Decyzje krótkoterminowe

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Decyzje krótkoterminowe"

Henryk Sebastian Chmiel
8 lat temu
Przeglądów:

1 Decyzje krótkoterminowe Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do podejmowania decyzji i krótkoterminowej oceny ich efektywności Analiza koszty rozmiary produkcji zysk CVP (ang. Cost Volume Profit) Założenia analizy CVP: wszystkie koszty podzielone są na zmienne i stałe w stosunku do wielkości produkcji lub sprzedaży działalność przedsiębiorstwa mieści się w określonym przedziale istotności pozostałe czynniki (np. wydajność czy metody produkcji) nie wpływają na wynik analizy produkcja równa się sprzedaży przedsiębiorstwo sprzedaje jeden produkt lub struktura sprzedaży różnych produktów jest stała 1

Cost Volume Profit) Założenia analizy CVP: wszystkie koszty podzielone są na zmienne i stałe w stosunku do wielkości produkcji lub sprzedaży

2 Rachunek kosztów zmiennych podstawa analizy CVP Rachunek zysków i strat przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży - Koszty zmienne wyrobów sprzedanych - Koszty zmienne sprzedaży i ogólnego zarządu = Marża na pokrycie - Koszty stałe produkcyjne - Koszty stałe sprzedaży i ogólnego zarządu = Wynik ze sprzedaży 2

wyrobów sprzedanych - Koszty zmienne sprzedaży i ogólnego zarządu = Marża na

3 Dane do przykładu analizy CVP (1) Rodzaj kosztu Wartość Produkcyjne (P) przedaż () Zarząd (Z) tałe () Zmienne (Z) Materiały Materiały produkcyjne (35 zł/szt.) Materiały biurowe P Z Z Wynagrodzenia Robocizna produkcyjna akordowa (10 zł/szt.) Robocizna pośrednio produkcyjna Prowizje handlowców (5% od obrotu) Wynagrodzenia administracji i zarządu P P Z Z Z Amortyzacja Amortyzacja urządzeń produkcyjnych Amortyzacja urządzeń biurowych P Z Usługi obce Czynsze i opłaty eksploatacyjne hala fabryczna Czynsze i opłaty eksploatacyjne biuro Okresowe remonty i naprawy urządzenia produkcyjne P Z P Pozostałe koszty Promocja i reklama Podróże służbowe i reprezentacja Z RAZEM

) Robocizna pośrednio produkcyjna Prowizje handlowców (5% od obrotu) Wynagrodzenia administracji i zarządu 20 000 14 000 10 000 15 000 P P Z Z Z Amortyzacja Amortyzacja urządzeń

4 Dane do przykładu analizy CVP (2) Rachunek zysków i strat przy rachunku kosztów pełnych Rachunek zysków i strat przy rachunku kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży Przychody ze sprzedaży Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Koszty zmienne Marża brutto Marża na pokrycie Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Koszty stałe Wynik ze sprzedaży Wynik ze sprzedaży Jednostkowy koszt wytworzenia Jednostkowy koszt całkowity Jednostkowy koszt zmienny Jednostkowa marża na pokrycie

brutto 80 000 Marża na pokrycie 100 000 Koszty sprzedaży 15 000 Koszty ogólnego zarządu 25 000 Koszty stałe 60 000 Wynik ze sprzedaży 40 000

5 Analiza wrażliwości przy niezmienionych kosztach stałych. Wskaźnik marży na pokrycie Analiza wrażliwości analiza wpływu zmian różnych czynników na wynik opcji działania Analiza wrażliwości przy niezmienionych kosztach stałych wpływ zmian w wielkości sprzedaży na wynik ze sprzedaży i poziom marży na pokrycie przy niezmienionych kosztach stałych Wskaźnik marży na pokrycie Wskaźnik marży na pokrycie Marża na pokrycie x 100% = Przychody ze sprzedaży W przykładzie: Wskaźnik marży na pokrycie x 100% = = 50 %

przy niezmienionych kosztach stałych wpływ zmian w wielkości sprzedaży na wynik ze sprzedaży i poziom marży na pokrycie przy

6 Punkt krytyczny Punkt krytyczny (próg rentowności, ang. break-even-point) wielkość sprzedaży, przy której przychody ze sprzedaży są równe całkowitym kosztom podstawowej działalności operacyjnej, czyli wynik ze sprzedaży równy jest zero Metody wyznaczania progu rentowności graficzna metoda prezentacji metoda równań metoda jednostkowej marży na pokrycie Oznaczenia wielkości: K koszt łączny całkowity k z koszt zmienny jednostkowy k koszt jednostkowy przychód ze sprzedaży K s koszt stały całkowity p cena jednostkowa k s koszt stały jednostkowy V rozmiar produkcji (sprzedaży) K z koszt zmienny całkowity Z zysk 6

sprzedaży równy jest zero Metody wyznaczania progu rentowności graficzna metoda prezentacji metoda równań metoda jednostkowej marży na pokrycie

7 Graficzna prezentacja progu rentowności zł obszar zysku przychody próg rentowności koszty całkowite obszar straty marża na pokrycie koszty zmienne koszty stałe szt. 7

całkowite 120 000 obszar straty marża na

8 Metoda równań w kalkulacji progu rentowności Wynik ze sprzedaży = przychody ze sprzedaży koszty działalności operacyjnej założenia: wynik ze sprzedaży w punkcie krytycznym = 0 Z = 0 przychody ze sprzedaży = cena x poszukiwana wielkość sprzedaży V o koszty działalności operacyjnej = koszty stałe + jednostkowy koszt zmienny x poszukiwana wielkość sprzedaży X równanie: Z = - K K = K s + k z x V o = p x V o 0 = p x V o K s k z x V o p x V o = K s + k z x V o V o = K s p - k z 8

wielkość sprzedaży V o koszty działalności operacyjnej = koszty stałe + jednostkowy koszt zmienny x poszukiwana

9 Metoda jednostkowej marży na pokrycie Jednostkowa marża na pokrycie wkład jednej sprzedanej jednostki w wypracowanie całkowitej marży na pokrycie Metoda jednostkowej marży na pokrycie ile jednostkowych marż na pokrycie musimy uzyskać, aby pokryć koszty stałe? Próg rentowności ilościowo = Koszty stałe Jednostkowa marża na pokrycie Próg rentowności wartościowo = Koszty stałe Wskaźnik marży na pokrycie 9

jednostkowych marż na pokrycie musimy uzyskać, aby pokryć koszty stałe?

10 Marża bezpieczeństwa Marża bezpieczeństwa określa, o ile może spaść sprzedaż, zanim przedsiębiorstwo znajdzie się w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa ilościowo (MB szt. ) Planowana = - wielkość sprzedaży Wielkość sprzedaży w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa wartościowo (MB zł ) Planowane przychody = ze sprzedaży - Przychody w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa procentowo (MB % ) = Marża bezpieczeństwa wartościowo x 100% Planowane przychody ze sprzedaży 10

) Planowana = - wielkość sprzedaży Wielkość sprzedaży w punkcie krytycznym Marża bezpieczeństwa wartościowo (MB zł )

11 Planowany zysk ze sprzedaży Wielkość sprzedaży, przy której zostanie osiągnięty planowany zysk Z = a wyrażamy formułą: V o = K s + a p - k z Ile jednostkowych marż na pokrycie należy wypracować, aby pokryć planowane koszty stałe i zapewnić wymagany zysk ze sprzedaży? V o = K s + a JMNP 11

Ile jednostkowych marż na pokrycie należy wypracować, aby pokryć

12 Planowany zysk ze sprzedaży po opodatkowaniu Jaka musi być wielkość sprzedaży, aby osiągnąć wymagany wynik po skorygowaniu go o podatek dochodowy? Wynik ze sprzedaży po opodatkowaniu Przychody = ze sprzedaży - Koszty zmienne - Koszty stałe - Podatek dochodowy od wyniku ze sprzedaży gdzie: podatek dochodowy = wynik ze sprzedaży x stopa podatkowa r Wielkość sprzedaży = (Planowany zysk na sprzedaży po opodatkowaniu)/ (1-r) + K s JMNP 12

Wynik ze sprzedaży po opodatkowaniu Przychody = ze sprzedaży - Koszty zmienne - Koszty stałe - Podatek

13 Analiza wrażliwości przy zmianach w poziomie kosztów stałych truktura kosztów jako element ryzyka pytanie: czy lepiej funkcjonować na rynkach, gdzie niezbędne jest ponoszenie wysokich kosztów stałych, czy na rynkach, gdzie koszty stałe są niskie a relatywnie wysokie koszty zmienne Im większy udział kosztów stałych w strukturze kosztów całkowitych, tym ryzyko funkcjonowania przedsiębiorstwa jest większe 13

stałych, czy na rynkach, gdzie koszty stałe są niskie a relatywnie wysokie koszty zmienne Im większy

14 Przykład działanie dźwigni operacyjnej (1) Założenie: zmienia się struktura kosztów zmiennych i stałych ze względu na zmiany w sposobie wynagradzania pracowników bezpośrednio produkcyjnych z dotychczasowych pensji akordowych na pensje stałe (2 000szt. produkcji wynagrodzenie stałe w wysokości zł). Dotychczasowa struktura kosztów % Zmieniona struktura kosztów % Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne ,5% % Marża na pokrycie Koszty stałe ,5% % Wynik ze sprzedaży

produkcji wynagrodzenie stałe w wysokości 20 000 zł).

15 Przykład działanie dźwigni operacyjnej (2) Założenie: produkcja i sprzedaż spadną o 10% w stosunku do przyjętych założeń szt. Jak będzie wyglądał rachunek zysków i strat? Dotychczasowa struktura kosztów -10% Zmieniona struktura kosztów -10% Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne Marża na pokrycie Koszty stałe Wynik ze sprzedaży Procentowa zmiana wyniku na sprzedaży - 25% - 30% Wnioski: Zmiana struktury kosztów spowodowała, że przy tym samym spadku sprzedaży różnie zmienia się wynik ze sprzedaży. Firma jest bardziej wrażliwa na zmiany w wielkości sprzedaży. 15

pokrycie 100 000 90 000 120 000 108 000 -Koszty stałe 60 000 60 000 80 000 80 000 Wynik ze sprzedaży 40 000 30 000 40 000 28 000 Procentowa zmiana wyniku na sprzedaży - 25% - 30%

16 Dźwignia operacyjna Dźwignia operacyjna (ang. operating leverage) miara wagi kosztów stałych w ogólnej strukturze kosztów firmy działanie dźwigni jest silniejsze w firmach mających większy udział kosztów stałych w stosunku do kosztów zmiennych zyski są bardziej wrażliwe na zmiany przychodów ze sprzedaży topień dźwigni operacyjnej miara siły dźwigni operacyjnej odpowiada na pytanie, o ile % zmieni się wynik ze sprzedaży przy danym poziomie sprzedaży, jeżeli przychód zmieni się o 1% topień dźwigni operacyjnej = Marża na pokrycie Wynik ze sprzedaży Procentowa zmiana wyniku ze sprzedaży = Procentowa zmiana przychodów x DO 16

kosztów stałych w stosunku do kosztów zmiennych zyski są bardziej wrażliwe na zmiany przychodów ze sprzedaży topień dźwigni operacyjnej miara siły dźwigni

17 Przykład stopień dźwigni operacyjnej Ile wynosi stopień dźwigni operacyjnej w firmie IGMA dla dwóch różnych wariantów kosztów stałych i zmiennych Marża na pokrycie Wynik ze sprzedaży topień dźwigni operacyjnej Dotychczasowa struktura kosztów ,5 Zmieniona struktura kosztów ,0 Wnioski: 10% spadek ze sprzedaży spowoduje odpowiednio spadek wyniku ze sprzedaży o 25% i 30% - w przykładzie firmy IGMA Dźwignia operacyjna to narzędzie pozwalające zarządowi szybko określić jaki wpływ na zyski będą miały zmiany w wielkości sprzedaży Wpływ dźwigni na zysk jest największy w pobliżu progu rentowności 17

Wnioski: 10% spadek ze sprzedaży spowoduje odpowiednio spadek wyniku ze sprzedaży o 25% i 30% - w przykładzie firmy IGMA Dźwignia operacyjna to narzędzie

Podobne dokumenty

Dźwignia operacyjna. wpływ zmiany struktury kosztów na wynik

Dźwignia operacyjna. wpływ zmiany struktury kosztów na wynik Dźwignia operacyjna wpływ zmiany struktury kosztów na wynik D o = P K z = C j x K jz x = M jb x = K s+ miara wagi kosztów stałych w ogólnej strukturze kosztów o ile zmieni się wynik ze sprzedaży (zysk