SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 2 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W SIEDLCACH SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2016/ /2019 uchwalony przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z Radą Rodziców w dniu r.

2 WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki powstał z myślą o uczniu, zawiera treści o charakterze profilaktycznym ze szczególnym uwzględnieniem wszechstronnego rozwoju młodego człowieka poprzez: ochronę zdrowia, stworzenie warunków do zdobywania wiedzy i umiejętności służących przeciwdziałaniu wszystkiemu, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu oraz promowanie zdrowego stylu życia bez nikotyny i innych używek. Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju poprzez: wspomaganie ucznia, ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, inicjowanie i wzmacnianie czynników, które wspomagają rozwój ucznia. Oddziaływania profilaktyczne mają szczególne znaczenie w odniesieniu do młodzieży w okresie dorastania. Jest to czas poszukiwania własnej tożsamości, nabywania umiejętności nawiązywania relacji interpersonalnych oraz kształtowania własnego systemu wartości. Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst ujednolicony) (Dz. U. z 2015r. poz z późniejszymi zmianami) 2. Rozporządzenie z Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249) w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 z późniejszymi zmianami) 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977 z późniejszymi zmianami) 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. z 2013 r. poz.532) 6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 (Dz. U nr 78 poz. 483 z późniejszymi zmianami) 7. Konwencja o Prawach Dziecka, ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. art. 3, art. 19, art Ustawa z dnia19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 Nr 111 z późniejszymi zmianami) 9. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 Nr 147 z późniejszymi zmianami) 10. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 nr 179 z późniejszymi zmianami) 11. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 z późniejszymi zmianami) 12. Statut Szkoły 13. Wewnątrzszkolny System Oceniania 14. Szkolny Program Wychowawczy 15. Plan Rozwoju Szkoły 2

3 Działalność profilaktyczna w szkole polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Działalność profilaktyczna obejmuje: 1. profilaktykę uniwersalną wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji, 2. profilaktykę selektywną wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych, 3. profilaktykę wskazującą wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Opis diagnozy Wszelkie działania wymagają rozpoznania rzeczywistej sytuacji w szkole. Źródłem informacji o zachowaniach ryzykownych i sytuacjach problemowych są: - obserwacja uczniów i ich zachowań w szkole; - rozmowy z wychowawcami i nauczycielami; - problemy sygnalizowane przez rodziców/ opiekunów prawnych uczniów; - rozmowy indywidualne z kuratorami sądowymi i przedstawicielami policji; - analiza zapisów w dzienniku elektronicznym dotyczących zachowania uczniów na zajęciach edukacyjnych; - analiza frekwencji w dzienniku elektronicznym; - rozmowy z pielęgniarką szkolną. Realizatorami programu są: - dyrektor szkoły, - wicedyrektorzy szkoły, -, - -, - pielęgniarka szkolna, - rodzice. Cele programu: - ochrona uczniów przed zagrożeniami, - ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy, - osłabienie czynników ryzyka poprzez dostarczenie uczniom i rodzicom adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, - propagowanie zdrowego stylu życia, - wskazywanie pożądanych wzorców zachowań, - kształtowanie u uczniów pozytywnej motywacji do zdobywania wiedzy, - wdrażanie uczniów do przestrzegania zasad i norm zachowań obowiązujących w życiu każdego człowieka, - wyrabianie nawyku wywiązywania się z obowiązków i świadomego korzystania z przysługujących praw, - rozpoznawanie i radzenie sobie z presją grupy, asertywne odmawianie, 3

4 - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią. - kształtowanie właściwej postawy wobec problemów uzależnień, szczególnie uzależnień środkami odurzającymi i tzw. dopalaczami, uzależnień od komputera, - edukacja zdrowotna wśród uczniów, rodziców, nauczycieli, - integracja działań szkoły z działaniami prowadzonymi w zakresie profilaktyki ze środowiskiem lokalnym, - tworzenie okazji do wspólnego rozwiązywania problemów i konfliktów poprzez kompromis i akceptację. Wyżej wymienione cele będą realizowane poprzez zaplanowane działania. Obszar działań: Życie bez nałogów Działania Diagnoza problemu palenia papierosów oraz spożywania substancji zmieniających świadomość uczniów. Zapoznanie ze skutkami palenia papierosów w wymiarze społecznym, zdrowotnym i prawnym. Sposoby realizacji - sporządzenie ankiety i opracowanie wyników badania, - pogadanki dla rodziców (przygotowanie materiałów pedagog szkolny, pracownicy biblioteki szkolnej), - zamieszczanie materiałów informacyjnych w gazetce szkolnej Koperek", gablotach na korytarzu szkoły, Adresaci profilaktycznych działań rodzice uczniów wszystkich klas Odpowiedzialni za realizację, klas klas redakcja,,koperka opiekunowie gablot Termin realizacji wrzesień/ październik listopad - lekcje przedmiotowe: biologia, chemia, wos, wdż, klasy uczące się biologii, chemii, wos i wdż biologii, chemii; wiedzy o społeczeństwie, wychowania do życia w rodzinie, - spotkania z przedstawicielami sądu, Komendy Miejskiej Policji, klasy I i II 4

5 Edukacja w zakresie ochrony przed spożywaniem środków zmieniających świadomość (alkohol, narkotyki, dopalacze, leki). - pogadanki, dyskusje z wykorzystaniem środków audiowizualnych (prezentacje, filmy tematyczne), - zajęcia edukacyjne, klasy I i II klas realizujący edukację zdrowotną w ramach poszczególnych przedmiotów, m. in. w-f, biologii, chemii z planem wychowawczym klasy z rozkładem materiału Współczesne uzależnienia. - rozmowy i ćwiczenia na temat umiejętności odmawiania i podejmowania właściwych decyzji w sytuacjach trudnych, - warsztaty, pogadanki, debaty wskazujące negatywny wpływ Internetu na funkcjonowanie młodego człowieka, klas realizujący edukację zdrowotną, tj. w-f, biologii z planem wychowawczym klasy z planem wychowawczym klasy z rozkładem materiału Formowanie osobowości - wychowanie bez nałogów. - organizowanie wystaw i gazetek w celu przygotowania uczniów do świadomego wykorzystania informacji pochodzących z różnych źródeł medialnych (reklam, Internetu, gier komputerowych), - pogadanki, dyskusje, debaty, klas z planem wychowawczym klasy z rozkładem materiału - spotkanie ze specjalistą dotyczące skutków uzależnień, klasy I i II klas i 5

6 Informacje o pomocy uzależnionym. - informacje o placówkach, które zajmują się wsparciem uzależnionych oraz ich rodzin, wykorzystanie materiałów informacyjnych Obszar działań: Wartości w życiu młodego człowieka Działania Znajomość reguł i zasad poruszania się w relacjach międzyludzkich, kształtowanie własnego systemu wartości ( z piorytetem MEN na r. szk. 2016/2017) Sposoby realizacji - ustalenie zasad wzajemnej współpracy z klasą, - kształcenie umiejętności pracy w zespole, - nabywanie umiejętności kulturalnego wypowiadania się z dbałością o piękno języka, Adresaci profilaktycznych działań klasy I Odpowiedzialni za realizację klas Termin realizacji wrzesień - pogadanki, dyskusje dotyczące współczesnych autorytetów, - dostarczanie sytuacji edukacyjnych, w których uczeń ćwiczy sztukę dyplomacji samokontroli, zaangażowani w niesienie pomocy potrzebującym - przekazywanie norm moralnych: prawo człowieka do wolności, bezpieczeństwa, życia bez przemocy i dyskryminacji, - nauka asertywności, umiejętność odmawiania z własnym zdaniem, - uwrażliwienie na potrzeby innych akcje charytatywne, 6

7 Budowanie w uczniu pozytywnego obrazu siebie oraz planowanie ścieżki zawodowej. - uświadomienie, że mają prawo do godnego życia (niepełnosprawni, problemy migracyjne, uchodźcy), - zajęcia z doradcą zawodowym określenie predyspozycji zawodowych, klasy II dyrektor szkoły,, klas wg ustalonego planu - udział w konkursach i olimpiadach, zawodach sportowych, - promowanie uczniów osiągających dobre wyniki w nauce, aktywnych, działających na rzecz innych, - zajęcia z pedagogiem szkolnym z cyklu określenie słabych i mocnych stron(w grupie oraz indywidualne), - zajęcia wspomagające odkrywanie i rozwój uzdolnień uczniów, - plany związane z dalszym kształceniem, klasy III i IV klas Przeciwdziałanie przemocy. - warsztaty dla maturzystów dotyczące motywacji do nauki i technik uczenia się, - zajęcia poruszające tematykę przemocy, jej symptomów, skutków, rodzajów, postaw sprawcy, ofiary i świadka przemocy, szczególnie cyberprzemocy, współczesnych form nękania (poprzez telefon, komputer), klasy III i IV pedagog szkolny pedagog szkolny październik i listopad październik 7

8 - skutki prawne stosowania przemocy, pedagog szkolny październik Obszar działań: Promocja zdrowia Działania Kształtowanie nawyku racjonalnego odżywiania się. Sposoby realizacji - pogadanki na lekcjach biologii, wychowania fizycznego, - pogadanki na lekcji z wychowawcą, Adresaci profilaktycznych działań klasy I Odpowiedzialni za realizację przedmiotu klas Termin realizacji Kształtowanie umiejętności planowania nauki i wypoczynku. - przyczyny anoreksji, bulimii indywidualne rozmowy z psychologiem, pedagogiem, pogadanki na godzinie z wychowawcą, - pogadanki na temat konstruowania planu dnia, - zachęcanie do rozwijania zainteresowań w ramach wolnego czasu, np. rozwijanie kompetencji czytelniczych ( z piorytetem MEN na r. szk. 2016/2017), oglądanie właściwych filmów, czytanie wartościowych książek itp. (w tym zajęcia pozalekcyjne), klas - rozwijanie kompetencji informatycznych, kształtowanie umiejętności segregowania i krytycznego odbioru informacji oraz wytworów kultury masowej podczas zajęć lekcyjnych ( z piorytetem MEN na r. szk. 2016/2017), 8

9 Wyrabianie nawyku rozwijania tężyzny fizycznej walka z otyłością. - prezentacje i filmy na temat udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, - zajęcia rekreacyjnosportowe, klas wychowania fizycznego Wdrażanie programów profilaktycznych. - prezentacje multimedialne i filmy poświęcone skutkom niewłaściwego odżywiania oraz stosowania odżywek, napojów energetycznych itp., - realizacja programu Wybierz Życie-Pierwszy Krok, Profilaktyka Raka Piersi, klasy I realizujący edukację zdrowotną, tj. w-f, biologii nauczyciel biologii Dostarczanie informacji uczniom na temat zdrowia psychicznego. - przeciwdziałanie HIV i AIDS- prezentowanie dostępnych form likwidowania i zmniejszania ryzyka zakażenia, -pogadanki na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych -,,emocje złym doradcą, klas - zajęcia ze specjalistą na temat przyczyn, objawów, skutków i przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym, zwłaszcza depresji, - nabywanie umiejętności radzenia sobie ze stresemtechniki i metody relaksacji, - konsultacje z pedagogiem i psychologiem dotyczące radzenia sobie z problemami emocjonalnymi, 9

10 Otoczenie szczególną opieką uczniów chorych przewlekle posiadających orzeczenie lub opinię Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej - wskazywanie instytucji niosących pomoc w zakresie zdrowia psychicznego, - objęcie uczniów nauczaniem indywidualnym - zapewnienie uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej dyrektor szkoły,, przedmiotów dyrektor szkoły,, przedmiotów Obszar działań: Start w dorosłe życie Działania Zapoznanie ucznia ze zmianami psychofizycznymi zachodzącymi w okresie dojrzewania. Uwrażliwianie na odpowiedzialne planowanie rodziny. Sposoby realizacji - pogadanki na lekcji biologii, wychowania fizycznego, wdż, na zajęciach z wychowawcą, -pogadanki, filmy na lekcji wdż, religii, na zajęciach z wychowawcą dotyczące odpowiedzialnego planowania rodziny, Adresaci profilaktycznych działań klasy I Odpowiedzialni za realizację przedmiotu wdż i religii, Termin realizacji - dyskusje na temat bezpiecznego nawiązywania kontaktów internetowych oraz zawierania znajomości podczas imprez młodzieżowych, klas - rozmowy na temat weryfikowania ofert pracy krajowych i zagranicznych (zapobieganie wykorzystywaniu i handlowi ludźmi), klas 10

11 Obszar działań: Rodzic partnerem w edukacji i wychowaniu Działania Współpraca z rodzicami w celu diagnozowania problemów wychowawczych, niepowodzeń szkolnych ucznia. Podejmowanie działań wspierających rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i przeciwdziałaniu uzależnieniom od alkoholu, narkotyków, dopalaczy. Sposoby realizacji - spotkania indywidualne i grupowe z rodzicami, - konsultacje i porady, - prelekcje dla rodziców na temat ochrony przed współczesnymi zagrożeniami młodzieży, wskazanie placówek udzielających wsparcia, Adresaci profilaktycznych działań rodzice rodzice rodzice Odpowiedzialni za realizację dyrekcja psycholog dyrekcja psycholog dyrekcja Termin realizacji Procedury osiągania celów (formy realizacji): - konkursy, projekcje filmów, pokazy, quizy, happeningi, gazetki poświęcone tematyce prozdrowotnej i uzależnieniom, - debaty uczniowskie, - Szkolny Tydzień Profilaktyki, - spektakle profilaktyczne, - lekcje przedmiotowe, godziny do dyspozycji klasy, katechezy, - zajęcia pozalekcyjne, - spotkania z pedagogiem szkolnym, funkcjonariuszami policji, kuratorem sądowym, przedstawicielami służby zdrowia, - poradnictwo indywidualne dla uczniów zagrożonych zachowaniami ryzykownymi, - zebrania i rozmowy indywidualne z rodzicami, - pogadanki, prelekcje na spotkaniach z rodzicami, - szkolenia i warsztaty dla nauczycieli w zakresie profilaktyki prozdrowotnej i uzależnień. Osoby i instytucje współpracujące i wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych: - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Siedlcach, - Poradnia Profilaktyczno Rehabilitacyjna dla Osób Uzależnionych Powrót z U, - Komenda Miejska Policji, - Samorządowe Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Siedlcach, - Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Siedlcach, - Centrum Pomocy Rodzinie, - Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej, - Kuratorzy sądowi/ społeczni, 11

12 - Urząd Miasta, - Miejski Ośrodek Kultury, - Centrum Kultury i Sztuki, - SANEPID, - inne. Monitoring i ewaluacja programu Monitorowanie realizacji programu w roku szkolnym prowadzi dyrektor szkoły, wicedyrektorzy,,,. Formy monitoringu to, m. in.: - wnioski związane z realizacją Szkolnego Programu Profilaktyki przedstawiane na zebraniach Rady Pedagogicznej, - wnioski związane z realizacją Szkolnego Programu Profilaktyki przedstawiane na spotkaniach Rady Rodziców, - podsumowanie, wymiana uwag, pomysłów, wniosków po każdej szkolnej imprezie, wycieczce, wyjściu okolicznościowym, - portfolio klasy teczka, w której wychowawca gromadzi wszystkie materiały dokumentujące to, co się dzieje w klasie, - krótkie ankiety badające opinię uczniów, rodziców i nauczycieli w ważnych sprawach, - rozmowy z uczniami przeprowadzane podczas godzin do dyspozycji, indywidualne spotkania z wychowankami, - dyskusje na tematy wychowawcze i profilaktyczne w trakcie zebrań rady pedagogicznej i wnioski zapisane w protokołach, - wnioski zawarte w sprawozdaniach z pracy pedagoga szkolnego, Samorządu Uczniowskiego, Rzecznika Praw Ucznia. Ewaluację SPP prowadzi nauczyciel lub zespół nauczycieli wyznaczony przez dyrektora za pomocą wybranych narzędzi ewaluacji tj.: - badań ankietowych, ich analizy i wniosków, - analizy i wyjaśniania przyczyn godzin nieobecnych nieusprawiedliwionych, - zapisów w dokumentacji szkolnej, - obserwacji uczniów na terenie szkoły, - rozmów z dyrekcją, nauczycielami i rodzicami, - analizy rocznych sprawozdań z realizacji programu, - innych narzędzi, ustalonych z dyrektorem szkoły. Czas i obszar ewaluacji określa dyrektor. Wyznaczony nauczyciel lub zespół nauczycieli przygotowuje sprawozdanie i przedstawia je Radzie Pedagogicznej. Szkolny Program Profilaktyki jest spójny ze Szkolnym Programem Wychowawczym. Uwzględnia kierunki polityki oświatowej państwa oraz wytyczne Mazowieckiego Kuratora Oświaty w sferze wychowania i profilaktyki. Szkolny Program Profilaktyki jest programem otwartym, którego treści będą ulegać zmianie, w zależności od aktualnych potrzeb, diagnozy, dokonywanej na bieżąco za pomocą ankiet, obserwacji, rozmów z uczniami, nauczycielami, rodzicami. 12

13 Modyfikacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonała komisja w składzie: p. Lidia Kopeć p. Edyta Mielniczuk p. Monika Olędzka 13