SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ IM. JANA PAWŁA II W ŁOCHOWIE
Program profilaktyki w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Łochowie kieruje się celami zawartymi w: Statucie Szkolnym, Szkolnym Programie Wychowawczym oraz zasadami zawartymi w podstawie prawnej. PODSTAWA PRAWNA Podstawą prawną dla działań profilaktycznych jest: 1. Ustaw o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. Dz. U. Nr 67/96 z p. zm. 2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r art. 48 ust. 1, art. 54 ust. 3-4, art. 70 ust. 1 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 17 listopada 2010r. r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr228/10)). 4. Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. NR 120). 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 35/82, poz. 209 z p. zm.- tekst jednolity Dz. z 2002r. Nr 11)oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą. 6. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 147/02 z p. zm.). 7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179/05, poz. 1485). 8. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie przeciwdziałania i zwalczania zjawisk patologicznych wśród nieletnich. 9. Zarządzenie Nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 10. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji Dz. U. Nr 30/90 z p. zm.
Program profilaktyczny może być modernizowany, rozwijany w miarę potrzeb i oczekiwań społeczności uczniowskiej, rodziców i nauczycieli. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesów i zjawisk, określonych jako przejawy patologii życia społecznego, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów w toku wychowania. Realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych odrębnych zajęć profilaktyczno edukacyjnych. CELE PROGRAMU Cele główne: 1. Wspieranie rozwoju uczniów jako najważniejszego czynnika chroniącego przed zachowaniem ryzykownym. 2. Minimalizowanie oddziaływań czynników ryzyka. Cele szczegółowe: 1. Wzmacnianie więzi w rodzinie 2. Kształtowanie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowe relacje między uczniami. 3. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych uczniów. 4. Wzmacnianie poczucia wartości i adekwatnej samooceny uczniów. 5. Przeciwdziałaniu ryzykownym zachowaniom uczniów, w tym: przeciwdziałanie agresji, alkoholizmowi, nikotynizmowi, lekomanii,
siecioholizmowi, zapobieganie absencji uczniów. 6. Wspieranie uczniów w sytuacjach trudnych. 7. Propagowanie zdrowego stylu życia Ty i zdrowie. 8. Zapobieganie niedostatkom ekonomicznym (wspieranie rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej). 9. Przeciwdziałanie wczesnej inicjacji seksualnej. 10. Kształtowanie świadomości w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i rodzaju pracy (Gimnazjum). Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia. W swoich działaniach skupimy się na profilaktyce: a) pierwszorzędowej skierowanej do: całej społeczności uczniowskiej mającej na celu promocję zdrowia, bezpieczeństwo, zapobieganie pojawianiu się problemów zawiązanych z zachowaniem destrukcyjnym, nauczycieli i pracowników szkoły, rodziców i uczniów. Realizują ją wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły i rodzice. b) drugorzędowej to działania skierowane do uczniów o najwyższym ryzyku dysfunkjonalności pomagające im w jego redukcji i poprawie zachowania. Tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog szkolny, psycholog oraz inni specjaliści i instytucje wspierające pracę szkoły.
PODMIOTY DZIAŁAŃ - podnoszenie kwalifikacji zawodowych - prawidłowy przebieg informacji - planowanie i sprawna organizacja - czuwanie nad sprawnością oddziaływań KADRY SZKOŁY RODZICE UCZEŃ ŚRODOWISKO - pedagogizacja - diagnozowanie potrzeb - podejmowanie wspólnych - pomoc w oddziaływaniach zadań profilaktycznych i wych. WYCHOWAWCA - integracja zespołu klasowego - współpraca z rodzicami - dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia - wyposażenie uczniów w umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych
PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni 1. Współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Koronowie filia w Bydgoszczy 2. Ścisła współpraca z rodzicami ucznia zagrożonego 3. Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej 4. Kontakty z Komisariatem Policji w Białych Błotach oraz Komendą Policji Bydgoszcz - Błonie 5.Współpraca z Sądem Rodzinnym (kontakty z kuratorami) 6.Współpraca z przedstawicielami Ośrodka Kariery w Białych Błotach. 7. Współpraca w ramach zespołu interdyscyplinarnego przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Białych Błotach. diagnozowanie uczniów spotkania z rodzicami konsultacje indywidualne szkolenia dla nauczycieli, - rozmowy indywidualne, - zajęcia terapeutyczna i psychoterapeutyczne. -diagnozowanie potrzeb uczniów i ich rodzin -wspólne ustalanie form pomocy -spotkania, warsztaty profilaktyczne z uczniami - interwencje doraźne - wnioskowanie, opiniowanie w sprawach uczniów - indywidualne porady; spotkania z uczniami - udział w spotkaniach roboczych zespołu pedagog szkolny,, psycholog szkolny, wychowawcy, dyrektor wychowawca, pedagog szkolny,, psycholog szkolny pedagog szkolny,, psycholog szkolny wychowawcy pedagog szkolny, psycholog szkolny wychowawcy pedagog szkolny,, psycholog szkolny wychowawcy wychowawcy, pedagog szkolny nauczyciele, pedagog, dyrektor,, psycholog szkolny 8.Współpraca z Gminną Komisją ds. rozwiązywania problemów alkoholowych. - czynny udział w posiedzeniach komisji pedagog szkolny 9.Współpraca z Sanepidem w Bydgoszczy -realizacja programów profilaktycznych nauczyciele, pedagog, psycholog szkolny, pielęgniarka szkolna
Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym, gdyż środowisko odgrywa ważną rolę w kształtowaniu osobowości ucznia. Pomocne jest w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowanie wychowanków do właściwych wyborów życiowych. Aby profilaktyka odnosiła właściwy skutek szkoła współpracuje również z następującymi instytucjami: - Wiejskim Ośrodkiem Kultury w Łochowie, - Świetlicami Wiejskimi w Łochowicach i Lisim Ogonie, - Ośrodkiem Zdrowia w Łochowie - Parafią Św. Kazimierza Królewicza w Łochowie
Szczegółowy plan realizacji programu: Cel główny Cele szczegółowe Zadania Realizatorzy 1. Wspieranie 1.Wzmacnianie więzi nauczyciele, rozwoju uczniów w rodzinie 1. Włączenie rodziców w przygotowanie imprez i uroczystości szkolnych. wychowawcy, jako najważniejszego Aktywne uczestnictwo w uroczystościach (Festyn rodzinny Witaj szkoło ). pedagog, czynnika 2. Aktywne formy prowadzenia zebrań z rodzicami angażowanie rodziców w psycholog, chroniącego przed rozwiązywanie problemów wychowawczych zaistniałych w szkole. inni specjaliści (w zachowaniem 3. Akademia Dobrego Rodzica (2x w semestrze) - warsztaty dla rodziców miarę potrzeb) ryzykownym rozwijające umiejętności wychowawcze i funkcjonowanie w roli rodzica. 4. Cykliczny informator Niezbędnik Rodzica (2x w semestrze) - miniedukacja rodziców redagowanie tekstów z treściami psychoedukacyjnymi, przekazywanych na zebraniach rodziców. 5. Dyżury nauczycieli dla rodziców. 2. Kształtowanie wychowawcy; postaw i zachowań 1. Diagnozowanie zespołów klasowych (obserwacja, ćwiczenia pedagog szkolny; społecznych socjoterapeutyczne, ankiety sprawdzające oczekiwania i preferencje, psycholog; warunkujących współpraca w ramach KZN). Propozycje pracy profilaktycznej z uczniami oraz opiekunowie prawidłowe relacje strategii prowadzących do poprawiania dyscypliny w szkole. S.U.; między uczniami 2. Ustalenie zasad współpracy między wszystkimi członkami grupy (nawiązanie kontaktów z klasą). 3. Integracja zespołów klasowych poprzez wspólne wykonywanie zadań,
3. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych uczniów 4. Wzmacnianie poczucia wartości i adekwatnej samooceny uczniów zabawy zespołowe, wyjazdy, wycieczki, dyskoteki, przygotowywanie różnych uroczystości klasowych. 4. Integracja społeczności uczniowskiej poprzez organizację i uczestniczenie w uroczystościach i imprezach szkolnych wg harmonogramu kalendarza szkolnego. 5. Kształtowanie postaw moralnych poprzez organizowanie i uczestniczenie w różnego rodzaju akcjach charytatywnych. 1. Wyrabianie nawyku poszukiwania kompromisu w różnych sytuacjach poprzez: a) zajęcia warsztatowe dotyczące komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz asertywności. b) zajęcia warsztatowe dotyczące rozwiązywania konfliktów i negocjacji. 2. Ćwiczenie sprawności językowej i umiejętności porozumiewania się werbalnego. 3. Oglądanie edukacyjnych filmów wideo dotyczących asertywności i komunikacji. 1. Zajęcia warsztatowe związane z poczuciem tożsamości oraz rozpoznawaniem i wzmacnianiem mocnych stron uczniów. 2. Cykl zajęć specjalistycznych dotyczących poczucia wartości dla uczniów nieśmiałych, o niskiej samoocenie (zajęcia socjoterapeutyczne). 3. Rozwijanie zdolności i zainteresowań zgodnie z potrzebami uczniów pychowawcy; psycholog, pedagog wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, psycholog, pedagog
poprzez ofertę zajęć pozalekcyjnych, koła zainteresowań, Targi zainteresowań, udział w konkursach, zawodach sportowych. 4. Rozpoznawanie i wzmacnianie specyficznych uzdolnień uczniów konkursy szkolne i pozaszkolne, konkursy przedmiotowe, artystyczne. 5. Prezentowanie osiągnięć uczniów (wystawy prac plastycznych, publikacje na łamach gazetki itp.) 6. Przydzielanie zadań bieżących na miarę możliwości ucznia np. asystent nauczyciela ds. multimediów. 2. Minimalizowanie 1. Przeciwdziałanie wychowawcy, oddziaływań ryzykownym 1. Diagnozowanie skali zagrożeń (ankieta, rozmowy z rodzicami, nauczyciele, czynników ryzyka. zachowaniom wychowawcami). pedagog, uczniów: 2. Rozpoznawanie uczuć i rozumienie zachowań agresywnych poprzez zajęcia psycholog, - agresji, warsztatowe realizacja wybranych zagadnień z programów Nie dla agresji pielęgniarka, alkoholizmowi, i przemocy (kl. IV VI SP), Spójrz inaczej (kl. I III SP), Poznaję specjaliści nikotynizmowi, wybieram (kl. I III Gim.), Kolorowy Tydzień (wszyscy). np. MONAR, lekomanii 3. Szybkie i skuteczne reagowanie w sytuacji zagrożenia (procedury wg ds. zagrożeń złącznika). Konsekwentne wyciąganie sankcji wobec osób stosujących internetowych, przemoc. policja Zwiększenie nadzoru bezpieczeństwa poprzez dodatkowe zainstalowanie monitoringu. 4. Uświadamianie uczniom przyczyn uzależnień oraz zgubnych skutków szkodliwości palenia, zagrożeń związanych z narkotykami, alkoholem i innymi używkami poprzez udział w spektaklach profilaktycznych,
- siecioholizmowi - zapobieganie absencji uczniów. 2. Wspieranie ucznia w sytuacjach trudnych prelekcjach, pogadankach, warsztatach. 5. Udostępnienie informacji i adresów instytucji odpowiedzialnych za pomoc osobom uzależnionym. 6. Konsekwentne stosowanie kar i nagród. 1. Wypracowanie zasad bezpiecznego i kulturalnego korzystania z sieci oraz reagowanie w sytuacjach cyberprzemocy (prelekcje, pogadanki, warsztaty dla uczniów, rodziców, nauczycieli).; instalowanie programów filtrujących. 1. Zapobieganie absencji poprzez monitorowanie na bieżąco frekwencji uczniów (systematyczne informowanie rodziców) 2. Diagnozowanie indywidualnych przyczyn wagarowania, zawieranie kontraktów z uczniami wagarującymi. 1. Skrzynka problemów możliwość zgłoszenia różnych problemów do pedagoga bez konieczności osobistego kontaktu. 2. Działalność Rzecznika Praw Ucznia (dyżury). 3. Porady indywidualne, opieka psychopedagogiczna. 4. Jednolity system reagowania w razie konieczności procedury postępowania w sytuacji zagrożenia ( wg załącznika). 5. Indywidualne kontakty z wychowawcą (kontakty osobiste, drogą mailową). 6. Zapewnienie uczniom opieki przed lekcją i po skończonych zajęciach (zajęcia w świetlicy szkolnej). 7. Organizowanie pomocy koleżeńskiej. Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, SU, Opiekunowie świetlicy szkolnej
4. Propagowanie zdrowego stylu życia Ty i zdrowie 6. Zapobieganie niedostatkom ekonomicznym. 1. Wzbogacanie wiedzy na tematy związane z higieną, zdrowym stylem życia (dbanie o czystość środowiska, w którym żyjemy), propagowanie aktywnych form wypoczynku i spędzania czasu wolnego (wycieczki, rajdy, biwaki, gry sprawnościowe), odżywiania, dojrzewania (gazetki ścienne, pogadanki Między nami kobietami, konkursy, przedstawienia), Tydzień zdrowia. 2. Zapoznanie uczniów ze schematem postępowania ratowniczego Pierwsza pomoc przedmedyczna. 3. Zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły oraz w czasie spędzania wolnego czasu (spotkanie z policją, konkursy, plakaty, gazetki). 1.Wspieranie rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej poprzez organizowanie dożywiania dzięki wsparciu GOPS u, parafii, wypożyczanie podręczników, stypendia, wyprawki dla uczniów. Pielęgniarka, Wychowawcy, Opiekunowie świetlicy, Specjaliści, Instruktorzy PCK Wychowawcy, Nauczyciele, pedagog 3. Przeciwdziałanie wczesnej inicjacji seksualnej 1. Przekazanie rodzicom informacji o zakresie tematyki przedmiotu WDŻWR w celu zwiększenia frekwencji uczniów na zajęciach). Uświadomienie skutków i zagrożeń podejmowania wczesnej inicjacji seksualnej, zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową ze szczególnym uwzględnieniem HIV/AIDS. 2. Organizowanie spotkań ze specjalistami (położna, seksuolog nauczyciel WDŻWR, nauczyciele biologii, pielęgniarka szkolna
7. Kształtowanie świadomości w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i rodzaj pracy. 8. Stałe podnoszenie kompetencji kadry pedagogicznej w zakresie psychoprofilaktyki. 1. Poznanie czynników niezbędnych do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu: ( wiedzy o zawodach, szkołach, własnych predyspozycjach, rynku pracy) z wykorzystaniem narzędzi: ankieta skłonności zawodowych, karta zainteresowań, kwestionariusz do oceny poziomu własnych uzdolnień. Ćwiczenie umiejętności prezentowania siebie (autoprezentacja), życiorys zawodowy. Uczestnictwo uczniów klas III gimnazjum w Targach Edukacji i Pracy. Spotkania z przedstawicielami różnych szkół ponadgimnazjalnych. Współpraca z przedstawicielem Ośrodka Kariery w Białych Błotach i Mobilnym Centrum Informacji w Bydgoszczy. Udział kadry pedagogicznej w warsztatach, szkoleniach; tworzenie biblioteczki profilaktycznej, gromadzenie materiałów dot. problemów wychowawczych wychowawcy, pedagog, doradcy zawodowi nauczyciele, psycholog, pedagog, bibliotekarz
OCZEKIWANIA EDUKACYJNE Poprzez realizację programu profilaktycznego: Uczniowie: Nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające samodzielność, samostanowienie i obronę własnych praw, ze szczególnym uwzględnieniem asertywności; Zdobywają umiejętności efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem; Pogłębiają i wzmacniają naturalne systemy wsparcia tj. koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie, życzliwość; Wykształcają postawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu, papierosów i środków odurzających; Rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: otwartość, empatia, odreagowanie napięć i budowanie udanych relacji z ludźmi; Potrafią rozwiązywać problemy, określając różnice zdań, akceptując różnice, poszukują rozwiązań; Wiedzą jak radzić sobie z własnymi negatywnymi emocjami; Przygotowani są do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego. Rodzice: Wzbogacają wiedzę i podnoszą swoje umiejętności wychowawcze, współpracując z kadrą szkoły w imię szeroko pojmowanego dobra dziecka; Współpracują z wychowawcami podczas rozwiązywania konfliktów klasowych i szkolnych; Nauczyciele: Rozwijają umiejętności dobrej współpracy nauczyciele- uczniowie, nauczyciele rodzice; Podnoszą swoje kompetencje wychowawcze i interpersonalne. EWALUACJA Badania ewaluacyjne pozwalają na znaczne zwiększenie skuteczności programu poprzez możliwość wprowadzenia korekt.
Ewaluacja zostanie przeprowadzona w oparciu o: 1. Podsumowanie pracy na koniec każdego semestru sprawozdania z przydzielonych zadań. 2. Badanie efektów programu przy pomocy ankiet na koniec każdego roku szkolnego. 3. Zaplanowanie zmian i korekt po analizie wyników badań. 4. Coroczna identyfikacja potrzeb w klasach pierwszych i zerówce.