WSTĘP Celem kształcenia i wychowania jest rozwijanie u młodzieży poczucia odpowiedzialności, patriotyzmu oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. W "Podstawie programowej" czytamy: Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, winni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności: 1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. 3. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 4. Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych. 5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. 6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych. 7. Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. 8. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów." Ogólnym zadaniem wychowawczym jest, aby nauczyciele wspomagali wszechstronny rozwój osobowy uczniów w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym. CELE WYCHOWAWCZE 1. kształtowanie postawy samodzielności, zaradności, dążenia do zdobycia wiedzy 2. kształtowanie i wyrabianie u uczniów krytycznego podejścia do własnej osoby, samooceny, samokontroli i własnej inicjatywy 3. ukierunkowanie zainteresowania uczniów, rozwijanie talentów 4. kształtowanie podstawy życia z powszechnie przyjętymi normami etycznymi 5. kształtowanie świadomości ekologicznej i konieczności uprawiania sportów 6. kształtowanie postawy demokratycznej, uczenia przestrzegania prawa 7. kształtowanie postawy patriotyzmu, poszanowania tradycji narodowej i dziedzictwa kulturowego, utożsamiania się z przynależnością do "małej ojczyzny" 8. kształtowanie postawy tolerancji, wrażliwości, przyjaźni i asertywności 1
Cele operacyjne 1. Prezentujemy siebie i poznajemy się. 2. Poznajemy prawo obowiązujące w szkole i poza nią. 3. Tworzymy klasę. Zadania wychowawcze. Zadania - uświadomienie uczniom, że każdy z nich jest jednostką indywidualną, ale także członkiem społeczności szkolnej, komunikowania się z rówieśnikami, - dostrzeganie i akceptowanie różnic między sobą, - zwrócenie uwagi na różnice między ludźmi, rozpoznawania swoich charakterystycznych cech - poznanie, rozumienie i przestrzeganie prawa szkolnego: Statutu szkoły, Praw i obowiązków ucznia, WSO, PSO, regulaminów pracowni i innych dokumentów. - tworzymy normy, reguły, zasady obowiązujące w klasie, - uświadomienie uczniom, że klasa to miejsce nauki, ale też miejsce spotkań z innymi ludźmi, uczestnictwa w życiu klasy, - uświadomienie, że klasę tworzą różne osoby, które wnoszą do niej własne wartości, - rozwijanie umiejętności akceptacji siebie, - rozwijanie umiejętności pełnienia przypisanych funkcji w klasie, - uświadomienie zagrożeń płynących z braku tolerancji, - dostrzeganie różnić między ludźmi, - komunikowanie się z rówieśnikami, - ustalenie zasad pracy w grupie, - uświadomienie sposoby realizacji - gry i zabawy integracyjne - uroczystości klasowe np.: imieniny, urodziny, zabawy (andrzejki, Wigilia, zabawa karnawałowa). - odczyty, - pogadanki, - jesteśmy klasą: otrzęsiny, wycieczki krajoznawczoturystyczne, imprezy kulturalne (wystawy, spektakle, przedstawienia). - wspólne imprezy: Dzień Chłopca, Andrzejki, Dzień Kobiet, Wigilia klasowa - wyjazd na zieloną szkołę, wycieczki, biwaki osoby odpowiedzialne Wychowawca, pedagog rodzice. Wychowawca, nauczyciele dyrektor dyrektor. 2
4. Dbamy o zdrowie i tężyznę fizyczną. 5. Rozwiązujemy trudne sytuacje w naszej klasie. 6. Pomagamy sobie wzajemnie. odpowiedzialności za swoje czyny, rozwijanie odwagi cywilnej. - uświadomienie uczniom, jak dbać o zdrowie własne i innych, - dostrzeganie różnic pomiędzy dobrym a złym samopoczuciem, - rozwijanie nawyku dbania o codzienną higieną, - uczestnictwo w stomatologicznych akcjach profilaktycznych, - stosujemy zasady bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą, - samodoskonalenie się w zakresie sprawności fizycznej, spędzania wolnego czasu, - rozsądne korzystanie z mediów (Internet, komputer, telewizja, telefon komórkowy, reklama) - uświadomienie zagrożeń dla zdrowia psychicznego płynących z kontaktu z sektami i różnymi grupami nieformalnymi. radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - uświadomienie uczniom, jakie sytuacje źle wpływają na ich samopoczucie. - wpajanie zasad funkcjonowania w grupie. -dbamy o swoje zdrowie: pielęgnacja ciała, odżywianie, zdrowy styl życia, - spotkanie z pielęgniarką, - Dzień sportu, - zachowujemy bezpieczeństwo w szkole i w drodze do szkoły: - zdajemy na kartę motorowerową - pogadanka, - scenki dramowe: kłótnie, bójki, dokuczanie, skarżenie itp., - rozmowa na temat przedstawionych scenek i rzeczywistych sytuacji, - ekspresja słowna i muzyczna: mój dobry dzień, mój zły dzień. - sporządzanie listy osób, które mogą pomóc innym, - opieka nad uczniami mającymi trudności w nauce, w adaptacji w klasie. pielęgniarka, policjant, lekarz. pedagog, uczniowie. pedagog, uczniowie. 7. Rozwiązujemy problemy. podejmowania trafnych decyzji, - kształtowanie postaw - scenki dramowe, - rozmowy, - plakaty, pedagog, 3
8. Przedstawiamy swoje rodziny. 9. Tworzymy tradycje naszej szkoły. asertywnych uczymy się odmawiać, rozwiązywania problemów. - uświadomienie uczniom potrzeby przewidywania konsekwencji swoich wyborów i możliwości naprawienia błędnych decyzji, - uczenie poprawnych zachowań, - poznanie sposobów radzenia sobie z przykrymi emocjami, - uświadomienie potrzeb drugiej osoby. - uświadomienie wartości rodziny, - wyrabianie szacunku dla jej członków, - wyrabianie odpowiedzialności za powierzone obowiązki, - uświadomienie różnic między modelem rodziny współczesnej a tradycyjnej, - uświadomienie podziału funkcji w tradycyjnej rodzinie, - uświadomienie uczniom znaczenia zrozumienia i uwzględnienia potrzeb członków rodziny oraz ich akceptacja, - podtrzymywanie tradycji rodzinnych. uczestnictwa w życiu szkoły, - rozwijanie samodzielności, kreatywności w zakresie organizowanych imprez, - wyrabianie szacunku dla tradycji szkolnych. - burza mózgów. - ankieta, - rozmowy profilaktyczne z rodzicami, - rodzina, z której pochodzę - drzewo genealogiczne, - organizujemy Dzień Babci, Dzień Matki, Dzień Dziecka. - bierzemy udział w uroczystościach szkolnych: rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, inne, zgodne z kalendarium imprezy - wycieczki do miejsc pamięci narodowych, - spotkania z ciekawymi ludźmi, - apele i akademie z okazji świąt państwowych, rodzice. pedagog. dyrekcja, 10. Podtrzymujemy - poznanie tradycji regionalnych i rodzinnych, - bierzemy udział w podtrzymywaniu 4
tradycje rodzinne i regionalne. - wdrażanie do ich podtrzymywania, - rozwijanie postaw patriotycznych związanych z tożsamością kultury regionalnej. tradycji rodzinnych i regionalnych: przygotowujemy ozdoby choinkowe, malujemy pisanki, układamy życzenia okolicznościowe; - organizowanie Spotkania przy choince - konkursy plastyczne 11. Poznajemy piękno Naszej Ojczyzny 12. Rozwijamy się intelektualnie i emocjonalnie - poznanie własnej ojczyzny, - uświadomienie uczniom, że ojczyzna stanowi wielką wartość i że każdy ma wobec niej obowiązki, - wyrabianie wrażliwości na piękno naszej ojczyzny, - kształtowanie uczuć patriotycznych oraz szacunku dla ojczyzny i jej symboli narodowych. - rozwijanie nawyku samokształcenia i stałego doskonalenia, - rozszerzanie swoich zainteresowań i poznawanie uzdolnień, - korzystanie z różnych źródeł, selekcji, syntezy i analizy, - rozwijanie zamiłowań czytelniczych, - rozwijanie dociekliwości poznawczej, uczenia się, - zachęcanie do udziału w konkursach, -uświadomienie, jakim człowiekiem chcę być, - pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów i ich twórczym wykorzystaniu, przygotowywania się do egzaminu i podjęcia nauki w szkole ponadgimnazjalnej, - poznajemy piękno naszego kraju, - konkursy: literackie, recytatorskie, ortograficzne, przedmiotowe Wychowawca, rodzice. wszyscy n-le,, pedagog 5
13. Potrafimy jasno i precyzyjnie komunikować się z innymi. 14. Uczymy się mówić, co czujemy, a także rozumieć uczucia innych. 15. Zagrożenie dla zdrowia wynikające z sięgania po używki. 16. Uczymy się kultury ekologicznej. - rozwijanie umiejętności samooceny, planowania działań i przewidywania ich efektów, - doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy. słuchania, - poznawanie zasad sprzyjających jasności wypowiedzi, egzekwowania swoich praw, wyrażania swojego zdania, próśb, sądów, oczekiwań. - używanie komunikatu ja w sytuacjach trudnych, - poznawanie i odczytywanie mowy ciała, - uświadamianie sobie przyczyny ukrywania uczuć i skutków, jakie może to powodować, - szukanie sposobów radzenia sobie ze swoimi lękami i niepokojem. - uświadomienie uczniom i rodzicom o istniejących zagrożeniach: narkotyki, alkohol, nikotyna, lekomania - uświadomienie zagrożeń dla zdrowia wynikających ze spożywania używek. - zapobieganie degradacji środowiska naturalnego, - wprowadzanie podstawowych zasad zachowania się względem środowiska, - kształtowanie postawy szacunku dla środowiska naturalnego i troski o Ziemię, - uświadamianie całej społeczności szkolnej potrzeby troski o ochronę środowiska - poznajemy techniki ułatwiające aktywne słuchanie (zasady jasności wypowiedzi) - testy i sprawdziany rozumienia tekstów mówionych, - przypomnienie praw ze zwróceniem uwagi również na obowiązki, - spotkanie z psychologiem, - ankieta. - ankieta typu niedokończonych zdań, - scenki - spotkania z przedstawicielami prewencji, - spotkanie z lekarzem, - filmy tematyczne, - pogadanki, prelekcje. - akcja Sprzątanie Świata, - konkurs z okazji Dnia Ziemi klas wszyscy nauczyciele pedagog szkolny klas pedagog szkolny klas, pedagog klas, wszyscy nauczyciele, organizatorzy konkursów, 6
17. Rozbudzanie zainteresowań, ukierunkowanie zawodowe naturalnego, - pobudzanie do refleksji na temat życia naszej planety Ziemi. - przygotowanie do podejmowania samodzielnych decyzji, -ukierunkowanie zainteresowania uczniów dotyczące wyboru przyszłego zawodu - wizyty przedstawicieli różnego typu szkół, - rozmowy z pedagogiem szkolnym, - rozmowy z przedstawicielami wybranych grup zawodowych, - pogadanki Wychowawcy klas, pedagog wizyty przedstawicieli różnego typu szkół Efekty działań wychowawczych: Uczeń: 1. akceptuje samego siebie, 2. zna siebie, swoje możliwości, predyspozycje, talenty, wie jakim człowiekiem chce być, 3. potrafi efektywnie planować swoje działania, 4. wie, jaki wpływ mają inni na jego zachowania i postawy, 5. jest świadomy zagrożeń płynących z braku tolerancji, 6. potrafi radzić sobie w sytuacjach trudnych, 7. potrafi radzić sobie z własnymi emocjami i konfliktami, 8. prowadzi zdrowy tryb życia; 9. wie, na czym polega zdrowy styl życia i stara się go przestrzegać 10. jest silnie związany ze swoim regionem, zna jego walory, 11. zauważa i akceptuje podobieństwa i różnice między sobą i innymi ludźmi; 12. współtworzy i respektuje normy grupowe; 13. zna zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią; 14. rozumie znaczenie podtrzymywania tradycji szkolnych, rodzinnych i regionalnych; 15. odczuwa dumę z piękna swojego kraju. 16. potrafi współdziałać i współpracować z rówieśnikami, 17. zastanawia się nad sposobami rozwiązywania różnych problemów, 18. uświadamia sobie jakie kryteria są dla niego ważne przy podejmowaniu decyzji, 19. uczy się odmawiania, 20. uświadamia sobie znaczenie równowagi psychicznej i fizycznej, 21. potrafi umiejętnie i aktywnie wykorzystywać czas wolny, 22. rozwija się intelektualnie, potrafi wykorzystać różne źródła wiedzy, 23. jest świadomy własnej tożsamości, 24. dostrzega swoje mocne strony, 25. jest komunikatywny w stosunku do kolegów i dorosłych, 26. ma swoje zdanie, 27. potrafi egzekwować swoje prawa, 28. potrafi twórczo myśleć, 29. potrafi organizować pracę własną i zespołową, 30. jest wrażliwy na degradacje środowiska naturalnego, podejmuje próby walki o ochronę środowiska naturalnego 7