Wiktor Gabrusewicz Aldona Kamela-Sowińska Helena Poetschke RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA

Transkrypt

1 Wiktor Gabrusewicz Aldona Kamela-Sowińska Helena Poetschke RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA WYDANIE II ZMIENIONE POLSKIE WYDAWNICTWO WARSZAWA 2000 EKONOMICZNE

2 Spis treści Wstęp 11 Wprowadzenie 1 Istota rachunkowości zarządczej i jej rola w procesie kierowania przedsiębiorstwem Część pierwsza do rachunkowości zarządczej 1.1. Gospodarka rynkowa a przedsiębiorstwo Rachunkowość w procesie transformacji gospodarki Rachunkowość zarządcza, jej istota i rola w zarządzaniu przedsiębiorstwem Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa Rachunkowość zarządcza a rachunek kosztów 34 Pytania sprawdzające Koszty jako element procesu decyzyjnego 2.1. Koszty w systemie kryteriów wyboru decyzji Istota kosztów i ich zakres Koszty własne a kategorie pokrewne Koszty a efektywność przedsiębiorstwa 48 Pytania sprawdzające

3 3 Klasyfikacja kosztów na potrzeby zarządzania 4 Systemy rachunku kosztów 3.1. Kryteria klasyfikacji kosztów Klasyfikacja kosztów do wyceny zapasów i pomiaru zysku Klasyfikacja kosztów do celów decyzyjnych Klasyfikacja kosztów do celów kontroli Pytania sprawdzające Zadania do rozwiązania Istota i zadania rachunku kosztów Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Wpływ systemu rachunku kosztów na wynik finansowy Pytania sprawdzające Zadanie do rozwiązania Część druga Ewidencja i rozliczenie kosztów 5 Ewidencja kosztów 6 Rozliczenia międzyokresowe kosztów 7 Rozliczenie kosztów produkcji pomocniczej 5.1. Funkcje układu ewidencyjnegokosztów Rodzajowy układ kosztów i jego przydatność decyzyjna Kalkulacyjny układ kosztów i jego przydatność decyzyjna Wycena i ewidencja produktów pracy 101 Pytania sprawdzające Istota rozliczeń międzyokresowych kosztów Rozliczenia międzyokresowe czynne Rozliczenia międzyokresowe bierne 105 Pytania sprawdzające 106 Zadania do rozwiązania Charakterystyka produkcji pomocniczej Ilościowa i wartościowa ewidencja świadczeń wydziałów pomocniczych produkcji 114 6

4 7.3. Metody rozliczania kosztów wydziałów pomocniczych 117 Pytania sprawdzające 121 Zadania do rozwiązania 121 Część trzecia Kalkulacja kosztów 8 Kalkulacyjny rachunek kosztów 8.1. Istota kalkualcji Przedmiot kalkulacji Zadania kalkulacji Cele kalkulacji Moment kalkualcji Rodzaje kalkulacji Podstawowe metody kalkulacji Struktura jednostkowego kosztu wytworzenia 138 Pytania sprawdzające Kalkulacja podziałowa prosta Kalkulacja podziałowa prosta z remanentem produkcji nie zakończonej Kalkulacja podziałowa prosta materiałów bezpośrednich i kosztów przerobu Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Kalkulacja podziałowa procesowa 146 Pytania sprawdzające 150 Zadania do rozwiązania Kalkulacja doliczeniowa Istota kalkulacji doliczeniowej Rachunek kosztów pośrednich Klucze podziałowe kosztów pośrednich Klasyfikacja kluczy podziałowych kosztów pośrednich Rozliczanie kosztów wydziałowych i ogólnozakładowych Wielowariantowe rozliczanie kosztów pośrednich Etapy kalkulacji doliczeniowej 168 7

5 10.8. Kalkulacja doliczeniowa zleceniowa Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa 171 Pytania sprawdzające 173 Zadania do rozwiązania Szczególne metody kalkulacji Kalkulacja produktów łącznych Kalkulacja według koncepcji Activity-Based Costing 183 Pytania sprawdzające 197 Zadania do rozwiązania 198 Część czwarta Rachunek kosztów planowanych 12 Budżetowanie jako narzędzie zarządzania 13 Koszty normatywne (standardowe) jako podstawowy obszar budżetowania 14 Analiza odchyleń 15 Ewidencja obszarów działalności objętych budżetowaniem Podstawowe definicje Ośrodki (centra) odpowiedzialności jako narzędzia zarządzania przez budżety Procedura sporządzania budżetów Składniki systemu budżetów 213 Pytania sprawdzające Koszty normatywne bezpośrednie Koszty normatywne pośrednie Kalkulacja normatywnych kosztów marginalnych (zmiennych) 220 Pytania sprawdzające Istota odchyleń Odchylenia kosztów bezpośrednich Odchylenia kosztów pośrednich Raporty kontrolno-wynikowe 235 Pytania sprawdzające Uwagi ogólne o ewidencji budżetów Ewidencja odchyleń 240 Pytania sprawdzające 242 Zadania do rozwiązania 242 8

6 Część piąta Rachunek kosztów jakości 16 Jakość i zarządzanie jakością 17 Koszty jakości i rachunek kosztów jakości 18 Pomiar i ewidencja kosztów jakości Istota i normy jakości Kompleksowe zarządzanie jakością (TQM) Benchmarking Reengineering 270 Pytania sprawdzające Istota i znaczenie kosztów jakości Klasyfikacja kosztów jakości Rachunek kosztów jakości 285 Pytania sprawdzające Pomiar kosztów jakości Ewidencja kosztów jakości 292 Pytania sprawdzające 297 Część szósta Rachunkowość zarządcza w decyzjach krótkookresowych 19 Wykorzystanie analizy progu rentowności w zarządzaniu bieżącym 20 Decyzje cenowe w przedsiębiorstwie Próg rentowności i jego przydatność w podejmowaniu decyzji krótkookresowych Analiza progu rentowności w produkcji jednoasortymentowej Próg rentowności a przepływy pieniężne Próg rentowności a podatek dochodowy Analiza progu rentowności przy produkcji wieloasortymentowej 313 Pytania sprawdzające 315 Zadania do rozwiązania Znaczenie cen w ekonomice przedsiębiorstwa Kosztowe formuły ustalania cen Ustalanie cen według relacji rynkowych 326 9

7 Pytania sprawdzające 328 Zadania do rozwiązania 329 Część siódma Rachunkowość zarządcza w decyzjach długookresowych 21 Istota i klasyfikacja ryzyka w rachunkowości zarządczej 22 Szacowanie zmiennych koniecznych do oceny efektywności decyzji długookresowych 23 Instrumenty oceny efektywności decyzji długookresowych Istota i pojęcie ryzyka w działalności gospodarczej Klasyfikacja ryzyka 337 Pytania sprawdzające Charakterystyka zmiennych Szacowanie przewidywanych przychodów Szacowanie przewidywanych kosztów Szacowanie przewidywanych zysków i wpływów pieniężnych 350 Pytania sprawdzające Proste metody oceny finansowej Metody dyskontowe 359 Pytania sprawdzające 366 Zadania do rozwiązania 366 Część ósma Wykorzystanie rachunkowości zarządczej na potrzeby controllingu 24 Pojęcie i funkcje controllingu Pojęcie controllingu Zadania i funkcje controllingu Rachunkowość jako baza informacyjna controllingu 381 Pytania sprawdzające 386 Bibliografia 387