Strategiczna polityka handlowa

Transkrypt

1 Strtegizn olityk hndlow Jn J. Mihłek Motywy wrowdzeni olityki hndlowej rzy dokonłej konkurenji JJ Mihlek 1. Względy rodukyjne, uzdnine wgą dnego roduktu (n. nowozeny tehnologiznie) lu otrzeą utrzymni ztrudnieni w dnym ektorze.. Ogrnizenie konumji. Częto touje ię wyokie ł n tzw. dor lukuowe n towry zkodliwe dl zdrowi (lkohole wyokoroentowe). Względy fiklne, o generuje ewien dohód udżetowy. Leiej yłoy toowć jednolitą twkę elną ez międzyektorowej redytryuji dohodów.. Ogrnizenie imortu ze względu rk równowgi ilnu hndlowego (le odtek imortowy w modelu "zytego hndlu" jet ymetryzny do odtku ekortowego) 5. Otymln tryf eln, mją ztoownie jedynie w rzydku krju dużego mogąego jednotronnie odnoić twki elne (orw term of trde). 6. Protekjonizm wyhowwzy, mjąy teoretyznie znzenie dl krjów mniej rozwiniętyh. 7. Protekjonizm może yć wykorzytywny dl uzykni korzyśi wynikjąyh z niedokonłośi rynkowyh (le zy ą inne metody). 8. Redytryuj wyngrodzeni zynników rodukji, któr może yć wykorzytywn n korzyść zynników rodukji rzdkih w dnym krju (Stoler-Smuelon) 1

2 Wyrfinowne rgumenty n rzez ktywnej olityki hndlowej Efekty zewnętrzne związne z generowniem wiedzy Niedokonł konkurenj i generownie zyków ndzwyzjnyh Efekty zewnętrzne i ih rzezwyiężnie Inne ekty zwodnośi rynku Prolem efektów zewnętrznyh (n. głęzie wyokih tehnologii) Firmy, które inwetują w nowe tehnologie, wływją n rozrzetrzeninie ię wiedzy i nie ą w tnie zoie temu, że wzyy inni korzytją z otęu tehniznego rolem zwłzzlnośi dor uliznego Inwetują w nową tehnologię firmy tworzą dodtkową korzyść ołezną Efekt zewnętrzny: korzyśi lu kozty dotyzą nie tylko tyh, którzy generują otę tehnizny Pozytywny efekt zewnętrzny oznz, że krńow korzyść ołezn jet więkz niż krńow korzyść rywtn z innowji Oznz to, że odż tkiego dor ędzie w ytuji równowgi wolnorynkowej zyt mł

3 Kontrrgumenty Trudno jet włśiwie oenić ilośiowe znzenie efektów zewnętrznyh jkie jet włśiwe uydium? Efekty zewnętrzne mogą rzenoić ię między krjmi żden krj nie ędzie mił wtedy motywji do uydiowni ektorów, które je generują Suydi owodują relokję zoów, uzdnienie uydiowni mui yć ztem rdzo dore Strtegizn olityk hndlow Strtegizn olityk hndlow orw ozyji konkurenyjnej rzedięiortw krjowyh w ytuji niedokonłej konkurenji W ytuji niedokonłej konkurenji, firmy oiągją ondnormlne zyki Aktywn olityk rządu może łużyć rzehwytywniu tyh dodtkowyh zyków

4 Przykłd Dwie firmy (Boeing i Airu) konkurują n rynku międzynrodowym i ohodzą z dwóh różnyh krjów (USA i UE) Oie firmy zmierzją rodukowć moloty, lez deyzje kżdej z nih ędą zleżne od deyzji odjętyh rzez konkurent Kżd z firm deyduje zy wejść n rynek i rodukowć zy też nie, n odtwie oeny ozekiwnyh zyków Rynek zytu jet ogrnizony i wytęują korzyśi kli rodukji (rodukj młej lizy molotów nie jet z rdzo ołln) JJ Mihlek Konkurenj firm rzy IRS orz ogrnizonym rynku zytu

5 Suydium Wynik gry rynkowej zleży od tego, kto ierwzy dokonuje ruhu (inwetyji lu deyzji o wejśiu n rynek) Jeśli Boeing deyduje ię rodukowć jko ierwzy, wówz dl Airu wejśie jet nieołlne Jeśli Airu deyduje ię rodukowć jko ierwzy, wówz dl Boeing wejśie jet nieołlne Jednk uydium w wyokośi 5 dokonne n rzez Airu może zmienić wynik gry, zynią wejśie dl Airu ołlnym, niezleżnie od tego, o zroi Boeing Suydium dził tk jky to Airu mił rwo ierwzego ruhu 5

6 Skutki uydium Jeśli Boeing ozekuje, że UE zznie uydiowć Airu, nie wejdzie n rynek, oniewż onióły trty Suydium udzielone Airuowi generuje ektr zyki dl Airu (koztem Boeing) Poniewż konkurent zotł wyrty z rynku, zyki roną rdziej niż um udzielnyh uwenji (IRS) Prolemy z nlizą trtegizną Ryzyko retliji Informje otrzene ą w zdzie niedotęne Brk możliwośi toowni tego tyu nliz w rktye 6

7 Przydek lterntywny: rolem wiedzy n temt koztów Równowg ez uydium Boeing m ewną rzewgę tehnologizną ozwljąą mu rodukowć z zykiem nwet o wejśiu Airu n rynek. Ale Airu nie może odnieść korzyśi z rodukji, jeśli Boeing wejdzie n rynek. Przydek lterntywny: rolem wiedzy n temt koztów równowg z uydium Równowg z uydium: jego kozty ą więkze niż korzyśi krjowego roduent 7

8 Przydek lterntywny: rolem wiedzy n temt koztów i inne Jeśli dokonno łędnej oeny ozzególnyh wyłt w mierzy gry między Boeingiem i Airuem, to uwenj dl Airu owoduje, że oj rodueni wejdą n rynek Tym rzem jednk uwenj jet nieefektywn, gdyż nie udło ię wyeliminowć Boeing z rynku Mrnotrwtwo ogrnizonyh zoów Skąd rć środki n uwenje (efekty dl innyh głęzi) Polityk zużni ąid Model Jme Brnder i Brry Sener: Exort uidie nd interntionl mrket hre rivlry (1985) Jn J. Mihłek Werj urozzon wg. Ch. V. Mrrewijk 8

9 Jn J. Mihłek Model B-S: złożeni Anliz ytuji, w której wytęują jedynie firmy, wytwrzjąe identyzny rodukt konkurują ze oą w rmh modelu równowgi ilośiowej Cournot. Firmy konkurują n wielu rynkh, le w krjh ih ohodzeni nie m konumji dnego dor, uydi mją hrkter ekortowy, nie rodukyjny. Wytęują "roządne" rządy, wierjąe nrodowe firmy z omoą uwenji (). Model B-S: oznzeni, funkj oytu i zyku Jn J. Mihłek - Dwie firmy krjow: () i zgrnizn: : () - Krjow wytwrz q zgrnizn q. - Produkj ou firm jet ekortown do krju trzeiego o liniowej funkji oytu: 1 q q - : kozt krńowy rodukji ou firm; - : uydium (n jednotkę rodukji) rzyznwne firmie krjowej; Funkje zyku ou firm: q q; q q 9

10 Model B-S: funkje rekji ou firm Jn J. Mihłek To wówz wylizmy funkje rekji (wylizone z wrunku konieznego I toni mkymlizji zyku ou firm) Firm krjow: ' q q q q q q qq q q; q q 0 q Firm zgrnizn: " q q q q q q q q 0 q q qq q q q ; q Równowg firm z uydimi Mkymlizj doroytu Jn J. Mihłek A wię funkje rekji ou form wyglądją ntęująo: ( ) () Firmy krjowej: q q; firmy zgrniznej: q ; q Przeięie ię ou krzywyh rekji wyznz równowgę rodukyjną między firmmi: q ; q ; Utlenie otymlnego oziomu uwenji (mkymlizująej doroyt krjowy): 10

11 outut foreign firm Mkymlizj doroytu Jn J. Mihłek Utlenie otymlnego oziomu uwenji (mkymlizująej doroyt krjowy): Rząd krjowy dąży do mkymlizji zyku firmy krjowej minu kozt uwenji (zł.: mikroekonomizne: że zyki krjowe ą tyle mo wrte o rzyhody udżetowe) tzn.: 5 q q q ; Jet to ekwiwlentne z funkją zyku firmy krjowej (ez uwenji) Rząd krjowy dąży y zgrnizn krzyw rekji ył tyzn do krjowej krzywej jednkowego zyku ez uwenji. Strtegi trde oliy Dometi firm retion urve Interntionl Trde & the World Eonomy; Chrle vn Mrrewijk Dometi firm retion urve fter uidy Cournot Brnder-Sener 1 Dometi firm io-rofit urve Foreign firm retion urve outut dometi firm 11

12 Jn J. Mihłek Wyznzni równowgi mkymlizująej krjowy doroyt Dl dnego oziomu zyków firmy krjowej ( ) to krzyw jednkowego zyku firmy krjowej ez uwenji jet dn rzez kominję rodukji ou firm, tzn.: 6 q q q q q q q ; q q q nhylenie krzywej jednkowego zyku (ohodn o q) jet ztem równe: q 6' 1 ; q q Rząd krjowy dąży y zgrnizn krzyw rekji (nhylenie =-1/) ył tyzn do krjowej 1 krzywej jednkowego zyku ez uwenji. A wię: 1 6" q q Utlenie równowgi firm Jn J. Mihłek Wtwiją równnie do krjowej krzywej jednkowego zyku (6) równej zgrniznej krzywej rekji () otrzymujemy: q q 7 q q q q q Wylizją z tego równni njierw q 7' q q q q i wtwiją do innyh zmiennyh otrzymujemy ntęująe rozwiązni: 8 q ; ; 8 1

13 1 Utlenie otymlnego uydium: oó lterntywny ez krzywej jednkowego zyku Wylizmy funkję zyku firmy krjowej z uwenją (I) q ; gdzie: z równni ; ; q q (I ) q q q (I ) 9 ) ( Jn J. Mihłek Wyznzenie uydium z mkymlizji funkji doroytu Poziom doroytu netto z uwenją W jet równy zykowi firmy krjowej minu kozty uwenji: (II) q W Wrunek koniezny ierwzego rzędu n mkymlizje doroytu: (III) d dw Suwenj mkymlizują doroyt: Jn J. Mihłek

14 1 Zminy en od wływem trtegiznej olityki hndlowej Wyznzmy njierw en z uwenją (z równni ()): ' 8 Ntęnie wyznzmy enę ez uwenji () w wrunkh wolnego hndlu W równniu : ; ; q q rzyjmujemy, że uwenj =0 ') ( q q tzn. ymetryzne wielkośi dotw ou firm ez uwenji Jn J. Mihłek Zniżenie eny świtowej wkutek trtegiznej olityki hndlowej Cen w wrunkh wolnego hndlu ( o wtwieniu q i q do krzywej oytu (1) otrzymujemy): 9 rzy toowniu uwenji: ' ' 8 (dl,>0) => otymln uwenj oniż enę świtową w tounku do wolnego hndlu Jn J. Mihłek

15 Outut Boeing Simultion on trtegi trde oliy (im.11-10) Airu Boeing Southet A Mrginl ot 1 Mrginl ot 1 Totl outut EC uidy (er unit) 0 US uidy (er unit) 0 Prie level Outut, Outut, Profit 18,8 Profit 11,1 Reeived uidie, Reeived uidie 0, Outut Airu Legend Retion nd io-rofit urve Airu Retion nd io-rofit urve Boeing Be e retion nd io-rofit urve Brnder-Sener: ymulj Zyki Firm A ez uydium Firm A Otymlne uydium Firm B ez uydium Firm B Otymlne uydium 1, 15,15 1, 7,56 7,56 8,0 15,15 8,0 15

16 Jn J. Mihłek Wnioki końowe z modelu B-S W klyznym już modelu Brnder-Sener wykzno, że ztoownie trtegiznyh uwenji zmieni hrkter konkurenji (firm krjow tje ię liderem Stkelerg) i owinny one zwiękzyć doroyt krjowy. Jednk nliz t jet ort n zeregu rygorytyznyh złożeń (konkurenj tyu Cournot, duż firm krjow, dokonł informj, niekoztowne trnfery od ołezeńtw do firmy). Późniejze modyfikje modelu Brnder-Sener, uhyljąe niektóre z owyżzyh złożeń, okzują, że wnioki nie ą już tk jednoznzne. W zzególnośi, konkurenj enow tyu Bertrnd, niedokonł informj, koztowne trnfery i zmienn liz firm, owodują, że udzielenie uwenji nie mui rowdzić do odnieieni doroytu W krńowyh rzydkh rdziej ożądne może yć nwet toownie odtków. Ntomit rzy rku informji n temt oou konkurenji (model Eton-Gromn) lu nierzetelnej informji (Brinrd-Mrtimort) njlez może yć olityk nieinterwenji (wolnego hndlu). Wnioki te ą w dużym toniu zieżne z konkluzjmi łynąymi z nlizy uwenji w dokonłej konkurenji. J. Eton, G. Gromn: Otiml trde nd indutril oliy under oligooly, Journl of int l eonomi, 1986 JJ Mihlek Model urozzony wg. Mrrewijk Konkurenj enow (tyu Bertrnd) Równowg firm Zminy oziomu en i rodukji Oen trtegiznej olityki hndlowej 16

17 Model Eton-Gromn złożeni JJ Mihlek Dwie firmy konkurują n trzeim rynku konkurują enowo (Bertrnd) dor nie ą dokonłymi utytutmi oyt n rodukty dnej firm rośnie gdy en drugiego dor rośnie (niedokonłe utytuty) : kozt krńowy rodukji (tły i tki m dl ou firm) liniow funkj oytu: Model Eton-Gromn funkj oytu i zyków JJ Mihlek - liniow funkj oytu: 9 q ; q funkje zyku: 10 q; q ; 17

18 Model E-G: wrunki koniezne mkymlizji zyków ez interwenji JJ Mihlek Firm krjow dążą do mkymlizji zyku i trktują enę konkurent jk dną wyznz krzywą rekji w rzetrzeni enowej: Czyli lizymy wrunki koniezne mkymlizji zyku firmy krjowej: 0; orz wrunki mkymlizji zyku firmy zgrniznej: ; 0; JJ Mihlek Model E-G: równowg enow ou firm, ez interwenji Równowg enow ou firm ez olityki hndlowej (rzeięie ię ou krzywyh rekji) jet wyznzon rzez: 0 ; 11 ; 18

19 19 Funkje rekji ou firm z odtkiem ekortowym Jeżeli rząd krjowy dąży do mkymlizji krjowego doroytu to owinien ztoowć odtek rodukyjny (ekortowy) w wyokośi t i wtedy owtje nowy wrunek równowgi w modelu Bertrnd (Eton-Gromn): Now funkj zyku firm krjowej: t t t t q t t Now funkj rekji firm krjowej (z odtkiem): 0 t już wylizon funkj rekji firmy zgrniznej (ez odtku) równ ię: 0 Wylizenie oziomu en z odtkiem Nowe funkje rekji z odtkiem ou firm: 0 t 0; Dodją drugie równnie i mnożą rzez : 0 t 0 t => Wylizmy eny w wrunkh interwenji ( odtkiem) t orz t Potem lizymy nowy otymlny odtek:

20 rie of foreign firm The nture of ometition 8 Interntionl Trde & the World Eonomy; Chrle vn Mrrewijk 7 Dometi firm io-rofit Foreign firm io-rofit Dometi firm retion urve 6 5 Foreign firm retion urve Bertrnd Dometi firm retion urve fter tx Eton- Gromn rie of dometi firm Model E-G: równowg ou firm: zminy oziomu en (i rodukji) JJ Mihlek Cen świtow ou firm rzy konkurenji Bertrnd jet wyżz niż w wolnym hndlu o: 5 1 ' ; orz ' Możn również wyznzyć równowgę rodukyjną ou firm o ztoowniu trtegiznej olityki hndlowej oy firm (odtwiją równnie (1) do (9): q' ' ' q' ' ' 0

21 Model E-G: równowg ou firm: zminy wielkośi rodukji JJ Mihlek Ntomit wielkość rodukji w wrunkh wolnego hndlu ył ntęują: 16 q ( ) ( ) ; q A wię wkutek toowni olityki trtegiznej olityki hndlowej: Zmienił ię wielkość dotw ou firm: 5 17 q' q q' A wię: - mniej dotrz firm krjow toują wyżze eny - więej dotrz firm zgrnizn toują niżze eny Wnioki z modeli W wrunkh duoolu Cournot, uydium ekortowe odnoi doroyt krjowy; W wrunkh duoolu Bertrnd, oodtkownie ekortu odnoi doroyt krjowy. Rekomendje wyływjąe z modeli trtegiznej olityki hndlowej ą wyjątkowo wrżliwe n formę konkurenji; Jeśli rząd nie wie, jk jet ty konkurenji n dnym rynku, nie może wrowdzić w żyie olityk orwijąyh doroyt A nwet gdyy rząd wiedził, że w dnym ektorze mmy konkurenję Bertrnd, firm krjow rzeiwiły ię olitye oodtkowni jej w rktye odtki ekortowe ą rdzo rzdko używne. 1

22 Oen trtegiznej olityki hndlowej Strtegizn olityk hndlow dotrz intelektulnej motywji dl rządów do dziłni n rzez zwiękzni krjowego doroytu; itnieją jednk wyrźne ztrzeżeni: Ogrnizone zoy: w równowdze ogólnej wzrot rodukji jednego ektor dokonuje ię koztem innyh ektorów (nieefektywn lokj) Wejśie i wyjśie nowyh firm zmniejzy ndzwyzjne zyki Retlij: itnieje ryzyko odwetu (rdok więźni) Trudnośi w uzykniu odowiedniej informji nt. truktury koztów, oytu, oou konkurenji między firmmi wątliwośi o do kuteznośi trtegiznej olityki hndlowej (jeżeli ni nie wiemy o ozekiwnih to njlez olityk wolnego hndlu w oryginlnym modelu E-G. Oen trtegiznej olityki hndlowej Strtegizn olityk hndlow, odonie jk kżd inn olityk hndlow nie jet woln od ników olityznyh i mniulji ze trony ilnyh gru niku (loy) nliz ekonomii olityznej olityki hndlowej n ntęnym wykłdzie