SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w Szkole Podstawowej im. Stanisława Staszica w Wikowie-Osiedlu w roku szkolnym 2013/2014 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki domowej. Szkolny Program Profilaktyki tworzy spójną całość ze szkolnym zestawem programów nauczania i programem wychowawczym szkoły. Uwzględnia wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej, której jednym z celów kształcenia ogólnego jest kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Podstawa programowa podkreśla, iż ważnym zadaniem szkoły jest edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie i uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. Szkolny Program Profilaktyki w swoich oddziaływaniach jest skierowany na uczniów, nauczycieli i rodziców Szkolny Program Profilaktyki w korelacji z programem dydaktycznym i wychowawczym nastawiony jest na kształtowanie umiejętności życiowych takich jak: 1. Podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów; 2. Twórcze i krytyczne myślenie; 3. Porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych; 4. Świadomość i empatia; 5. Radzenie sobie z emocjami i stresem; 6. Kształtowanie właściwej postawy ucznia (kultura osobista na co dzień); 7. Poznawanie i przestrzeganie norm społecznych; 8. Przeciwdziałanie agresji i przemocy; 9. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią. ZADANIA 1. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego. 2. Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju. 3. Rozszerzanie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia. 4. Wdrażanie metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 5. Zwiększanie bezpieczeństwa uczniów. 6. Rozpoznawanie niepożądanych zjawisk na terenie szkoły. 7. Rozszerzanie działań na rzecz profilaktyki uzależnień. 8. Ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole. 9. Partnerska współpraca z rodzicami. Dokument pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców przy Szkole Podstawowej im. S. Staszica w Wilkowie-Osiedlu w dniu 12 września 2013 r. 1
1. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO 1 Respektowanie norm społecznych. Przestrzeganie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. Zapoznanie i przypomnienie Statutu Szkoły. Uczeń zna obowiązki i prawa wynikające ze Statutu Szkoły. Przestrzega ich. Wychowawcy i nauczyciele Przypominanie i respektowanie norm i zasad postępowania obowiązującego w szkole poza nią. Ustalenie wewnętrznych zasad obowiązujących w klasie i szkole uwzględnienie pomysłów uczniów. Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obow. w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole i na ulicy. Uczeń ubiera się stosownie do okoliczności. Dba o swój codzienny wizerunek. Uczeń współtworzy i stosuje reguły ustalone w zespole klasowym. Uczeń wie w czym przejawia się uprzejmość i tolerancja. 2 Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. Podejmowanie tematyki dotyczącej potrzeby pomagania innym. Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Wychowawcy i nauczyciele 2
3 Integrowanie społeczności szkolnej. Udział w akcjach charytatywnych np. zbiórka zakrętek,baterii, Pełna miska dla schroniska, IV edycja Mogiłę pradziada zachowaj od zapomnienia Organizowanie uroczystości i imprez szkolnych. Organizowanie wycieczek. Prezentowanie osiągnięć uczniowskich( tablica Sukcesy, artykuły w lokalnej prasie, strona WWW szkoły, apele, zebrania z rodzicami). Uczeń angażuje się w akcje pomocy potrzebującym. Uczeń zachowuje się stosownie do sytuacji. Uczeń czuje się odpowiedzialny za dobre imię szkoły. Uczniowie poznają swoje zainteresowania, uzdolnienia. Uczeń czuje się częścią zespołu i jest współodpowiedzialny za jego sukces. Pedagog, Samorząd Uczniowski Dyrekcja, nauczyciele, Rada Rodziców koła zainteresowań, SKS, wychowawcy, nauczyciele 2. PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU WZMOCNIENIE MOTYWACJI DO WŁASNEGO ROZWOJU 1 Działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych. Uczeń lepiej zna siebie. pedagog Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. Zdiagnozowanie każdego ucznia pod kątem jego możliwości. Podkreślanie mocnych stron każdego dziecka. Osiąganie sukcesów edukacyjnych na miarę możliwości ucznia. Indywidualizacja nauczania. Ukazanie perspektyw rozwoju. Uczeń zna swoje zalety i swoje słabe strony. Uczeń wykazuje postawę asertywności. 3
Wskazanie indywidualnych sposobów uczenia się. Uczeń dostrzega możliwości osiągnięcia sukcesu. 2 Podnoszenie aktywności uczniów 2 Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. 3 Pogłębianie i wzmacnianie naturalnego systemu wsparcia: koleżeństwo, przyjaźń, uczciwość. 4 Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń podnoszenie wiary we własne możliwości. Systematyczny i aktywny udział w zajęciach edukacyjnych i w życiu szkoły (apele, konkursy, zawody itp.) Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Projekt,,Kto czyta nie błądzi Charakterystyka postaw, wskazywanie pozytywnych wzorów zachowań-lekcje wychowawcze i przedmiotowe. Zapraszanie na zajęcia ciekawych osób, rodziców, członków rodziny. Organizowanie zespołów wyrównawczych, wspomaganie rozwoju, zajęcia w świetlicy socjoterapeutycznej. Objęcie uczniów opieką logopedyczną, pedagogiczną Uczeń jest odpowiedzialny za własny rozwój. Uczeń rozwija swoje zainteresowania i uzdolnienia. Uczeń bierze udział w konkursach i przeglądach twórczości. Uczeń stosuje wartości moralne zgodnie z obowiązującymi normami i prawem. Uczeń rozumie istotę koleżeństwa i przyjaźni, potrafi okazać szacunek, wykazać się empatią. Uczeń potrafi pracować w zespole. Uczeń uzupełnia braki w wiadomościach i umiejętnościach. Uczeń korzysta z pomocy logopedy, pedagoga, psychologa. nauczyciele, wychowawcy nauczyciele nauczyciele, pedagog Dyrekcja, nauczyciele prowadzący zespoły, pedagog, logopeda, pracownicy PODNiPPP, rodzice Ankieta Gwiazda socjometryczna wych. klas IV- VI, pedagoganaliza porównawcza 4
5 Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. i psychologiczną. Prowadzenie indywidualnych rozmów z rodzicami uczniów w czasie wyznaczonym przez nauczycieli. Realizowanie tematyki dotyczącej uczuć, asertywności, emocji, empatii. Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Rodzice współpracują z nauczycielami w przezwyciężaniu indywidualnych trudności uczniów. Uczeń umie wyrazić i nazwać uczucia i emocje. Uczeń radzi sobie ze stresem. pedagog, pracownicy PODNiPPP 3. ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA 1 Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. nauczyciele, pedagog Wskazywanie właściwych form spędzania wolnego czasu w szkole i z rodziną. Organizowanie imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych. Wycieczki szkolne. Uczeń aktywnie i świadomie spędza wolny czas. Aktywizowanie rodziców do wspólnego spędzania z dziećmi wolnego czas wolnego. Wyjazdy na basen w ramach projektu,,pływać każdy może współorganizacja Dni Wilkowa, Święta Rodziny, 2 Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy. Pogadanki, rozmowy na temat higieny pracy. Zwracanie uwagi na właściwą postawę ciała podczas zajęć umysłowych i fizycznych. Stosowanie przerw śródlekcyjnych. Dbanie o właściwy odpoczynek podczas przerw zgodny z rozwojem psychofizycznym Uczeń potrafi zaplanować swoją pracę. Uczeń zachowuje właściwą postawę ciała. Uczeń bezpiecznie i efektywnie odpoczywa podczas przerw. nauczyciele dyżurujący, nauczyciele wychowania fizycznego 5
3 Promowanie zdrowego odżywiania. 4 Korygowanie wad postawy. 5 Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. 6 Zagrożenia wynikające z picia alkoholu i używania substancji (bezpieczne gry, zabawy, walka z hałasem). Wykorzystanie Sali zabaw w celu zachowania higieny pracy. Pogadanki i rozmowy. Wyjaśnianie roli reklamy. Zajęcia edukacyjne w ramach programu Owoce w szkole w kl. I-III. Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej. Rozmowa z higienistką. Kontrole higieny uczniów. Pogadanki na temat fizycznego rozwoju człowieka. Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. Zwracanie uwagi na odpowiedni ubiór. Zajęcia profilaktyczne w kl. IV- VI na temat szkodliwości substancji takich jak nikotyna, Uczeń stosuje zasady bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta. Uczeń kulturalnie zachowuje się podczas spożywania posiłku na stołówce szkolnej. Właściwa postawa ciała dziecka. Uczeń zna i stosuje zasady higieny osobistej, stosuje się do zaleceń stomatologa i lekarza. Uczeń zna wpływ tych środków na organizm. nauczyciele, pedagog Szklanka mleka Owoce w szkole, Gazetka promocji zdrowia. Nauczyciele specjaliści Wyjazdy na basen, Szkółka pływacka higienistka szkolna, Fluoryzacja nauczyciel WDŻ zębówcałoroczna. Wychowawcy klas, pedagog Udział w Ogólnopolskim Programie Edukacji Zdrowotnej Akademia Aquafresh (0a,0b) Udział w programie Zachowaj 6
uzależniających. alkohol i środki odurzające. Trzeźwy Umysł Debata 7. Poszerzenie wiedzy na temat potrzeby ochrony środowiska. Uczeń zna wpływ środowiska na życie człowieka i innych organizmów. Potrafi uzasadnić potrzebę 8. Realizacja Interwencji Powiatowej Stacji Sanitarnej Realizacja wybranych programów profilaktycznych segregacji odpadów Uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia Zwiększenie świadomości na temat zagrożeń płynących z uzależnień pedagog Udział w programach:,,czyste powietrze wokół nas,,nie pal przy mnie proszę klasy I-III 7
4. WDRAŻANIE METOD RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH 1 Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych. Podejmowanie tematyki dotyczącej sytuacji trudnych i niebezpiecznych. Uczeń zauważa symptomy trudnych sytuacji. Nazywa swój problem. pedagog 2 Wdrażanie metod asertywnych. 3 Umiejętne szukanie pomocy. Ćwiczenia w umiejętności odmawiania i wyrażania swego zdania( zajęcia lekcyjne i programy profilaktyczne). Informowanie o osobach i instytucjach niosących pomoc. Uczeń zna zagrożenia ze strony ludzi, zachowuje się odpowiednio do sytuacji. Uczeń wie kogo prosić o pomoc. Uczeń aktywnie reaguje na sytuacje trudne i niebezpieczne. Wie, do kogo zwrócić się o pomoc w razie potrzeby, potrafi powiadomić dorosłych o wypadku, zagrożeniu, niebezpieczeństwie. pedagog, opiekunowie świetlicy socjoterapeutycznej Dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele, pedagog, Korzystanie z ofert teatrów profilaktycznych. Ankieta wśród uczniów kl.iv-vi na temat stosowania przemocy w rodzinie- świetlica socjoterapeutyczna 5. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW 1 Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. Wzmacnianie Próbna ewakuacja. Zapoznanie z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi. Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń orientuje się w zagrożeniach ze strony roślin Dyrekcja, nauczyciele, pracownik BHP, przeszkolony nauczyciel, ratownik medyczny 8
właściwych zachowań. Zajęcia praktyczne Pierwsza Pomoc Przedmedyczna. i zwierząt. Uczeń odpowiednio reaguje na przedmioty, zwierzęta i substancje niebezpieczne. Uczeń bezpiecznie posługuje się sprzętem technicznym. 2 Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych. 3 Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły. Dyżury nauczycieli. Przypominanie zasad bezpiecznego spędzania przerw i zachowywania się w trakcie imprez szkolnych. Uczenie właściwych reakcji na złe zachowania kolegów. Pogadanki na temat bezpiecznej drogi. Zapoznanie i przypominanie regulaminu dowożenia. Egzamin na kartę rowerową. Uczeń czuje się bezpiecznie w czasie przerw i imprez. Złe zachowanie wywołuje natychmiastową reakcję pracowników szkoły. Uczeń właściwie reaguje na uwagi i upomnienia pracowników szkoły. Uczeń stosuje w praktyce przepisy ruchu drogowego. Uczeń zna regulamin dowożenia Pracownicy szkoły nauczyciel techniki, wychowawcy świetlicy Współpraca z policją, konkursy z zakresu ruchu drogowego i bezpiecznej drogi do i ze szkoły. 9
6. ROZPOZNAWANIE NIEPOŻĄDANYCH ZJAWISK NA TERENIE SZKOŁY 1 Dokładne zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania. Lekcje wychowawcze dotyczące regulaminu szkoły i kryteriów ocen zachowania. Apele szkolne dotyczące spraw porządkowych. Uczeń zna regulamin szkoły. Uczeń stosuje zasady wynikające z regulaminu szkoły. Uczeń zna konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania regulaminu szkoły. Uczeń zna kryteria ocen zachowania. nauczyciele 2 Zapobieganie nadmiernej i nieuzasadnionej absencji uczniów. Kontrolowanie nieobecności na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Systematyczne zaznaczanie spóźnień w dziennikach. Restrykcyjne egzekwowanie usprawiedliwień. Pedagogizacja rodziców dotycząca systematycznego uczęszczania dziecka do szkoły. Uczeń stosuje się do nich. Uczeń systematycznie uczęszcza na zajęcia. Uczeń przestrzega punktualności. Nauczyciele eliminują przypadki wagarów (zwrócenie szczególnej uwagi na nieuzasadnione nieobecności uczniów w szkole mimo usprawiedliwienia od rodziców). Rodzice mają świadomość konsekwencji wynikających z nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko. nauczyciele, pedagog 10
7.ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ L p. Działanie Forma realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi 1 Rozpoznawanie sytuacji domowej wychowanków. Rozmowa wychowawców z pedagogiem, pracownikami PODNiPPP, psychologiem szkolnym i logopedą. Wychowawca zna sytuację rodzinną swoich wychowanków. Zwraca szczególną uwagę na uczniów z rodzin pedagog 2 Wdrażanie programów profilaktycznych. Realizowanie programów profilaktycznych. Udział w konkursach i przedstawieniach dotyczących profilaktyki uzależnień. dysfunkcyjnych. Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek, potrafi odmówić. Uczeń zna zagrożenia wynikające z korzystania z komputera, Internetu, i multimediów. W razie potrzeby zwraca się o pomoc do dorosłych. Nauczyciele posiadają wiedzę na temat profilaktyki uzależnień. nauczyciele, pedagog, pracownicy PODNiPPP Programy profilaktyczne: Debata 11
8.OGRANICZANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE 1 Diagnoza poziomu Ankiety, rozmowy. Nauczyciele znają zagrożenia Dyrekcja, pedagog, bezpieczeństwa w szkole. występujące wśród uczniów. nauczyciele 2 Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. 3 Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy. 4 Pedagogizacja rodziców. Pogadanki z wychowawcami, pedagogiem, psychologiem, policją. Realizacja programów profilaktycznych. Aktywne dyżurowanie nauczycieli. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw w czasie przerw. Podejmowanie tematyki, absencji, przemocy i agresji w mediach, grach komputerowych, prasie młodzieżowej na spotkaniach z rodzicami. Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń umie przeciwstawić się zachowaniom agresywnym. Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Uczeń wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy. Uczeń czuje się bezpiecznie. Uczeń spędza przerwy bezpiecznie i aktywnie. Rodzice zwracają uwagę na treści dostępne dla swych dzieci, filtrują je. Rodzice przywiązują dużą wagę do tego, by dziecko nie opuszczało z byle powodu dni nauki w szkole. Pedagog, wychowawcy, nauczyciele Nauczyciele, wychowawcy Pedagog, wychowawcy Programy profilaktyczne wg harmonogramu. 12
9.PARTNERSKA WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI 1. Wspieranie rodziców w wychowaniu dzieci. Nauczyciele wychowawcy, pedagog 2. Promowanie literatury i prasy rozwijającej zainteresowania dziecihobby. 3. Aktywizowanie rodziców do uczestnictwa w działaniach na rzecz szkoły- uwzględnienie opinii rodziców. Szkolenia rodziców podczas zebrań ogólnoszkolnych i klasowych. Tablica Porad wychowawczych dla rodziców. Kącik prasowy dla dzieci. Wspieranie materialne szkoły pieczenie ciast. Animacje aktywności środowiskowej rodziców. Współorganizacja Dnia Rodziny. Rodzic zapoznany jest z najnowszymi trendami i ustawami dotyczącymi wychowania dziecka. Rodzic aktywnie uczestniczy w różnych formach szkoleniowych. Rodzic otrzymuje pomoc ze strony szkoły i innych instytucji. Dziecko korzysta z dostępnej literatury. Wspomaganie materialne działań szkoły. Bibliotekarz, pedagog pedagog 13
Ewaluacja programu: sposoby zbierania informacji: o o o o o obserwacja zachowania uczniów w czasie zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych,przerw międzylekcyjnych, wycieczek, imprez szkolnych oraz innych działań. ankietowanie, analiza dokumentacji, wywiad z dyrektorem szkoły, radą rodziców,su rozmowy z uczniami oraz z rodzicami. 15