PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W SWOSZOWEJ Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry, pod prąd. Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj Czyń co masz czynić, do końca (Jan Paweł II, Tryptyk Rzymski). Program został uchwalony 14 września 2016 roku przez Radę Roziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną oraz przyjęty do realizacji z dniem 15 września 2016 roku.
WPROWADZENIE Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej uzupełnia program wychowawczy, jest zgodny z prawem oświatowym i prawem państwowym. Kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wzmacnianie czynników ochronnych przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Program wynika z diagnozy środowiska i odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie i społeczeństwie. Profilaktyka, będzie polegała na promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie z trudnościami życia. Podstawy prawne działań profilaktycznych Statut Szkoły. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572). Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 875). Rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249). Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz.226). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 72. Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz.109) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. Nr 111, poz. 535) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996r. Nr10, poz. 55). Charakterystyka środowiska wychowawczego Uczniowie naszej szkoły mieszczą się w granicach wiekowych od 6 do 13lat. W większości wychowują się w rodzinach pełnych, prawidłowo wypełniających obowiązki rodzicielskie. Rodziny w tym regionie są średnio zamożne, wiele rodzin boryka się z dużymi trudnościami finansowymi i wymaga różnych form wsparcia (często pracuje tylko jedna osoba, a zarobki są niskie). Minusem jest również nieobecność niektórych ojców w wychowywaniu dzieci, którzy w celach zarobkowych przebywają za granicą. W środowiskach rodzinnych uczniów zauważa się często niewłaściwe postawy wychowawcze. Uczniowie narażeni są na kontakty z osobami zagrożonymi uzależnieniami. W niektórych rodzinach nadużywany jest alkohol, zdarzają się konflikty a także widoczny jest brak zainteresowania sytuacją szkolną dziecka. Rodzice często nie zdają sobie sprawy z istoty występujących problemów, nie zauważają ich i nie potrafią w porę lub właściwie zareagować, a to sprzyja rozwojowi niewłaściwych zachowań. Wszystko to negatywnie wpływa na naukę i psychikę dziecka, a co za tym idzie na relacje między koleżeńskie. W większości rodzin przeważają jednak pozytywne wzorce i właściwy system wartości, co w dużej mierze wspomaga szkolne oddziaływania profilaktyczne. Szkolny Program Profilaktyki skierowany jest przede wszystkim do uczniów, rodziców i nauczycieli. Wszystkie grupy zostały objęte diagnozą. Z niektórymi działaniami wychodzimy również do środowiska lokalnego. Ważne ogniwo stanowią rodzice, pragniemy włączyć ich do działań wychowawczych, gdyż uważamy, że spójność w działaniach rodziców i nauczycieli jest sprawą nadrzędną. Priorytetem naszych działań jest uświadamianie rodziców o pozytywnym wpływie zajęć dodatkowych na wszechstronny rozwój dziecka. Diagnoza środowiska szkolnego
Diagnozę w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II opracowano w oparciu o analizę: dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych, klasowych zeszytów uwag wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców (np. ankiety dla rodziców i uczniów III i VI) informacji płynących od nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły o bieżących problemach wychowawczych informacji z instytucji współpracujących ze szkołą obserwacji zachowania uczniów frekwencji w dziennikach lekcyjnych wywiadów z nauczycielami, rodzicami i uczniami Przeprowadzona analiza wskazuje na istnienie następujących problemów wymagających działań profilaktycznych w naszej szkole: brak umiejętności komunikacji interpersonalnej, pojedyczne przypadki stosowania przemocy i agresji, w tym cyberprzemocy, sporadyczne używanie niestosownego słownictwa, pojedyncze przypadki braku znajomości zasad współżycia w grupie, trudności w nauce, poczucie niskiej samooceny niska świadomość zagrożenia uzależnieniami. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Dyrektor szkoły: Dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych i wychowawczych Finansuje, monitoruje pracę wychowawców klas Wyznacza odpowiedzialnych za realizację Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole Zachęca uczniów do udziału w działaniach profilaktycznych
Nauczyciele: Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych Wychowawca klasy: Integruje zespół klasowy Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie Rodzice: Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami Doskonali swoje kwalifikacje i zdobywa nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych Jest wzorem konstruktywnych zachowań Promuje zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania wolnego czasu Utrzymuje osobowe relacje z uczniami (poprzez konsultacje, indywidualne rozmowy) Konstruktywnie współpracuje z gronem pedagogicznym, pozostałymi pracownikami szkoły oraz rodzicami Aktywnie współpracują ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno wychowawcze i opiekuńcze
Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń społecznych i sposobów przeciwdziałania im Dbają o dobry kontakt z dzieckiem Stanowią wzór osobowy model dla dziecka. Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych z: Poradnią Pedagogiczno Psychologiczną Policją i Strażą Pożarną Parafią Rzymsko-Katolicką w Swoszowej Pielęgniarką środowiskową Gminnym Centrum Kultury i Czytelnictwa Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej REALIZACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkolny program profilaktyczny realizowany jest podczas: - zajęć przedmiotowych - godzin wychowawczych - zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów - zajęć pozalekcyjnych - konkursów - wycieczek szkolnych
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ im. JANA PAWŁA II w SWOSZOWEJ Cel Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Kompleksowa diagnoza środowiska uczniowskiego na tle społeczności lokalnej Poznanie sytuacji rodzinnej ucznia oraz jego środowiska Opracowanie listy uczniów wymagających Rozmowy z uczniami Rozmowy z rodzicami Rozmowy z wychowawcami Wychowawcy klas
Pełna integracja wszystkich podmiotów społeczności szkolnej Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich między uczniami pomocy Wzmacniani e więzi między rodzicami i dziećmi Budowanie porozumienia między uczniami, rodzicami i nauczycielami Integracja uczniów klasy pierwszej Wzmacniani e poczucia przynależności do Nauczyciele Efektywne uczący, wychowawcy wykorzystanie wywiadówek w celu wzmacniania więzi rodziców i dzieci Realna współpraca z rodzicami na terenie szkoły poprzez udział rodziców w imprezach i uroczystościach szkolnych Integrowanie rodziców i dzieci podczas wspólnych zajęć lekcyjnych, wycieczek Podwyższanie kompetencji wychowawczych rodziców podczas warsztatów dla rodziców Zajęcia Wychowawc adaptacyjnointegracyjne w Wychowawc a klasy klasach pierwszych y klas Wycieczki integracyjne
zespołu klasowego Uczenie poszanowania i tolerancji dla odmienności kultur, zachowań i różnic między ludźmi ze szczególnym uwzględnieniem praw człowieka Zapoznanie z zasadami dobrego zachowania i kulturalnego odnoszenia się do siebie Kształtowan ie umiejętności nawiązywania więzi koleżeńskich Pogadanki na lekcjach wychowawczych Zajęcia warsztatowe z pedagogiem i psychologiem z PPPP. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat zachowań ryzykownych i ich skutków: Palenie toniu Nie pal zy mnie proszę Spożywanie koholu- program terdyscyplinarny Stosowanie odków Uświadomie nie czym jest nałóg Pogłębianie wiedzy i świadomości uczniów i rodziców na temat uzależnień Pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych Pogadanki na emat szkodliwości nałogów: papierosów, lkoholu, Akcje profilaktyczne: plakaty,programy Zajęcia z zakresu Wychowawc y klas Nauczyciele uczący Pielęgniarka Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie Policjant Psycholog Pedagog
ychoaktywnych papierosów Obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza nieszkodliwości piwa wychowania do ycia w rodzinie Pogadanki na emat psychofizycznych przemian procesu dojrzewania Wyrabianie umiejętności odmawiania zwłaszcza w warunkach presji grupy pedagogiem i Dostarczenie psychologiem nformacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania Dostarczenie nformacji na temat prawidłowości i rudności okresu dojrzewania Edukacja o dostępnych formach pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom Pedagogizacja odziców: pogadanki,, dyskusje, program Postaw na rodzinę, warsztaty, spotkania Wykształcenie ważnych umiejętności psychologicznych Doskonaleni e umiejętności Ćwiczenia praktyczne na zajęciach zintegrowanych w Wychowawc y klas Nauczyciele uczący Psycholog
i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach rozpoznawania i wyrażania własnych uczuć oraz akceptowania uczuć innych Kształtowan ie poczucia własnej wartości Rozwijanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów z ludźmi kl. I-III Ćwiczenia praktyczne na godzinach wychowawczych w kl. IV-VI Zajęcia warsztatowe z psychologiem Zajęcia z zakresu wychowania do życia w rodzinie Nabywanie umiejętności opierania się naciskom innych Nabywanie umiejętności analizowania i konstruktywnego rozwiązywania problemów Akcje profilaktyczne: plakaty i akcje profilaktyczne Pogadanki pielęgniarki szkolnej Wdrażanie do wyrażania swoich sądów, podejmowania decyzji Kształtowan ie umiejętności radzenia sobie ze stresem
Dbałość o rozwój osobowości uczniów poprzez wprowadzenie w świat młodego człowieka wartości i norm, będących podstawą jego wyborów Uczenie otwartości w dzieleniu się myślami i odczuciami Zachęcanie do lepszego rozumienia ludzi i do uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia Wpajanie zasad moralnych Kształtowan e umiejętności rozróżniania dobra i zła Zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole i szerszym środowisku Wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za siebie, swoje zachowanie i podejmowane Dostarczanie przez nauczycieli pozytywnego wzorca w codziennych kontaktach z uczniami Formy warsztatowe i pogadanki na zajęciach zintegrowanych w kl. I-III Formy warsztatowe i pogadanki na godzinach wychowawczych w kl. IV-VI Zajęcia z psychologiem Rozmowy indywidualne z uczniami Lektura literatury dostarczającej pozytywne wzorce zachowań Konkursy o tematyce związanej z patronem szkoły Wychowawcy klas Nauczyciele uczący Ksiądz, katechetka
decyzji Rozwijanie poczucia własnej wartości Program Spójrz inaczej Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego Wzmacniani e samooceny Rozwijanie wrażliwości na sprawy innych udzi Stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień Pobudzanie potrzeby aktywnego, zdrowego stylu życia Kształtowan ie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego Proponowan ie sposobów twórczego spędzania czasu Udział w szkolnych i miejskich imprezach kulturalnorozrywkowych Organizacja wycieczek szkolnych, wyjazdów do kina, teatru itp. Organizacja występów artystycznych w szkole Organizacja konkursów szkolnych i pozaszkolnych Tworzenie kół Wychowawcy klas Nauczyciele uczący Animator z klubu kultury w Swoszowej, Ksiądz Proboszcz Udział uczniów w MDP Swoszowa
wolnego Angażowani e w życie szkoły zainteresowań Prowadzenie gazetki Ograniczanie przemocy i agresji wśród uczniów. Kształcenie pozytywnych wzorców zachowań u uczniów Pokazanie, czym jest agresja, jak ją rozpoznawać i jakie niesie zagrożenia Obalenie mitu silny może więcej Kształtowanie pozytywnych relacji pomiędzy starszymi i młodszymi uczniami Podnoszenie poziomu dyscypliny Udział w międzyszkolnych rozgrywkach sportowych Prowadzenie ciekawych zajęć przez animatora Klubu kultury Formy warsztatowe i pogadanki na zajęciach zintegrowanych w kl. I-III Formy warsztatowe i pogadanki na godzinach wychowawczych w kl. IV-VI Zajęcia z psychologiem Rozmowy indywidualne z uczniami \Wychowawcy klas Nauczyciele uczący Psycholog Przedstawiciele Policji Zapewnienie bezpiecznego Pogadanki z przedstawicielami
pobytu w szkole Policji Wpojenie zasad bezpiecznego zachowania w szkole i poza nią Kształcenie umiejętności rozpoznawania własnych emocji wyzwalających postawy agresywne Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze złością w sposób konstruktywny Zwrócenie uwagi na przemoc jako nieakceptowany społecznie sposób wyrażania emocji Uczenie właściwej reakcji na dostrzeganą agresję Eliminowanie agresji słownej Uświadomienie uczniom odpowiedzialności prawnej za stosowanie
przemocy Promocja zdrowego stylu życia Promowanie higienicznego trybu życia Propagowanie zdrowego odżywiania Kształtowanie odpowiedzialności za stan swojego zdrowia Kształtowanie umiejętności odróżniania działań sprzyjających zdrowiu od zagrażających mu Przeciwdziałanie bezkrytycznemu poddawaniu się nowym trendom w modzie np.: nadmiernemu odchudzaniu się (bulimia, anoreksja) Udział w programach i akcjach: szklanka mleka, owoce w szkole, Śniadanie daje moc, fluoryzacja zębów Zapewnienie możliwości Formy warsztatowe i pogadanki na zajęciach zintegrowanych w kl. 0-III Formy warsztatowe i pogadanki na godzinach wychowawczych w kl. IV-VI Zajęcia z dietetykiem Zajęcia pozalekcyjne Wycieczki Promowanie sportów (np. zimowych) Zajęcia na świeżym powietrzu Wychowawcy klas Nauczyciele uczący Pedagog, Psycholog Pielęgniarka Nauczyciel wych. do życia w rodzinie dietetyk
Pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi korzystania z aktywnych form spędzania czasu wolnego Zapoznanie nauczycieli z wymaganiami dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ze szczególnym uwzględnieniem dysleksji rozwojowej Opracowani e rejestru uczniów posiadających orzeczenia PPP Monitorowanie realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniach PPP Rozwijanie zdolności i talentów uczniów. Dostosowan ie wymagań edukacyjnych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Prowadzeni e zajęć indywidualnych z uczniami Prowadzeni e zajęć korekcyjnokompensacyjnych Prowadzeni e zajęć dydaktycznowyrównawczych Konsultacje z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną Nauczyciele uczący Prowadzeni e kół zainteresowań na wszystkich poziomach edukacji Indywidual na praca z uczniem uzdolnionym Promowani e ucznia zdolnego w
Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę Zapoznanie uczniów rodziców z zasadami sprawdzania obecności rozliczania frekwencji Zapoznanie uczniów rodziców z konsekwencjami znacznej absencji ucznia w szkole Zapoznanie uczniów rodziców z zasadami usprawiedliwiania godzin nieobecnych Informowani e rodziców o znacznej absencji dziecka w szkole Mobilizowa nie uczniów do regularnego uczęszczania do szkoły Wprowadza nie jasnych zasad dotyczących dyscypliny podczas ekcji szkole środowisku lokalnym Sprawdzanie nieobecności na każdej lekcji Syste matyczne rozliczanie opuszczonyc h godzin lekcyjnych Prow adzenie ciekawych lekcji metodami aktywizujący mi Regul arne spotkania informacyjne z rodzicami Punkt ualne zaczynanie i kończenie lekcji i Wychowawcy klas Nauczyciele uczący
Monitorowa nie absencji uczniów w szkole EWALUACJA PROGRAMU Szkolny Program Profilaktyki poddawany będzie ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według potrzeb ma charakter otwarty. Program profilaktyki realizowany jest przy współpracy z organizacjami i instytucjami wspomagającymi dzieci i rodzinę. Szczegółowa strategia działań profilaktycznych zawiera Harmonogram działań profilaktycznych. Ocena planowanych przedsięwzięć profilaktycznych dokonana będzie raz do roku na posiedzeniu Rady Pedagogicznej. Program profilaktyki poddany będzie monitorowaniu i ewaluacji wraz z programem wychowawczym szkoły w zależności od zaistniałych potrzeb. Wyniki będą wskazówkami do pracy w kolejnych latach.