Załącznik nr 1 SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W KAMIENIU POMORSKIM D Z I E C K O SOCJALIZACJA INDYWIDUALIZACJA SZKOŁA RODZINA GRUPA RÓWIEŚNICZA KAMIEŃ POMORSKI ŚRODOWISKO LOKALNE POMERANIA REGION KAMIEŃ POM. ŚWIAT EUROPA OJCZYZNA Koncepcja powstała w oparciu o: Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 27.08.2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. z dnia 30.08.2012 r., poz. 977 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 30.04.2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późniejszymi zm.) Statut Szkoły Podstawowej Nr 1 im. B. Chrobrego w Kamieniu Pomorskim. Szkolny Program Wychowawczy został przyjęty i zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej w dniu 28 VIII 2000 roku. Data ostatniej ewaluacji i zatwierdzenia do realizacji 26.08. 2015r.
Model wychowawczej koncepcji szkoły skupia się w naszym systemie wychowawczym wokół zagadnień: Dziecko jako jednostka Dziecko w grupie Komunikowanie się Wychowanie regionalne Polska Ojczyzną dziecka Dziecko i świat. Stworzenie dzieciom szkoły podstawowej warunków rozwoju osobistego, rozwijania ich twórczej aktywności w poczuciu tożsamości narodowej, wspomaganie wychowania,,ku innym to niektóre z głównych założeń naszego programu. Jego kształt może ulegać zmianie, a życie szkoły może dopisać nowe treści. W szkole podstawowej uczeń powinien skupiać uwagę w większym stopniu na sobie i otaczającym go świecie niż na wiedzy naukowej. Poznanie świata fizycznego i społecznego pomoże uczniowi lepiej zrozumieć i znaleźć w nim swoje miejsce. Szczególny charakter ma edukacja wczesnoszkolna, która integruje treści programowe oraz cały proces nauczania, uczenia się i wychowania rozwijając uczniów pod względem intelektualnym, społeczno emocjonalnym i fizycznym. Realizacja programu nauczania uczenia się i wychowania przebiega wspomagających rozwój dziecka. w różnych formach Treść oddziaływań wychowawczych obejmuje następujące kręgi tematyczne: I. Dziecko jako jednostka II. III. IV. Dziecko w grupie Komunikowanie się Wychowanie regionalne V. Polska ojczyzną dziecka VI. Dziecko i świat. 2
Realizacja programu wychowawczego we wszystkich zespołach klasowych obejmuje następujące zadania i treści: Kształtowanie poczucia własnej wartości i godności. Wspomaganie w rozpoznawaniu własnych mocnych i słabych stron. Wspomaganie w rozpoznawaniu własnych zalet i wad. Budowanie i wzmacnianie właściwego stosunku do pozytywnych i negatywnych emocji. Wdrażanie do samodzielnego radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Kształcenie pozytywnej motywacji do podejmowania trudnych zadań. Budzenie odpowiedzialności za własną pracę i zachowanie, za przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny, pracy i zabawy, nauki i wypoczynku. Kształtowanie poczucia przynależności do grupy: rodzinnej, rówieśniczej, klasowej. Rozwijanie umiejętności otwierania się na potrzeby innych ludzi: przestrzeganie wartości, stosowanie norm i zasad dobrego i kulturalnego zachowania, tworzenie zasad współżycia w grupie. Wdrażanie do koleżeńskich kontaktów z rówieśnikami, współdziałania, zrozumienia dla chorych, potrzebujących pomocy i niepełnosprawnych. Poznanie i rozwijanie umiejętności skutecznego i akceptowanego komunikowania się oraz wyrażania swoich myśli, odczuć i emocji (zabawy i treningi w komunikowaniu się dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci). Budzenie poczucia związku ze społecznością lokalną poprzez poznanie elementów jej historii, kultury. Współudział w życiu społeczno- kulturalnym środowiska lokalnego (np. wycieczki, biwaki, wyjazdy do teatrów, spotkania z uczniami innych szkół, konkursy). Budowanie i utrwalanie poczucia z regionem i krajem, budzenie uczuć patriotycznych poprzez rozwijanie podstawowej wiedzy o mieście, regionie, kraju, symbolach regionalnych i narodowych, historii Polski i jej miejsca w Europie i w świecie. Kształtowanie świadomości ekologicznej. Wspomagającą rolę w realizacji zamierzeń wychowawczych pełnią także wycieczki tematyczne. 3
GŁÓWNE CELE PRACY WYCHOWAWCZEJ: 1. Zapewnienie uczniom możliwości pełnego rozwoju intelektualnego i psychofizycznego w warunkach poszanowania ich godności oraz wolności światopoglądowej i wyznaniowej zgodnie z zasadami pedagogiki, przepisami prawa, ideami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Konwencji Praw Dziecka. 2. Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły podstawowej oraz kontynuowania nauki na kolejnych jej etapach. 3. Wielostronne kształtowanie osobowości ucznia: Wspomaganie rozwoju fizycznego, intelektualnego i społecznego. Utrwalanie akceptowanych społecznie zachowań wobec dzieci i dorosłych (w rodzinie, w klasie szkolnej, w grupie rówieśniczej, w dziecięcych środowiskach pozaszkolnych). Budzenie i rozwijanie refleksyjnej i twórczej aktywności dziecka wobec własnej edukacji. 4. Uczenie szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowanie do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu dziedzictwa kulturowego i postaw patriotycznych. 4
ZADANIA SZKOŁY: 1. Stosowanie zasad i metod pedagogiki indywidualnych różnic: możliwości i ograniczenia uczniów, potrzeby i oczekiwania, uzdolnienia i zainteresowania. 2. Budowanie środowiska wychowawczego optymalnego dla rozwoju osobowości. Wykorzystywanie naturalnych sytuacji oraz tworzenie sytuacji wychowawczych aktywizujących i usamodzielniających. 3. Włączanie szkoły w działania samorządu lokalnego i innych środowisk lokalnych. Inicjowanie cennych działań w szkole i poza nią. ZADANIA NAUCZYCIELA WYCHOWUJĄCEGO: 1. Wzmacnianie prawidłowych relacji dziecka z rodziną opartych na miłości. 2. Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego, społecznego w tym koleżeństwa i przyjaźni. 3. Ukazywanie sensu praw i obowiązków, zasad i reguł, nakazów i zakazów obowiązujących w życiu społecznym. 4. Rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych ludzi. 5. Doprowadzenie uczniów do poznania siebie, swoich potrzeb, cech i możliwości. 6. Uczenie szacunku dla siebie i innych osób. 7. Ukazywanie uczniom doskonalenia samego siebie. 8. Doskonalenie kompetencji komunikacyjnej tzn. umiejętności mówienia i uważnego, skutecznego słuchania. 9. Udzielanie pomocy w konstruktywnym rozwiązywaniu konfliktów. 10. Rozwijanie wrażliwości na potrzeby innych ludzi. 5
METODY PRACY: 1. Drama. 2. Dyskusje. 3. Gry i zabawy. 4. Twórczość artystyczna dzieci. 5. Gry dydaktyczne. 6. Zajęcia integrujące grupę. 7. Zajęcia i przedstawienia profilaktyczne. 8. Zajęcia o charakterze terapeutycznym i wychowawczym. 9. Wycieczki tematyczne, turystyczno krajoznawcze. FORMY PRACY: 1. Praca z całym zespołem klasowym. 2. Praca w grupach 3. Praca indywidualna. 4. Praca z rodzicami ( prawnymi opiekunami ucznia). 6
PRZEBIEG REALIZACJI ZADAŃ: Realizacja zadań wychowawczych przebiegać będzie na dwóch poziomach nauczania: I POZIOM EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA I PRZEDSZKOLNA klasy 0 III. II POZIOM NAUCZANIE BLOKOWE klasy IV VI. 7
I P O Z I O M edukacja wczesnoszkolna I DZIECKO JAKO JEDNOSTKA ODDZIAŁ 0 KLASA PIERWSZA KLASA DRUGA KLASA TRZECIA Budowanie i utrwalanie poczucia własnej wartości (imię, rodzina, zainteresowania, hobby, hierarchia wartości) Wykorzystywanie preferencji multimedialnych, czytelniczych, sportowych, muzycznych, plastycznych do kształtowania umiejętności wyboru wartościowych form organizacji czasu wolnego. Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad, możliwości i ograniczeń marzenie, cel. Uczenie radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych, kształcenie umiejętności szukania pomocy. Utrwalenie zasad kultury osobistej i dobrego zachowania jako wyróżnika ucznia naszej szkoły. Zapoznanie z zasadami kulturalnego zachowania się w szkole, w teatrze, w kinie, na ulicy, w stosunku do pracowników szkoły, do osób starszych. Zapoznanie i przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej z uwzględnieniem: higieny podczas zabaw, higieny podczas spożywania posiłków, higieny podczas aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania się, 8
S A M O R Z Ą D N O Ś Ć Wprowadzanie w arkana wiedzy o Samorządzie Szkolnym poprzez uczestnictwo w zebraniach SU Samorządu Uczniowskiego. Działania Małego Samorządu. II DZIECKO W GRUPIE Wzmacnianie integracji grupy i poczucia przynależności do niej, rozwijanie umiejętności współdziałania i stosowania norm współżycia. Ustalenie,,Regulaminu klasy (zasady, normy, hierarchia wartości grupy, konflikty i ich rozwiązywanie). Kształtowanie i wzmacnianie postawy tolerancji (z uwzględnieniem różnic intelektualnych uczniów, ich światopoglądu, statusu materialnego rodziny ucznia i innych). Pomoc potrzebującym. Działalność na rzecz Szkolnego Koła Wolontariatu Klub Ośmiu Zdobywanie i doskonalenie umiejętności praktycznych przydatnych w życiu. Bezpieczne poruszanie się po mieście, korzystanie ze środków komunikacji. Gościmy uczniów z innych szkół podstawowych gry, zabawy, konkursy, prezentacje. Przedszkolaki w Jedynce, Powiatowy Przegląd Misteriów, 9
III KOMUNIKOWANIE SIĘ Doskonalenie i utrwalanie umiejętności skutecznego i akceptowanego komunikowania oraz wyrażania swoich myśli, odczuć i emocji. Ćwiczenia w stosowaniu podstawowych zasad komunikacji międzyludzkiej. Nauka aktywnego słuchania. Uwrażliwienie na istnienie barier komunikacyjnych. Rozpoznawanie i nazywanie własnych uczuć. IV WYCHOWANIE REGIONALNE Lokalne i regionalne tradycje, święta, obyczaje i zwyczaje z uwzględnieniem wpływów kulturowych ludności napływowej po II wojnie światowej (domowe zwyczaje, muzyka, język, potrawy). Kamień Pomorski bez tajemnic wykorzystanie pomysłów dzieci wzbogacenia wiedzy o swoim mieście, konkurs międzyszkolny. w celu Współpraca z regionalnymi ośrodkami kultury KDK i sportu MOSIR, MHZK, Bractwem Rycerskim Strażnicy Nawi 10
V POLSKA OJCZYZNĄ DZIECKA W A L O R Y P O L S K I T U R Y S T Y C Z N O - K R A J O Z N A W C Z E Kl. I Kl. II Kl. III Poznawanie regionu Gry, zabawy, konkursy utrwalające i podsumowujące kształcenie wychowania patriotycznego. Pogłębianie uczuć patriotycznych poprzez utrwalanie wiadomości o historii hymnu polskiego, jego znaczeniu i sposobie zachowania się w czasie jego odbioru. Moja szkoła- Dzień Patrona Zabawy integracyjne. Wycieczki edukacyjno-turysyczne. VI UCZEŃ I ŚWIAT Poznanie ciekawych miejsc w świecie filmy, przezrocza, zdjęcia, pamiątki. Zainteresowanie obyczajami różnych narodów obyczaje i tradycje rodzinne związane z kulturą różnych narodów. Prezentacja ciekawych książek i albumów o świecie. Zabawy i piosenki dzieci z różnych stron świata. Nasi sąsiedzi ich kultura, język i obyczaje. UWAGA: Realizacja powyższych treści w ujęciu zabawowym 11
II POZIOM NAUCZANIE BLOKOWE I DZIECKO JAKO JEDNOSTKA KLASA CZWARTA KLASA PIĄTA KLASA SZÓSTA Budowanie i utrwalanie poczucia własnej wartości (imię, rodzina zainteresowania, hobby, hierarchia wartości). Wykorzystywanie preferencji multimedialnych, czytelniczych, sportowych, muzycznych do kształtowania umiejętności wyboru wartościowych form spędzania wolnego czasu. Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad, możliwości i ograniczeń marzenie, cel. Uczenie radzenia sobie w sytuacjach nowych i trudnych, kształcenie umiejętności szukania pomocy. Umiejętność radzenia sobie ze stresem i niepowodzeniami kształcenie sprawności rozpoznawania źródeł stresu. Utrwalenie zasad kultury osobistej i dobrego zachowania jako wyróżnika ucznia naszej szkoły miano woja i damy dworu króla Bolesława Chrobrego. Przypomnienie zasad dobrego zachowania się przy stole. Utrwalenie poprawnego i bezpiecznego zachowania się w miejscach publicznych (kino, teatr, wystawa, środki komunikacji, szkoła). Przypomnienie i utrwalenie obowiązujących zasad dobrego zachowania ze szczególnym uwzględnieniem zabaw na przerwach. Utrwalenie zasad dobrego zachowania ze szczególnym uwzględnieniem kultury spożywania posiłków, zachowania podczas uroczystości, wyjść pozaszkolnych. Zapoznanie i przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej z uwzględnieniem : higieny podczas zabaw higieny podczas spożywania posiłków higieny podczas aktywności fizycznej 12
S A M O R Z Ą D N O Ś Ć Rozbudzanie i pogłębianie świadomości przynależności do społeczności szkolnych. Wybory do Rady Samorządu Uczniowskiego zgodnie z procedurą wyborczą. Wdrażanie do świadomego pełnienia ról społecznych (odpowiedzialność za innych, planowanie pracy i kierowanie pracą innych). Współudział w kierowaniu szkołą. Zdobywanie wiedzy na temat samorządności lokalnej. Wzmacnianie samoświadomości, umiejętności samodoskonalenia i przygotowania do pełnienia nowych ról społecznych. II DZIECKO W GRUPIE KLASA CZWARTA KLASA PIĄTA KLASA SZÓSTA Wzmacnianie integracji grupy i poczucia przynależności do niej, rozwijanie umiejętności współdziałania i stosowania norm współżycia. Ustalenie,,Regulaminu klasy (zasady, normy, hierarchia wartości grupy, konflikty w klasie i ich rozwiązywanie). Poznanie sposobów rozwiązywania konfliktów w grupie, ćwiczenia w ich świadomym stosowaniu. Nauka negocjacji (treningi negocjacyjne). Wzmacnia przekonania o wartościach: koleżeństwa przyjaźni wzajemnego szacunku i współpracy udzielania sobie pomocy Kształtowanie i wzmacnianie postawy tolerancji (z uwzględnieniem różnic intelektualnych uczniów, ich światopoglądu, statusu materialnego rodziny ucznia i innych). 13
Pomoc potrzebującym. Działalność szkolnego wolontariatu Klubu Ośmiu. Zdobywanie i doskonalenie umiejętności praktycznych i przydatnych w życiu. Bezpieczne korzystanie ze środków komunikacji. Posługiwanie się mapami, przewodnikami. Zdobywanie umiejętności turystycznych biwak (rozbijanie namiotów, rozpalanie ogniska, poruszanie się po szlakach turystycznych). Doskonalenie umiejętności tańca towarzyskiego. Przygotowanie bankietu z okazji Dnia Matki i Ojca (zdobywanie umiejętności przygotowania prostych potraw, dekoracji stołu, obsługi gości). Umożliwienie zdobycia karty rowerowej. Pomoc w opanowaniu praktycznej umiejętności poruszania się po mieście i poza miastem ( klasowa wycieczka rowerowa dzieci, rodzice, wychowawca). Urzędy sekretariat szkoły, gimnazjum, pisanie podań, odwołań. Przygotowanie wspólnie z rodzicami i nauczycielami imprez, uroczystości i akcji. Gościmy uczniów szkół podstawowych gry, zabawy, konkursy, zawody sportowe. Zgłębianie wiedzy i refleksji na temat pozytywnych i negatywnych oddziaływań grupy rówieśniczej, rozwijanie umiejętności dokonywania właściwych wyborów. 14
III KOMUNIKOWANIE SIĘ KASA CZWARTA KLASA PIĄTA KLASA SZÓSTA Doskonalenie i utrwalenie umiejętności skutecznego i akceptowanego komunikowania oraz wyrażania swoich myśli, odczuć, emocji. Ćwiczenia w stosowaniu podstawowych zasad komunikacji między ludzkiej. Nauka aktywnego słuchania. Uwrażliwienie na istnienie barier komunikacyjnych. Rozpoznawanie i nazywanie własnych uczuć. Poznawanie i stosowanie sposobów przełamywania barier komunikatywnych poprzez doskonalenie aktywnego słuchania, udział w rozmowie, rozwijanie umiejętności: nazywania własnych uczuć sposobu wyrażania emocji Ćwiczenie zachowań asertywnych w różnych sytuacjach społecznych. Nabywanie umiejętności odmawiania (dziękuję nie). Wyrobienie przekonania o zaletach i wartościach poprawnego komunikowania w każdej grupie społecznej. IV WYCHOWANIE REGIONALNE Ogólna charakterystyka geograficzna regionu (prezentacje uczniów). Elementy historii regionu i jej związek z historią i tradycją własnej rodziny. Lokalne i regionalne tradycje, święta, obyczaje i zwyczaje z uwzględnieniem wpływów kulturowych ludności napływowej po II wojnie światowej (domowe zwyczaje, muzyka, język, potrawy). Praca, zawód moich rodziców. Miejscowe podania, legendy o regionie, o mieście.,,kamień Pomorski bez tajemnic wykorzystanie pomysłów dzieci w celu Moja rodzina w fotografii. Konkurs na najciekawsze opowiadanie, podanie. Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego i regionu (postacie z Zaproszenie przedstawicieli ciekawych zawodów (według zainteresowania uczniów). Sztuka ludowa, folklor, tradycyjne rzemiosła, 15
wzbogacenia wiedzy o swoim mieście. przeszłości np. Otton z Bambergu, Bolesław Chrobry. architektura. Sylwetki osób zasłużonych dla środowiska lokalnego i regionu współcześnie. Lokalne miejsca pamięci narodowej cmentarz wojenny w Kamieniu Pomorskim. Współpraca z MHZK i KDK V POLSKA OJCZYZNĄ DZIECKA W A L O R Y T U R Y S T Y C Z N O - K R A J O Z N A W C Z E P O L S K I KLASA CZWARTA KLASA PIĄTA KLASA SZÓSTA Wzbogacenie wiedzy o regionie biwaki. Wycieczki i biwaki.. Wycieczki i biwaki Gry, zabawy, konkursy utrwalające i podsumowujące kształcenie,,święto sportu czerwiec. Dzień Patrona Wycieczki edukacyjnoturystyczne w klasach I-VI Zapoznanie z różnorodnością legend związanych z korzeniami państwowości polskiej. Konkurs o patronie szkoły B. Chrobrym, lekcje tematyczne. 16
Sylwetki znanych, ważnych i ciekawych Polaków (bez laureatów Nagrody Nobla). Sylwetki Polaków. Poznanie Polaków będących autorytetami na przestrzeni wieków prezentacje przez uczniów. Być patriotą dawniej, dziś problem tożsamości narodowej, znaczenie pojęcia, przejawy patriotyzmu, duma narodowa. Poznanie legend, symboli, historii naszego narodu. Pogłębianie uczuć patriotycznych poprzez utrwalanie wiadomości o historii hymnu polskiego, jego znaczeniu i sposobie zachowania się w czasie jego odbioru. VI DZIECKO I ŚWIAT Poznanie ciekawych miejsc w świecie min.: filmy, przeźrocza, zdjęcia, pamiątki. Praktyczne włączenie się uczniów w aktualne wydarzenia na świecie poprzez np. Akcje charytatywne (Góra grosza, Szlachetna Paczka, Pusta miska, Akcja żonkil). Korespondencję Aukcję własnych prac (Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy). Prezentacja ciekawych książek i albumów o świecie. Zabawy i piosenki dzieci z różnych stron świata. Nasi sąsiedzi ich kultura, szkolnictwo, obyczaje. (Realizacja powyższych treści w ujęciu zabawowym). Kuchnie z różnych stron świata: wymiana przepisów, próby samodzielnego przygotowania potraw, przygotowanie uroczystości dziecięcych z wykorzystaniem ciekawych przepisów Wielcy ludzie w świeciesylwetki wybitnych: malarzy, muzyków. Polska i Unia Europejska współpraca międzynarodowa poznanie zasad i celów współpracy. Korzyści dla Polski; praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy. Muzyka i taniec różnych narodów. 17
UWAGI KOŃCOWE: Za realizację programu wychowawczego odpowiedzialni są wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów, pedagog szkolny i inni pedagogiczni pracownicy szkoły, ściśle ze sobą współpracujący. Nauczyciele przedmiotów są zobowiązani do wszechstronnego wykorzystywania treści programowych do realizacji programu wychowawczego. Realizacja zadań wychowawczych przebiega przy współpracy z rodzicami uczniów. Program ma charakter ewaluacyjny. Kalendarz wydarzeń szkolnych ( plan imprez, przedstawień, spotkań, konkursów) na bieżący rok szkolny stanowi załącznik numer 1do programu. Nadzór nad realizacją programu sprawuje Dyrektor szkoły. 18