PROJEKT ROCZNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 2016/2017 opracowany w oparciu o: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem,(dz.u. 2003 nr 26 poz. 226) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. 2003 nr 6 poz. 69), Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia Prof. Z.Gaś Cele programu: 1. Edukacja nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie wiedzy na temat uzależnień - przekazanie nauczycielom, rodzicom i uczniom podstawowych informacji o działaniu i konsekwencjach używania substancji uzależniających - dostarczanie wiedzy na temat wpływu alkoholu i nikotyny na życie człowieka i funkcjonowanie rodziny Strona 1 z 19
2. Zapobieganie zagrożeniom i rozwiązywanie problemów z nimi związanych - tworzenie warunków współpracy nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie profilaktyki - zrozumienie mechanizmu i przyczyn powstawania agresji - poznawanie sposobów rozwiązywania konfliktów - ćwiczenie umiejętności radzenie sobie z negatywnymi emocjami - uczenie sposobów radzenia sobie ze stresem - budowanie poczucia własnej wartości - rozwój świadomości własnych wad i zalet - ćwiczenie umiejętności asertywnych zachowań - nabycie praktycznych umiejętności umożliwiających samostanowienie i obronę własnych praw ze szczególnym uwzględnieniem mówienia "nie" - nabycie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach - kształcenie umiejętności dokonywania wyborów - kształcenie umiejętności komunikowania się - poprawa umiejętności funkcjonowania w grupie - zapoznanie z zasadami współżycia społecznego i relacji międzyludzkich - promocja zdrowego stylu życia - utrwalanie nawyku dbania o własne zdrowie - ukształtowanie postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje i najbliższego otoczenia - wykształcenie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu - kształtowanie postaw tolerancji 3. Wsparcie rodziny w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi zagrożonymi demoralizacją i uzależnieniem 4. Poszerzanie oddziaływania edukacyjnych programów profilaktycznych, zajęć pozaszkolnych, poradnictwa rodzinnego Strona 2 z 19
i młodzieżowego. problem cel działanie adresaci naszych działań termin realizacji osoby odpowiedzialne sposób dokumentowania I. Czynności diagnostyczne występujących na terenie szkoły problemów wychowawczych związanych bezpośrednio lub pośrednio z uzależnieniami 1. Ustalenie i sporządzenie listy uczniów, u których zespół zjawisk psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza wysokie prawdopodobieństwo powstania zależności od środków odurzających lub substancji psychotropowych. a) Obserwacje zachowań dzieci. b) Rozmowy diagnostyczne określające sytuację wychowawczą w zespołach klasowych. c) Przeprowadzenie ankiety dotyczącej zagrożeń oraz przedstawienie ich wyników nauczycielom, dzieciom i ich rodzicom. nauczyciele wszystkie i pedagog IX klasy z wychowawcami IX pedagog opracowanie ankiety d) Sporządzanie i bieżąca aktualizacja list uczniów: objętych nadzorem IX specjaliści, nauczyciele, wychowawcy zestawienie zbiorcze Strona 3 z 19
kuratora sądowego pochodzących z rodzin niewydolnych wychowawczo pochodzących z rodzin zagrożonych alkoholizmem II. Działania informacyjne w zakresie skutków zachowań ryzykownych a) Rozmowy prowadzone przez wychowawców, pedagoga, pielęgniarkę szkolną, lekarzy: Brak rzetelnej wiedzy na temat uzależnień 1. Wzbogacenie wiedzy uczniów na temat wpływu alkoholu, nikotyny, wziewnych środków chemicznych i narkotyków na organizm dziecka. - klasa I : Jak dobrze być zdrowym - klasa II : Od kogo i czego zależy czy będę się dobrze czuł? - klasa III : Poznaj siebie i swoje potrzeby. dzieci X wychowawcy zapis w dzienniku lekcyjnym - klasa IV: Możesz być silny więc bądź. - klasa V: Możesz powiedzieć nie. - klasa VI: Bądź sobą / nie Strona 4 z 19
piję, nie palę, nie biorę/ b) Prezentacja filmów edukacyjnych, gazetek tematycznych, materiałów informacyjnych i plakatów, c) Dostarczenie informacji na temat charakterystycznych zachowań ludzi będących pod wpływem środków odurzających, sposobach pomocy i konsekwencjach prawnych wynikających z nauczyciele XI pedagog, przedstaw. instytucji zewn. związanych z przeciwdziałaniem uzależnieniom protokół rady pedagogicznej takich zachowań, d) Uświadomienie wszystkim pracownikom szkoły wagi problemu i zobowiązanie do przestrzegania procedury w sytuacjach kryzysowych związanych pracownicy szkoły, X dyrektor szkoły protokół rady pedagogicznej Strona 5 z 19
z uzależnieniami, III. Działania edukacyjne Ciągła, systematyczna współpraca nauczycieli, 1. Poprawa funkcjonowania pedagogów i psychologa w w środowisku szkolnym dzieci sprawiających kłopoty wychowawcze lub z widocznymi objawami niedostosowania zakresie terapii pedagogicznej i udzielania bieżącej pomocy uczniom sprawiającym trudności wychowawcze lub z wybrani wychowawcy, psycholog, pedagodzy, rodzice teczki obserwacji uczniów, dokumentacja pedagogów społecznego widocznymi objawami Niedostosowanie niedostosowania społeczne społecznego a) Udział przedstawicieli 2. Poszerzenie wiedzy rodziców, wychowawców i uczniów w zakresie właściwego postępowania oraz wiedzy o następstwach czynów karalnych. policji w spotkaniach z rodzicami i uczniami na terenie szkoły podczas zebrań. b) Okolicznościowe gazetki tematyczne prezentowane klasy szóste i rodzice w/w uczniów, wychowawcy XIpodczas zebrań z rodzicami pedagog organizacja spotkania; wychowawcy zaproszenie rodziców protokoły zebrań z rodzicami na planszach w holu. Strona 6 z 19
3. Wyposażenie uczniów w umiejętność oceny zachowań w kontaktach społecznych. Zaplanowanie i sukcesywne prowadzenie zajęć wychowawczych zgodnych z wychowawcy, 4. Wspomaganie dzieci w nabywaniu umiejętności współżycia w grupie rówieśniczej. treściami zawartymi w Programie Wychowawczym Szkoły wspomagającymi: - właściwy rozwój moralny dzieci, rodzice psycholog, pedagog, nauczyciele we współpracy z rodzicami dokumentacja wychowawcy i pedagogów 5. Wyposażenie dzieci w umiejętność - umacnianie pozytywnych cech charakteru opanowywania emocji. a) Rozmowy z rodzicami w 6. Przestrzeganie jednolitego, konsekwentnego sposobu postępowania rodziców i nauczycieli wobec dzieci. zakresie postępowania z dzieckiem sprawiającym trudności wychowawcze. - rozmowy indywidualne z rodzicami - prelekcje podczas zebrań z rodzice, nauczyciele pedagog, wychowawcy protokoły zebrań z rodzicami, dokumentacja pedagogów rodzicami Strona 7 z 19
b) Wizyty w domach uczniów sprawiających dokumentacja trudności wychowawcze lub zagrożonych demoralizacją oraz w rodzinach wybrani pedagog, wychowawcy pedagogów, teczki wychowawcy niewydolnych klasy wychowawczo. a) Skierowanie dzieci na zajęcia niwelujące trudności 1.Opracowanie strategii dydaktyczne ucznia Niepowodzenia szkolne mających na celu przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 2.Kształtowanie właściwych postaw uczniowskich w przypadku zaistnienia niepowodzeń szkolnych. b) Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej na terenie klasy. c) Konsultacje nauczycielskie (uczeń, rodzic ). nauczyciele dzienniki zajęć, dokumentacja wychowawców i pedagogów d) Motywowanie ucznia do pokonywania trudności. Strona 8 z 19
e) Wskazywanie najwłaściwszych dróg pokonywania trudności. a) Prowadzenie indywidualnych i grupowych zajęć relaksacyjnych. b) Udzielanie pomocy w eliminowaniu napięć emocjonalnych i pedagog, psycholog dokumentacja pedagogów psychicznych nawarstwiających się na tle niepowodzeń szkolnych. Niewłaściwe sprawowanie opieki rodzicielskiej i związane z tym problemy 1. Zapewnienie opieki i pomocy psychologiczno pedagogicznej dzieciom z rodzin patologicznych i niewydolnych wychowawczo. a) Bieżące rozpoznanie warunków życia i nauki uczniów napotykających na trudności w procesie dydaktyczno wychowawczym. dzieci, rodzice wychowawcy, pedagog, rodzice dokumentacja wychowawców i pedagogów Strona 9 z 19
wychowawcze b) Współpraca z OPS w celu uzyskania pomocy finansowej na wyżywienie dziecka, zakup podręczników, i in. c) Wspomaganie dzieci w rozładowaniu napięć spowodowanych trudną sytuacją rodzinną i wynikającymi z niej narastającymi kłopotami w szkole d) Bieżące interwencje prowadzące do: - zgłoszenia informacji o wyjątkowo trudnej sytuacji domowej na policji lub w sądzie, - wnioskowania o umieszczenie dziecka w placówkach opiekuńczych Strona 10 z 19
- kierowania dzieci do PPP lub PZP, e) Realizacja działań profilaktycznych a) Codzienne działanie wychowawcze mające na celu wskazanie właściwych wzorców osobowościowych i wzorów zachowań 2. Umacnianie u dzieci pozytywnych cech charakteru i stwarzanie warunków do właściwego rozwoju moralnego; ukierunkowanie uczuć i emocji akceptowanych w społeczeństwie. b) Doskonalenie umiejętności oceny własnych zachowań, kształtowanie odwagi cywilnej, uczenie dzieci, rodzice wychowawcy, pedagog, rodzice dokumentacja wychowawców i pedagogów uczciwości i prawdomówności oraz szacunku do człowieka i mienia. c) Uczenie Strona 11 z 19
odpowiedzialności, obowiązkowości, samodzielności i wytrwałości Problem : Nieszczęśliwe wypadki oraz zagrożenia zewnętrzne spowodowane działaniami celowymi. Cel: minimalizowanie ryzyka występowania nieszczęśliwych wypadków na terenie szkoły oraz unikanie zagrożeń zewnętrznych. Moduły tematyczne programu prewencyjnego: I. Co każde dziecko wiedzieć powinno o pracy policji. (Grupa wiekowa 7 13 lat. Blok tematyczny przybliżający dzieciom i nauczycielom pracę służb policyjnych, ich rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa ludzi, utrzymania ładu i porządku publicznego.) II. W drodze do szkoły. (Celem tego bloku jest przekazanie uczniom informacji związanych z umiejętnością bezpiecznego postępowania i zachowania w drodze do i ze szkoły.) III. Moja bezpieczna szkoła. (Grupa wiekowa 9 13 lat. Blok tematyczny związany z zagrożeniami jakie mogą występować na terenie szkoły i sposobami postępowania w takich przypadkach.) IV. Baw się bezpiecznie. (Grupa wiekowa 8 13 lat. Tematyka tego bloku dotyczy zagrożeń na jakie mogą być narażone dzieci w trakcie zabawy, która może przebiegać w różny sposób i w różnych miejscach nie zawsze bezpiecznych do zabawy.) Strona 12 z 19
problem cel działanie adresaci naszych działań termin realizacji osoby odpowiedzialne sposób dokumentowania a) Przypomnienie i egzekwowanie jednolitych zasad poruszania się po szkole, ewidencjonowania wykroczeń i karania uczniów. IX potem Wychowawcy, n-le zapis w dzienniku lekcyjnym; Zagrożenie poczucia bezpieczeństwa 1. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa podczas pobytu w szkole: w trakcie zajęć lekcyjnych i podczas przerw. b) Przypomnienie rodzicom w/w zasad. c) Systematyczna współpraca szkolnego zespołu pomocy psychologiczno pedagogicznej z kuratorami sądowymi sprawującymi nadzór na uczniami naszej szkoły. rodzice IX wychowawcy wychowawcy, specjaliści protokoły zebrań z rodzicami dokumentacja pedagogów, teczki wychowawców d) Przestrzeganie regulaminu dyżurowania nauczycieli podczas przerw w szkole i na boisku szkolnym w celu zapewnienia obserwacje każdemu uczniowi maksimum bezpieczeństwa. Strona 13 z 19
Zapoznanie uczniów (przed każdą wycieczką, wyjściem) i rodziców 2. Zapewnienie uczniom (na pierwszym zebraniu w każdym bezpieczeństwa podczas wyjść poza teren szkoły oraz w trakcie wycieczek roku szkolnym) ze szkolnym regulaminem wycieczek oraz jego rygorystyczne przestrzeganie w dyrektor, nauczyciele obserwacje klasowych. celu zapewnienia każdemu uczniowi maksimum bezpieczeństwa. 3. Wzbogacenie wiedzy uczniów dotyczącej zasad poruszania się po ulicach a) Nauka zasad ruchu drogowego. nauczyciel techniki, n-le klas I-III zapisy w dzienniku lekcyjnym 4. Uwrażliwienie dzieci na możliwości pojawienia się zagrożeń w drodze do i ze szkoły oraz w trakcie zabaw. b) Spotkania uczniów z przedstawicielami Policji Prewencji i Ruchu Drogowego. klasy I 1 września, potem ; klasy II- Wychowawcy, nauczyciele zapisy w dzienniku lekcyjnym VI cały Strona 14 z 19
rok; c) Pogadanki prowadzone przez wychowawców na temat: bezpiecznej drogi do szkoły, bezpieczeństwa zabaw podczas ferii d) Realizacja zajęć wychowawczych na temat: Baw się bezpiecznie / prąd, gaz, woda, zabawy na wysokościach, ostre przedmioty, okno w mieszkaniu, wrzątek itp./ wychowawcy nauczyciele zapisy w dzienniku lekcyjnym /różne formy i metody realizacji zajęć nauczyciele, 5. Wskazanie na sposoby radzenia sobie w sytuacjach zagrożeń. Realizacja treści ścieżek edukacyjnych podczas zajęć z poszczególnych przedmiotów. wychowawcy, specjaliści, przedstawiciel zapisy w dzienniku lekcyjnym policji; 6. Budowanie Realizacja zajęć wychowawczych wychowawcy, zapisy w Strona 15 z 19
pozytywnego wizerunku na temat: specjaliści, dzienniku własnej osoby oraz - klasy I: Dobrze się czuję w nauczyciele lekcyjnym wartościowych więzi grupie. międzyludzkich - klasy II: Moi koledzy i ja opierających się na /problem szacunku dla drugiej egoizmu/. osoby. - klasy III: Nasz klasa to My / problem współodpowiedzialności. - klasy IV: Nie jestem sam/ na kogo mogę liczyć/. - klasy V: Nie czyń drugiemu co tobie niemiłe - klasy VI: Bądź sobą. /różne formy i metody realizacji zajęć/ Realizacja zajęć wychowawczych 7. Uwrażliwienie dzieci na możliwość pojawienia się zagrożeń podczas przebywania w domu. na temat: Sam w domu : - ktoś dzwoni do drzwi - dzwoni telefon wychowawcy zapisy w dzienniku lekcyjnym - uraz /oparzenie, skaleczenie/ Strona 16 z 19
Powiedz nie obcemu. /różne formy i metody realizacji zajęć/ a) Pogadanki w klasach: 8. Wyczulenie dzieci na - analiza wypadków uczniowskich i poczucie ich przyczyn odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych. Zwrócenie uwagi na możliwość przewidywania b) Organizacja spotkań pracowników policji i innych organizacji wspierających działania policji, z uczniami, mających na wychowawcy zapisy w dzienniku lekcyjnym skutków nieodpowiedniego celu poszerzanie wiedzy uczniów i postępowania i prowadzenie działań prewencyjnych zachowania związanych z bezpieczeństwem dzieci. a) Zajęcia wychowawcze : 9. Wykształcenie u dzieci umiejętności zwracania się o pomoc w przypadkach Nie jesteś sam prezentowanie sposobów szukania i znajdowania pomocy. wychowawcy zapisy w dzienniku lekcyjnym wystąpienia zagrożeń. Strona 17 z 19
b) Spotkania uczniów z przedstawicielami Policji /różne formy i metody realizacji zajęć/ IV. Działania alternatywne a) Organizacja ciekawego życia klasowego. b) Włączenie dzieci w organizację Brak prawidłowo ukształtowanego modelu spędzania czasu wolnego 1. Promowanie atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego. 2.Angażowanie dzieci w zajęcia postrzegane pozytywnie z punktu widzenia społecznego i pozytywnie oddziałujące na fizyczny i psychiczny rozwój dzieci. życia szkoły i środowiska lokalnego. c) Liczny udział uczniów w : - zajęciach kół zainteresowań - konkursach szkolnych i pozaszkolnych - rajdach szkolnych - wycieczkach klasowych - wycieczkach edukacyjnych d) Kierowanie dzieci na zajęcia do placówek profilaktyczno wychowawczych oraz współpraca z wychowawcami tych placówek. dzieci, rodzice wychowawcy, pedagog, rodzice plany wychowawcze klasy i szkoły e) Udział uczniów w zajęciach prowadzonych przez pedagogów szkolnych warsztatach Strona 18 z 19
terapeutycznych, f) Propagowanie na terenie szkoły zajęć prowadzonych przez pozaszkolne ośrodki pracy z dziećmi (, biblioteki publiczne, Dorożkarnia, Parafiada,świetlice socjoterapeutyczne, Straż Miejska) V. Działania interwencyjne sposób i kolejność podejmowanych przez nauczycieli i dyrekcję szkoły działań w sytuacjach kryzysowych 1. Udzielenie pierwszej pomocy. 2. Powiadomienie dyrekcji szkoły. 3. Zapewnienie pomocy medycznej. 4. Powiadomienie rodziców. 5. Powiadomienie policji. Opracował pedagog w konsultacji z RP Strona 19 z 19