i wskazówek, prowadzenie zajęć dydaktyczno - wyrównawczych zajęcia w świetlicy. Pogadanka, drama, działalność samorządu klasowego, pomoc koleżeńska, akcje charytatywne, współpraca ze środowiskiem lokalnym i fundacjami. Lekcje z wychowawcą. Współpraca z GOPS. Pogadanki. Współpraca ze Motywowanie do nauki i realizacji obowiązku szkolnego przez uczniów. Szkoła zapewnia uczniom bezpieczne i przyjazne otoczenie. Korzystanie przez uczniów i ich rodziców ze wsparcia szkoły i profesjonalnych instytucji. Uczeń doświadcza empatii wobec innych i służy pomocą. Uczeń ma świadomość konieczności dzielenia się rzeczami materialnymi i nie tylko. szkolnej. Nauczyciele, wychowawcy klas. Wychowawcy klas, nauczyciele, psycholog. W zależności od potrzeb. W zależności od potrzeb. 14
w naszej szkole. środowiskiem lokalnym Uczeń uczy się udzielania, ale i przyjmowania pomocy. OBSZAR DZIAŁANIA - REAGUJEMY NA OTACZAJĄCE NAS ZŁO - ZADANIA Zapobieganie konfliktom w środowisku szkolnym. SPOSOBY REALIZACJI Pogadanka, dyskusja, drama. OCZEKIWANE EFEKTY Uczniowie budują pozytywne relacje zarówno w klasach, jak i w kontaktach międzyklasowych. OSOBY ODPOWIEDZIALN E Dyrekcja, wychowawcy klas, psycholog. TERMIN Diagnoza zachowań agresywnych wśród uczniów. Ankieta, lekcje z wychowawcą, obserwacje, rozmowy. Wyłonienie grupy uczniów przejawiających wzmożoną agresję. Eliminacja zachowań agresywnych. Wychowawcy klas, Nauczyciele. W zależności od potrzeb. 15
Przeciwdziałanie agresji, przemocy psychicznej, zachowaniom dyskryminacyjnym, wymuszeniom i kradzieżom. Lekcje z wychowawcą, spotkania z Policją, Strażą Miejską, pogadanki, drama. Prelekcje dla rodziców, Ankieta, apele. Uczeń wie, do czego może prowadzić agresja i jest świadomy jej skutków. Uczeń świadomy jest konsekwencji stosowania agresji słownej, fizycznej i psychicznej. Dyrekcja, wychowawcy klas, nauczyciele, psycholog, rodzice. Na bieżąco, w zależności od potrzeb. Dbałość o mienie szkolne i otoczenie. Zachowania asertywne - Uczymy się mówić nie. Regulaminy pracowni, lekcje wychowawcze, apele porządkowe, pogadanki na temat wspólnej odpowiedzialności za czystość szkoły, klasy, korytarzy, otoczenia szkoły oraz dbałości o czystość w miejscach zamieszkania. Pogadanka, regulamin klasowy, ćwiczenia praktyczne, warsztaty, ankieta. Uczeń szanuje wspólną własność. Uczeń dba o estetykę najbliższego otoczenia. Uczeń zachowuje się asertywnie. Uczeń odróżnia asertywność od agresji. Uczeń zna i przestrzega ogólnie przyjęte normy i zasady współżycia w grupie oraz Nauczyciele, bibliotekarz, wychowawcy klas, pracownicy szkoły, funkcjonariusze Straży Miejskiej i Policji. Nauczyciele, wychowawcy klas, psycholog, pedagog, Policja, Straż Miejska. 16
stosuje podstawowe normy grzecznościowe w kontaktach społecznych. OBSZAR DZIAŁANIA - JA PRZECIW UŻYWKOM - ZADANIA Zapoznanie uczniów ze szkodliwością używek. Rozpoznawanie uzależnienia od SPOSOBY REALIZACJI Lekcje przyrody, gazetki ścienne, lekcje wychowawcze, zajęcia tematyczne, filmy edukacyjne, prezentacje, konkursy. Udział w ogólnopolskich i regionalnych działaniach profilaktycznych, spotkania uczniów kl. V -VI z zaproszonymi gośćmi. Pogadanka dla rodziców, OCZEKIWANE EFEKTY Uczeń wie o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, używania narkotyków oraz dopalaczy. Palenie nie jest pozytywnie ocenianym wśród uczniów zachowaniem. Rodzice wiedzą, jak rozpoznać objawy uzależnień. OSOBY ODPOWIEDZIALN E Nauczyciel przyrody, wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog, zaproszeni goście. Przedstawiciele Policji, Straży Miejskiej, TERMIN Realizacja zadań zgodnie z planami pracy wychowawczej i w opiekuńczej. W zależności od potrzeb. 17
substancji psychoaktywnych. artykuły na stronie internetowej, prelekcje. pedagog, pielęgniarka. Uzależnienie od komputera, Internetu czy gier komputerowych i innych mediów cyfrowych. Pogadanki, ankiety, rozmowy z rodzicami. Uświadomienie uczniom oraz rodzicom zagrożeń związanych z niewłaściwym korzystaniem z mediów cyfrowych. Uświadomienie rodzicom ich decydującej roli w zakresie kontroli nad sposobami korzystania przez dziecko z Internetu. Zapoznanie rodziców ze sposobami kontrolowania i ograniczania dostępu dziecka do wybranych, niepożądanych treści. Pedagog, psycholog, wychowawcy klas, rodzice. W zależności od potrzeb. Szkolny Plan Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Medyce na rok szkolny 2014/15 został zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej dnia. 18