PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ W SKARYSZEWIE I. Założenia ogólne programu. Program profilaktyczny uwzględniający uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych jest budowany jako element składowy programu wychowawczego. Jednak wychowanie nie może sprowadzać się do rozwijania odpowiednich umiejętności to przede wszystkim budowanie systemu wartości i uczenie szacunku do norm moralnych i społecznych. Działania profilaktyczne mają zapobiegać niepożądanym zjawiskom w rozwoju jednostki i skupiać się na przeciwdziałaniu złu. Muszą one być planowane i uwzględniać wczesną profilaktykę. Terenem wczesnych działań profilaktycznych jest głównie szkoła. Realizatorami profilaktyki są wszyscy nauczyciele szkoły, stanowiący pozytywne wzorce, wspierani przez specjalistów i działający w porozumieniu ze środowiskiem rodzinnym ucznia. CEL GŁÓWNY: Przygotowanie uczniów do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, ułatwiającymi kontakt z innymi ludźmi i radzenie sobie z samym sobą. CELE SZCZEGÓŁOWE: stwarzanie przyjaznego klimatu (dobra komunikacja, podmiotowość, udzielanie emocjonalnego wsparcia dzieciom, szczególnie w trudnych dla nich sytuacjach), 1
budowanie dobrych relacji z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych, prowadzonych przez nauczycieli, pomoc uczniom mającym trudności w nauce, dostosowywanie wymagań edukacyjnych do zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, wypracowanie wspólnych działań szkoły i ogólnie pojętego środowiska wychowawczego wobec używania substancji psychoaktywnych oraz konsekwentne ich wdrażanie, udzielanie uczniom i rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą, szkolenie się kadry pedagogicznej w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych. II. Diagnoza problemów: Diagnozę opracowano w oparciu o analizę: dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych, zeszytów uwag, informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych, rozmów z rodzicami, informacji z instytucji współpracujących ze szkołą, opinii uczniów wyrażanych przez członków Samorządu Uczniowskiego, wniosków z obserwacji zachowania uczniów w różnych sytuacjach szkolnych i poza szkolnych, frekwencji na zajęciach lekcyjnych, frekwencji rodziców na zebraniach organizowanych przez szkołę. 2
Najważniejsze problemy wymagające działań profilaktycznych: zachowania agresywne i przemoc rówieśnicza, nieumiejętność rozwiązywania konfliktów, zaburzenia w komunikacji, w relacji uczeń uczeń, uczeń osoba dorosła, trudności wychowawcze liczna grupa dzieci dyspanseryjnych i z deficytami rozwojowymi, niedostateczny poziom dyscypliny i niska kultura języka, niska motywacja do nauki, niskie aspiracje życiowe, mała świadomość zagrożenia uzależnieniami, przejawy dyskryminacji rówieśniczej, zwiększająca się liczba uczniów innej narodowości III. Przewidywane efekty oddziaływań: zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w szkole, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów, poprawa w relacjach uczeń uczeń, uczeń osoba dorosła, podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole, wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych, wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonywania samooceny, wzrost tolerancji i szacunku wobec inności 3
IV. Szczegółowe cele i zadania: POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA Przeciwdziałanie agresji i przemocy rówieśniczej. Cel: zapobieganie i ograniczenie agresji i przemocy wśród uczniów, CELE SZCZEGÓŁOWE FORY I METODY REALIZACJI KIERUNEK ODDZIAŁYWAŃ OCZEKIWANE EFEKTY UWAGI Zmniejszenie skali agresji wśród uczniów. kształtowanie postawy asertywnej, przedstawienie rodzicom problemu agresji wśród dzieci, bieżące reagowanie na przejawy agresji, dyskryminacji prawidłowe rozwiązywanie konfliktów, monitorowanie sytuacji w zespołach klasowych i w szkole. wzbudzanie szacunku dla drugiego człowieka oraz poszanowania jego godności. rodzice, nauczyciele. Uczeń: zna negatywne skutki agresji, radzi sobie w sytuacjach stresowych, umie życzliwie i z szacunkiem traktować innych ludzi, wie do kogo może zwrócić się o pomoc. 4
Cyberprzemoc - Jak być bezpiecznym w sieci lekcje wychowawcze Poprawa bezpieczeństwa uczniów. prawidłowe zorganizowanie i pełnienie dyżurów nauczycielskich, przeprowadzanie pogadanek na temat bezpiecznej drogi do szkoły, - zaznajamianie uczniów z zasadami ruchu drogowego, przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową, uczenie bezpiecznego korzystania z urządzeń mechanicznych, elektrycznych, komputerów. uczniowie. Uczeń: zna podstawowe zasady ruchu pieszych, wie, jak zachować się w różnych niebezpiecznych sytuacjach i miejscach, potrafi bezpiecznie korzystać z urządzeń elektrycznych. Budowanie porozumienia: uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, uczeń rodzic. zawieranie kontraktów wychowawczych, uczenie negocjowania, mediacji, pogadanki na temat zasad rodzice, nauczyciele. Uczeń: zna zasady komunikowania się. 5
komunikowania się. Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania się. pogadanki na temat kulturalnego zachowania się, wdrażanie do stosowania form grzecznościowych na co dzień. uczniowie Uczeń: nie używa wulgaryzmów, potrafi stosować formy grzecznościowe. Wdrażanie do posługiwania się piękną, poprawną polszczyzną. - lekcje wychowawcze nt. Kultura słowa, - Konkursy literackie, recytatorskie pedagogizacja rodziców. rodzice Uczeń: : posługuje się poprawnym językiem. 6
Kształtowanie wrażliwości społecznej, tolerancji i szacunku wobec inności Podejmowanie na lekcjach wychowawczych tematyki dotyczącej szacunku wobec innych kultur, narodowości, poglądów, przekonań, niepełnosprawności uwrażliwianie na potrzeby pomagania innych kształtowanie postaw tolerancyjnych wobec mniejszości narodowej organizowanie Dnia tolerancji uczniowie rodzice Uczeń szanuje poglądy i przekonania innych, nie ulega stereotypom, ma własne poglądy, jest tolerancyjny STRES I EMOCJE Kształcenie wybranych umiejętności życiowych. Cele: doskonalenie u uczniów umiejętności radzenia sobie ze stresem, edukacja rodziców i nauczycieli w zakresie postępowania z uczniem nadpobudliwym i wycofanym. 7
CELE SZCZEGÓŁOWE FORMY I METODY REALIZACJI KIERUNEK ODDZIAŁYWAŃ OCZEKIWANE EFEKTY UWAGI Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby. indywidualne rozmowy z uczniem, właściwe wykorzystanie systemu oceniania, stwarzanie możliwości uzyskania sukcesów w różnych dziedzinach (konkursy, zawody, nauka itp.), prezentowanie osiągnięć uczniów w różny sposób. rodzice. Uczeń: pozytywnie ocenia siebie, zna swoje mocne i słabe strony, potrafi przyjmować sukcesy i porażki Kształtowanie umiejętności wyrażania uczuć. zajęcia warsztatowe, gry i zabawy sytuacyjne, drama. uczniowie Uczeń: uczeń potrafi radzić sobie z własnymi uczuciami i uczniowie emocjami. 8
Nabywanie umiejętności wykorzystywania swoich mocnych stron. udział uczniów w przygotowywaniu imprez okolicznościowych, akademii, konkursów, zawodów sportowych, przygotowanie uczniów do konkursów. uczniowie Uczeń: uczeń potrafi występować publicznie, uczniowie biorą udział w konkursach. Rozwijanie wyobraźni i kreatywności. prace twórcze, organizowanie zajęć pozalekcyjnych, występy artystyczne. uczniowie uczniowie potrafią zaprezentować swój dorobek. Podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. udział w szkoleniach na temat stresu i agresji. nauczyciele Nauczyciele: posiadają umiejętności radzenia sobie ze stresem, potrafią przeciwdziałać agresji. 9
UZALEŻNIENIA Zagrożenie uzależnieniami. Cele: uświadamianie uczniom ryzyka związanego z używaniem alkoholu, papierosów i narkotyków, dopalaczy, uświadomienie zagrożeń płynących z niekontrolowanego korzystania z telewizji i komputera. CELE SZCZEGÓŁOWE FORMY I METODY REALIZACJI KIERUNEK ODDZIAŁYWAŃ OCZEKIWANE EFEKTY UWAGI Dostarczanie wiedzy o konsekwencjach stosowania używek prelekcje i zajęcia warsztatowe na temat szkodliwości palenia tytoniu, spożywania alkoholu i zażywania narkotyków, dopalaczy, rodzice. uczniowie i rodzice posiadają usystematyzowaną wiedzę na temat uzależnień. Uświadomienie wpływu telewizji i Internetu na dzieci. propagowanie tematyki racjonalnego korzystania z telewizji i Internetu, pedagogizacja rodziców. uczniowie, rodzice. uczniowie i rodzice znają zagrożenia wynikające z korzystania z telewizji i komputera. 10
ZDROWIE I OCHRONA ŚRODOWISKA Uczymy się zdrowo żyć. Cele: kształtowanie zachowań prozdrowotnych, dbałość o środowisko. CELE SZCZEGÓŁOWE FORMY I METODY REALIZACJI KIERUNEK ODDZIAŁYWAŃ OCZEKIWANE EFEKTY UWAGII Kształtowanie kultury osobistej uczniów i nawyków higienicznozdrowotnych. konsekwentne egzekwowanie właściwych zachowań, stroju stosownego do okoliczności, zgodnie ze statutem szkoły i Punktowym Ocenianiem, prowadzenie akcji profilaktycznych, propagowanie problematyki prozdrowotnej. rodzice. Uczniowie: zwracają uwagę na kulturę słowa, strój, sposób bycia, dbają o higienę osobistą, przestrzegają zasad higienicznego trybu życia. 11
Organizowanie czasu wolnego. organizowanie zajęć pozalekcyjnych, wycieczki, ogniska klasowe, wyjazdy do kina, teatru, imprezy o charakterze rozrywkowym (andrzejki, zabawy karnawałowe). rodzice. Uczniowie: rozwijają swoje zainteresowania, wyzwalają aktywność, realizują własne pomysły. Rady na bezpieczne ferie i wakacje. Kształtowanie umiejętności dokonywania wyborów, zachowań chroniących zdrowie własne i pogadanki na lekcjach wychowawczych na temat bezpiecznego spędzania ferii zimowych i wakacji. popularyzowanie tematyki ekologicznej poprzez konkursy tematyczne, uczniowie Uczeń: uczniowie Uczniowie: wie, jak zachować się, by wakacje i ferie były bezpieczne i zdrowe, zna przestrogi na wakacje, ferie i rozumie konieczność ich przestrzegania. przejawiają 12
innych ludzi. realizacja programów profilaktycznych. zachowania proekologiczne, znają zachowania sprzyjające zdrowiu. Uwrażliwienie na przejawy degradacji środowiska. udział w akcjach ekologicznych Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi Zbiórka elektrośmieci rodzice, nauczyciele. Uczniowie: aktywnie włączają się do akcji na rzecz ochrony środowiska. V.EWALUACJA Ocenie poddawane będą następujące elementy: Realizacja tematyki profilaktyki zawartej w planach pracy wychowawców klas, Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych, Współpraca z rodzicami. Podstawą do formułowania ocen będą analizy dokumentów, dane statystyczne, obserwacje, ankiety, opinie, programy, wnioski. 13
14