SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im. K. Miarki w Skrzyszowie

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im. K. Miarki w Skrzyszowie Zatwierdzony uchwałą Rady Rodziców Szkoły Podstawowej w Skrzyszowie z dnia r.

2 SPIS TREŚCI: I. ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE PROGRAMU II. DIAGNOZA III. CELE PROGRAMU IV. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI V. EWALUACJA PROGRAMU VI. PROCEDURY. Podstawę prawną Szkolnego Programu Profilaktyki stanowi: - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami, art. 1) - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół - Rozporządzenie z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami - Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi - Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych - Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego - Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii - Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

3 I. Założenia teoretyczne programu: 1. Profilaktyka jest ciągłym procesem chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Głównymi założeniami tego programu jest kreowanie zdrowego i bezpiecznego stylu życia, szeroko pojęta profilaktyka uzależnień, zapobieganie zachowaniom agresywnym u uczniów naszej szkoły oraz szeroko pojęta edukacja uczniów, niezbędna do wykształcenia właściwych postaw i zachowań. Wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności niezbędne do dokonywania właściwych wyborów w życiu, rozwijanie wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki u nauczycieli i rodziców, doskonalenie umiejętności adaptowania się ucznia do zmian zachodzących we współczesnym świecie przy zachowaniu swej tożsamości i autonomii jak również zapobieganie samotności dziecka w rozwiązywaniu problemów. Wszystkie zadania realizowane w ramach programu mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. 3. Szkolny Program Profilaktyki został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego, wynika z diagnozy środowiska. Służy ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki. 4. Szkolny Program Profilaktyki jest skorelowany ze mi programami nauczania oraz Programem Wychowawczym Szkoły (programem wychowawczym "Szanuję siebie i innych"). Odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. W swoich oddziaływaniach jest skierowany na uczniów, nauczycieli i rodziców. II. Diagnoza: Prowadzenie działań profilaktycznych w szkole jest poprzedzone diagnozą - rozpoznaniem obecnego stanu zagrożenia niepożądanymi zjawiskami w rozwoju uczniów szkoły.

4 Diagnozę opracowano w oparciu o analizę: dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych, klasowych zeszytów uwag, dziennika pedagoga szkolnego, obserwację zachowań uczniów w czasie zajęć i przerw międzylekcyjnych, informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych, ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rozmów z rodzicami, indywidualnych rozmów z uczniami, informacji z instytucji współpracujących ze szkołą. Z analizy zebranego materiału wynika, że w naszej szkole istnieje potrzeba podjęcia działań w następujących obszarach: Profilaktyka uzależnień Promowanie zdrowego stylu życia Przeciwdziałanie agresji i przemocy Bezpieczeństwo w szkole i poza nią III. Cele programu: 1. Ochrona dziecka ucznia przed agresją, uzależnieniami, które hamują bądź zakłócają jego rozwój. 2. Zapobieganie patologiom tj. agresja, przemoc, uzależnienia i właściwe reagowanie w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły, w środowisku lokalnym. 3. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. 4. Kształtowanie prawidłowych relacji we wzajemnej komunikacji. 5. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego funkcjonowania w szkole i poza nią,. w rodowisku rodzinnym oraz społecznym.

5 IV. Zadania i sposoby realizacji: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ ZADANIA CELE SZCZEGÓŁOWE SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI 1. Dostarczanie wiedzy o szkodliwości, niebezpieczeństwie dla zdrowia stosowania substancji psychoaktywnych w postaci alkoholu, narkotyków oraz tzw. dopalaczy, a także palenia papierosów, w tym także e-papierosa oraz tabaki. 2. Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania. 3. Pogłębianie i uaktualnianie wiedzy na temat środków psychoaktywnych i mechanizmów powstawania uzależnień wśród nauczycieli. - Uczeń wie, na czym polega szkodliwe działanie nikotyny, alkoholu oraz innych środków psychoaktywnych - Uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających z stosowania tabaki i nikotyny tj. palenia papierosów, e- papierosów, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków oraz dopalaczy. - Uczeń zna i wykorzystuje postawy asertywne w stosunkach międzyludzkich - Uczeń potrafi w sposób asertywny odmawiać używania nikotyny, alkoholu oraz innych środków psychoaktywnych - Nauczyciele umieją rozpoznawać objawy zażywania środków odurzających. - Nauczyciele znają skalę zagrożenia dotyczącą ich uczniów. - Nauczyciele reagują na Zajęcia profilaktyczne i psychoedukacyjne na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków, w tym także tzw. dopalaczy. Udział w kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł. Organizacja Dnia Profilaktyki. Realizacja zajęć wychowawczych wg programu Spójrz inaczej. Prelekcje, apele. Spotkania ze specjalistami. Gazetki informacyjne. Projekcje filmów edukacyjnych na temat uzależnień. Konkursy profilaktyczne. Udział w spektaklach profilaktycznych. Organizowanie imprez promujących zdrowy styl życia bez nałogów. Zajęcia psychoedukacyjne na temat postaw asertywnych. Organizacja Dnia Profilaktyki Zajęcia warsztatowe. Lekcje wychowawcze pt. Asertywność co to takiego? Udział w kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł. Gazetki szkolne. Szkolenie nauczycieli w czasie Rady Pedagogicznej na temat rozpoznawania i efektów działania substancji odurzających. Konsekwencje prawne w stosunku do nieletnich. Spotkania ze specjalistami. Praca samokształceniowa. Prelekcje. Dyrektor szkoły, pedagog,

6 wszelkie sygnały świadczące o stosowaniu przez uczniów środków odurzających. 4.Pogłębianie i uaktualnianie wiedzy na temat środków psychoaktywnych i mechanizmów powstawania uzależnień wśród rodziców. - Rodzice umieją rozpoznać objawy zażywania środków odurzających. - Rodzice znają skutki zażywania środków odurzających. Prelekcje. Spotkania ze specjalistami. Przekazywanie materiałów informacyjnych dla rodziców podczas zebrań z rodzicami. Spotkania z pedagogiem. Dyrektor szkoły, pedagog, - Rodzice współpracują ze szkołą w realizacji profilaktyki uzależnień. PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ZADANIA CELE SZCZEGÓŁOWE SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI 1. Promowanie idei: Ruch bramą do zdrowia fizycznego i psychicznego. - Uczeń chętnie bierze udział w różnorodnych formach aktywności ruchowej. - Uczeń uczęszcza na pozaszkolne zajęcia sportowe i ruchowe. - Uczeń aktywnie odpoczywa na świeżym powietrzu. Zajęcia wychowania fizycznego. Pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe. Gimnastyka korekcyjna. Udział w zawodach sportowych, rajdach rowerowych, wycieczkach, wyjazdy na basen i lodowisko. Nauczyciele, wychowawcy 2.Wyposażenie ucznia w niezbędną wiedzę dotyczącą zdrowia oraz zdrowego żywienia, a także zaburzeń odżywiania (o podłożu psychicznym). - Uczeń potrafi dbać o zdrowie swoje i innych i zasady racjonalnego odżywiania. - Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. - Nauczyciele oraz rodzice rozpoznają zaburzenia odżywiania, Zajęcia z higienistką szkolną. Realizacja programu Owoce w szkole. Realizacja programu Szklanka mleka. Akcje promujące zdrowe odżywianie. Spektakle. Filmy edukacyjne. Konkursy. Gazetki szkolne. Dyrektor szkoły,, higienistka szkolna oraz rodzice 3. Wdrażanie do przestrzegania higieny - Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój,

7 osobistej. 4. Kształtowanie umiejętności efektywnego wykorzystania czasu wolnego. wygląd. - Uczeń zna podstawy higieny osobistej. - Uczeń dba o zdrowie i higienę jamy ustnej. - Uczeń zna sposoby spędzania czasu wolnego. - Uczeń potrafi racjonalnie gospodarować wolnym czasem. Spotkania z higienistką szkolną. Realizacja ogólnopolskich kampanii profilaktycznych. Konkursy. Okresowa fluoryzacja. Gazetki szkolne. Filmy edukacyjne. Pogadanki na lekcjach Udział uczniów w konkursach, zawodach, rozgrywkach sportowych, wycieczkach. Zajęcia pozalekcyjne. Organizowanie wyjazdów do teatru, kina, muzeum. Organizowanie wspólnych imprez z dziećmi i rodzicami Biesiada Śląska, spotkania wigilijne, Dzień Dziecka. higienistka szkolna Nauczyciele, Samorząd Uczniowski, Rada Rodziców PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI I PRZEMOCY ZADANIA 1.Zapobieganie aktom przemocy, w tym również cyberprzemocy oraz agresji wśród uczniów. CELE SZCZEGÓŁOWE - Uczeń zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych. - Uczeń potrafi skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku, przemocy, cyberprzemocy, agresji. - Uczeń potrafi radzić sobie z własnymi emocjami i odpowiednio reagować podczas sytuacji konfliktowych. SPOSOBY REALIZACJI Realizacja programu Szkoła bez przemocy. Warsztaty dotyczące agresji i przemocy w szkole. Spotkania ze specjalistami. Zapoznanie uczniów ze Statutem ZS, WSO. Pogadanki dotyczące agresji i przemocy na lekcjach Realizacja zajęć wychowawczych wg programów Spójrz inaczej, Kolorowy świat. Gazetki szkolne. Apele szkolne. ODPOWIEDZIALNI Pedagog,, mediator. - Uczeń zdaje sobie sprawę prawnych konsekwencji swoich zachowań. 2. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności - Uczeń zna konsekwencje niszczenia mienia Zapoznanie uczniów ze Statutem ZS, WSO. Pedagog,

8 za mienie własne i społeczne. 3. Utrwalanie znajomości praw i obowiązków ucznia. 4. Kształtowanie postawy tolerancji. 5.Kształtowanie poprawnej komunikacji i współpracy w grupie szkolnego i cudzej własności. - Uczeń szanuje i dba o mienie szkolne, szanuje cudzą własność. - Uczeń zna i respektuje prawa oraz obowiązki ucznia. -Uczeń dostrzega własną indywidualność. -Uczeń potrafi być tolerancyjny wobec innych osób. - Uczeń stosuje zasady prawidłowej komunikacji. - Uczeń potrafi aktywnie słuchać. - Uczeń współtworzy atmosferę wzajemnej akceptacji, szacunku i zrozumienia. - Uczeń aktywnie uczestniczy w życiu klasy i szkoły. Apele szkolne. Zapoznanie uczniów ze Statutem ZS, WSO. Apele szkolne. Gazetki szkolne. Realizacja programu Szkoła bez przemocy. Udział w akcjach charytatywnych. Realizacja zajęć wychowawczych wg programów: Spójrz inaczej, Kolorowy świat. Gazetki szkolne. Apele szkolne. Zajęcia i warsztaty integracyjne. Zajęcia edukacyjne dotyczące komunikacji interpersonalnej. Realizacja zajęć wychowawczych wg programów: Spójrz inaczej, Kolorowy świat. Tworzenie Regulaminu klasowego Wycieczki, ogniska, imprezy szkolne i klasowe. Pedagog, Pedagog, Pedagog, ZADANIA 1. Propagowanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach drogowych. BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE I POZA NIĄ CELE SZCZEGÓŁOWE - Uczeń potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze. - Uczeń zna rodzaje służb dbających o zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców, - Uczeń pamięta ważne telefony (policja, straż pożarna, pogotowie SPOSOBY REALIZACJI Bezpieczeństwo na drodze - spotkania z policjantem, zajęcia edukacyjne, pogadanki. Bezpiecznie poruszamy się po drogach pieszo i rowerem - zajęcia wychowawcze i edukacyjne. Konkurs dla uczniów klas I -III "Bezpieczna droga do szkoły" ODPOWIEDZIALNI,

9 2. Kształtowanie nawyków poczucia odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych. 3. Kształtowanie postawy dystansu w relacji z osobami nieznajomymi. 4. Rozwijanie świadomości zagrożeń, jakie mogą spotkać dziecko korzystające z Internetu. 5. Kształtowanie u uczniów umiejętności samodzielnego, bezpiecznego korzystania z zasobów internetowych. ratunkowe) i potrafi z nich w chwilach zagrożenia skorzystać. - Uczeń zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i rodzaje zagrożeń. - Uczeń przewiduje skutki swoich działań, weryfikuje własne postępowanie. -Uczeń potrafi bezpiecznie bawić się i spędzać czas wolny. - Uczeń wie jak się zachować, gdy jest zaczepiany przez obce osoby. - Uczeń jest świadomy, że korzystanie z Internetu może wiązać się z niebezpieczeństwem. Zna pojecie cyber przemocy. - Uczeń samodzielnie i świadomie korzysta z sieci i potrafi dostrzec ewentualne zagrożenie. Przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole /w tym regulaminami pracowni i wycieczek./ Apele szkolne dotyczące bezpiecznego zachowywania się na terenie szkoły oraz na zajęciach organizowanych przez szkołę. Zajęcia wychowawcze na temat : Bezpieczne wakacje, Bezpieczne ferie Apele szkolne. Gazetki szkolne. Realizacja programu edukacyjnego Internet dla uczniów poświęcony bezpieczeństwu dzieci w Internecie. Wykorzystanie materiałów zamieszczonych na stronie internetowej Pogadanki na lekcjach wychowawczych oraz lekcjach informatyki lub zajęciach komputerowych. Gazetki szkolne. Realizacja programu edukacyjnego Internet dla uczniów poświęcony bezpieczeństwu dzieci w Internecie. Wykorzystanie materiałów zamieszczonych na stronie internetowej Pogadanki na lekcjach wychowawczych oraz lekcjach informatyki lub zajęciach komputerowych. Gazetki szkolne. Zadania szkoły: Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń. Informowanie o zagrożeniach i ich skutkach. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom. Przygotowanie nauczycieli do przeciwdziałania zagrożeniom.

10 Dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci oraz stopnia zagrożenia. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych wspierających rozwój ucznia. Współpraca z różnymi organizacjami wspierającymi działalność szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży. Określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie profilaktyki. Zadania wychowawcy: Diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i rozpoznawanie zagrożeń w rozwoju ucznia. Sporządzanie i wdrażanie planu realizacji zadań profilaktyczno wychowawczych w swojej klasie. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów. Budowanie prawidłowych relacji z uczniami opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Wpływ na strukturę klasy i panujący w niej klimat. Włączenie do realizacji Programu Profilaktycznego innych nauczycieli i specjalistów. Systematyczne dokonywanie oceny skuteczności prowadzonych przez siebie działań, modyfikowanie programu i dostosowywanie do aktualnych potrzeb. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki w ramach WDN i zewnętrznych form doskonalenia. Zadania nauczycieli: Uczestnictwo w diagnozie i planowaniu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole. Realizacja zadań profilaktyczno wychowawczych poprzez włączenie do swojego programu edukacyjnego treści o charakterze profilaktycznym. Systematyczna współpraca z wychowawcami klas i nauczycielami. Stałe reagowanie na pojawiające się zagrożenia.

11 Reprezentowanie przez nauczycieli pozytywnych wzorów. Okresowa analiza efektywności działań. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki. Zadania rodziców: Uczestnictwo w diagnozie potrzeb w zakresie profilaktyki. Opiniowanie programu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole i klasie. Systematyczna współpraca z wychowawcą klasy w zakresie zaspokajania potrzeb swoich dzieci. W sytuacji poważnych zagrożeń korzystanie z pomocy specjalistycznej w poradni psychologiczno pedagogicznej, centrum pomocy rodzinie, placówek służby zdrowia. Poszerzanie swojej wiedzy dotyczącej zagrożeń i ich zapobiegania poprzez uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez szkołę oraz czytelnictwo literatury. V. Ewaluacja programu Szkolny Program Profilaktyki poddawany będzie ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według potrzeb ma charakter otwarty. Oceny efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonują: wychowawcy i, dyrekcja szkoły, rodzice, uczniowie. Podstawę do formułowania tych ocen stanowią narzędzia: obserwacje, analiza dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski podmiotów uczestniczących.