SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 28 w KRAKOWIE NA ROK SZKOLNY 2014/2015 I. ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 28 w Krakowie został opracowany w oparciu o przeprowadzoną diagnozę środowiska szkolnego. Ze względu na specyfikę placówki Program obejmuje przede wszystkim zakres profilaktyki pierwszorzędowej polegającej na promocji zdrowia oraz rozwijaniu umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zgodnie z zadaniami Szkolnego Programu Profilaktyki pracownicy szkoły zobowiązani są do działań mających na celu: przeciwdziałanie zagrożeniom i niedostosowaniu społecznemu, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikację osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. Zadaniem szkoły jest również stała współpraca z instytucjami realizującymi profilaktykę drugorzędową i trzeciorzędową obejmującą opieką uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym i uzależnieniem (Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 3 w Krakowie oraz inne poradnie specjalistyczne, Krakowskie Centrum Terapii Uzależnień, Krakowski Ośrodek Terapeutyczny, itp.). Realizacja Szkolnego Programu Profilaktycznego obejmuje następujące zadania: 1) Zwiększenie zainteresowania uczniów sprawami zdrowego stylu życia i przekazywanie im rzetelnej wiedzy o różnych jego aspektach (zdrowie społeczne, duchowe, psychiczne i fizyczne) oraz o czynnikach sprzyjających zdrowiu i najczęstszych zagrożeniach dla zdrowia, uzależnieniach oraz możliwościach ich wyeliminowania 2) Tworzenie w szkole środowiska bezpiecznego, wspomagającego rozwój uczniów oraz ułatwiającego dokonywanie przez nich wyborów dotyczących zdrowia; przeciwdziałanie niedostosowaniu społecznemu, uzależnieniom oraz niezrealizowaniu obowiązku szkolnego przez uczniów 3) Rozwijanie współpracy z rodzicami i społecznością lokalną w zakresie profilaktyki 4) Utrzymywanie współpracy z instytucjami i specjalistami realizującymi zadania profilaktyczne oraz wspierającymi działalność profilaktyczną szkoły Analiza ankiet, a także obserwacja środowiska szkolnego, rozmowy z wychowawcami klas i nauczycielami wskazują, że Program Profilaktyki powinien w szczególności uwzględniać działania i środki stosowane w celu zapobiegania wagarom, agresji, przemocy i uzależnieniom. Ponadto Program obejmuje działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, brak motywacji do nauki oraz trudności w zagospodarowywaniu czasu wolnego w społecznie akceptowany sposób. Kontynuując działania z lat poprzednich planuje się również objąć młodzież Gimnazjum akcjami charytatywnymi na rzecz środowiska lokalnego. Poszczególne elementy programu (np. proponowany przez autorów sposób realizacji) mogą ulegać modyfikacji w zależności od zgłaszanych potrzeb.
II. PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYCZNY Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Zgodnie z Rozporządzeniem działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Szkolny Program Profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. III. CELE PROGRAMU Celem ogólnym Szkolnego Programu Profilaktycznego jest zapobieganie niedostosowaniu społecznemu i zakłóceniom rozwoju uczniów, korygowanie nieprawidłowych zachowań oraz promowanie pozytywnych postaw społecznych. CELE SZCZEGÓŁOWE: Ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole Wzbudzanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie oraz propagowanie zdrowego stylu życia poprzez m.in. edukację zdrowotną, zajęcia rekreacyjno sportowe Działania zmierzające do zapobiegania zjawisku wagarowania wśród uczniów Profilaktyka uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem uzależnienia od Internetu Wzmacnianie postaw promujących kulturę osobistą i kulturę języka wśród uczniów Wspomaganie środowiska rodzinnego w zakresie rozpoznawania aktualnych zagrożeń Poszerzanie kompetencji wychowawczych nauczycieli oraz umiejętności radzenia sobie z zachowaniami trudnymi uczniów IV. ADRESAT PROGRAMU Uczniowie i rodziny uczniów Gimnazjum nr 28 w Krakowie V. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W wyniku działań profilaktycznych uczeń gimnazjum: - potrafi radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, potrafi zachować się asertywnie - zna negatywne konsekwencje zażywania środków psychoaktywnych, narkotyków, palenia papierosów, picia alkoholu i wpływu używek na własne zdrowie; zna negatywne konsekwencje niekontrolowanego używania internetu i mediów elektronicznych - zna zasady prowadzenia zdrowego stylu życia, - jest świadom odpowiedzialności za siebie i innych; zna zasady udzielania pierwszej pomocy ( zgodnie z podstawą programową przy współpracy z nauczycielem prowadzącym Edukację dla bezpieczeństwa).
VI. SPOSOBY REALIZACJI Treści Szkolnego Programu Profilaktycznego realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach, podczas zajęć pozalekcyjnych, zajęć z pedagogiem i psychologiem szkolnym, warsztatów tematycznych oraz wystąpień teatru profilaktycznego. Formą realizacji będą również gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne oraz projekty edukacyjne. VII. EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja programu będzie dokonywana poprzez analizę zapisów zawartych w dokumentacji szkolnej, obserwację oraz badania ankietowe. VIII. SCENARIUSZ DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Działania profilaktyczne skierowane do uczniów pierwszych klas Gimnazjum nr 28 w Krakowie: I. Budowanie poczucia bezpieczeństwa, przeciwdziałanie sytuacjom stresowym; kształtowanie poczucia własnej wartości, wzmacnianie postaw empatii i zaufania. Zintegrowanie zespołu klasowego, wzajemne poznanie się uczniów, kształtowanie umiejętności grupie pracy w II. Rozwijanie u uczniów umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, stresem i presją rówieśników / termin realizacji - zajęcia integracyjno adaptacyjne (pedagog, psycholog, wychowawcy) / wrzesień październik 2014 - zapoznanie przez wychowawcę z zasadami przestrzegania dyscypliny szkolnej, regulaminem szkoły oraz prawami i obowiązkami ucznia/ wrzesień 2014 - rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń szkolnych/ na bieżąco w ciągu całego roku szkolnego - ustalenie rozmiaru i przyczyn zjawiska absencji szkolnej/ monitorowanie przez cały rok szkolny - indywidualne spotkania z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem szkolnym oraz poszukiwanie rozwiązań problemów szkolnych/ na bieżąco w ciągu całego roku szkolnego - zorganizowanie warsztatów psychologicznych zgodnie z rozpoznanymi potrzebami klasy zgłaszanymi przez wychowawców / przez cały rok szkolny 2014/2015 - godziny wychowawcze dotyczące asertywności, radzenia sobie w sytuacjach trudnych - indywidualne spotkania z psychologiem i pedagogiem 2014/2015 szkolnym / przez cały rok szkolny Działania profilaktyczne skierowane do uczniów drugich klas Gimnazjum nr 28 w Krakowie: I. Kształtowanie asertywnych postaw wobec środków uzależniających - realizacja na godzinach wychowawczych tematów związanych z profilaktyką uzależnień/ wg planu g. w. - spotkania z psychologiem i pedagogiem szkolnym/ przez cały rok szkolny 2014/2015
II. Budowanie pozytywnego obrazu siebie, poznawanie swoich mocnych stron, umiejętność doceniania własnych sukcesów i osiągnięć III. Uświadomienie zagrożeń związanych z uzależnieniami (zwłaszcza tzw. uzależnienia nowej generacji Internet, komputer) IV. Przeciwdziałanie przemocy i kształtowanie pozytywnych relacji szkolnych i wewnątrzklasowych V. Poprawa znajomości prawa, wyrabianie nawyku przestrzegania norm społecznych - projekty edukacyjne, koła zainteresowań oraz zajęcia pozalekcyjne umożliwiające uczniom rozwijanie talentów, umiejętności, uzdolnień, sprawdzenie się w różnych formach aktywności/ przez cały rok szkolny 2014/2015 - promowanie sukcesów i osiągnięć uczniów (naukowych, artystycznych, sportowych itp.) poprzez nagrody i pochwały/ przez cały rok szkolny 2014/2015 - zwracanie uwagi na zdrowy styl życia podczas zajęć lekcyjnych i zebrań z rodzicami przez cały rok szkolny 2014/2015 wg kalendarium zebrań dla rodziców - kontakt z psychologiem i pedagogiem szkolnym, rozmowy, udostępnianie materiałów dotyczących uzależnień/ na bieżąco przez cały rok szkolny - pomoc psychologiczna w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych w klasie / przez cały rok szkolny - ustalenie rozmiarów zjawiska przemocy w szkole/ październik badania ankietowe, monitorowanie problemu przez cały rok szkolny - monitorowanie przestrzegania regulaminu szkolnego i zasad dyscypliny przez uczniów/ przez cały rok szkolny - spotkanie z przedstawicielem VI KP dotyczące odpowiedzialności karnej nieletnich/ X-XI 2014 - godziny wychowawcze dotyczące obowiązków ucznia i konsekwencji związanych z ich lekceważeniem/ wg planu g.w. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów trzecich klas Gimnazjum nr 28 w Krakowie: I. Budowanie odpowiedzialności za siebie i innych, za podejmowane decyzje i zachowania II. Kształtowanie właściwych postaw wobec uzależnień; informowanie o społecznych i zdrowotnych następstwach uzależnień, zwalczanie mitów na temat uzależnień - godziny wychowawcze dotyczące właściwych wyborów i podejmowania decyzji / wg planu g.w. - działalność w organizacjach szkolnych i pozaszkolnych (np. samorząd, gazetka szkolna)/ przez cały rok szkolny 2014/2015 - godziny wychowawcze na temat społecznych i zdrowotnych skutków uzależnień / wg planu g.w. - filmy o uzależnieniach i tematyczne dyskusje na godzinach wychowawczych/ przez cały rok szkolny Działania profilaktyczne skierowane do wszystkich uczniów Gimnazjum nr 28 w Krakowie: I. Propagowanie postawy otwartości na drugiego człowieka - działania charytatywne (m.in. współpraca z Bankiem Żywności w Krakowie, schroniskiem dla zwierząt, stowarzyszeniem Wiosna ; akcja Pola Nadziei, Góra Grosza ; wolontariat w świetlicy Ikar )
II. Pobudzanie aktywnego podejścia do działań profilaktycznych; wspieranie inicjatyw uczniowskich w zakresie profilaktyki - spektakl o tematyce profilaktycznej zorganizowany przez uczniów ramach kółka teatralnego lub projektu edukacyjnego Działania profilaktyczne skierowane za pośrednictwem nauczycieli Gimnazjum nr 28 I. Usprawnienie umiejętności dostosowywania wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości i potrzeb uczniów posiadających opinię wydaną przez Poradnię Psychologiczno- Pedagogiczną; przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym II. Edukacja w zakresie znajomości procedur dotyczących bezpieczeństwa w szkole - przeprowadzenie spotkania informacyjno szkoleniowego przez psychologa z PPP nr 3 w Krakowie / wrzesień-październik 2014 - przeprowadzenie przez przedstawicieli straży miejskiej/ policji szkolenia dla nauczycieli na temat stosowania procedur dotyczących bezpieczeństwa i przeciwdziałania niedostosowaniu społecznemu/ wrzesień-październik 2014 IX. AUTORZY Szkolny Program Profilaktyki Gimnazjum nr 28 w Krakowie na rok szkolny 2014/2015 został opracowany przez Zespół Profilaktyczny w składzie: A. Sobieniowska, D. Łagan, K. Nowakowski, s. Magdalena.