PL B1. Czwartorzędowe sole N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1-)amoniowych kwasów sulfonowych i ich zastosowanie

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. C07D 251/42 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Czwartorzędowe sole N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1-)amoniowych kwasów sulfonowych i ich zastosowanie (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 20/05 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/12 (73) Uprawniony z patentu: POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL KAMIŃSKI ZBIGNIEW, Łódź, PL KOLESIŃSKA BEATA, Łódź, PL (72) Twórca(y) wynalazku: ZBIGNIEW KAMIŃSKI, Łódź, PL BEATA KOLESIŃSKA, Łódź, PL JUSTYNA KOLESIŃSKA, Łódź, PL KONRAD JASTRZĄBEK, Łódź, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Ewa Kaczur-Kaczyńska PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku są czwartorzędowe sole N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1-)amoniowych kwasów sulfonowych i ich zastosowanie. Znane są, m.in. z czasopism Biopolymers, 55 (2) oraz Australian Journal of Chemical Society, 54, 469 (2001) oraz z licznych opisów patentowych, chlorotriazyny oraz sole N-triazynyloamoniowe kwasu chlorowodorowego, tetrafluoroborowego, heksafluorofosforowego i nadchlorowego. Ww związki triazynowe, a także karbodiimidy, sole uroniowe, guanidyniowe i fosfoniowe pochodne benzotriazolu lub azobenzotriazolu są obecnie najczęściej stosowanymi odczynniki kondensującymi w procesach wytwarzania kwasów nukleinowych, peptydów, amidów, estrów, bezwodników kwasów karboksylowych, w reakcji uwodorowania funkcji karboksylowej do aldehydowej oraz jako odczynniki służące do ochrony grup funkcyjnych. Posiadają one jednak szereg niedogodności. I tak chlorotriazyny oraz chlorki triazynyloamoniowe są podatne na procesy dealkilowania pod działaniem silnie nukleofilowego anionu chlorkowego. Sole triazynyloamoniowe kwasu tetrafluoroborowego i heksafluorofosforowego zanieczyszczają środowisko. Karbodiimidy są podatne na migrację grupy acylowej O->N, powodują reakcje alergiczne i często procesy z ich udziałem przebiegają z niską wydajnością. Sole uroniowe, guanidyniowe i fosfoniowe są trudnodostępne ze względu na wysoki koszt ich wytwarzania, przy czym sole uroniowe N-tlenku 2-merkaptopirydonu są wprawdzie łatwiej dostępne, ale nie znajdują szerszego zastosowania ze względu na obecność w nich silnie nukleofilowego atomu siarki powodującego szereg reakcji ubocznych. Wynalazek dotyczy czwartorzędowych soli N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1-)-amoniowych kwasów sulfonowych, o wzorze 1, w którym R 1, R 2 oznaczają metoksyl, podstawnik + NR 3 R 4 R 5 oznacza N-metylomorfolinyl lub chinuklidynyl, zaś R 6, oznacza metyl lub p-toluenyl. Zastosowanie według wynalazku polega na tym, że związki o wzorze 1 stosuje się, jako odczynniki kondensujące w procesach syntezy peptydów i ich estrów. Nowe związki o wzorze 1 wytwarza się w reakcji soli kwasów sulfonowych o wzorze 2, w którym R 6, ma wyżej podane znaczenie, korzystnie soli litowych lub srebrowych, z czwartorzędowymi chlorkami triazynyloamoniowymi bądź w drodze działania na sole kwasów sulfonowych o wzorze 2 jednocześnie 2-chloro-4,6-dipodstawionymi-1,3,5-triazynami, korzystnie 2-chloro-4,6-dimetoksy-1,3,5-triazyną i aminami trzeciorzędowymi. Nowe związki są łatwiej dostępne i tańsze w porównaniu ze znanymi solami triazynyloamoniowymi, a ich aniony (sulfonowe) nie są toksyczne i stosunkowo szybko ulegają degradacji w środowisku naturalnym, a więc nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego. Nadto są znacznie odporniejsze, w porównaniu ze znanymi solami triazynyloamoniowymi, na procesy dealkilowania i umożliwiają uzyskiwanie bardzo dobrych wyników kondensacji przy jednocześnie znacznie większej ich dostępności i niższej cenie w porównaniu ze znanymi odczynnikami kondensującymi. Przedmiot wynalazku ilustrują poniższe przykłady. P r z y k ł a d I. Mieszaninę 17,8 g (100 mmoli) p-toluenosulfonian litu i 27,6g (100 mmoli) chlorku N-metylo-N- -(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1)-morfoliniowego w 100 ml acetonitrylu ochłodzono do temperatury około 5 C i intensywnie mieszano przez 3 godziny, po czym odsączono osad. Osad przemyto dwukrotnie acetonitrylem i połączone przesącze odparowano do suchości pod obniżonym ciśnieniem. Suchą pozostałość przemyto 50 ml tetrahydrofuranu i krystalizowano z acetonitrylu. Otrzymano 31,7 g p-toluenosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowego, co stanowiło 77% wydajności. Właściwości otrzymanego związku były następujące: t.t.=59-60 C, wyniki analizy elementarnej dla wzoru: C 17 H 24 N 4 O 6 S (412,47) obliczono: %C 49,50, %H 5,87, %N 13,58, %S 7,77 znaleziono: %C 48,67, %H 5,54, %N 13,61, %S 7,63. P r z y k ł a d II. Mieszaninę 17,8 g (100 mmoli) p-toluenosulfonianu litu i 100 ml acetonitrylu ochłodzono do temperatury ok. 0 C i intensywnie mieszając wkroplono do niej równocześnie roztwór 17,6 g (100 mmoli) 2-chloro-4,6-dimetoksy-1,3,5-triazyny 50 ml w acetonitrylu i 11 ml (100 mmoli) N-metylomorfolinę. Po zakończeniu wkraplania mieszanie kontynuowano w temperaturze 0 C przez 2 godziny, po czym odsączono osad. Osad przemyto 3 porcjami po 30 ml acetonitrylu i połączone przesącze odparowano do suchości. Pozostałość przemyto 25 ml tetrahydrofuranu i przekrystalizowano z acetonitrylu. Otrzymano

3 PL B1 3 30,6 g p-toluenosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowego, co stanowiło 74% wydajności. Właściwości otrzymanego związku były następujące: t.t.=59-60 C, wyniki analizy elementarnej dla wzoru: C 17 H 24 N 4 O 6 S obliczono: %C 49,50, %H 5,87, %N 13,58, %S 7,77 znaleziono: %C 48,67, %H 5,54, %N 13,61, %S 7,63. P r z y k ł a d III. Do intensywnie mieszanej zawiesiny 1,78 g (10 mmoli) p-toluenosulfonianu litu w 30 ml acetonitrylu, ochłodzonej do temperatury około 0 C wkraplano równocześnie roztwór 1,76 g (10 mmoli) CDMT w 20 ml acetonitrylu i roztwór 1,11 g (10 mmoli) chinuklidyny w 5 ml acetonitrylu. Po zakończeniu wkraplania kontynuowano mieszanie w temperaturze 0 C przez 2 godziny, roztwór przesączono, osad przemyto 2 porcjami po 25 ml acetonitrylu i połączone przesącze odparowano do suchości. Pozostałość przemyto eterem etylowym, wysuszono i krystalizowano z acetonitrylu. Otrzymano 2,95 g p-toluenosulfonianu N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-chinuklidyniowego w postaci gęstej oleistej cieczy, co stanowiło 70% wydajności. Właściwości otrzymanego związku były następujące: wyniki analizy elementarnej dla wzoru: C 19 H 26 N 4 O 5 S (422,51) obliczono: %C 54,01; %H 6,20; %N 13,26; %S 7,59 znaleziono: %C 54,04; %H6,16, %N 13,38, %S 7,22. P r z y k ł a d IV. Do intensywnie mieszanej zawiesiny 1,02 g (10 mmoli) metanosulfonianu litu w 30 ml acetonitrylu, ochłodzonej do temperatury około 0 C, wkraplano równocześnie roztwór 1,75 g (10 mmoli) CDMT w acetonitrylu i 1,1 ml (10 mmoli) N-metylomorfoliny w 5 ml acetonitrylu. Po zakończeniu wkraplania kontynuowano mieszanie w temperaturze 0 C przez 2 godziny, roztwór przesączono, osad przemyto 2 porcjami po 25 ml acetonitrylu i połączone przesącze odparowano do suchości. Pozostałość przemyto eterem etylowym, wysuszono i krystalizowano z acetonitrylu. Otrzymano 0,185 g metanosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowego, co stanowiło 55% wydajności. Właściwości otrzymanego związku były następujące: t.t C, wyniki analizy elementarnej dla wzoru C 11 H 20 N 4 O 6 S (336,37): obliczono: %C 39,28 %H 5,99 %N 16,66 %S 9,53, znaleziono: %C 37,45 %H6,14 %N 16,20 %S 8,61. P r z y k ł a d V. 0,4125 g (1 mmol) p-toluenosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-morfoliniowego rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,3294 g (1 mmol) Fmoc-Ala-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,1817 g (1 mmol) H-Leu-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, po czym odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej. Pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i rozpuszczalnik odparowano do suchości. Otrzymano 0,3815 g dipeptydu Fmoc-Ala-Leu-OMe, co stanowiło 87% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego dipeptydu były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 0,88 (d, 6H, J = 15 Hz, (CH 3 ) 2 -CH-), 1,30 (d, 3H, J=12 Hz, CH 3 CH-), 1,48-1,67 (m, 2H, (CH 3 ) 2 -CHCH 2 -), 3,63 (s, 3H, CH 3 O-), 4,02 (t, 1H, J=6 Hz, -CHCH 2 O-), 4,18 (d, 2H, J=9,5 Hz, -CHCH 2 O), 4,32 (q, 1H, J=5 Hz, (CH 3 ) 2 CHCH 2 -), 4,50 (qu, 1H, CH 3 CH-), 7,08-7,66 (8H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d VI. 0,423 g (1 mmol) p-toluenosulfonianu N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-chinuklidyniowego rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,3294 g (1 mmol) Fmoc-Ala-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano do niej 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,1396 g (1 mmol) H-Ala-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM, całość pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, następnie odparowano na wyparce próżniowej acetonitryl, pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą, NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i rozpuszczalnik odparowano do suchości. Otrzymano 0,3608 g dipeptydu Fmoc-Ala-Ala-OMe, co stanowiło 91% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego dipeptydu były następujące:

4 4 PL B1 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,23 (d, 3H, J = 12 Hz, CH 3 -CH-), 1,32 (d, 3H, J=12 Hz, CH 3 CH-), 3,61 (s, 3H, CH 3 O-), 3,99-4,04 (m, 2H, -CHCH 2 O- i -COCHCH 3 ), 4,18 (d, 2H, J=9,5 Hz, -CHCH 2 O), 4,49 (qu, 1H, CH 3 CH-), 7,08-7,72 (8H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d VII. 0,4125 g (1 mmol) p-toluenosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowy rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,3294 g (1 mmol) Fmoc-Ala-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,2157 g (1 mmol) H-Phe-OMe x HC1 i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno: wodą NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i odparowano suchości rozpuszczalnik. Otrzymano 0,4158 g dipeptydu Fmoc-Ala-Phe-OMe, co stanowiło 88% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego dipeptydu były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,30 (d, 3H, J = 12 Hz, CH 3 -CH-), 3,06-3,08 (m, 2H, - CH 2 -C 6 H 5 ), 3,55 (s, 3H, CH 3 O-), 4,04 (t, 1H, J=6,5 Hz, -CHCH 2 O-), 4,18 (d, 2H, J=9,5 Hz, -CH CH 2 O), 4,47 (qu, 1H, J=6,5 Hz, CH 3 CH-), 4,86 (q, 1H, J=7 Hz, -CH-CH 2 -), 7,08-7,72 (13H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d VIII. rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,2373 g (1 mmol) Z-Aib-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0, ml (1 mmol) NMM. Po czasie 2 godzin do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,1396 g (1 mmol) H-Ala-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą, NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i rozpuszczalnik odparowano do suchości. Otrzymano 0,2741 g dipeptydu Z-Aib-Ala-OMe, co stanowiło 85% wydajności. 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,33 (d, 3H, J = 10 Hz, CH 3 -CH-), 1,49 (s, 6H, (CH 3 ) 2 C-), 3,62 (s, 3H, CH 3 O-), 4,46 (qu, 1H, CH 3 CH-), 5,06 (uk AB, 2H, J= 8,5 Hz, - CH 2 O-), 7,28-7,36 (5H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d IX. rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,2373 g (1 mmol) Z-Aib-OH, mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,1817 g (1 mmol) H-Leu-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, po czym odparowano acetonitrył na wyparce próżniowej. Pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i rozpuszczalnik odparowano do suchości. Otrzymano 0,3062 g dipeptydu Z-Aib-Leu-OMe, co stanowi 84% wydajności. 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 0,86 (d, 6H, J = 8,5 Hz, (CH 3 ) 2 -CH-), 1,46-1,68 (m, 2H, - CH 2 CH-), 1,50 (s, 6H, (CH 3 ) 2 C-), 3,63 (s, 3H, CH 3 O-), 4,28 (q, 1H, -CH 2 CH-), 5,06 (uk AB, 2H, J = 8,5 Hz, -CH 2 O-), 7,29- -7,34 (5H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d X. rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,3664 g (1 mmol) Boc-Orn(Z)-OH, mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml, (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,1817 g (1 mmol) H-Leu-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, po czym odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej. Pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą, NaHSO 4, wodą, NaHCO 3 i znów wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i odparowano do suchości rozpuszczalnik. Otrzymano 0,4393 g dipeptydu Boc-Orn(Z)-Leu-OMe, co stanowiło 89% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego dipeptydu były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 0,86 (d, 6H, J = 8,5 Hz, (CH 3 ) 2 -CH-), 1,41-1,70 (m, 6H, - CH 2 CH- i -CH 2 CH 2 CH 2 CH-). 1,47 (s, 9H, (CH 3 ) 3 C-), 3,37 (q, 2H, J= 4,5 Hz, -NH- CH 2 CH 2 CH 2 CH-), 3,63 (s, 3H,

5 PL B1 5 CH 3 O-), 3,93 (q, 1H, J=4,5 Hz, -CH 2 -CH-CONH-), 4,29 (q, 1H, J=4,0 Hz, -CONH-CH-CH 2 -), 5,06 (uk AB, 2H, J = 8,5 Hz, - CH 2 O-), 7,35 (s, 10 5H, arom) [ppm]. P r z y k ł a d XI. rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,823 g (2 mmole) Fmoc-Asp(O t Bu)-OH, mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,220 ml (2 mmole). Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,386 g, (2 mmole) pentaflurofenolu i 0,220 ml (2 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, po czym odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 10 ml octanu etylu i odmyto kolejno: wodą NaHSO 4, wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i rozpuszczalnik odparowano do suchości. Otrzymano 1,016 g estru pentafluorofenylowego (Fmoc-Asp(O t Bu)-OPfp), co stanowiło 88% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego estru były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,43 (s, 9H, (CH 3 ) 3 CO-), 2,96 (ukł AB, 2H, J, - 8 Hz, J 2 = 12 Hz -OCOCH 2 CH-), 4,20-4,60 (m, 3H, -CHCH 2 OCONH-), 4,95 (dt, 1H, J=12 Hz, -OCOCH 2 CH-), 7,08-7,76 (m, 8H, arom.) [ppm]. P r z y k ł a d XII. 0,825 g (2 mmole) p-toluenosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowego rozpuszczono w 10 ml acetonitrylu, dodano 0,823 g (2 mmole) Fmoc-Asp(OtBu)-OH, po czym mieszaninę schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,220 ml (2 mmole) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,2 ml (3 mmole) alkoholu allilowego i pozostawiono mieszaninę na 12 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 10 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą, NaHSO 4, wodą, NaHCO 3 i znów wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i odparowano do suchości rozpuszczalnik. Otrzymano 0,777 g estru allilowego (Fmoc-Asp(OtBu)-OAll), co stanowiło 86% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego estru były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,43 (s, 9H, (CH 3 ) 3 CO-), 2,86 (ukł AB, 2H, J 1 = 7 Hz, J 2 = 10 Hz -OCOCH 2 CH-), 4,08-4,39 (m, 3H, -CHCH 2 OCONH-), 4,65 (dt, 1H, J=12 Hz, -OCOCH 2 CH-), 4,71 (d, 2H, J = 6 Hz, -OCH2CHCH2), 5,27-5,35 (m, 2H, -OCH2CHCH2), 5,58-5,62 (m, 1H, -OCH2CHCH2), 7,08-7,75 (m, 8H, arom) [ppm], P r z y k ł a d XIII. rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu i dodano 0,346 g (1 mmol) Fmoc-Ala-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,156 g (1 mmol) mentolu. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej, a następnie odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 10 ml octanu etylu i odmyto kolejno: wodą, NaHSO 4, wodą, NaHCO 3 i znów woda. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i odparowano do suchości rozpuszczalnik. Otrzymano 0,387 g estru mentylowego (Fmoc-Ala-O-mentol), co stanowiło 86% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego estru były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 0,81 (d, 3H, J = 12 Hz, CH 3 -CH-mentolu), 1,23 (d, 6H, J=12 Hz, (CH 3 ) 2 CH-), 1,42 (d, 3H, J = 10 Hz, CH 3 CH-), 1,06-2,09 (m, 8H, mentolu), 3,75 (dq, 1H, O-CH-mentolu), 4,35 (t, 1H, J=6 Hz, -CHCH 2 O-), 4,65 (d, 2H, J=9,5 Hz, -CH CH 2 O), 4,75 (qu, 1H, CH 3 CH-), 7,08-7,66 (8H, arom) [ppm]. Dla porównania przeprowadzono syntezę 10-kamforosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6- -triazynylo-1-)morfoliniowego oraz syntezę dipeptydu, w której jako odczynnik kondensujący zastosowano 10-kamforosulfonian N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)morfoliniowy. P r z y k ł a d 1. 23,8 g (100 mmoli) 10-kamforosulfonianu litu i 80 ml acetonitrylu ochłodzono do temperatury ok. 5 C i intensywnie mieszając wkroplono do niej równocześnie roztwór 17,6 g (100 mmoli) 2-chloro-4,6- -dimetoksy-1,3,5-triazyny w 50 ml actonitrylu i 11 ml (100 mmoli) N-metylomorfoliny. Po zakończeniu wkraplania mieszanie kontynuowano w temperaturze 0 C przez 2 godziny i odsączono osad. Osad przemyto acetonitrylem (3 x 30 ml) i połączone przesącze odparowano do suchości. Pozostałość przemyto tetrahydrofuranem (25 ml) i przekrystalizowano z acetonitrylu.

6 6 PL B1 Otrzymano 28,4 g 10-kamforosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)morfoliniowego, co stanowiło 60% wydajności. Właściwości otrzymanego związku były następujące: t.t.= C, 10 analiza elementarna dla wzoru: C 20 H 32 N 4 O 7 S (472,56) obliczono: %C 50,83, %H 6,83, %N 11,86, %S 6,79 znaleziono: %C 48,84, %H 6,83 %N 13,18, % S 5,48. P r z y k ł a d 2. 0,473 g (1 mmol) 10-kamforosulfonianu N-metylo-N-(3,5-dimetoksy-2,4,6-triazynylo-1-)-morfoliniowego rozpuszczono w 5 ml acetonitrylu, dodano 0,2373 g (1 mmol) Z-Aib-OH, po czym mieszaninę reakcyjną schłodzono w łaźni woda-lód i dodano 0,110 ml (1 mmol) NMM. Po 2 godzinach do intensywnie chłodzonej i mieszanej zawiesiny dodano 0,2157 g (1 mmol) H-Phe-OMe x HCl i 0,110 ml (1 mmol) NMM. Mieszaninę pozostawiono na 12 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie odparowano acetonitryl na wyparce próżniowej, pozostałość rozpuszczono w 5 ml octanu etylu i odmyto kolejno wodą NaHSO 4, wodą NaHCO 3 i znów wodą. Warstwę organiczną osuszono nad MgSO 4, odsączono środek suszący i odparowano suchości rozpuszczalnik. Otrzymano 0,3227 g dipeptydu Z-Aib-Phe-OMe, co stanowiło 81% wydajności. Wyniki analizy NMR otrzymanego dipepetydu były następujące: 1 H-NMR (CDCl 3 ):δ = 1,50 (s, 6H, (CH 3 ) 2 C-), 3,08-3,10 (m, 2H, - CH 2 CH-), 3,59 (s, 3H, CH 3 O-), 4,85-4,89 (m, 1H, -CH 2 CH-), 5,06 (uk AB, 2H, J = 8,5 Hz, - CH 2 O-), 7,26-7,37 (10H, arom) [ppm]. Zastrzeżenia patentowe 1. Czwartorzędowe sole N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1-)amoniowych kwasów sulfonowych, o wzorze 1, w którym R 1, R 2 oznaczają metoksyl, podstawnik + NR 3 R 4 R 5 oznacza N-metylomorfolinyl lub chinuklidynyl, zaś R 6, oznacza metyl lub p-toluenyl. 2. Zastosowanie czwartorzędowych soli N-(3,5-dipodstawionych-2,4,6-triazynylo-1)-amoniowych kwasów sulfonowych, o wzorze 1, określonych zastrzeżeniem 1, jako odczynników kondensujących w procesach syntezy peptydów i ich estrów.

7 PL B1 7 Rysunki

8 8 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)