PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi na rok szkolny 2010/2011 2011/2012 2012/2013 Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 1
Spis treści: 1. Diagnoza środowiska.. 2 2. Cele szkolnej profilaktyki 3 3. Treści i działania profilaktyczne... 4 4. Realizacja programu profilaktyki... 9 5. Przewidywane efekty działań... 11 6. Ewaluacja programu profilaktyki.. 12 I. DIAGNOZA ŚRODOWISKA W oparciu o następujące narzędzia badawcze przeprowadzono diagnozę niepożądanych zachowań uczniów : a) ankieta dla uczniów, b) ankieta dla rodziców, c) ankieta dla nauczycieli, d) obserwacja zachowania uczniów, e) rozmowy z rodzicami i uczniami, f) analiza dokumentów- analiza frekwencji, postępów w nauce, zachowania uczniów, g) analiza dokumentacji pedagoga. Obszary zagrożeń Analiza otrzymanych wyników pozwoliła na stworzenie głównych obszarów zagrożenia: - agresja fizyczna i psychiczna wśród uczniów, - wulgaryzmy i niekulturalne zachowanie uczniów, - brak umiejętności współżycia społecznego (zaburzone relacje interpersonalne), - brak szacunku i tolerancji dla innych, - przemoc w rodzinie i brak umiejętności wychowawczych rodziców, -uzależnienia od Internetu. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 2
II. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI 1. Celem głównym jest ochrona wychowanków przed zagrożeniami rozwoju. Celem programu jest ochrona młodzieży przed czynnikami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi, zdrowiu i życiu oraz takie oddziaływanie na ucznia, aby lepiej radził sobie w życiu z rozwiązywaniem problemów, rozumiał siebie, umiał współżyć z innymi i potrafił znajdować w sobie oparcie w trudnych sytuacjach. Cele ogólne: dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowania, uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach, wprowadzenie w świat wartości i norm, na których wychowanek może się oprzeć w swoich wyborach, budowanie właściwych relacji, sprzyjającej atmosfery oraz oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, promocja zdrowego stylu życia. 2. Cele szczegółowe: pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień, pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów, doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji i uczuć, kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny, rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów, budowania udanych relacji z innymi ludźmi, nabywanie umiejętności rozstrzygania problemów i rozwiązywania konfliktów, Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 3
uświadomienie zagrożeń, jakie niesie agresja i przemoc, wdrażanie do wyrażania i uzasadniania swych sądów, do podejmowania samodzielnych decyzji, kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o swoje zdrowie, zachęcanie do lepszego rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia, wpajanie zasad moralnych, etycznych, zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole i społeczeństwie oraz ich internalizacja, wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie, uświadomienie i pokazanie perspektyw zdrowego stylu życia, bez uzależnień, stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień, pobudzanie potrzeby aktywnego, zdrowego stylu życia, kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego, udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami,. uświadomienie roli i znaczenia rodziny w życiu człowieka. III. TREŚCI I DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE Działania profilaktyczne na I etapie edukacyjnym: Cel Działania Spodziewane efekty Higiena osobista - Realizacja treści przedmiotowych nt Dbamy o zdrowie - Pogadanki pielęgniarki szkolnej. - jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. - zna podstawowe zasady higieny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 4
Zdrowe odżywianie Treści promujące zdrowe odżywianie - potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. - rezygnuje z niezdrowej żywności. Aktywne spędzanie czasu wolnego - Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe, basen - Gimnastyka korekcyjna, - Propagowanie turystyki pieszej. - zna aktywne formy spędzania czasu wolnego - aktywnie w nich uczestniczy.profilaktyka uzależnień Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. - Zajęcia psychoedukacyjne nt szkodliwości środków psychoaktywnych - uzależnienia od komputera i Internetu dziecko w sieci - zajęcia związane z presją grupy- umiejętność bycia asertywnym -Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą - Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole /w tym regulaminami pracowni i wycieczek./ - potrafi nazywać uczucia, akceptuje uczucia trudne i uczy się nad nimi panować. - zna na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji uzależniających - wie na czym polega uzależnienie od komputera i Internetu - deklaruje podejmowanie Właściwych wyborów w różnych omawianych sytuacjach bez presji grupy Uczniowie - czują się w szkole bezpieczni Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym - Zajęcia psychoedukacyjne dotyczące agresji zawarte w różnych programach realizowanych w szkole - ma wiedzę jak radzić sobie z trudnymi emocjami, - stara się wykorzystać tę wiedzę Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 5
Wyrównywania szans edukacyjnych Umiejętność współżycia w grupie rówieśniczej Radzenie sobie ze stresem i emocjami Bezpieczeństwo na drodze Propagowanie kultury na co dzień - Zapoznanie ze szkolnymi procedurami dotyczącymi czynów agresywnych. - Prewencyjne spotkanie z Policjantem - Diagnozowanie dzieci w Poradni Pedagogiczno- Psychologicznej - Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni. - Zajęcia wyrównawcze - Pełnienie przez dzieci określonych funkcji społecznych w klasie, szkole - Zajęcia i zabawy integrujące zespół klasowy, wypracowanie własnych norm i zasad (kontrakty klasowe) - kształtowanie tolerancji i szacunku wobec siebie - Zajęcia psychoedukacyjne nt radzenia sobie ze stresem - Uczenie poznawania i właściwego określania cudzych emocji - zajęcia psychoedukacyjne ukazujące jak właściwie zapanować nad emocjami - zajęcia teoretyczne i praktyczne nt bezpiecznego poruszania się po drodze - niebezpieczeństwa na ulicy (spotkanie z obcym) - propagowanie kulturalnego zachowania się w szkole i poza nią w praktyce. - uczeń stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny. - wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania - pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy - prezentuje właściwa postawę wobec kolegów - respektuje normy ustalone przez cały zespół klasowy - czuje się odpowiedzialny za zespół - potrafi poradzić sobie ze stresem - właściwie nazywa emocje innych - potrafi radzić sobie z emocjami - potrafi bezpiecznie poruszać się po ulicy w drodze do i ze szkoły - zna niebezpieczeństwa grożące mu ze strony obcych ludzi - wykazuje się kultura zachowania w szkole i poza szkołą - używa zwrotów grzecznościowych (proszę, dziękuję, przepraszam), nie używa wulgaryzmów Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 6
Działania profilaktyczne na II etapie edukacyjnym: Cel Działania Spodziewane efekty Higiena osobista Zdrowe odżywianie Ruch jako forma spędzania czasu Profilaktyka uzależnień Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. Pogadanki wychowawcy Lekcje przyrody Działania pielęgniarki szkolnej, Działania nauczycieli w-f, wdż / uświadamianie, Kontrolowanie, konsekwencje/ - Lekcje przyrody - Akcje promujące zdrowe odżywianie. - Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. - Propagowanie turystyki pieszej i rowerowej - Film i zajęcia psychoedukacyjne na temat środków psychoaktywnych i ich niszczącego wpływu na organizm człowieka - Media a uzależnienia pogadanki - postępowanie zgodne z procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia pomoc dzieciom z symptomami uzależnienia ( wykaz placówek i instytucji zajmujących się tym problemem) - współpraca z i ich rodzicami - Spektakle profilaktyczne - Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, monitoring/ - Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole (w tym regulaminami pracowni i wycieczek) - dba oswój wygląd - zna podstawy higieny intymnej - potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu - zna i aktywnie uczestniczy w różnych zdrowych formach spędzania czasu wolnego - wie na czym polega szkodliwe działanie nikotyny, alkoholu,, narkotyków i dopalaczy - deklaruje podejmowanie właściwych wyborów - potrafi ocenić swoje podejście do komputera - doświadcza działań dorosłych mających ochronić go przed zachowaniami ryzykownymi - podniesienie poziomu motywacji rodziców do brania odpowiedzialności za losy dziecka Uczniowie -czują się w szkole bezpieczni - zachowują się zgodnie z przepisami regulującymi bezpieczeństwo w szkole Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 7
Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym Bezpieczeństwo poza szkołą - Zajęcia psychoedukacyjne dotyczące agresji zawarte w programie - Zapoznanie ze szkolnymi Procedurami dotyczącymi czynów agresywnych. - Prewencyjne spotkania policją, strażą miejską temat odpowiedzialności nieletnich za swoje czyny - Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów w pracy z indywidualnym przypadkiem praca na zasadzie wspólnego kontraktu interwencje w klasach, spotkania z rodzicami - Zajęcia podnoszące kompetencje dzieci i zmniejszające ich zagrożenie w różnych sytuacjach: Jestem świadomym uczestnikiem ruchu drogowego - Zajęcia wychowania Komunikacyjnego BRD - Zajęcia Udzielanie pierwszej pomocy( elementy programu Wiem co zrobić) - Zajęcia psychoedukacyjne na temat zagrażających zachowań ze strony dorosłych i innych dzieci Mam prawo do poczucia bezpieczeństwa Bezpieczny dotyk - Spotkania z psychologiem Prawa dziecka do nietykalności fizycznej Wiem gdzie zwracać się po pomoc w sytuacji zagrożenia -posiada wiedzę jak radzić sobie z trudnymi emocjami, - potrafi wykorzystać tę wiedzę w praktyce. - stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny - otrzymuje pomoc dorosłych przy ich rozwiązywaniu - zna konsekwencje za nieadekwatne zachowania - zasady ruchu drogowego. - zna zagrożenia płynące z uczestnictwa w ruchu drogowym. - potrafi bezpiecznie zachować się na drodze - wie jak zachować się gdy ktoś potrzebuje pomocy - zna swoje prawa do poczucia bezpieczeństwa. W sytuacji zagrożenia zwraca się o pomoc do dorosłych. - uzyskuje pomoc w trudnych dla siebie sytuacjach Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 8
IV. REALIZACJA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1. Realizatorzy szkolnego programu profilaktyki Dyrektor/ wicedyrektor Dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktyczno - wychowawczych, wyznacza priorytety oraz zapewnia warunki do realizacji zadań oraz nadzoruje pracę nauczycieli. Wychowawcy i nauczyciele, pedagog Wychowawcy klas z nauczycielami uczącymi w danej klasie, biorąc pod uwagę sytuację wychowawczą i stan zagrożenia, opracowują i realizują plan działań wychowawczo - profilaktycznych. Pedagog wspomaga wychowawców i nauczycieli oraz koordynuje realizację zadań wynikających ze Szkolnego Programu Profilaktyki. Specjaliści i eksperci W realizacji szkolnego programu profilaktyki szkoła może korzystać z pomocy: - psychologa, - pedagoga, - Policji, Straży Miejskiej, - kuratora sądowego, - terapeuty, specjalisty ds. uzależnień, - pielęgniarki. Specjaliści prowadzą zajęcia z zespołami klasowymi, rodzicami i nauczycielami. Rodzice Współpracują z nauczycielami w zakresie planowania i realizacji zadań szkolnego programu profilaktyki. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 9
2. Odbiorcy szkolnego programu profilaktyki Uczniowie Rodzice biorą udział w: spotkaniach z wychowawcą klasy i innymi nauczycielami, spotkaniach z zaproszonymi specjalistami, psychologiem, pedagogiem, inicjują i uczestniczą w imprezach i uroczystościach szkolnych Nauczyciele i pracownicy szkoły biorą udział w kursach, szkoleniach, warsztatach prowadzonych przez specjalistów (wg potrzeb) 3. Metody i formy pracy W realizacji działań profilaktycznych dominują aktywne metody pracy, gdyż angażują uczestników, uczą przez przeżywanie i empatię, pozwalają na samodzielne odkrywanie i uczenie się. W czasie zajęć zwracamy szczególną uwagę na zapewnienie uczestnikom atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji. W realizacji zadań profilaktycznych wykorzystujemy następujące metody: - dyskusje, - prelekcje, - gry i zabawy integracyjne, w tym ćwiczenia ruchowe, - metody aktywne, - wymiana doświadczeń w formie rozmowy w grupie, - praca w małych grupach, - mini-wykłady, - burza mózgów, - pokaz, prezentacja, - drama, scenki sytuacyjne, - ankieta, test, - analiza przypadku, - ćwiczenia relaksujące, wizualizacja. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 10
4. Współpraca z osobami i instytucjami w zakresie realizacji zadań profilaktyki szkolnej 1. Rodzice 2. Policja, Straż Miejska 3. Kuratorzy Sądowi 4. Pracownicy Socjalni 5. Poradnie Psychologiczno Pedagogiczne, poradnie specjalistyczne 6. Miejski Ośrodek Profilaktyki i Terapii dla Dzieci i Młodzieży 7. Stowarzyszenia, fundacje, ośrodki wspomagające rodzinę i szkołę w realizacji działań 8. Sądy wychowawczych i profilaktycznych 9. Ośrodki Pomocy Społecznej. 10. Parafie, Caritas V. EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Efekty naszych działań, czyli to, co chcemy osiągnąć : 1. Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy. 2. Wyciszenie agresji. 3. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów. 4. Poprawa w relacjach uczeń- uczeń, uczeń- osoba dorosła. 5. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole. 6. Wolność od nałogów. 7. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. 8. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów zapobiegania im 9. Poprawa kultury zachowań i kultury języka. 10. Podniesienie poziomu nawyków higienicznych. 11. Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych. 12. Wypracowanie umiejętności organizowania czasu wolnego Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 11
13. Podniesienie poziomu świadomego i umiejętnego korzystania z komputera, internetu i telewizji. 14. Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia. VI. EWALUACJA PROGRAMU Celem ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki jest wskazanie, na ile założenia Programu zostały osiągnięte oraz jakie zmiany w treści i formie Programu należy wprowadzić, aby zapewnić skuteczność działań profilaktyczno-wychowawczych na przyszłość. Oceny efektów realizacji programu profilaktyki dokonuje się w trakcie posiedzeń rady pedagogicznej- podsumowując pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Ocenie poddane są następujące elementy: - funkcjonowanie pomocy psychologicznej, - realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych, - realizacja programów profilaktycznych, - realizacja warsztatów psychoedukacyjnych, - realizacja tematyki profilaktyki zawartej w planach pracy wychowawców klas, - osiągnięte wyniki bezpośrednie obejmujące widoczne zmiany przede wszystkim w strefie wiedzy i umiejętności uczniów Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 30 im. rtm. Witolda Pileckiego w Łodzi Strona 12