PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ W DALIKOWIE

PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ W DALIKOWIE Wychowanie dzieci należy przede wszystkim do rodziców, a szkoła stanowi w tym względzie istotne wsparcie. Działaniem nauczycieli w pracy wychowawczej jest wspieranie rodziców w wychowaniu, mającym na celu znalezienie swojego miejsca w społeczności i rozbudzenie dociekliwości poznawczej ucznia, ukierunkowanej na p[oszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie. Dalików 2016 1

SPIS TREŚCI: 1. Podstawy prawne programu 2. Wizja szkoły 3. Misja szkoły 4. Sylwetka absolwenta 5. Tradycje szkoły 6. Strategia wychowawcza szkoły 7. Plany działań wychowawczych 8. Powinności wychowawcze a) wychowawcy klasy b) nauczycieli przedmiotów 9. Formy realizacji 10. Zasady ewaluacji 11. Wprowadzanie zmian do programu 12. Arkusz diagnostyczny, ankiety i arkusze ewaluacyjne. 2

1. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU Program wychowawczy Szkoły został zbudowany w oparciu o następujące dokumenty: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.), 3. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.), 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17), 5. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.), 6. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1991 r. Nr 120 poz. 526 ze zm.). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 8. Statut szkoły 9. Szkolny Program Profilaktyki 2. WIZJA SZKOŁY Nasza szkoła wychowuje aktywnego obywatela potrafiącego: odróżnić dobro od zła rozwijać własne zainteresowania zdobywać wiedzę i umiejętności odnosić sukcesy w różnych dziedzinach samodzielnie podejmować decyzje oceniać siebie i innych odpowiadać za własne słowa i czyny odnaleźć się w społeczności regionalnej, narodowej i europejskiej Jesteśmy szkołą bezpieczną, w której uczniowie mają optymalne warunki rozwoju. Nasza kadra pedagogiczna jest otwarta na współpracę z rodzicami i środowiskiem lokalnym. 3. MISJA SZKOŁY Przyjmujemy wszystkie dzieci bez względu na ich dotychczasowe osiągnięcia i wszystkie równo traktujemy. 3

Wychowujemy dobrego, kulturalnego i odpowiedzialnego człowieka. Kształtujemy tolerancję i wrażliwość na drugiego człowieka. Eliminujemy agresję w szkole i poza szkołą. Stwarzamy możliwości rozwijania zainteresowań i uzdolnień., Promujemy prozdrowy, ekologiczny styl życia, którego celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych. Przygotowujemy do aktywnego udziału w życiu kulturalnym, dbamy o kulturę słowa. Wychowujemy w systemie wartości ogólnoludzkich. Kształcimy ucznia o szerokim poziomie wiedzy i umiejętności, samodzielnego, poszukującego, otwartego na wiedzę. Współpracujemy ściśle z rodzicami uczniów i środowiskiem lokalnym. 4. SYLWETKA ABSOLWENTA W wyniku 10-letniego etapu kształcenia absolwent Zespołu Szkół z Przedszkolem w Dalikowie powinien umieć: adaptować się do wymagań nowej szkoły; szanować tradycje rodzinne, środowiskowe, narodowe i religijne oparte na chrześcijańskim systemie wartości; docenić rolę tradycji w życiu człowieka ze szczególnym uwzględnieniem małej ojczyzny ; eksponować swoje dobre, mocne strony; wyrażać swoje opinie i bronić swoich racji, być asertywnym; adekwatnie reagować na sugestię i krytykę; radzić sobie z sytuacjami stresowymi; szanować godność własną i drugiego człowieka; przestrzegać zasad tolerancji, reagować na wszelkie przejawy zła i agresji; przestrzegać zasad dobrych obyczajów i kultury; podejmować właściwe decyzje i wybory, nie ulegając ryzykownym zachowaniom związanym z zażywaniem środków odurzających. dostrzegać potrzeby innych, interesować się i angażować w życie szkoły i społeczności lokalnej; być wrażliwym na piękno środowiska naturalnego i rozumieć konieczność jego ochrony; krytycznie odbierać informacje przekazywane przez media i właściwie je interpretować. 5. TRADYCJE SZKOŁY Obchodzone uroczystości: Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego Dzień Edukacji Narodowej Dzień Papieski 4

Ślubowanie uczniów klasy I Dzień Chłopca Święto Niepodległości Andrzejki Mikołajki Jasełka Walentynki Wigilia Dzień Babci i Dziadka Choinka szkolna Pasowanie na czytelnika Dzień Ziemi Dzień Kobiet Święto Konstytucji 3 Maja Dzień Matki i Ojca Dzień Dziecka Sprzątanie Świata Dzień Bezpiecznej Szkoły Zakończenie roku szkolnego 6. STRATEGIA WYCHOWAWCZA SZKOŁY Zespół Szkół w Dalikowie poprzez swoją działalność wychowawczą zmierza do tego, aby uczniowie w szczególności: 1. Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego ( w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym ). 2. Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy dobra i piękna w świecie. 3. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie. 4. Stawali się bardziej samodzielnymi w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążeniem do dobra własnego z dobrem innych, wolność własną z wolnością innych. 5. Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie. 6. Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako postawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych. 7. Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. 5

8. Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów, umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. Działania wychowawcze szkoły: a) uwzględniają odpowiednio: - wychowanie patriotyczne i obywatelskie - wychowanie do życia w rodzinie - edukację regionalną - promowanie zdrowotnego trybu życia - zapobieganie patologiom i wszelkim uzależnieniom od środków odurzających - przeciwdziałanie agresji - orientację zawodową i planowanie kariery b) prowadzone są: - w klasach przedszkolnych w oparciu o realizowane treści programowe i plany wychowawcze, - w klasach IV VI w oparciu o realizowane treści programowe, tematykę godzin wychowawczych i plany wychowawcze, - w klasach I III gimnazjum w oparciu o realizowane treści programowe, tematykę godzin wychowawczych i plany wychowawcze, Wartości wychowawcze: - radość, zabawa, - odpowiedzialność, - zdrowie, zadowolenie, - piękno, talent, uznanie, - patriotyzm, poczucie przydatności społecznej, - solidarność, wolność, - akceptacja, - demokracja, tolerancja, - wiedza, współdziałanie, - praworządność, - przedsiębiorczość, 6

- mądrość, wiedza, - uczciwość, rzetelność, zaradność, - doskonalenie siebie, - miłość, przyjaźń, - szczęście rodzinne, ofiarność, - oparcie. 7. PLANY WYCHOWAWCZE W POSZCZEGÓLNYCH KLASACH OPARTE SĄ NA DZIAŁACH PROGRAMOWYCH: Działy programowe Zdrowie psychiczne i fizyczne uczniów oraz ich bezpieczeństwo. Realizowane cele wychowawcze 1. Ma poczucie własnej wartości. 2. Ma pozytywny stosunek do świata. 3. Umie radzić sobie ze stresem. 4. Zna skutki uzależnień od: - narkotyków - alkoholu - papierosów - telewizji - komputera 5. Wie, jakie prawidłowości kierują jego procesem dojrzewania. 6. Zna zagrożenia wynikające z potrzeb przynależności do grupy (subkultury młodzieżowe, sekty). 7. Zna i umie stosować zasady zdrowego i racjonalnego odżywiania się. 8. Umie zorganizować sobie czas wolny zgodnie z zasadami zdrowia fizycznego i psychicznego. 9. Potrafi dbać o zdrowie swoje i innych. 10. Zna i umie stosować przepisy ruchu drogowego. 11. Zna i stosuje się do zasad bezpiecznego zachowania się podczas imprez masowy i w czasie pobytu w szkole. Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze. 1. Odwiedza teatr, filharmonię, kino, muzea, galerie. 2. Podejmuje własną aktywność w dziedzinach kultury i sztuki na terenie szkoły i poza nią. 3. Rozumie różne środki wyrazu artystycznego, umie wyrazić swoje poglądy na temat poznanych wytworów sztuki. 4. Chętnie sięga po książkę i prasę. 5. Przygotowuje wystawy prac uczniowskich, prezentacje działalności artystycznej, bierze udział w szkolnych przeglądach i festiwalach. 6. Umie odróżnić dzieła wartościowe od nastawionych na 7

komercyjny użytek wytworów kultury masowej. 7. Umie krytycznie korzystać z różnych źródeł informacji. Wychowanie patriotyczne. Kultura zachowania się w szkole i poza szkołą. Przygotowanie do uczestnictwa w zjednoczonej Europie. 1. Zna i rozumie pojęcia: patriotyzm, kosmopolityzm. 2. Zna prawa i obowiązki obywateli. 3. Odczuwa potrzebę uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów najbliższego otoczenia (małej ojczyzny). 4. Szanuje polskie symbole narodowe. 5. Zna sylwetki sławnych Polaków: uczonych, artystów, bohaterów walczących o wolność i niepodległość, społeczników. 6. Ma świadomość istnienia obowiązków wobec własnej ojczyzny, w tym w szczególności obowiązku jej obrony oraz dbałości o jej dobre imię. 7. Rozumie pojęcie wspólnoty narodowej i zna jej składniki (dziedzictwo kultury, język, tradycje, obyczaje, święta narodowe). 8. Dba o kulturę języka. 9. Rozumie pojęcie współczesnego patriotyzmu (działania na rzecz innych, twórcza aktywność, rzetelna praca). 1. Zna i stosuje zasady kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. 2. Wie, jak nawiązywać kontakty osobiste i listowne z rówieśnikami i dorosłymi. 3. Dostrzega różnice między ogólnie przyjętymi normami i zasadami zachowania się w środowisku rówieśników i wobec osób dorosłych. 4. Okazuje szacunek kolegom, pracownikom szkoły i innym osobom. 5. Potrafi zachować się zgodnie z przyjętymi zasadami w sytuacjach oficjalnych. 6. Okazuje szacunek symbolom narodowym i religijnym. 7. Właściwie ocenia przejawy wandalizmu i chuligaństwa i dostrzega potrzebę przeciwdziałania im. 8. Godnie reprezentuje Zespół Szkół na zewnątrz. 9. Zachowuje estetykę ubrania i wyglądu. 1. Rozumie procesy zachodzące w integrującej się Europie 2. Potrafi określić miejsce Polski i Polaków w Zjednoczonej Europie. 3. Dostrzega korzyści wynikające z uczestnictwa Polski we Wspólnocie Europejskiej. 4. Zna zasady demokracji i praw człowieka. 5. Nawiązuje kontakty z kolegami z innych krajów europejskich. 6. Cechuje go ciekawość, otwartość i tolerancja wobec innych kultur. 8

7. Szanuje inne tradycje narodowe, systemy wartości i sposoby życia. Przygotowanie do wyboru kierunku dalszego kształcenia. Rozwijanie samorządności. Przygotowanie do życia w rodzinie. 1. Szanuje każdą celową i rzetelną pracę oraz jej rezultaty. 2. Zna wiele zawodów, w tym nowe, takie jak: broker, makler; podejmuje decyzje o dalszym kształceniu 3. Wie na podstawie jakich kryteriów powinno się podejmować decyzję o dalszym kształceniu. 4. Wie na podstawie jakich kryteriów powinno się podejmować decyzję o wyborze zawodu. 5. Potrafi przewidzieć konsekwencje nietrafnych wyborów zawodowych (brak satysfakcji, brak możliwości rozwoju, zagrożenie bezrobociem itp.). 6. Zna zasady konkurencji na rynku. 7. Wie jak poszukiwać informacji o możliwościach zatrudnienia w różnych zawodach. 8. Umie prezentować swoje zalety. 9. Potrafi napisać CV i list motywacyjny. 1. Zna i umie stosować zasady demokracji 2. Zna prawa ucznia i dziecka. 3. Rozumie i szanuje prawa innych ludzi i organizacji. 4. Angażuje się w życie klasy, szkoły i organizacji pozaszkolnych. 5. Organizuje wybory do Samorządu Klasowego i Uczniowskiego lub w nich uczestniczy. 6. Czuje się odpowiedzialny za podejmowane decyzje i potrafi przewidzieć ich konsekwencje. 7. Umie rozstrzygać spory i konflikty w sposób demokratyczny. 8. Zna Statut Zespołu Szkół. 9. Zna zasady funkcjonowania i kompetencje Samorządu Uczniowskiego. 10. Zna zasady funkcjonowania i kompetencje Rady Rodziców i Rady Pedagogicznej. 11. Wie, do kogo powinien zwrócić się w wypadku naruszenia jego praw ucznia i dziecka. 12. Potrafi zredagować regulaminy normujące zasady zachowania się. 1. Zna tradycję, historię i zwyczaje swojej rodziny. 2. Zna polskie tradycja i zwyczaje rodzinne. 3. Potrafi określić swoją rolę w rodzinie i swoje obowiązki rodzinne. 4. Rozumie pojęcie partnerstwa w rodzinie. 5. Wie, na czym opierają się więzi rodzinne i co służy ich podtrzymywaniu. 6. Zna zagrożenia życia rodzinnego (alkoholizm, przemoc, 9

bezrobocie itp.). 7. Wie, gdzie szukać pomocy w wypadku problemów rodzinnych. 8. Współpracuje z rodzicami i innymi członkami rodziny w realizacji wybranych zadań. Ochrona środowiska naturalnego. 1. Zna zagrożenia środowiska naturalnego w najbliższej okolicy, w kraju, na świecie. 2. Podejmuje działania zmierzające do ochrony środowiska (sprzątanie świata, sadzenie drzew itp.). 3. Dba o stan środowiska w najbliższym otoczeniu. 4. Rozumie związek między własnym zdrowiem, a stanem środowiska. 5. Zna prawa dotyczące zwierząt i stosuje je, rozumiejąc, że zwierzę jest tez istotą czującą i zdolną do cierpienia. Szczegółowy plan działań wychowawczych dla poszczególnych klas znajduje się u wychowawców. 8. POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE a) Główne zadania wychowawcy klasowego : a) planować własną pracę wychowawczą zgodnie z programem wychowawczym i programem profilaktyki, b) realizować program zajęć wychowawczych podczas godzin do dyspozycji wychowawcy oraz zajęć przedmiotowych w porozumieniu z nauczycielami przedmiotów, c) w swej pracy w sposób szczególny uwzględniać: zagadnienia bezpieczeństwa, komunikacji interpersonalnych, profilaktyki uzależnień - wspierać wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz w podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych. d) dokonywać oceny stopnia realizacji planu pracy wychowawcy, e) zapewniać uczniom i ich rodzicom wszechstronną informację dotyczącą wymagań oraz pomocy, jaką może zaoferować szkoła, organizować różne formy pomocy dla uczniów, f) analizować osiągnięcia ucznia oraz informować o nich rodziców, g) wspomagać zespół uczniowski w podejmowaniu inicjatyw w celu włączenia się w życie szkoły, h) rozwiązywać bieżące problemy uczniów, i) wspierać uczniów mających problemy w nauce, j) diagnozować potrzeby ucznia oraz jego sytuację rodzinną, k) organizować sytuacje wychowawcze / imprezy, wycieczki, wyjścia integrujące klasę, propagujące kulturę osobistą czy partnerstwo / l) tworzyć atmosferę poczucia bezpieczeństwa, m) korzystać z pomocy pedagoga szkolnego, n) pełnić rolę mediatora między uczniami, rodzicami i kadrą szkoły, 10

o) gromadzić, przechowywać i udostępniać dane osobowe uczniów zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych, p) prowadzić dokumentację wychowawcy klasy. b) Powinności wychowawcze nauczycieli przedmiotów: 1.,,Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania oraz,, ( ) zadania te stanowią wzajemnie uzupełniające się i równoważące wymiary pracy każdego nauczyciela (Podstawa Programowa kształcenia ogólnego). 2. Nauczyciel własną postawą i przez stwarzanie konstruktywnych sytuacji wychowawczych : a) uczy systematyczności, dokładności, punktualności, tolerancji, przestrzegania obowiązujących norm, pracowitości itp., b) motywuje do podejmowania zadań oraz przezwyciężania trudności, c) wzmacnia poczucie własnej wartości uczniów, d) uczy poprawnej komunikacji i współpracy w grupie, e) zapoznaje uczniów z zasadami kultury życia codziennego, f) uczy troski o własne zdrowie i bezpieczeństwo, g) dba o poprawne wyrażanie się uczniów. Zadaniem każdego nauczyciela jest wykorzystywanie treści przedmiotowych do ukazywania : a) wartości ogólnoludzkich, które mogą stać się drogowskazem w życiu człowieka b) sposobów podejmowania decyzji i ich skutków, c) rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych i dokonywania wyborów, przeciwdziałania agresji, przemocy i narkomanii, d) kultywowania tradycji rodzinnych, regionalnych, narodowych i ich znaczenia dla tożsamości człowieka, e) wartości rodziny w życiu człowieka, f) piękna przyrody, jej użyteczności i sposobów ochrony przed zgubnymi wpływami cywilizacji, g) osiągnięć człowieka, będących skutkiem jego pracy i zaangażowania, h) znaczenia norm moralnych w życiu człowieka, i) zagrożeń dla człowieka ze strony przyrody i cywilizacji oraz sposobów ich uniknięcia. 9. FORMY REALIZACJI organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych, indywidualna praca z uczniem zdolnym i z uczniem ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi, organizacja różnorodnych wydarzeń szkolnych spotkań, uroczystości, inscenizacji, wycieczek), prezentacja osiągnięć szkolnych (wystawa prac, prezentacja na stronie www), udział w projektach edukacyjnych, wyrównujących szanse uczniów, 11

współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym organizacja różnego rodzaju zajęć wg. potrzeb np. wyrównawczych, rewalidacyjnych itp. organizacja kół zainteresowań, organizacja Sklepiku Szkolnego, Wolontariatu, Samorządu Uczniowskiego itp. 10. ZASADY EWALUACJI Sposoby i środki ewaluacji : 1. Sprawdziany i konkursy pozwalające ocenić poziom wiedzy uczniów. 2. Obserwacja postępu w zachowaniu i nauce. 3. Ocena wypowiedzi i prac uczniów na zadane tematy. 4. Obserwacja, porównywanie zachowań i postaw uczniów w sytuacjach ćwiczeniowych oraz na co dzień. 5. Monitorowanie postępu w zachowaniu uczniów, zwłaszcza sposobów rozwiązywania przez nich konfliktów. 6. Obserwacja uczniów podczas odgrywania scenek i pracy grupowej w trakcie zajęć. 7. Analizowanie wypowiedzi uczniów w czasie rozmów i dyskusji. 8. Obserwacja zachowania uczniów w czasie uroczystości i imprez szkolnych, w trakcie zajęć, na przerwach i na wycieczkach. 9. Obserwacja stopnia zaangażowania uczniów w przygotowaniu i organizowaniu imprez klasowych i ogólnoszkolnych. 10. Ocena samopoczucia uczniów w szkole ( obserwacja, rozmowy z rodzicami ). 11. Ocena stopnia zintegrowania klas. 12. Ankiety 13. Alternatywne metody i techniki zbierania informacji Wskaźniki ewaluacji : Ilościowe : Procent frekwencji uczniów na zajęciach lekcyjnych określany na śródrocze i koniec roku szkolnego, Procent frekwencji uczniów monitorowanych na bieżąco z problemem nieobecności w szkole, Liczba uczniów sprawiających problemy wychowawcze, Liczba uczniów przystępujących do konkursów, akcji, realizowanych projektów i programów, Liczba uczniów aktywnie uczestniczących w organizowaniu, przygotowywaniu imprez klasowych i ogólnoszkolnych. 12

Jakościowe : Przyczyny nieobecności uczniów na zajęciach lekcyjnych, Przyczyny problemów wychowawczych, Postęp w zachowaniu i uczeniu się, Badanie opinii na spotkaniach z rodzicami, na zebraniach z Radą Rodziców, z Samorządem Uczniowskim, Wypowiedzi nauczycieli na zebraniach Rady Pedagogicznej. 11. WPROWADZENIE ZMIAN DO PROGRAMU Program wychowawczy przewidziany jest do realizacji na lata 2014/15 2016/17. Jego ewaluacja jest prowadzona w każdym roku szkolnym. Po trzech latach realizacji powstanie raport wskazujący wytyczne do wprowadzenia modyfikacji i jego oceny. Zmiany mogą nastąpić również na podstawie wniosków Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców, Samorządu Uczniowskiego, a także w wyniku ogólnoszkolnej debaty (np. rozmowy z rodzicami uczniów, nauczycielami, ankiety itp.) kierowanych do Dyrektora szkoły. Niniejszy program wychowawczy został zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej w lutym 2016 i jest realizowany przez wszystkich wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, nauczyciela bibliotekarza oraz pedagoga szkolnego. 13