Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem standardowej marży pokrycia
|
|
- Agnieszka Sosnowska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Jarosław Kujawski * Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem standardowej marży pokrycia Wstęp Niniejszy artykuł zawiera opis modelowego podejścia do oceny rentowności centrów zysku w budżetowaniu przedmiotowym w orientacji regionalnej. Regionalna orientacja systemu budżetowania opiera się na podziale obszaru, na którym firma prowadzi sprzedaż swoich produktów na mniejsze jednostki organizacyjne - regiony sprzedaży. Wspólną cechą regionalnych ośrodków zysku jest prowadzenie sprzedaży pełnej gamy produktów firmy. Ten aspekt różni orientację regionalną od innych orientacji, np. na produkt, projekt czy klienta, gdyż z reguły nie stosuje się tu rozwiązania, w którym wybrane regiony mogłyby sprzedawać jedynie wybrane produkty lub grupy produktów. Każdy regionalny ośrodek zysku mogą wyróżniać specyficzne cechy, takie jak: struktura sprzedaży poszczególnych produktów, pojemność lokalnego rynku czy zwyczajowa polityka rabatowa na rynku lokalnym. Kolejną cechą charakterystyczną budżetowania przedmiotowego w orientacji regionalnej jest ścisłe oddzielenie sfery sprzedaży od sfery produkcji. Właściwym systemem rachunku kosztów dla takiej organizacji działalności firmy jest rachunek kosztów standardowych (normatywnych), w którym komórki pionu sprzedaży nie ponoszą odpowiedzialności za koszty wytwarzania produktów, ale posiadają pełną kontrolę nad wypracowywanymi marżami (kwotowymi i procentowymi) na poszczególnych produktach lub grupach asortymentowych, dzięki ustabilizowaniu kosztów zmiennych i stałych wytwarzania. Komórki pionu produkcji są zorganizowane w ośrodki kosztów, których szefowie w pełni odpowiadają za koszty wytwarzania: zmienne bezpośrednie, zmienne pośrednie i stałe bezpośrednie produkowanych wyrobów oraz za koszty stałe swojej struktury. Komórki pionu sprzedaży odpowiadają za standardowe marże asortymentowe (produktowe) oraz za koszty funkcjonowania centrów zysku. Podstawą tej koncepcji jest identyfikacja i standaryzacja kosztów zmiennych dla każdego produktu z osobna. Zależnie od przyjętego modelu rachunku kosztów, stałe koszty wytwarzania, zarządzane z poziomu budżetów komórek produkcyjnych, są albo narzucane na produkowane asortymenty kluczem rozliczeniowym albo nie. W rachunku kosztów pełnych za podstawę narzutu kosztów stałych wytwarzania przyjmuje się średnioroczną stawką stabilizowaną, wyprowadzoną z przeciętnych rozmiarów działalności i rocznego budżetu kosztów. W rachunku kosztów zmiennych koszty stałe wytwarzania nie są doliczane do produktów. W zamian stosuje się wielopoziomowy i wieloblokowy rachunek marż pokrycia, w którym rezygnuje się z naliczania stałych kosztów wytwarzania na produkty. * Dr, Katedra Rachunkowości Wydziału Zarządzania UG
2 108 Jarosław Kujawski Dodatkowo w grupie kosztów związanych z organizacją dystrybucji i sprzedaży wyodrębnia się koszty wspólne i koszty indywidualne. Podstawowym, najbardziej szczegółowym, punktem odniesienia dla tych kosztów jest perspektywa produktu. Do kosztów indywidualnych produktów zalicza się wyłącznie standardowe (i rzeczywiste) koszty zmienne produkcji i sprzedaży. Do kosztów wspólnych z punktu widzenia produktów należą koszty utrzymania kanałów dystrybucji, regionów sprzedaży, produkcji oraz ogólnego zarządzania. Z tego względu produkt będzie podstawową jednostką odniesienia w analizach zarządczych. Dla potrzeb niniejszego artykułu założono, że modelowa struktura sprzedażowa przedsiębiorstwa składa się z trzech regionów ośrodków zysku (gdańskiego, elbląskiego i słupskiego) oraz trzech kanałów dystrybucji (hurtowego, detalicznego i przez super- i hipermarkety 1 ). Firma sprzedaje trzy przykładowe asortymenty produktów (A, B i C). W artykule zastosowano metody: modelowania, analizy i wnioskowania. 1. Standardowa marża pokrycia Standardową marżę pokrycia można liczyć na co najmniej dwóch poziomach kosztów. W podejściu bazowym standardowa marża pokrycia jest różnicą między standardową ceną katalogową netto a standardowym jednostkowym kosztem zmiennym wytwarzania produktu 2. Tak skonstruowana marża nosi nazwę marży bazowej, ale można również nadać jej odpowiedni numer kolejny, w tym przypadku pierwszy, otrzymując marżę standardową I. Po odjęciu od marży bazowej standardowego jednostkowego kosztu zmiennego sprzedaży otrzymuje się marżę asortymentową (produktową) lub marżę standardową II. Konstrukcję obu marż przedstawia rysunek 1. Rysunek 1. Konstrukcja standardowej marży pokrycia Standardowa Cena Katalogowa (bez VAT) SCK Standardowa Marża Pokrycia I SMP I Standardowy Koszt Zmienny Wytworzenia SKZW Standardowa Marża Pokrycia II SMP II Standardowy Koszt Zmienny Sprzedaży SKZS Standardowy Koszt Zmienny Wytworzenia SKZW 1 Ze względu na zwięzłość pojęcia kanał dystrybucji przez super- i hipermarkety będzie zwany marketowy lub markety dla potrzeb niniejszego artykułu. 2 W przedsiębiorstwach handlowych standardowy koszt zmienny wytwarzania zostanie zastąpiony standardową ceną nabycia towaru.
3 Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem Klasyczny model rachunku kosztów zmiennych Zgodnie ze standardami rachunkowości zarządczej podstawowym kryterium oceny rentowności może być marża pokrycia. Klasyczny model rachunku kosztów zmiennych zakłada występowanie jednej marży pokrycia, liczonej jako różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami zmiennymi sprzedanych produktów: Przychody ze sprzedaży (PzS) Koszty zmienne produktów sprzedanych (KZ) = Marża pokrycia (MP) Koszty stałe (KS) = Wynik operacyjny (WO) W tym modelu jako dodatkowe kryterium oceny, obok kwoty marży pokrycia, stosuje się wskaźnik marży pokrycia, kalkulowany jako iloraz marży pokrycia do przychodów ze sprzedaży: MP WMP 100% (1) PzS Do celów oceny ośrodków zysku model klasyczny zostanie rozszerzony o dodatkowe stopnie marż pokrycia (bazową i asortymentowa) oraz o kolejne stopnie marż uwzględniające koszty funkcjonowania struktury dystrybucyjnosprzedażowej: Przychody ze sprzedaży (PzS) Standardowe koszty zmienne wytworzenia (SKZW) = Standardowa marża pokrycia I (SMP I) Standardowe koszty zmienne sprzedaży (SKZS) = Standardowa marża pokrycia II (SMP II) Koszty stałe wspólne kanałów dystrybucji = Marża pokrycia dystrybucyjna Koszty stałe wspólne centrów zysku = Marża pokrycia regionalna Cena katalogowa jest rozumiana jako cena wyjściowa netto, widziana przez klientów w cennikach. Zależnie od polityki rabatowej, lojalnościowej i płatniczej centrów zysku (lub całej firmy) będzie ona korygowana do cen sprzedaży netto faktycznie zrealizowanych w przekroju różnych klientów, sposobów dystrybucji czy lokalnych zwyczajów kupieckich. Rzeczywiście zrealizowane kwota i procent marż pokrycia będą zatem wypadkową: ilości sprzedaży, cen realizacji netto, udzielonych rabatów, skont, upustów i innych obniżek cen oraz standardowych kosztów zmiennych produktów. Model ten sankcjonuje zatem odpowiedzialność szefa centrum zysku za stosowane metody sprzedaży. Uwzględnienie powyższych czynników prowadzi do następującej modyfikacji stopniowanego rachunku marż pokrycia:
4 110 Jarosław Kujawski Przychody ze sprzedaży wg cen katalogowych (PzSK) Rabaty, skonta, upusty (RSU) = Przychody ze sprzedaży (PzS) Standardowe koszty zmienne wytworzenia (SKZW) = Standardowa marża pokrycia I (SMP I) Standardowe koszty zmienne sprzedaży (SKZS) = Standardowa marża pokrycia II (SMP II) Koszty stałe wspólne kanałów dystrybucji = Marża pokrycia dystrybucyjna Koszty stałe wspólne centrów zysku = Marża pokrycia regionalna W tym modelu zakłada się więc odpowiedzialność szefa ośrodka zysku za: politykę sprzedaży (w tym politykę rabatową), skutkującą uzyskiwaniem rzeczywistych cen sprzedaży niższych niż katalogowe, koszty utrzymania i funkcjonowania kanałów dystrybucji w regionie sprzedaży, koszty utrzymania i funkcjonowania regionu sprzedaży. Zastosowanie marży standardowej do oceny rentowności sprzedaży ośrodków zysku jest korzystne z co najmniej dwóch punktów widzenia. Po pierwsze, kwota i procent rzeczywiście wykonanej marży standardowej zależą od służb handlowych w części dotyczącej cen sprzedaży, polityki rabatowej i ilości sprzedaży, a nie zależą od poziomu faktycznych kosztów zmiennych produktu. Skutki wahań kosztów zmiennych wytwarzania, czyli odchylenia kosztów rzeczywistych od wzorcowych, wykazywane są w raportach produkcyjnych, a nie sprzedażowych. Następuje więc korzystna dla komórek sprzedażowych stabilizacja jednostkowego kosztu zmiennego produktu. W takich warunkach marża standardowa, zarówno w wartościach planowanych jak i rzeczywistych, stanowi dobrą podstawę oceny efektywności działania służb sprzedaży, gdyż odzwierciedla faktyczny rozkład odpowiedzialności w zarządzaniu. Po drugie, zastosowanie marży standardowej pozwala na neutralizację wpływu wahań kosztów wytwarzania na sposoby oceny centrów zysku. Poprzez mechanizm stabilizacji jednostkowej marży produktu wszelkie odchylenia kosztów wytwarzania, jakkolwiek faktycznie występują, nie są odzwierciedlane w raportach centrów zysku. Ta separacja sfery produkcyjnej od sfery sprzedażowej prowadzi do równoległej separacji odpowiednich kosztów struktury produkcyjnej od kosztów struktury sprzedażowej. Wypracowana marża asortymentowa, dystrybucyjna i regionalna będą głównym kryterium oceny rentowności centrów zysku.
5 Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem Model wieloblokowego i wielostopniowego raportu z marży standardowej Model oceny rentowności ośrodków zysku w budżetowaniu przedmiotowym zorientowanym regionalnie zakłada oddzielenie standardowych kosztów zmiennych produktów od stałych kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Do celów niniejszej prezentacji założono następujące dane analityczne (tablice od 1 do 5): Tablica 1. Dane standardowe produktów Produkt A Produkt B Produkt C Cena katalogowa netto [zł/szt.] 20,00 25,00 10,00 Standardowe zmienne koszty wytwarzania [zł/szt.] 12,00 17,50 6,00 Standardowa marża pokrycia I (bazowa) 8,00 7,50 4,00 Standardowe zmienne koszty sprzedaży[zł/szt.] 0,60 0,40 0,20 Standardowa marża pokrycia II (produktowa) 7,40 7,10 3,80 Wskaźnik SMP I 40% 30% 40% Wskaźnik SMP II 37% 28% 38% Tablica 2. Ilości sprzedaży poszczególnych produktów Produkt A Produkt B Produkt C Ilość sprzedaży ogółem [szt.] Ilość sprzedaży na rynku gdańskim [szt.] Ilość sprzedaży na rynku elbląskim [szt.] Ilość sprzedaży na rynku słupskim [szt.] Ilość sprzedaży w hurcie [szt.] Ilość sprzedaży w detalu [szt.] Ilość sprzedaży w marketach [szt.] Tablica 3. Koszty funkcjonowania rynków gdański elbląski słupski Koszty rynków Tablica 4. Koszty funkcjonowania kanałów dystrybucji hurtowy detaliczny markety Koszty kanałów dystrybucji Tablica 5. Koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa Koszty wytwarzania Koszty ogólnego zarządu
6 112 Jarosław Kujawski Dodatkowo zakłada się, że przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję kosztów indywidualnych rynków sprzedaży oraz kanałów dystrybucji. Do kosztów wspólnych z punktu widzenia produktów zakwalifikowano: koszty stałe funkcjonowania rynków sprzedaży, koszty stałe kanałów dystrybucji, stałe koszty wytwarzania oraz koszty ogólnego zarządzania. Koszty stałe wytwarzania oraz koszty ogólnego zarządu są kosztami wspólnymi z punktu widzenia produktów, kanałów dystrybucji i rynków. Oznacza to, że są one ponoszone niezależnie od wolumenu asortymentów oraz sposobu i miejsca sprzedaży. Wobec tego nie będą one rozliczane na produkty, kanały dystrybucji i rynki sprzedaży jakimikolwiek kluczami rozliczeniowymi. W modelu oceny rentowności ośrodków zysku znajdują się ona na takim poziomie, który wyklucza ich wpływ na marże: bazową, asortymentową, dystrybucyjna i regionalną. Z kolei indywidualne koszty funkcjonowania kanałów dystrybucji są wspólne z punktu widzenia produktów, ale oddzielne dla rynków. Wynika stąd, że identyfikuje się koszty prowadzenia każdego kanały dystrybucji na każdym rynku sprzedaży. Indywidualne koszty funkcjonowania rynków są natomiast wspólne dla produktów i kanałów dystrybucji. Oznacza to, że koszty funkcjonowania rynków nie będą rozdzielane pomiędzy kanały dystrybucji. Omówione zależności prezentuje tablica 6. Tablica 6. Podział kosztów na indywidualne i wspólne Koszty z wierszy są indywidualne lub wspólne dla kolumn: Produktów Kanałów dystrybucji Regionów sprzedaży Koszty zmienne produktów Koszty kanałów dystrybucji Koszty regionów sprzedaży Koszty komórek wytwarzania Koszty ogólnego zarządu Legenda: I koszty indywidualne, W koszty wspólne Komórek wytwarzania Firmy I W W W W W I I W W W W I W W W W W I W W W W W I Do oceny rentowności gdańskiego centrum zysku służy raport z realizacji sprzedaży na rynku gdańskim w formacie tablicy 7 3 : 3 Podobne w formie tablice obowiązują dla wszystkich rynków. Dla zwięzłości prezentacji nie zostaną one wszystkie przywołane.
7 Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem Tablica 7. Raport sprzedaży na rynku gdańskim HURT RYNEK GDAŃSKI DETAL MARKETY 4 A B C A B C A B C GDAŃSK 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 40,0% 30,0% 40,0% 38,9% 40,0% 30,0% 40,0% 37,8% 40,0% 30,0% 40,0% 35,3% 37,0% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 37,0% 28,0% 38,0% 36,4% 37,0% 28,0% 38,0% 35,1% 37,0% 28,0% 38,0% 33,2% 34,6% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,9% 32,2% 32,7% 32,6% 15 Koszty stałe rynków Marża pokrycia IV (regionalna) Wskaźnik marży IV 30,0% Ten analityczny raport prezentuje cztery stopnie marży pokrycia (marżę bazową, asortymentowa, dystrybucyjną i regionalną). Podstawowymi jednostkami analitycznymi, przez pryzmat których analizuje się rentowność centrum zysku, są asortymenty produktów. Jako drugi punkt odniesienia przyjęto kanały dystrybucji, dla których ewidencjonuje się ich indywidualne koszty funkcjonowania. Jak wynika z raportu, rynek gdański osiąga 30% rentowność sprzedaży, a relatywnie najwyższą rentowność uzyskuje się z kanału hurtowego przy najmniejszym wolumenie sprzedaży. Dzieje się tak dzięki temu, że w kanale hurtowym dominuje sprzedaż produktów o wysokich marżach standardowych, tj. A i C, w porównaniu z kanałami detalicznym i marketowym. Wartościowy próg rentowności kanału hurtowego na rynku gdańskim wynosi zaledwie około tys.zł przy kosztach stałych kanału w wysokości 800 tys.zł (próg rentowności = 800/36,4%), wykazując około 90% (( )/22 500) kanałową strefę bezpieczeństwa 5. Ocena poszczególnych centrów zysku może nastąpić na podstawie rozszerzonego raportu, w którym dodatkowo uwzględniono koszty wspólne centrów zysku (wykazywane na poziomie marży IV) (patrz tablica 8). Jak wynika z przedstawionych danych, najgorzej prezentuje się rynek elbląski ze względu na najniższą rentowność regionalną na poziomie marży IV (21,3%) przy najmniejszych obrotach i relatywnie wysokich indywidualnych kosztach funkcjonowania. Marża regionalna w kwocie tys.zł stanowi zaledwie około 11% (6 400/58 000) średniej marży regionalnej przedsiębiorstwa przy 15% (30 000/ ) udziale obrotów tego regionu w sprzedaży ogółem. 4 Wszystkie dane w tablicach od 7 wzwyż w tys.zł. 5 Indywidualna strefa bezpieczeństwa hurtowego kanału dystrybucji na rynku gdańskim przy zadanej realizowanej sprzedaży.
8 114 Jarosław Kujawski Tablica 8. Raport sprzedaży ośrodków zysku 1 2 RYNEK GDAŃSKI RYNEK ELBLĄSKI RYNEK SŁUPSKI 3 HURT DETAL MARKETY HURT DETAL MARKETY HURT DETAL MARKETY 4 GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 38,9% 37,8% 35,3% 37,0% 36,4% 37,1% 36,7% 36,7% 36,9% 38,7% 39,3% 38,6% 37,5% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 36,4% 35,1% 33,2% 34,6% 34,1% 34,6% 34,4% 34,3% 34,5% 36,1% 37,2% 36,3% 35,2% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,9% 32,2% 32,7% 32,6% 30,6% 29,9% 31,7% 30,7% 33,3% 33,0% 36,9% 35,0% 33,2% 15 Koszty stałe rynków Marża pokrycia IV (regionalna) Wskaźnik marży IV 30,0% 21,3% 30,9% 29,0% FIRMA Ze względu na indywidualność kosztów kanałów dystrybucji oraz dzięki stosowaniu marży standardowej poszczególnych produktów, można również dokonać oceny rentowności kanałów dystrybucji oraz dokonać relatywnej oceny kanałów dystrybucji w każdym regionie sprzedaży na podstawie raportów analitycznych w tablicach 9 i 10. Tablica 9. Raport sprzedaży w kanale hurtowym 1 2 KANAŁ HURTOWY 3 GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK 4 A B C A B C A B C HURT 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 40,0% 30,0% 40,0% 38,9% 40,0% 30,0% 40,0% 36,4% 40,0% 30,0% 40,0% 36,9% 37,6% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 37,0% 28,0% 38,0% 36,4% 37,0% 28,0% 38,0% 34,1% 37,0% 28,0% 38,0% 34,5% 35,2% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,9% 30,6% 33,3% 32,4% Jak wynika z raportu sprzedaży w kanale hurtowym, relatywnie najwyższą rentowność dystrybucyjną (marża III) wykazuje rynek słupski (33,3%) przy nienajwiększych obrotach. Raport sprzedaży w kanałach dystrybucji (tablica 10) ujawnia, że relatywnie największą rentowność przy najwyższych obrotach wykazuje kanał marketowy. Dodatkowo sprzedaż do marketów na rynku słupskim bije wszelkie rekordy rentowności, sięgając prawie 37%. Jest to wskaźnik wyższy niż przeciętny zarówno dla firmy, jak i dla poszczególnych regionów.
9 Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem Tablica 10. Raport sprzedaży w kanałach dystrybucji 1 2 KANAŁ HURTOWY KANAŁ DETALICZNY KANAŁ MARKETOWY 3 GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK 4 HURT DETAL MARKET 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 38,9% 36,4% 36,9% 37,6% 37,8% 37,1% 38,7% 38,0% 35,3% 36,7% 39,3% 37,1% 37,5% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 36,4% 34,1% 34,5% 35,2% 35,1% 34,6% 36,1% 35,4% 33,2% 34,4% 37,2% 34,9% 35,2% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,9% 30,6% 33,3% 32,4% 32,2% 29,9% 33,0% 32,2% 32,7% 31,7% 36,9% 34,4% 33,2% FIRMA Tablica 11. Raport sprzedaży w kanale marketowym 1 2 KANAŁ HURTOWY KANAŁ DETALICZNY 3 GDAŃSK ELBLĄG SŁUPSK HURT DETAL 4 A B C A B C A B C MARKET 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 37,6% 38,0% 40,0% 30,0% 40,0% 35,3% 40,0% 30,0% 40,0% 36,7% 40,0% 30,0% 40,0% 39,3% 37,1% 37,5% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 35,2% 35,4% 37,0% 28,0% 38,0% 33,2% 37,0% 28,0% 38,0% 34,4% 37,0% 28,0% 38,0% 37,2% 34,9% 35,2% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,4% 32,2% 32,7% 31,7% 36,9% 34,4% 33,2% KANAŁ MARKETOWY FIRMA Po rozwinięciu raportu analitycznego (tablica 11) uzyskujemy informacje o wyjątkowo wysokim obrocie na rynku słupskim produktu C, który jest najwyżej zmarżowany. Już poziom marży asortymentowej wskazuje na korzystny wpływ tego produktu na wynik dystrybucyjny ośrodka słupskiego. Rentowność całej firmy można pokazać w raporcie syntetycznym, jak to prezentuje tablica 12. W raporcie tym umieszczono dwie kolejne marże pokrycia (V i IV), które reprezentują wyniki operacyjne brutto i netto i uwzględniają wpływ kosztów wspólnych, stałych wytwarzania i ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem na poziom rentowności. Dodatkowo raport zawiera analizę wartościowych progów rentowności oraz wartościowych stref bezpieczeństwa na poziomie kanałów dystrybucji, regionów sprzedaży oraz całej firmy. Próg wartościowy firmy w kwocie około tys.zł został obliczony jako iloraz suma kosztów stałych i średniego wskaźnika marży II, czyli: ( )/35,15%. Relatywnie niewysoki 19,9% średni wskaźnik bezpieczeństwa firmy, informujący
10 116 Jarosław Kujawski jaka cześć wartości sprzedaży pracuje na zysk operacyjny netto, pochodzi z podzielnia wartościowej strefy bezpieczeństwa w kwocie przez ogólną sprzedaż Tablica 12. Raport syntetyczny sprzedaży i analiza progów rentowności 1 2 RYNEK GDAŃSKI RYNEK ELBLĄSKI RYNEK SŁUPSKI 3 HURT 4 DETAL MARKETY GDAŃSK HURT DETAL MARKETY ELBLĄG HURT DETAL MARKETY SŁUPSK 5 Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne wytworzenia produktów sprzedanych Standardowa marża pokrycia I (bazowa) Wskaźnik marży I 38,9% 37,8% 35,3% 37,0% 36,4% 37,1% 36,7% 36,7% 36,9% 38,7% 39,3% 38,6% 37,5% 9 Koszty zmienne sprzedaży Standardowa marża pokrycia II (asortymentowa) Wskaźnik marży II 36,4% 35,1% 33,2% 34,6% 34,1% 34,6% 34,4% 34,3% 34,5% 36,1% 37,2% 36,3% 35,15% 12 Koszty stałe kanałów dystrybucji Marża pokrycia III (dystrybucyjna) Wskaźnik marży III 32,9% 32,2% 32,7% 32,6% 30,6% 29,9% 31,7% 30,7% 33,3% 33,0% 36,9% 35,0% 33,2% 15 Koszty stałe rynków Marża pokrycia IV (regionalna) Wskaźnik marży IV 30,0% 21,3% 30,9% 29,0% 15 Koszty stałe wytwarzania Marża pokrycia V (wynik operacyjny brutto) Wskaźnik marży V 16,5% 18 Koszty zarządu Marża pokrycia VI (wynik operacyjny) Wskaźnik marży VI 7,0% Próg rentowności wartościowy kanału w tys.pln Strefa bezpieczeństwa kanału w tys.pln Wskaźnik bezpieczeństwa kanału 90,2% 91,7% 98,6% 94,2% 89,5% 86,4% 92,2% 89,3% 96,4% 91,5% 99,2% 96,5% 94,3% 25 Próg rentowności wartościowy rynku w tys.pln Strefa bezpieczeństwa rynku w tys.pln Wskaźnik bezpieczeństwa rynku 86,7% 62,1% 85,0% 82,5% 28 Próg rentowności wartościowy firmy w tys.pln Strefa bezpieczeństwa firmy w tys.pln Wskaźnik bezpieczeństwa firmy 19,9% FIRMA Zakończenie Zaprezentowany model oceny rentowności ośrodków zysku w oparciu o marże standardową z wykorzystaniem wielopoziomowego rachunku kosztów zmiennych z pewnością nie wyczerpuje bogactwa możliwych wariantów jego praktycznych aplikacji. Główną intencją autora było wywołanie merytorycznej polemiki na ten temat. Omówiony model oceny ośrodków zysku nie może być zastosowany automatycznie w każdej odmianie działalności gospodarczej. Rachunek kosztów standardowych, dający podstawy metodologiczne wyznaczania norm i standardów kosztów produktów, może być zastosowany szczególnie w wytwarzaniu masowym lub wielko- i średnioseryjnym dóbr powszechnego użytku. Nie ma natomiast większego zastosowania w produkcji zleceniowej jednostko-
11 Model oceny rentowności centrów zysku z wykorzystaniem wej i małoseryjnej, gdzie standaryzacja kosztów produktów napotyka na duże bariery ze względu na znikomą powtarzalność produktów. W takich warunkach również określenie ceny katalogowej, a następnie marży standardowej, wydaje się wielce problematyczne. Z tego względu zarządzanie ośrodkami zysku za pomocą planowanych i rzeczywistych marż standardowych jest szczególnie pomocne w przedsiębiorstwach z rozbudowaną siecią dystrybucyjną dóbr i usług powszechnego użytku, w takich przemysłach jak np. elektroniki użytkowej, odzieżowym, artykułów gospodarstwa domowego, spożywczym, tytoniowym, chemii domowej czy kosmetyków. W celu uzyskania precyzyjnych i głębokich danych analitycznych zaprezentowany model należałoby wzbogacić o analizę kosztów grup asortymentowych, rodzin i linii produktów czy poszczególnych marek. Z drugiej strony raporty analityczne mogłyby uwzględniać dodatkowe kryteria istotności, jak np. marże realizowane przez poszczególnych handlowców czy marże na wybranych grupach klientów, np. w kanale detalicznym na sklepach osiedlowych i stacjach benzynowych, a w kanale hurtowym na hurtowniach patronackich i hurtowniach przygodnych. Literatura 1. Nowosielski S. (2001), Centra kosztów i centra zysków w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu 2. Nowak E. (2000), Zasady wyodrębniania ośrodków odpowiedzialności w przedsiębiorstwie, Controlling i Rachunkowość Zarządcza 1/2000 Streszczenie Artykuł omawia modelowe wykorzystanie standardowej marży pokrycia jako narzędzia oceny rentowności ośrodków zysku w systemie budżetowania przedmiotowego zorientowanego regionalnie. Dla każdego produktu marżę standardową liczy się jako różnicę miedzy ceną sprzedaży (katalogową) a jednostkowymi, standardowymi kosztami zmiennymi wytwarzania i sprzedaży. Zaletą zastosowania marży standardowej w ocenie centrów zysku jest oddzielenie wpływu odchyleń rzeczywistych kosztów wytwarzania od kosztów wzorcowych na sposób oceny. Dzięki przyjęciu modelu rachunku kosztów zmiennych dodatkowo można zastosować wielostopniowe i wieloblokowe raporty analityczne, będące podstawą takiej oceny. Metodologia ta pozwala na ocenę ex ante i ex post wraz z kalkulacją odchyleń. Możliwa jest więc do zastosowania w zaawansowanych systemach rachunkowości zarządczej, których zadanie polega na odzwierciedleniu złożonych struktur dystrybucyjno-sprzedażowych oraz drobiazgowej analizie ponoszonych tam kosztów. The model of profit centres profitability assessment with the use of standard contribution margin (Summary) The paper briefly describes a profitability assessment model for regionally-oriented profit centres in a budgetary control system. The concept of standard contribution mar-
12 118 Jarosław Kujawski gin has been adapted in order to separate the influence of variances in variable product costs form the performance measurement for profit centres. Production costs variances are disclosed in production reports but not in sales ones. For each product a standard contribution margin is calculated as a difference between a standard list price and standard variable manufacturing and selling unit costs. Sales reports for profit centres are prepared in marginal costing approach and list four levels of contribution margin (CM), ie. basic CM, product CM, channel CM and regional CM. The respective CM amounts and CM/S ratios are dependant on a regional manager in the part that represents his managerial responsibility of sales volume and sales price policy, the unit manufacturing cost being standardised for each product. This prevents sales reports from being influenced by increasing or decreasing unit manufacturing costs managed by production managers. In the author s opinion this approach reflects the real responsibility differentiation between sales and production structures. Details in the sales reports are categorised according to products individual contribution margins multiplied by respective sales volumes with regard to individual and common costs of distribution channels and sales regions. Additional analyses of break-even point is possible and other performance measures are possible within this model.
Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk
Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych (częściowych) Polskie
Rachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych. Dr Marcin Pielaszek
Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych 1. Zmienność kosztów w długim i krótkim okresie Rachunek kosztów zmiennych i analiza koszty rozmiary produkcji zysk 2. Podejmowanie decyzji w krótkim okresie 1.
Rachunkowość zarządcza wykład 3
Rachunkowość zarządcza wykład 3 Czym będziemy się zajmować na dzisiejszych zajęciach? Analiza progu rentowności Ilościowy i wartościowy próg rentowości Marża brutto, strefa bezpieczeństwa, dźwignia operacyjna
Rachunek Kosztów (W2) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych.
Plan zajęć Rachunek kosztów Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych Marcin Pielaszek 1. Wpływ zmian w poziomie kosztów oraz wielkości produkcji na zniekształcanie informacji o kosztach
Rachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów zmiennych i analiza koszty rozmiary produkcji zysk (CVP)
Rachunek kosztów zmiennych i analiza koszty rozmiary produkcji zysk (CVP) Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych 1. Zmienność kosztów w długim i krótkim okresie 2. Podejmowanie decyzji w krótkim okresie
Rola i funkcje rachunku kosztów. Systemy rachunku kosztów (i wyników)
Rola i funkcje rachunku kosztów. Systemy rachunku kosztów (i wyników) Rachunek kosztów jest ogółem czynności zmierzających do ustalenia i zinterpretowania wyrażonej w pieniądzu wysokości nakładów dokonanych
Decyzje krótkoterminowe
Decyzje krótkoterminowe Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do podejmowania decyzji i krótkoterminowej oceny ich efektywności Analiza koszty rozmiary produkcji zysk CVP (ang. Cost Volume Profit) Założenia
Rachunek kosztów. Rachunek Kosztów (W3) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych
Plan zajęć normalnych, standardowych 1. Wpływ zmian w poziomie kosztów oraz wielkości produkcji na zniekształcanie informacji o kosztach produktów 2. Prezentacja różnych podejść do planowania rozmiarów
szt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
Spis treści Rozdział 1. Współczesne zarządzanie Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Współczesne zarządzanie (Jerzy Czarnecki) 1 1.1. Menedżer 1 1.2. Przedsiębiorstwo i biznes 3 1.2.1. Potrzeby klienta 3 1.2.2. Kombinacja zasobów 4 1.2.3. Wiedza i umiejętności
szt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
Analiza ekonomiczno-finansowa
przedsiębiorstwa: Analiza ekonomiczno-finansowa Analiza rentowności przedsiębiorstwa Ujmuje w najbardziej syntetyczny sposób efektywność gospodarowania w przedsiębiorstwie, Związana jest z osiąganiem dodatniego
Analiza odchyleń w rachunku kosztów pełnych. Normatywna ilość na plan sprzedaży. litry litry
Analiza odchyleń w rachunku kosztów pełnych Część odchyleń w rachunku kosztów pełnych liczona jest tak samo jak w rachunku kosztów. W taki sam sposób liczy się odchylenia cen materiałów bezpośrednich,
Rozwinięte modele rachunku kosztów zmiennych wielostopniowy i wieloblokowy rachunek kosztów i wyników
Rozwinięte modele rachunku kosztów zmiennych wielostopniowy i wieloblokowy rachunek kosztów i wyników Rachunek kosztów zmiennych w standardowej postaci zakłada rozpatrywanie kosztów stałych sumarycznie
Analiza progu rentowności
Analiza progu rentowności Aby przedsiębiorstwo mogło osiągnąć zysk, muszą być zachowane odpowiednie relacje między przychodami ze sprzedaży i kosztami, tzn. przychody powinny być wyższe od poniesionych
Uczestnicy: Pracownicy działów controllingu, najwyższa kadra zarządzająca, kierownicy centrów odpowiedzialności
Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: Temat: Budżetowanie - najlepsze praktyki. 30 Styczeń - 3 Luty Gdańsk, Centrum miasta, Kod szkolenia: Koszt szkolenia: 1990.00 + 23% VAT Program Cykl dwóch
Klasyfikacja systemów rachunku kosztów
Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Systemy rachunku kosztów generalnie są klasyfikowane według kryterium hierarchiczności czasowej procesów zarządzania. Według tego kryterium wyróŝnia się dwie podstawowe
Zarządzanie kosztami i wynikami. dr Robert Piechota
Zarządzanie kosztami i wynikami dr Robert Piechota Wykład 2 Analiza progu rentowności W zarządzaniu przedsiębiorstwem konieczna jest ciągła ocena zależności między przychodami, kosztami i zyskiem. Narzędziem
Budżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH W ZARZĄDZANIU
RACHUNEK KOSZTÓW ZMIENNYCH W ZARZĄDZANIU dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 MARśA POKRYCIA I OCENA RENTOWNOŚCI Koszty zmienne Koszty stałe Dopóki marŝa pokrycia jest dodatnia,
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA - POWTÓRZENIE WRAZ Z ROZWIĄZANIAMI mgr Stanisław Hońko, e-mail: honko@wneiz.pl, tel. (91) 444-1945
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA - POWTÓRZENIE WRAZ Z ROZWIĄZANIAMI mgr Stanisław Hońko, e-mail: honko@wneiz.pl, tel. (91) 444-1945 Zadanie 1 (Procesowy rachunek kosztów) W zakładach mleczarskich koszty pośrednie
Podstawowe założenia analizy progu rentowności
Podstawowe założenia analizy progu rentowności 1 Koszty całkowite zależą liniowo od rozmiarów produkcji koszty zmienne są proporcjonalnie zmienne, a stałe bezwzględnie stałe Wielkość sprzedaży równa wielkości
Budżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
Rachunkowosc menedzerska W1. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunkowość menedżerska (zarządcza) (Wykład nr 1 i 2) Plan prezentacji
Plan prezentacji Rachunkowość menedżerska (zarządcza) (Wykład nr 1 i 2) Dr Marcin Pielaszek 1. Zagadnienia organizacyjne 2. Wprowadzenie do rachunkowość zarządczej 3. Istotność informacji w rachunkowości
szt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
RACHUNEK KOSZTÓW - EGZAMIN
dr Tomasz Wnuk-Pel Katedra Rachunkowości Wydział Zarządzania Uniwersytet Łódzki STUDIA PODYPLOMOWE RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I CONTROLLING RACHUNEK KOSZTÓW - EGZAMIN imię i nazwisko... należy rozwiązać test
Rachunek kosztów istota, zakres i funkcje
Rachunek kosztów Paweł Łagowski Zakład Zarządzania Finansami Instytut Nauk Ekonomicznych Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Rachunek kosztów istota, zakres i funkcje Rachunek
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład VI dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU Koszty poniesione nie są równoznaczne z kosztami uzyskania przychodu. RACHUNKOWOŚĆ
PODSTAWY, RACHUNKOWOSCI ZARZ1\DCZEJ
KSENIA CZUBAKOWSKA WIKTOR GABRUSEWICZ EDWARD NOWAK PODSTAWY, RACHUNKOWOSCI ZARZ1\DCZEJ Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2006 SPIS TREŚCI Wstęp....................... 9 CZĘŚĆ I RACHUNEK KOSZTÓW
Controlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
Rachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych *zgodnie z ustawą o rachunkowości (UoR art. 28 ust. 3) Uzasadniona część kosztów pośrednich - definicja zmienne pośrednie koszty produkcji część stałych pośrednich kosztów produkcji,
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W3
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W3 dr inż. Dorota Kużdowicz Wydział Ekonomii i Zarządzania, Uniwersytet Zielonogórski Rachunki kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Rachunki decyzyjne Rachunek
Rachunkowość finansowa
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KATEDRA RACHUNKOWOŚCI Rachunkowość finansowa studia podyplomowe dr Beata Zyznarska-Dworczak Program zajęć I. Zakres tematyczny zajęć 1. Produkty gotowe - definicja, - wycena 2. Przychody
KALKULACJE KOSZTÓW. Dane wyjściowe do sporządzania kalkulacji
KALKULACJE KOSZTÓW Jednostką kalkulacyjną jest wyrażony za pomocą odpowiedniej miary produkt pracy (wyrób gotowy, wyrób nie zakończony, usługa) stanowiący przedmiot obliczania jednostkowego kosztu wytworzenia
Rachunkowość zarządcza: analiza i interpretacja, red. Dorota Dobija, Małgorzata Kucharczyk. Wyd. 2. rozsz. i uzup.
Rachunkowość zarządcza: analiza i interpretacja, red. Dorota Dobija, Małgorzata Kucharczyk. Wyd. 2. rozsz. i uzup. Spis treści: O autorach Od redaktorów podręcznika 1. Organizacje i rachunkowość Organizacja
Analiza cen kalkulacyjnych i zniekształcenia cenowe
Analiza cen kalkulacyjnych i zniekształcenia cenowe Koszty zmienne Uznaje się że ich poziom ulega zmianie wraz ze zmianą wielkości produkcji Związane są przede wszystkim z: zużyciem surowców i materiałów
Wstęp Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa Wprowadzenie 1.1. Rozwój rachunku kosztów i
Wstęp Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa 1.1. Rozwój rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej 1.2. Cel istota i zakres rachunkowości zarządczej
Rezygnacja z produktu przynoszącego stratę
Rezygnacja z produktu przynoszącego stratę 1 *Nadwyżka cenowa TR TVC = wynik finansowy + TFC Wynik finansowy = Nadwyżka cenowa - TFC 2 Decyzja o rezygnacji z produktu powinna się opierać na porównaniu
Rachunek kosztów dla inżyniera
Rachunek kosztów dla inżyniera Wykład 4. Koszty w podejmowaniu decyzji analiza punktów krytycznych produkcji, kosztów, cen i stopy zwrotu (analiza Cost-Volume-Profit), próg rentowności (BEP) dla jednego
Zarządzanie kosztami i rentownością w małym lub średnim przedsiębiorstwie
Zarządzanie kosztami i rentownością w małym lub średnim przedsiębiorstwie Kiedy przeciętna firmazaczyna interesować się szczegółową rentownością swoich produktów Przychody Koszty Szukanie problemów w innych
W procesie budżetowania najpierw sporządza się część operacyjną budżetu, a po jej zakończeniu przystępuje się do części finansowej.
Budżetowanie Budżetowanie to: Proces ciągłego analizowania, programowania, realizowania i pomiaru wykonania zadań właściwych poszczególnym komórkom organizacyjnym, mający na celu efektywną kontrolę nad
Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza. praca zbiorowa pod redakcją naukową Gertrudy Krystyny Świderskiej
Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza. praca zbiorowa pod redakcją naukową Gertrudy Krystyny Świderskiej Zarządzanie organizacją w skomplikowanym otoczeniu biznesowym nie jest możliwe bez dostępu
Analiza progu rentowności
Analiza progu rentowności mgr Małgorzata Macuda Aby przedsiębiorstwo mogło osiągnąć zysk, muszą być zachowane odpowiednie relacje między przychodami ze sprzedaży i kosztami, tzn. przychody powinny być
Rachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych Systematyka rachunku kosztów Kryterium - zakres rzeczowy Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Kryterium - zakres normowania Rachunek kosztów rzeczywistych Rachunek
Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji
Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji dokumentowanie zdarzeń gospodarczych i pomiar kosztów zdarzenia dotyczące zużycia zasobów majątkowych oraz ilościowe i wartościowe określenie zużycia zasobów
Wiktor Gabrusewicz Aldona Kamela-Sowińska Helena Poetschke RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
Wiktor Gabrusewicz Aldona Kamela-Sowińska Helena Poetschke RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA WYDANIE II ZMIENIONE POLSKIE WYDAWNICTWO WARSZAWA 2000 EKONOMICZNE Spis treści Wstęp 11 Wprowadzenie 1 Istota rachunkowości
TEORIA DECYZJE KRÓTKOOKRESOWE
TEORIA DECYZJE KRÓTKOOKRESOWE 1. Rozwiązywanie problemów decyzji krótkoterminowych Relacje między rozmiarami produkcji, kosztami i zyskiem wykorzystuje się w procesie badania opłacalności różnych wariantów
Autorzy: ANNA SZYCHTA, ALICJA A. JARUGA, PRZEMYSŁAW KABALSKI
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA Autorzy: ANNA SZYCHTA, ALICJA A. JARUGA, PRZEMYSŁAW KABALSKI O autorach Wstęp Rozdział 1. Istota, rola i rozwój rachunkowości zarządczej Alicja A. Jaruga 1.1. Rachunkowość zarządcza
Rachunkowość zarządcza
Rachunkowość zarządcza Opracowała: dr Ewa Chorowska Kasperlik 1. System zarządzania przedsiębiorstwem definicja, funkcje, struktura, rola informacji w procesie decyzyjnym. 2. Rachunkowość jako element
Rachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych Rachunek kosztów normalnych uzasadnionych Rachunek kosztów normalnych: zniwelowanie wpływu różnic w wykorzystaniu zdolności produkcyjnych w wyniku zmian w rozmiarach produkcji
Rozdział 9. Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do pomiaru efektywności oraz podejmowania decyzji w krótkim okresie
Spis treści Wstęp Część I. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa 1.1. Rozwój
Rachunek Kosztów (W1) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Marcin Pielaszek. Rachunek kosztów. Wykład nr 1. Roboczy plan zajęć
Wykład nr 1 Marcin Pielaszek Roboczy plan zajęć Wykład 1. Wprowadzenie, sprawozdawczy rachunek 2. normalnych, rachunek standardowych 3. standardowych, koszty produkcji pomocniczej 4. Przyczyny zmian w
Wykorzystanie wieloblokowego i wielostopniowego rachunku wyników w działalności usługowo-handlowej
Jarosław Kujawski *, Marek Ossowski ** Wykorzystanie wieloblokowego i wielostopniowego rachunku wyników w działalności usługowo-handlowej Wstęp Wdrażanie określonych rozwiązań zarządczych w podmiocie gospodarczym
Systemy rachunku kosztów
Systemy rachunku kosztów Tradycyjny rachunek kalkulacyjny kosztów oparty na rozmiarach produkcji kalkulacja doliczeniowa (zleceniowa), doliczanie kosztów wydziałowych kalkulacja podziałowa (procesowa)
Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku
Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej Title of the presentation firmy na danym Date
Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1
Planowanie i kontrola w organizacjach zdecentralizowanych Agenda 1. Budowa systemu planowania i kontroli w organizacji zdecentralizowanej 2. System ośrodków odpowiedzialności 3. owanie Dr Marcin Pielaszek
Kalkulacja podziałowa. 1. Kalkulacja podziałowa prosta 2. Kalkulacja podziałowa współczynnikowa 4. Kalkulacja podziałowa odjemna
Kalkulacja podziałowa 1. Kalkulacja podziałowa prosta 2. Kalkulacja podziałowa współczynnikowa 4. Kalkulacja podziałowa odjemna z poprzedniego wykładu znamy: Czynniki decydujące o poprawności rachunku
Spis treści. Wprowadzenie Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki)... 15
Wprowadzenie... 11 Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki).......... 15 1.1. Koszty w zarządzaniu.... 15 1.2. Profesjonalny kierownik.... 19 1.2.1. Profesjonalizm i intuicja................................................
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W2
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W2 dr inż. Dorota Kużdowicz Wydział Ekonomii i Zarządzania, Uniwersytet Zielonogórski Ewidencja i rozliczanie kosztów Rachunek kosztów w układzie rodzajowym Rachunek kosztów wg miejsc
Systemy rachunku kosztów (i wyników)
Systemy rachunku kosztów (i wyników) System rachunku kosztów sposób patrzenia na koszty w przedsiębiorstwie i ujmowania i kalkulowania; model kosztów Podział systemów zorientowane na maksymalizowanie zysku
Odniesienie do efektów kierunkowych Student nabywa wiedzę dotyczącą pozyskiwania informacji finansowych dla celów podejmowania decyzji.
Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Jednostka Kierunek Obszary kształcenia RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA Z:12029W0 Katedra Analizy Ekonomicznej i Finansów Zarządzanie (4 semestralne) Nauki społeczne Profil kształcenia
Kalkulacja kosztów O P E R A C Y J N E I S T R A T E G I C Z N E, C. H. B E C K, W A R S Z A W A 2 0 0 9
Kalkulacja kosztów N I N I E J S Z A P R E Z E N T A C J A Z A W I E R A T R E Ś C I P O C H O D Z Ą C E Z N A S T Ę P U J Ą C Y C H Ź R Ó D E Ł : 1) I. S O B A Ń S K A ( R E D. ), R A C H U N E K K O
1. OPTYMALIZACJA PROGRAMU PRODUKCJI I SPRZEDAŻY
1. OPTYMALIZACJA PROGRAMU PRODUKCJI I SPRZEDAŻY Między produkcją i sprzedażą istnieją wzajemne zależności. Planowanie programu produkcji i sprzedaży (w skrócie zwane programowaniem produkcji) stanowi jednolity
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
Ewidencja uproszczona towarów w handlu detalicznym
Ewidencja wartościowa towarów w punktach sprzedaży detalicznej - jak wyliczać i księgować odchylenia od cen ewidencyjnych towarów w rozbiciu na stawki VAT? Ewidencja uproszczona towarów w handlu detalicznym
STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI
STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI Life-Cycle Costing, Target Costing, Kaizen Costing, Value Analysis ZADANIE 1. (Life Cycle Costing) Firma zamierza wprowadzić do swojej oferty asortymentowej nowy rodzaj
Definicja ceny. I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 179
Ceny Definicja ceny cena ilość pieniądza, którą płaci się za dobra i usługi w stosunkach towarowo-pieniężnych, których przedmiotem jest zmiana właściciela lub dysponenta będąca wyrazem wartości i zależna
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników
Kalkulacja kosztów Niniejsza prezentacja zawiera treści pochodzące z następujących źródeł: 1) I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, warszawa 2009 2) J. Matuszewicz,
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE ZADANIA EGZAMINACYJNEGO
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE ZADANIA EGZAMINACYJNEGO 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej Projekt realizacji prac ekonomiczno-biurowych obejmujących sporządzenie dokumentów dotyczących funkcjonowania Hurtowni Odzieży
KOSZTY STAŁE I ZMIENNE KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU SYSTEMY RACHUNKU KOSZTÓW
KOSZTY STAŁE I ZMIENNE KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU SYSTEMY RACHUNKU KOSZTÓW dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 KOSZTY ZMIENNE KRÓTKI OKRES DŁUGI OKRES KOSZTY ZMIENNE CAŁKOWITE KOSZT
TEST Z RACHUNKOWOSCI PRZEDSIĘBIORSTW KLASA IV LICEUM EKONOMICZNEGO
TEST Z RACHUNKOWOSCI PRZEDSIĘBIORSTW KLASA IV LICEUM EKONOMICZNEGO. CHARAKTERYSTYKA TESTU. Test osiągnięć szkolnych sprawdzający wielostopniowy, nieformalny, nauczycielski, pisemny. Test obejmuje sprawdzenie
Próg rentowności. dr hab. Marta Postuła Kierownik pracowni zarządzania Finansami Przedsiębiorstw
Próg rentowności dr hab. Marta Postuła Kierownik pracowni zarządzania Finansami Przedsiębiorstw Analiza relacji koszt - wolumen produktu zysk Model CVP opiera się na zależności, zgodnie z którą zysk operacyjny(ebit)
Karty produktów kompendium wiedzy controllingowej
Paweł Bender Karty produktów kompendium wiedzy controllingowej Prawidłowy controlling powinien być zorganizowany według określonych reguł i najlepszej praktyki, które wynikają z wielu różnorodnych wdrożeń
Analiza progu rentowności portfela produktów przy wspólnych kosztach stałych
Jarosław Kujawski* Analiza progu rentowności portfela produktów przy wspólnych kosztach stałych Wstęp Analiza rentowności portfela produktów należy do szczególnych metod stosowanych przez analityków finansowych
Rachunek kalkulacyjny kosztów. Wykład 4
Rachunek kalkulacyjny kosztów Wykład 4 Koszt własny sprzedaży??? Koszt własny sprzedaży: Kalkulacja kosztów art.3 ust. 1 pkt 19 uor - rzeczowych aktywach obrotowych - rozumie się przez to materiały nabyte
Z-EKO-049 Rachunkowość zarządcza Management Accounting. Ekonomia I stopień Ogólnoakademicki
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Z-EKO-049 Rachunkowość zarządcza Management Accounting A. USYTUOWANIE
Przychody Grupy Eurocash w podziale na segmenty sprzedaży
Przychody Grupy Eurocash w podziale na segmenty sprzedaży data aktualizacji: 2018.03.25 Przychody ze sprzedaży Grupy Eurocash wyniosły w 2017 r. 23 271,08 mln zł, co oznacza wzrost o 9,67 proc. w porównaniu
Obrót materiałowy (ZESPÓŁ NR 3 MATERIAŁY I TOWARY)
Obrót materiałowy (ZESPÓŁ NR 3 MATERIAŁY I TOWARY) Istota UoR (art. 3 ust. 1, pkt. 18 i pkt. 19) składniki nabyte w celu zużycia na własne potrzeby w ciągu 12 cy od dnia bilansowego lub normalnego cyklu
PORÓWNANIE KALKULACJI: - tradycyjnej - ABC
KOŁO NAUKOWE CONTROLLINGU UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI PORÓWNANIE KALKULACJI: - tradycyjnej - ABC Spis treści Wstęp... 3 Dane wejściowe... 4 Kalkulacja tradycyjna... 6 Kalkulacja ABC... 8 Porównanie wyników...
PROBLEMY DECYZYJNE KRÓTKOOKRESOWE
PROBLEMY DECYZYJNE KRÓTKOOKRESOWE OPTYMALNA STRUKTURA PRODUKCJI Na podstawie: J. Wermut, Rachunkowość zarządcza, ODDK, Gdańsk 2013 1 DECYZJE KRÓTKOOKRESOWE Decyzje krótkookresowe to takie, które dotyczą
EKONOMIA MENEDŻERSKA
EKONOMIA MENEDŻERSKA Koszt całkowity produkcji - Jest to suma kosztów stałych całkowitych i kosztów zmiennych całkowitych. K c = K s + K z Koszty stałe produkcji (K s ) to koszty, które nie zmieniają się
Bieżący Przyszły. IV I II Wpływy ze sprzedaży bieżącego kwartału * *** Wpływy ze sprzedaży w kwartale poprzednim ** ****
Zestaw I Zadanie 1. Firma CP jest dystrybutorem profesjonalnych środków czystości. Dane o sprzedaży i zakupach materiałów firmy CP zostały przedstawione w poniższej tabeli: Rok Bieżący Przyszły Kwartał
MĄDROŚĆ STRATEGICZNA, DOSKONAŁOŚĆ OPERACYJNA I ZYSK
Tomasz M. Zieliński MĄDROŚĆ STRATEGICZNA, DOSKONAŁOŚĆ OPERACYJNA I ZYSK ZASOBOWO-PROCESOWY RACHUNEK KOSZTÓW Wydanie 1 Akademia Controllingu Sp. z o.o. Poznań 2017 Spis treści Przedmowa... 13 1 Wstęp...
Rachunek kosztów pełnych
Rachunek kosztów pełnych Produkty wyroby gotowe rzeczowe aktywa obrotowe wytwarzane przez przedsiębiorstwo produkcja w toku niegotowe wyroby gotowe o niezakończonym cyklu wytwarzania produkcją w toku może
Karty paliwowe a Fleet Manager
Karty paliwowe a Fleet Manager Konferencja: Współpraca fleet managera z firmami zewnętrznymi Tychy 23 maja 2013 r. Andrzej Szczęśniak niezależny ekspert rynku paliw i gazu Agenda Karta z perspektywy branży
Analiza progu rentowności
Analiza progu rentowności Próg rentowności ( literaturze przedmiotu spotyka się również określenia: punkt równowagi, punkt krytyczny, punkt bez straty punkt zerowy) jest to taki punkt, w którym jednostka
Budżetowanie w praktyce
Bartłomiej Nita Budżetowanie w praktyce Adresaci szkolenia: (połączone z warsztatami w MS Excel) Controllerzy, pracownicy działów finansowo-księgowych oraz planowania i analiz, menedżerowie, służby niefinansowe
Rachunek kosztów zmiennych. prowadzenie: dr Adam Chmielewski
Rachunek kosztów zmiennych prowadzenie: dr Adam Chmielewski koszty produkcji ogólne zarządu i sprzedaży zmienne stałe produkt zapasy sprzedane wynik finansowy Czym są koszty stałe i zmienne? koszty zmienne
Analiza finansowa i poza finansowa efektywności działań marketingowych
Analiza finansowa i poza finansowa efektywności działań marketingowych Dlaczego analiza finansowa? Główne cele marketingu kreowanie wartości dla nabywcy i akcjonariusza, co wiąże się z ponoszeniem kosztów
Optymalizacja programu produkcji
ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ I USŁUGAMI Ćwiczenie 3 Optymalizacja programu produkcji Co i ile produkować i sprzedawać, aby zmaksymalizować zysk? Programowanie produkcji ZADANIE odpowiedź na pytania Co produkować?
Student zna podstawowe zasady rachunkowości w tym zasady sporządzania sprawozdań finansowych.
Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Jednostka Kierunek Obszary kształcenia RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA Z:12029W0 Katedra Analizy Ekonomicznej i Finansów Zarządzanie (4 semestralne) Nauki społeczne Profil kształcenia
Akademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Analiza finansowa projektu dr hab. Grzegorz Głód Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 22 maja 2017 r. Co to jest projekt? To działanie: - zorientowane na cel, - kompleksowe,
Polityka rachunkowości Łukasz Szydełko. Lista 1
Polityka rachunkowości Łukasz Szydełko Lista 1 Zad.1 W polityce rachunkowości piekarni Ela Sp. z o.o. przyjęto, że wartość materiałów bezpośrednio po zakupie odpisywana jest w koszty. W celu ustalenia
Cele polityki cenowej
DECYZJE CENOWE Cele polityki cenowej Kształtowanie poziomu sprzedaŝy, Kształtowanie poziomu zysku, Kreowanie wizerunku przedsiębiorstwa, Kształtowanie pozycji konkurencyjnej, Przetrwanie na rynku. 2/30
Analiza progu rentowności
Analiza progu rentowności Próg rentowności ( literaturze przedmiotu spotyka się również określenia: punkt równowagi, punkt krytyczny, punkt bez straty punkt zerowy) jest to taki punkt, w którym jednostka
Kluczowy fragment Rozdziału 2 Koncepcja przedsięwziecia z książki Biznesplan w 10 krokach. Konkurenci. Geneza przedsięwzięcia. Kluczowe dane finansowe
Koncepcja to zbiór założeń, które będą stanowić podstawę sporządzenia biznesplanu. Powinny one dotyczyć genezy pomysłu, oceny pojemności potencjalnych rynków zbytu wraz z identyfikacją potencjalnych konkurentów,
Wprowadzenie... 3 Charakterystyka grupy docelowej... 4 Podział grupy docelowej... 4. Podział grupy docelowej wg stanowisk pracy respondentów...
Spis treści Wprowadzenie... 3 Charakterystyka grupy docelowej... 4 Podział grupy docelowej.... 4 Podział grupy docelowej wg stanowisk pracy respondentów.... 4 Wyniki badania... 6 Rozliczanie produkcji
Analiza progu rentowności
Analiza progu rentowności Próg rentowności ( literaturze przedmiotu spotyka się również określenia: punkt równowagi, punkt krytyczny, punkt bez straty punkt zerowy) jest to taki punkt, w którym jednostka