PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Karola Klobassy Zrenckiego W ŻEGLCACH
Program zatwierdzony do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej nr 4/10/11 z 30 sierpnia 2010 roku. Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI opracowany został w oparciu o przepisy oświatowe oraz cele i zadania Planu pracy szkoły zgodne ze Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym oraz następującymi dokumentami: Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. nr 26, poz. 226) Ustawą z 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. z 1997 r. nr 28, poz. 153) Ustawą z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230, z późniejszymi zmianami, tekst jednolity z 27.04.2001 r.) Ustawą z 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535, z późniejszymi zmianami) Ustawą z 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55) Ustawą z 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. nr 75, poz. 468, z późniejszymi zmianami) Ustawą z 29 listopada 1990 o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. nr 64, poz. 414 z późniejszymi zmianami) 2
1. Cele programu Bezpieczeństwo dziecka w szkole, na ulicy uświadomienie konsekwencji niebezpiecznych zabaw. Przekazywanie niezbędnych informacji o uzależnieniach. Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie się, mówienia nie. Radzenie sobie ze stresem i agresją. Pedagogizacja nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie niebezpieczeństw związanych z Internetem oraz zagrożeniami epidemiologicznymi Rozwijanie uzdolnień uczniów i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. Współpraca z Poradnią Psychologiczną, Policją i pielęgniarką szkolną. Ochrona uczniów przed zagrożeniami. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli i samoobserwacji. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. 2. Formy i metody realizacji szkolnego programu profilaktyki Realizacja programu odbywać się będzie w ciągu całego cyklu kształcenia (od klasy I do klasy VI) w oparciu o formy pracy indywidualnej i grupowej. Strategie które zostaną wykorzystane podczas realizacji programu : INFORMACYJNE - dostarczają wiedzy na temat skutków zachowań ryzykownych podczas: zajęć edukacyjnych lekcje przedmiotowe i ścieżki międzyprzedmiotowe, lekcji wychowawczych, spotkań ze specjalistami ( poradnictwo, konsultacje), akademii, prezentacji filmów, konkursów przedmiotowych, tworzenia i czytania gazetek tematycznych ściennych, folderów okolicznościowych, ulotek informacyjnych, itp. lekcji katechezy. EDUKACYJNE rozwijają kompetencje społeczne pozwalające poradzić sobie w sytuacjach trudnych poprzez: zajęcia edukacyjne lekcje przedmiotowe i ścieżki międzyprzedmiotowe, lekcje wychowawcze, spotkania ze specjalistami, poradnictwo, konsultacje, kółka przedmiotowe. 3
ALTERNATYWNE stwarzają możliwość podejmowania przez dzieci działań dających zadowolenie i służących zaspokojeniu potrzeb ważnych dla danego etapu rozwojowego. Umożliwiają podejmowanie nowej, społecznie akceptowanej i sprzyjającej rozwojowi aktywności: koła zainteresowań, SKS, turystyka wycieczki, zielone szkoły, rajdy, itp. współpraca z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Chorkówce. W zajęciach wykorzystywane będą różne metody i formy oddziaływań, zgodne z możliwościami i potrzebami odbiorców programu. Selekcja, działania terapeutyczne i interwencyjne wobec uczniów z grup zwiększonego ryzyka (uczniowie z trudnościami w nauce, uczniowie z zaburzeniami zachowania, uczniowie z rodzin dotkniętych patologią oraz z ryzyka zagrożeń uzależnieniem i inni), odbywać się będą poprzez: Wczesne rozpoznanie przez wychowawców i nauczycieli uczniów z grup ryzyka i kierowanie ich do psychologa lub pedagoga szkolnego dla przeprowadzenia wstępnej diagnozy, Udział dzieci w różnych formach pomocy pedagogicznej na terenie szkoły, Kierowanie uczniów zagrożonych w porozumieniu z rodzicami do poradni psychologiczno pedagogicznej lub innej instytucji udzielającej specjalistycznej pomocy, Udostępnienie uczniom i rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą (placówki służby zdrowia, organizacje pozarządowe i inne). 3. Realizatorzy szkolnego programu profilaktyki Realizatorami szkolnego programu profilaktyki są nauczyciele wspierani przez specjalistów i rodziców. Nauczyciele: Wychowawcy klas z nauczycielami uczącymi w danej klasie, biorąc pod uwagę dotychczasowe działania, opracowują i realizują plan działań wychowawczo - profilaktycznych. Specjaliści w dziedzinach profilaktyki: W realizacji szkolnego programu profilaktyki nauczyciel może skorzystać z pomocy następujących specjalistów: lekarza psychologa pedagoga prawnika policjanta kuratora sądowego 4
specjalisty ds. uzależnień pielęgniarki strażaka i innych Specjaliści prowadzą zajęcia z zespołami klasowymi, rodzicami i nauczycielami. Rodzice współpracują z nauczycielami w zakresie profilaktyki. 4. Odbiorcy szkolnego programu profilaktyki: Uczniowie Rodzice biorą udział w spotkaniach z psychologiem, z wychowawcą klasy i innymi nauczycielami, z zaproszonymi specjalistami. Nauczyciele biorą udział w kursach, szkoleniach, warsztatach prowadzonych przez specjalistów (wg potrzeb). 5
5. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI L p Zadania Sposób realizacji Termin Odpowiedzialni 1. Podnoszenie umiejętności nauczycieli w obszarze profilaktyki 2. 3. Organizowanie poradnictwa rodzinnego i indywidualnego na terenie szkoły Edukacja uczniów w zakresie przeciwdziałania agresji i przemocy 4. Edukacja uczniów rodziców i nauczycieli w zakresie, zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy. - udział indywidualny nauczycieli w kursach - korzystanie z publikacji na temat przemocy i agresji (wzbogacanie biblioteki szkolnej) - konsultacje z pracownikami instytucji zajmującymi się profilaktyką - informowanie o instytucjach pozaszkolnych pomagających rodzinie - pedagogizacja rodziców popularyzacja wśród rodziców wiedzy o psychicznych potrzebach dzieci - konsultacje z rodzicami - lekcje wychowawcze na temat: 1. Przemoc wobec dzieci 2. Jak żyć z ludźmi - ścieżki między przedmiotowe w ramach godzin wychowawczych - wychowanie do życia w rodzinie - koła zainteresowań - spotkania z policjantem, psychologiem i pedagogiem zapoznanie na lekcjach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach: - ze znakami powszechnej informacji - z sygnałami alarmowymi - zasadami ochrony przeciwpożarowej - z zasadami działania i wykorzystania monitoringu na terenie placówki - zasadami zabaw bezpiecznych przyjemnych i kulturalnych na przerwach śródlekcyjnych i w czasie wolnym - z regulaminami wycieczek - bezpiecznym poruszaniem się po drodze pieszo i na rowerze - podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy i według potrzeb zgodnie z planem pracy szkoły i WDN na zebraniach z rodzicami Cały rokwedług potrzeb Zgodnie ze Szkolnym Zestawem Programów Nauczania. Cały rok. nauczyciele dyrektor nauczyciele, pedagog z PPP dyrektor nauczyciele, opiekunowie kół wszyscy nauczyciele, pielęgniarka 6
postępowania w razie wypadku - ze sposobami zapobiegania szerzeniu się zakażeń wirusem nowej grypy A/H1N1 - ze sposobami reagowania w sytuacjach zagrożenia epidemiologicznego, 5. Edukacja uczniów w zakresie prawidłowego interpretowania praw człowieka Procedury 6. reagowania w sytuacjach kryzysowych, kradzieże, pobicia, pożar, podłożenie bomby, zagrożenie środkami chemicznymi i biologicznymi, stwierdzenie spożycia przez uczniów alkoholu lub używania środków odurzających 7. Zapoznanie rodziców i uczniów z dokumentacją regulującą życie szkoły oraz systematyczne przypominanie w/w zagadnień Praca nad 8. ograniczaniem czynników wpływających destrukcyjnie na kulturę osobistą 9. Praca nad wzmacnianiem podstawowych umiejętności społecznych - lekcje wychowawcze - na wszystkich lekcjach zgodnie z podstawą programową, planem pracy i programem wychowawczym - uaktualnienie procedur postępowania zgodnie z przyjętymi zasadami - przypomnienie procedur - wdrażanie procedur związanych z dziećmi chorymi przewlekle - analiza Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania, Statutu Szkoły, Regulaminu Samorządu szkolnego na spotkaniach z rodzicami i godzinach wychowawczych - reagowanie na niewłaściwe zachowania uczniów w szkole i poza nią - dyżury nauczycieli - omawianie na lekcjach przypadków niewłaściwego zachowania - uświadamianie skutków złego zachowania w świetle prawa szkolnego i karnego - pogadanki - lekcje na temat kultury osobistej - konsultacje z rodzicami i dziećmi - uwrażliwianie uczniów na zachowania swoje i kolegów -dostrzeganie osób październik listopad wrzesień, listopad, styczeń, maj system. przez cały rok system. przez cały rok wszyscy nauczyciele nauczyciele- wszyscy pracownicy szkoły, rodzice nauczyciele, dyrektor nauczyciele,, rodzice 7
niepełnosprawnych, podeszłych wiekiem, samotnych i ich potrzeb 10. Rozwijanie pozytywnego drugiego życia szkoły - zabawy szkolne - wyjazdy na wycieczki, do kina - przedstawienia szkolne - akademie i apele -festyny rodzinne Według szkolnego kalendarza imprez i uroczystości nauczyciele, rodzice uczniowie dyrektor 1 1. Wzmacnianie poczucia wartości uczniów w uświadamianiu im ich mocnych stron Zachęcanie do udziału w: - zawodach sportowych i konkursach organizowanych na terenie szkoły i poza nią - kółkach zainteresowań - niesieniu pomocy pomoc koleżeńska - do współpracy organizacje szkolne - zajęciach pozaszkolnych. wszyscy nauczyciele, rodzice organizacje pozaszkolne 12. Praca z uczniem słabym - kierowanie na kółka i zajęcia pozalekcyjne - dostosowanie wymagań do możliwości edukacyjnych ucznia - zajęcia dydaktycznowyrównawcze - zajęcia korekcyjnokompensacyjne system. przez cały rok nauczyciele 13. 14. Praca z uczniem zdolnym Sugerowanie skierowania uczniów do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej i innych poradni specjalistycznych - zachęcanie do rozwijania uzdolnień i zainteresowań poprzez uczestnictwo w kółkach i innych zajęciach pozalekcyjnych - zachęcanie uczniów do udziału w konkursach szkolnych - przygotowanie uczniów do reprezentowania szkoły w zewnętrznych konkursach - zachęcanie do rozwijania uzdolnień poprzez wskazywanie dodatkowych źródeł informacji - uzyskanie pisemnej zgody rodziców na badania ucznia w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej - wypełnianie wniosków przez wychowawców - uzyskanie od rodziców informacji dotyczących wyników badań - stosowanie się do zaleceń 8 według potrzeb nauczyciele, rodzice rodzice
zawartych w opinii wydanej przez poradnię 15. 16. 17. Propagowanie pomocy koleżeńskiej wśród uczniów oraz organizacja konsultacji dla uczniów Propagowanie sposobów bezpiecznego i zdrowego spędzania wolnego czasu Zajęcia z uczniami z rodzin patologicznych wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa - konsultacje dla uczniów - gazetki szkolne - koła zainteresowań, zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne - w ramach ścieżek edukacyjnych - świetlica szkolna - świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu i TV - biblioteka szkolna - zajęcia z pedagogiem - konsultacje - udział w zajęciach pozalekcyjnych i świetlicowych - udział w klasowych zajęciach organizowanych w szkole i poza nią wg potrzeb - wg potrzeb - nauczyciele opiekunowie, uczniowie Rodzice, świetlicy, wszyscy nauczyciele, Pedagog z PPP, nauczyciele, opiekunowie kół, nauczyciele, 18. Udział w przedstawieniach tematycznie związanych z profilaktyką uzależnień - udział w przedstawieniach profilaktycznych klas I-VI - omówienie treści przedstawień na godzinach wychowawczych i zajęciach nauczania zintegrowanego październik, marzec dyrektor, nauczyciele 19. Ewaluacja programu profilaktycznego 20. Edukacja uczniów i rodziców w zakresie celów, sposobów i możliwości segregacji śmieci i odpadów 21 Uczenie zasad pierwszej pomocy - ankiety - analiza dokumentów szkoły - obserwacje - rozmowy - pogadanki, - lekcje wychowawcze, - spotkania tematyczne, - filmy edukacyjne, - apele szkolne, - projekty, - spotkania szkoleniowe - stwarzanie warunków w szkole do segregacji śmieci - tablice informacyjne, - pogadanki, - sesje instruktażowe - lekcje wychowawcze 9 czerwiec szkolny Cały rok szkolny dyrektor, Dyrektor, nauczyciele, Dyrektor, nauczyciele
22 Zdrowa żywność, co powinienem wiedzieć o grzybach. - propagowanie zdrowej żywności wśród dzieci, - zaopatrywanie sklepiku szkolnego w zdrową żywność, - założenie szkolnego ogródka z ziołami Cały rok szkolny Nauczyciele,, opiekun SU Biedroneczka, nauczyciel przyrody 6. Przewidywane osiągnięcia uczniów W wyniku działań profilaktycznych uczeń umie: 1. Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu, zagrożenia. 2. Być asertywnym. 3. Prowadzić zdrowy styl życia 4. Bezpiecznie i higienicznie spędzać czas w szkole i poza nią. W wyniku działań profilaktycznych uczeń: 1. Zna procedury dotyczące swojego zachowania. 2. Zna konsekwencje zażywania narkotyków, picia, palenia, wpływu używek na własne zdrowie, niezdrowej żywności i grzybów 3. Zdaje sobie sprawę z wpływu Internetu i telewizji na stan swojego zdrowia. 7. Sposoby realizacji Treści w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Należy je realizować również na zajęciach pozalekcyjnych, wycieczkach, zajęciach plenerowych, spotkaniach z rodzicami, pedagogiem, psychologiem, higienistką, przedstawicielami służb mundurowych. Nauczyciel wybiera stosowne metody pracy do osiągnięcia w/w celów. Będą to pogadanki, dyskusje, burze mózgów, prelekcje filmów, programy komputerowe. Formą realizacji będą gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy. 8. Ewaluacja Ocenie poddawane są następujące elementy: 10
- realizacja zaleceń zawartych w opiniach poradni, - realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach wychowawców klas i poszczególnych przedmiotów, - pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas i pedagogiem. 11