Szkoła Podstawowa nr 12 im. Powstańców Śląskich w Warszawie PROGRAM PROFILAKTYKI W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 12 w Warszawie Skład zespołu powołanego przez Dyrektora Szkoły do tworzenia i monitorowania programu profilaktyki szkoły w roku szkolnym 2012/2013 : Mirosława Krysiukiewicz Prus przewodnicząca Marta Krycińska Katarzyna Marzec Paulina Błaszczyk Małgorzata Ostaszewska Agnieszka Bugdalska Magdalena Woźniak-Mądra Spis treści Podstawy prawne... 2 Główne cele profilaktyki... 2 Główne cele działań profilaktycznych skierowanych do uczniów... 3 Główne cele działań profilaktycznych skierowanych do rodziców... 4 Główne cele działań profilaktycznych skierowanych do nauczycieli... 4 Harmonogram zajęć w roku szkolnym 2012/2013... 6 1
Podstawy prawne: - rozporządzenie MENiS z dnia 31.01,2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 1, poz. 209 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198), - ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 1990 r. Nr 30, poz. 179 z późniejszymi zmianami), - zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 roku w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich, - Statut szkoły. Zapewnienie zdrowia i prawidłowego rozwoju dzieciom stanowi podstawowe zadanie, przed którym stoją rodzice i nauczyciele. Profilaktyka uwzględnia wiele działań, kładąc szczególny nacisk na kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju. Takie podejście wynika z przekonania, że jednym z podstawowych źródeł problemów wychowawczych oraz nieprzystosowania społecznego dziecka, są deficyty rozwoju emocjonalnego i nieprawidłowa adaptacja do ról, a także warunków życiowych. Rozwój dziecka i jego samodzielność niesie ze sobą wiele zagrożeń. Konieczne jest więc wyposażenie dziecka w umiejętności przewidywania zagrożeń, unikania ich oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Główne cele profilaktyki to: 1. Promowanie zdrowego stylu życia - wskazanie wartościowych rozrywek - właściwe wykorzystywanie wolnego czasu. 2. Tworzenie bezpiecznej, przyjaznej atmosfery w szkole - ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy - kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny. 2
3. Hamowanie i zmniejszanie niedostosowania społecznego - wzmacnianie poczucia własnej wartości - nauka i ćwiczenie zachowań asertywnych. 4. Zapobieganie trudnościom szkolnym - ograniczanie głębokości i czasu trwania dysfunkcji - rozpoznawanie oznak stresu oraz uczenie sposobów radzenia sobie z nim. 5. Wyrabianie postaw prospołecznych - poznanie się wzajemne i budowanie zaufania - budowanie porozumienia. 6. Opóźnianie wieku inicjacji dzieci (nikotyna, alkohol narkotyki) - wskazanie pożądanych wzorców zachowań - wzbudzanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie i życie. 7. Budowanie porozumienia (szkoła dom środowisko), wspólnej aktywności i partnerstwa w wychowaniu uczniów. 8. Promocja szkoły. Główne cele działań profilaktycznych skierowanych do uczniów obejmują: - cel edukacyjny - zdobycie wiedzy dotyczącej zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia, znajomości praw dziecka, praw człowieka, uczenie tolerancji na odmienność rasową i wyznaniową, - cel edukacyjno-rozwojowy - nabywanie podczas zajęć, lekcji i innych działań, umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, odreagowywania napięć, bycia akceptowanym, nazywania własnych potrzeb, umiejętności przydatnych w radzeniu sobie z problemami w domu, szkole i najbliższym środowisku, obrony przed przemocą i wymuszaniem, bezpiecznego posługiwania się technologią informacyjną i korzystania z Internetu, uwrażliwienie uczniów na estetykę wypowiedzi, - cel terapeutyczny - stworzenie możliwości aktywnego udziału uczniów w zajęciach pozaszkolnych i pozalekcyjnych, umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych, organizowanie spotkań adaptacyjnych dla nowych uczniów. 3
Program profilaktyki w odniesieniu do rodziców uczniów uwzględnia: - dostarczenie rodzicom wiedzy na temat potrzeb rozwojowych dzieci oraz zagrożeń, - umożliwienie rodzicom udziału w zajęciach psychoedukacyjnych organizowanych w szkole i poza nią, - wspieranie w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi (konsultacje), - informowanie o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej poza szkołą, - zapewnienie obiegu informacji pomiędzy pracownikami szkoły a rodzicami, - zapewnienie możliwości spotkań informacyjno konsultacyjnych i adaptacyjnych dla rodziców nowych dzieci. Program profilaktyki w odniesieniu do nauczycieli zakłada : - udział w szkoleniach w zakresie profilaktyki uzależnień i sposobu podejmowania wczesnej interwencji w sytuacjach zagrożeń, - uczestnictwo w szkoleniach i warsztatach dotyczących umiejętności wychowawczych np. prawidłowego komunikowania się, prowadzenia negocjacji i mediacji, przekazywania treści trudnych, nawiązywania kontaktów interpersonalnych, - udzielanie wsparcia nauczycielom a szczególnie nauczycielom rozpoczynającym pracę w naszej szkole. Potrzeby i zasoby szkoły z zakresu profilaktyki diagnozowane są corocznie na podstawie: rozmów indywidualnych i wywiadów przeprowadzonych z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami, bieżących obserwacji zachowań uczniów na lekcjach, podczas przerw, zajęć świetlicowych, pozalekcyjnych, a także na wycieczkach oraz imprezach pozaszkolnych, analizy niepowodzeń szkolnych dokonywanej systematycznie, nie rzadziej niż po zakończeniu każdego semestru, 4
analizy dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania, podejmowania interwencji wychowawczej, którą stanowią dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag, protokoły posiedzeń zespołu wychowawczego, dokumentacja pedagoga i psychologa szkolnego, notatki służbowe, indywidualnie zawierane kontrakty, analizy problemów występujących w środowisku lokalnym, wniosków po ewaluacyjnych z realizacji zajęć profilaktyczno edukacyjnych przeprowadzonych w szkole. Realizatorami działań w profilaktyce pierwszorzędowej są przede wszystkim wychowawcy i nauczyciele wspierani przez zespół psychologiczno pedagogiczny, pielęgniarkę szkolną i innych pracowników szkoły. W naszych działaniach będziemy korzystać ze wsparcia specjalistycznych instytucji z zewnątrz - m.in. Poradni Psychologiczno Pedagogicznej nr 11, Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście, Specjalistycznej Poradni Psychologiczno Pedagogicznej Uniwersytet dla Rodziców, Akademii Psychoedukacji Aspekt, Ośrodka Żyj zdrowo, Powiślańskiej Fundacji Społecznej, Stowarzyszenia Geografów Polskich. W zakresie pomocy interwencyjnej i edukacyjnej współpracujemy ze Strażą Miejską, Wydziałem d/s. Nieletnich i Patologii, Policją, kuratorami z Sądów Rodzinnych. Chcemy też aktywniej włączyć rodziców do działalności profilaktycznej w szkole i w środowisku zamieszkania. Program profilaktyki ulega modyfikacjom w ciągu roku szkolnego. Dotyczą one zmian w regulaminach, aktualizacji procedur postępowania i reagowania w sytuacjach kryzysowych, (np. interwencja w wypadku wystąpienia przemocy, praca z ofiarą, sprawcą i ich rodzicami), współpracy z instytucjami wspomagającymi (Policją, Strażą Miejską, Poradniami Specjalistycznymi itp.). 5
Harmonogram zajęć w roku szkolnym 2012/2013 Cele działań profilaktycznych do realizacji podczas całego roku szkolnego: promowanie zdrowego stylu życia wyrabianie postaw prospołecznych zapobieganie agresji dbanie o bezpieczeństwo dzieci zapobieganie trudnościom szkolnym i wychowawczym. Zadania do realizacji przez cały rok szkolny: 1. Realizacja programu Przyjaciele Zippiego w klasach I - III. 2. Systematyczne monitorowanie prawidłowej realizacji obowiązku szkolnego. 3. Monitorowanie zachowań agresywnych. 4. Ćwiczenie umiejętności prospołecznych. 5. Nagradzanie postaw prospołecznych. 6. Diagnoza psychologiczna uczniów na wniosek rodziców lub nauczycieli (za zgodą rodziców) w PPP. 7. Diagnoza potrzeb placówki w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej. 8. Diagnoza przesiewowa klas oddziału przedszkolnego i kl. 1 (gotowość szkolna, zagrożenie dysleksją). 9. Udział w akcji Cała Polska czyta dzieciom zaproszenie rodziców do udziału w czytaniu. 10. Systematyczna aktualizacja wiedzy dotyczącej potrzeb uczniów. 11. Pomoc socjalna w postaci bezpłatnych obiadów dla dzieci z rodzin potrzebujących wsparcia. 12. Praca nad wyrównywaniem szans dzieci z deficytami rozwojowymi. 13. Organizacja pomocy uczniom z trudnościami w nauce. 14. Udział wybranych uczniów w zajęciach reedukacyjnych, logopedycznych, wyrównawczych oraz rozwijających ich możliwości. 15. Indywidualna praca psychologiczno pedagogiczna z uczniami zagrożonymi wykluczeniem społecznym. 6
16. Promowanie zdrowego stylu życia: właściwe odżywianie się, właściwy strój do warunków pogodowych, sposoby aktywnego spędzania wolnego czasu, szklanka mleka, owoce i warzywa w szkole, pozalekcyjne zajęcia sportowe, zagrożenie wirusem grypy, pierwsza pomoc (szkolenie), fluoryzacja, dzień zdrowego żywienia. 17. Profilaktyka uzależnień. 18. Gromadzenie w bibliotece szkolnej literatury specjalistycznej i materiałów przydatnych do realizacji programu na godzinach wychowawczych i zebraniach z rodzicami. Zachęcanie rodziców do korzystania fachowej literatury zgromadzonej w bibliotece szkolnej. Prócz wymienionych wyżej zadań, które będą realizowane systematycznie w ciągu całego roku szkolnego, zostały również zaplanowane zadania szczegółowe, przewidziane do realizacji w kolejnych miesiącach. Zadania do realizacji MIESIĄC WRZESIEŃ ZADANIA 1. Uzyskanie zgody rodziców na realizację programów profilaktycznych i zajęć pozalekcyjnych. 2. Zapoznanie uczniów z regulaminami szkolnymi i zasadami BHP oraz z formalnymi zasadami współżycia w szkole 3. Bezpieczna droga do szkoły zajęcia organizowane dla rodziców i dzieci w klasach I i oddziale przedszkolnym 4. Warsztaty dla rodziców W co się bawić z własnym dzieckiem (p. Agata Wojna) 5. Diagnoza logopedyczna uczniów i w klasach I i oddziale przedszkolnym I. 6. Ocena gotowości szkolnej i zagrożenia dysleksją dzieci w klasach I i oddziale przedszkolnym 7. Dostosowanie warunków sprawdzianu klas VI do potrzeb dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce. 8. Zorganizowanie pomocy psychologiczno - pedagogicznej 7
9. Pomoc uczniom z rodzin wymagających wsparcia materialnego: stypendia szkolne, wyprawka szkolna. 10. Zajęcia integracyjne dla klas IV. (p. Agata Wojna) 11. Akcja charytatywna Piórnik. PAŹDZIERNIK LISTOPAD GRUDZIEŃ STYCZEŃ 1. Prowadzenie zajęć specjalistycznych. 2. Realizacja programu O dotyku złym, dobrym, potajemnym w kl. III. 3. Realizacja programu Z krainy złości do krainy radości w klasach II i III 4. Co mogę zrobić, żeby w klasie było lepiej warsztaty dla klas IV 5. Zagrożenia w sieci - warsztaty dla rodziców i nauczycieli 6. Umiem się kłócić, umiem się godzić warsztaty dla klas II i IV 1. Realizacja programu Jestem ostrożny (znaleziska niewybuchy, fajerwerki, a dobra zabawa, współczesne zagrożenia terroryzm). 2. Zajęcia Bezpieczeństwo w kontakcie ze zwierzętami w klasach I i oddziale przedszkolnym 3. Warsztaty umiejętności wychowawczych dla rodziców. 1. Program Straży Miejskiej Wiem, co robić, kiedy jestem sam - w klasach pierwszych. 2. Integracja ze środowiskiem lokalnym i imprezy szkolne. 3. Warsztaty Bezpieczeństwo podczas zabaw zimowych godziny wychowawcze i apel szkolny. 4. Pedagogizacja rodziców - zagrożenia w czasie ferii. 1. Pedagogizacja rodziców dzieci zagrożonych dysleksją. 2. Udział zespołu psychologiczno pedagogicznego w spotkaniach z rodzicami, indywidualne konsultacje dla rodziców. 3. Zapoznanie Rady Pedagogicznej z sytuacją wychowawczą i opiekuńczą w szkole. 4. Analiza dotychczasowych osiągnięć uczniów. 5. Udział w ogólnopolskiej kampanii Bezpieczny Internet - klasy IV VI. 8
LUTY MARZEC 6. Przypomnienie zasad bezpieczeństwa podczas ferii zimowych klasy I VI i oddziale przedszkolnym. 7. Bezpieczeństwo w środkach komunikacji i podczas podróży 1. Warsztaty Jak pokonać stres w kl. VI. 2. Przyjaźń, miłość, szczęście rodzinne godziny wychowawcze 1. Realizacja treści związanych z profilaktyką uzależnień na godzinach wychowawczych i lekcjach przedmiotowych. 2. Warsztaty Złość przyjaciel czy wróg klasy II. 3. Czy jestem zadowolona/y z własnego ciała? - warsztaty dla klas V i VI 4. Pedagogizacja rodziców uczniów klas V p. Marta Krycińska 5. 5.Ewaluacja pomocy psychologiczno - pedagogicznej KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC 1. Realizacja warsztatów Każdy ma prawo do intymności i prywatności w klasach V oraz spotkania dla rodziców związane z programem. 2. Realizacja zajęć Policji Odpowiedzialność prawna nieletniego - uczniowie w klasach VI oraz spotkanie dla rodziców. 3. Garść radości szczypta złości rozpoznajemy emocje klasy I i oddział przedszkolny. 1. Profilaktyka uzależnień klasy V Wiem, więc nie biorę warsztaty. 2. Diagnoza gotowości szkolnej oddział przedszkolny. 3. Akcja charytatywna zbiórka słodyczy dla dzieci z domu dziecka. 1. Przypomnienie zasad bezpieczeństwa na wakacjach klasy 0 VI. 2. Podsumowanie pracy zespołów i wyników nauczania. 3. Opracowanie wniosków do dalszej pracy. 4. Zajęcia integracyjno adaptacyjne w oddziale przedszkolnym.klasach 0 i I (dzieci sześcioletnie). 5. Analiza i podsumowanie wyników prowadzonych działań profilaktycznych - prezentacja na Radzie Pedagogicznej. 9
Osoby odpowiedzialne za realizację programu: wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy świetlicy, zespół psychologiczno pedagogiczny, pielęgniarka szkolna. 10