Ekonometryczne modele nieliniowe. Wykład 7 Modele łagodnego przejścia, sieci neuronowe w ekonometrii

Podobne dokumenty
Ekonometryczne modele nieliniowe

specyfikacji i estymacji modelu regresji progowej (ang. threshold regression).

licencjat Pytania teoretyczne:

EKONOMETRIA wykład 2. Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar.

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Wykład 3

WYBRANE TESTY NIEOBCIĄŻONOŚCI MIAR RYZYKA NA PRZYKŁADZIE VALUE AT RISK

Jacek Kwiatkowski Magdalena Osińska. Procesy zawierające stochastyczne pierwiastki jednostkowe identyfikacja i zastosowanie.

Klasyfikacja modeli. Metoda najmniejszych kwadratów

TESTOWANIE EGZOGENICZNOŚCI ZMIENNYCH W MODELACH EKONOMETRYCZNYCH

Pobieranie próby. Rozkład χ 2

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

FINANSOWE SZEREGI CZASOWE WYKŁAD 3

Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN Nr

Heteroskedastyczność szeregu stóp zwrotu a koncepcja pomiaru ryzyka metodą VaR

Magdalena Sokalska Szkoła Główna Handlowa. Modelowanie zmienności stóp zwrotu danych finansowych o wysokiej częstotliwości

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

Ekonometryczne modele nieliniowe

WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE

Zajęcia 2. Estymacja i weryfikacja modelu ekonometrycznego

Modelowanie i analiza szeregów czasowych

1. Szereg niesezonowy 1.1. Opis szeregu

Witold Orzeszko Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

STATYSTYCZNA WERYFIKACJA MODELU CAPM NA PRZYKŁADZIE POLSKIEGO RYNKU KAPITAŁOWEGO WPROWADZENIE METODOLOGIA TESTOWANIA MODELU

UMK w Toruniu ANALIZA ZALEŻNOŚCI MIĘDZY INDEKSEM WIG A WYBRANYMI INDEKSAMI RYNKÓW AKCJI NA ŚWIECIE

Witold Orzeszko Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Własności procesów STUR w świetle metod z teorii chaosu 1

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

Alicja Ganczarek Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Analiza niezależności przekroczeń VaR na wybranym segmencie rynku energii

Urządzenia i Układów Automatyki Instrukcja Wykonania Projektu

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

Testy własności składnika losowego Testy formy funkcyjnej. Diagnostyka modelu. Część 2. Diagnostyka modelu

Integracja zmiennych Zmienna y

Analiza szeregów czasowych w Gretlu (zajęcia 8)

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. Macierze przekształceń liniowych. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t

Algebra liniowa. Zadania przygotowujące do egzaminu: .Wskazówka: Zastosować wzór de Moivre'a;

Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki. Sprawozdanie #2 z przedmiotu: Prognozowanie w systemach multimedialnych

MODELE ARIMA DO KRÓTKOTERMINOWEGO PROGNOZOWANIA OBCIĄŻEŃ SYSTEMÓW ELEKTROENERGETYCZNYCH

Ekonometryczne modele nieliniowe

Szacowanie optymalnego systemu Bonus-Malus przy pomocy Pseudo-MLE. Joanna Sawicka

Magdalena Osińska, Marcin Fałdziński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Modele GARCH i SV z zastosowaniem teorii wartości ekstremalnych

Bayesowskie porównanie modeli STUR i GARCH w finansowych szeregach czasowych 1

REGUŁY POLITYKI PIENIĘŻNEJ A PROGNOZOWANIE WSKAŹNIKA INFLACJI

Ekonometryczne modele nieliniowe

Statystyka. Wykład 2. Krzysztof Topolski. Wrocław, 11 października 2012

Wyzwania praktyczne w modelowaniu wielowymiarowych procesów GARCH

Statystyka od podstaw z systemem SAS Dr hab. E. Frątczak, ZAHZiAW, ISiD, KAE. Część VII. Analiza szeregu czasowego

EFEKT DŹWIGNI NA GPW W WARSZAWIE WPROWADZENIE

KRZYSZTOF JAJUGA Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu 25 LAT EKONOMETRII FINANSOWEJ

Statystyka matematyczna. Wykład III. Estymacja przedziałowa

Niestacjonarne zmienne czasowe własności i testowanie

Metoda największej wiarogodności

Testowanie hipotez. Hipoteza prosta zawiera jeden element, np. H 0 : θ = 2, hipoteza złożona zawiera więcej niż jeden element, np. H 0 : θ > 4.

WPŁYW WARTOŚCI EKSTREMALNYCH NA ZMIENNOŚĆ STOCHASTYCZNĄ

DWUCZĘŚCIOWE ŁOŻYSKO POROWATE

Krzysztof Piontek Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu. Modelowanie warunkowej kurtozy oraz skośności w finansowych szeregach czasowych

Klasyfikacja modeli. Metoda najmniejszych kwadratów

ŹRÓDŁA FLUKTUACJI REALNEGO EFEKTYWNEGO KURSU EUR/ PLN

Statystyka Matematyczna Anna Janicka

PROCESY AUTOREGRESYJNE ZE ZMIENNYM PARAMETREM 1. Joanna Górka. Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania UMK w Toruniu Katedra Ekonometrii i Statystyki

Metody badania wpływu zmian kursu walutowego na wskaźnik inflacji

PROGNOZOWANIE I SYMULACJE. mgr Żaneta Pruska. Ćwiczenia 2 Zadanie 1

Estymatory regresji rangowej oparte na metodzie LASSO

A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XXXIX NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZYT 389 TORUŃ 2009

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

Wykorzystanie wielorównaniowych modeli AR-GARCH w pomiarze ryzyka metodą VaR

Prawdopodobieństwo i statystyka

Zestaw zadań 12: Przekształcenia liniowe. z z + 2 2x + y. x y z. x y + 2t 2x + 3y + 5z t x + z t. x y + 2t 2x 3y + 5z t x z t

Wybór modelu i ocena jakości klasyfikatora

Heteroscedastyczność. Zjawisko heteroscedastyczności Uogólniona Metoda Najmniejszych Kwadratów Stosowalna Metoda Najmniejszych Kwadratów

ZASTOSOWANIE MODELI EKONOMETRYCZNYCH DO BADANIA SKŁONNOŚCI

Wykład 10 Estymacja przedziałowa - przedziały ufności dla średn

Metody Ekonometryczne

PROGRAMOWY GENERATOR PROCESÓW STOCHASTYCZNYCH LEVY EGO

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r.

ALICJA OLEJNIK WYBRANE METODY TESTOWANIA MODELI REGRESJI PRZESTRZENNEJ 1.WPROWADZENIE

TEST STATYSTYCZNY. Jeżeli hipotezę zerową odrzucimy na danym poziomie istotności, to odrzucimy ją na każdym większym poziomie istotności.

Własności estymatorów regresji porządkowej z karą LASSO

DYNAMICZNE MODELE EKONOMETRYCZNE

Algebra z geometrią 2012/2013

MODELOWANIE WŁASNOŚCI SZEREGÓW STÓP ZWROTU SKOŚNOŚĆ ROZKŁADÓW

Efekty agregacji czasowej szeregów finansowych a modele klasy Sign RCA

Ocena efektywności procedury Congruent Specyfication dla małych prób

ANALIZA POWIĄZAŃ MIĘDZY INDEKSAMI GIEŁDY FRANCUSKIEJ, HOLENDERSKIEJ I BELGIJSKIEJ Z WYKORZYSTANIEM MODELU KOREKTY BŁĘDEM

MODEL CZASU OBSŁUGI NAZIEMNEJ STATKU POWIETRZNEGO

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 7 i 8 - Efektywność estymatorów, przedziały ufności

VII. ZAGADNIENIA DYNAMIKI

Estymacja przedziałowa - przedziały ufności dla średnich. Wrocław, 5 grudnia 2014

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 768 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

REGRESJA LINIOWA Z UOGÓLNIONĄ MACIERZĄ KOWARIANCJI SKŁADNIKA LOSOWEGO. Aleksander Nosarzewski Ekonometria bayesowska, prowadzący: dr Andrzej Torój

Prawdopodobieństwo i statystyka

Modelowanie systemów skointegrowanych. Aspekty teoretyczne

Dynamiczne modele liniowe w badaniach okresowych

Rozdział 2: Metoda największej wiarygodności i nieliniowa metoda najmniejszych kwadratów

Lista 5. Zadanie 3. Zmienne losowe X i (i = 1, 2, 3, 4) są niezależne o tym samym

1.8 Diagnostyka modelu

Statystyka matematyczna. Wykład IV. Weryfikacja hipotez statystycznych

TESTOWANIE STABILNOŚCI PARAMETRÓW WIELOCZYNNIKOWYCH MODELI MARKET TIMING Z OPÓŹNIONĄ ZMIENNĄ RYNKOWĄ 1

SPOTKANIE 4: Klasyfikacja: Regresja logistyczna

Transkrypt:

Ekonomerycne modele nieliniowe Wykład 7 Modele łagodnego prejścia, sieci neuronowe w ekonomerii

Lieraura Timo Teräsvira, Specificaion, Esimaion, and Evaluaion of Smooh Transiion Auoregressive Models, Journal of he American Saisical Associaion, Vol. 89, No. 45 Mar., 994, pp. 08-8 Dick van Dijk, Timo Teräsvira and Philip Hans Franses, Smooh ransiion auoregressive models - A survey of recen developmens, Economeric Reviews, 00, vol., issue, pp. -47.

Lieraura Marcelo C. Medeiros & Timo Terasvira, 00, Saisical mehods for modelling neural neworks, Teos para discussão 445, Deparmen of Economics PUC-Rio Brail. Timo Teräsvira, Dick van Dijk, Marcelo C. Medeiros, Linear models, smooh ransiion auoregressions, and neural neworks for forecasing macroeconomic ime series: A re-eaminaion, Inernaional Journal of Forecasing, Volume, Issue 4, 005, pp. 755-774. 3

Lieraura Książka: P.H. Frances, D. van Dijk, Non-linear ime series models in empirical finance, Cambridge Universiy Press, Cambridge, UK. 4

5 Prejście modelu progowego Model dwoma reżimami inacej apisany k k k k I I y ε γ γ α α α > =......,, 0,, 0 k k k k k I y ε γ α α α α α α > = ]... [...,, 0 0,, 0 I y ε > γ = α α

6 Model STR Smooh Transiion Auo-Regression.0,.. ~ σ ε d i i c G y ε γ φ φ φ =, ; c G c G y ε γ φ γ φ =, ; ], ; [

Funkcja prejścia G funkcja logisycna G ; γ, c { } γ = ep[ ck ] gdy gdy γ = 0 γ, o model liniowy, o model progowy 7

Funkcja prejścia G funkcja eksponencjalna G ; γ, c = ep γ c gdy gdy γ = 0 γ, o model liniowy, o model liniowy 8

Funkcja prejścia,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0, 0, 0,0 f.logisycna f.eksponencjalna f. progowa - -0,8-0,6-0,4-0, 0 0, 0,4 0,6 0,8 γ = 5 c = 0 9

Esymacja Teräsvira 994 condiional leas squares : y = ε g α, F F = { y, y,..., y} E ε F = 0 var ε F = σ Q T T α = [ y g α, = F ] 0

Esymacja Esymaor godny i asympoycnie normalny Problemy echnicne meody gradienowej: γ ESTR: silnie skorelowane paramerami φ be sałej. sandardyuj wykładnik w G pre podielenie go pre wariancję y. usal sarową warość, np. γ γ 3. jeśli algorym gradienowy nie biega, o grid search - γ

Esymacja Esymaor godny i asympoycnie normalny Problemy echnicne meody gradienowej: γ γ,c LSTR: do osacowania i gdy, o model TR duży błąd osacowania. Skaluj paramery sarowe mniejs i więks c [??], podiel wykładnik w G pre odchylenie sand. y. Jeśli algorym gradienowy nie biega, o grid search - c γ γ

Esymacja Możliwa esymacja MNK pod warunkiem, że nane γ, c 3

Specyfikacja wybór modelu liniowego np. ARp esowanie liniowości modelu preciw STR dla różnych miennych prejścia ransiion variables wybór opymalnej miennej prejścia wybór międy LSTR i ESTR 4

Tesowanie modelu STR Hipoey H H 0 : φ = φ : φ φ γ,c Problem paramerami nieidenyfikowalnymi pry H0 niesandardowe rokłady saysyk esowych Hipoey H H 0 : γ = 0 : γ 0 c, φ φ Problem paramerami nieidenyfikowalnymi pry H0 niesandardowe rokłady saysyk esowych, 5

Tesowanie modelu STR Luukkonen, Saikkonen, Teräsvira 988: Rowinięcie modelu STR w sereg Taylora wokół γ = 0 Zasosowanie esu LM 6

Tesowanie LSTR Sereg Taylora. rędu: y = φ φ φ G ; γ, c ε y = 0 e e = ε φ φ R ; γ, c Pry H0 e = ε R ; γ, c 0 dlaego es LM = 7

Tesowanie LSTR c.d. Tesowanie φ = γ = 0 równoważne H H 0 : = 0 : 0 φ Sandardowy es LM scegóły później Naywany uaj: LM-ype es = i, Problem: kiedy, reba usunąć esowego modelu regresji współliniowość es nie nadaje się do esowania mian sałej,0 8

9 Tesowanie LSTR c.d. Rowiąanie: sereg Taylora 3. rędu be lub uproscona wersja: Tes LM e y = 3 3 0 3 3,0,0,0,, e y = 3 3 0 0 : 3 0 = = = H

0 Tesowanie ESTR Rowinięcie ESTR w sereg Taylora. rędu: lub uwględniając punky pregięcia w ESTR rowinięcie. rędu: e y = 0, ; c R e γ φ φ ε = e y = 4 4 3 3 0

Tesowanie ESTR c.d. Tes ypu LM H = 0 = 0 : = 3 4 =

Oblicanie saysyk LM Osacuj model pry ałożeniu H0 y T = eˆ ˆ0 RSS = eˆ 0 = Osacuj esową regresję: y, Saysyka: RSS LM = = lub w małych próbach: = T ~ e T RSS RSS RSS 0 ~ 0 χ l. dodakowych RSS0 RSS l. dodakowych paramerow LM F = ~ RSS T l. wsyskich paramerow paramerow F

Auokorelacja składnika losowego Niech F ; θ = φ [ G ; γ, c] φ G ; γ, c Osacuj model STR i oblic resy Oblic F ; ˆ θ = F ; ˆ θ gdie Osacuj model liniowy i oblic R-kwadra: Roserenie esu Godfreya 979: H0: brak auokorelacji θ ˆ F ; θ ˆ ε ˆ, ε ε ˆ, LM εˆ θ = [ φ φ γ c],..., ˆ ε = TR q a ~ χ q 3

Tes poosałej nieliniowości Model roserony: H0: lub Zamień G na rowinięcie w sereg Taylora 3. rędu: Po preksałceniu, H0: 4

Tes poosałej nieliniowości Niech F ; θ = φ [ G ; γ, c] φ G ; γ, c Osacuj model STR i oblic resy Oblic gdie Osacuj model liniowy i oblic R-kwadra: Saysyka LM F ; ˆ θ = F ; ˆ θ ˆ ε F ; ˆ, θ LM = TR χ θ, εˆ θ = [ φ φ γ c], 3 ~ l. dodakowych paramerow 5

Wybór funkcji prejścia Sekwencja esów saysyki LM: H 0 : 3 = 0 H 0 : = 0 3 = 0 H 03 : = 0 = 0, 3 = 0 Reguła decyyjna: Jeśli empirycny poiom isoności p-value najmniejsy dla H0, o wybier model ESTR Jeśli empirycny poiom isoności najmniejsy dla H0 lub H03, o wybier model LSTR 6

Sieci neuronowe Źródło: hp://kik.pc.ces.pl/nn/arch.php?ar=3 7

Sieci neuronowe Model jedną warswą ukryą Funkcja logisycna F lub inna sigmoidalna ε ~ n. i. d.0, σ 8

Sieci neuronowe Dokładne dopasowanie modelu do danych możliwe dowolnie dokładne prybliżenie funkcji ciągłej nie proces generujący dane, ale model prybliżający prawdiwy proces Prognoowanie Ekonomicna inerpreacja ależności? Nie. 9

Idenyfikowalność paramerów 3 problemy idenyfikowalnością h! permuacji neuronów funkcji prejścia ma aką samą warość funkcji wiarygodności dodakowo: duża licba funkcji prejścia Rowiąanie: resrykcje: K lub λ K ~ ω > 0, i =, h h λ h i K, odpowiednia specyfikacja modelu 30

Budowa modelu Wybór miennych Wybór licby funkcji prejścia wymaga esymacji modelu 3

Budowa modelu Wybór miennych prybliżenie sieci neuronowej pre wielomian k-ego rędu sacowanie modeli i opymaliacja kryerium informacyjnego: AIC, SBIC 3

Esymacja modelu Meoda Najwięksej Wiarygodności równoważna: Nieliniowa MNK Prydana reparameryacja 33

Esymacja modelu Wekor paramerów Sandaryowanie miennych wejściowych: Var= Możliwość koncenracji funkcji wiarygodności n. sacowanie paramerów w grupach 34

Esymacja c.d. Pryjmij a nane: Zbuduj macier Z dla regresji: 35

Esymacja c.d. Sacuj paramery MNK: Paramery sacuj minimaliując sumę kwadraów res algorymy opymaliacji: BFGS, Levenberg- Marquard 36

Wybór licby funkcji prejścia Meoda od małego do dużego dodawanie neuronów hidden unis Tesowanie cy h neuron będny 37

Tesowanie funkcji prejścia Rowinięcie modelu w sereg Taylora 3. rędu: Osacuj model h neuronami i oblic resy εˆ Wynac wekor score Jeśli εˆ i ĥ nie są orogonalne, o osacuj regresję ych miennych i wynac resy ~ ε 38

Tesowanie c.d. Oblic Osacuj regresję ~ ε na ĥ i v Oblic resy ora 39

Tesowanie c.d. Saysyka: m sopniami swobody W małych próbach: ma w prybliżeniu rokład Fm,T-n-m 40

Ewaluacja modelu Tesy aukorelacji, niesabilności paramerów Analia progno 4