Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii dr Wojciech Hyk
|
|
- Sebastian Kowalewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Uniwersytet Warsawski Wyiał Chemii r Wojieh Hyk Autoreferat restawiająy ois osiągnięć naukowyh i yaktynyh w wiąku ubieganiem się o naanie stonia oktora habilitowanego Warsawa 2013
2 is treśi 1. miona i Nawisko osiaane ylomy, stonie naukowe nformaje o otyhasowym atrunieniu w jenostkah naukowyh Wskaanie osiągnięia wynikająego art. 16 ust. 2 ustawy nia 14 mara 2003 r. o stoniah naukowyh i tytule naukowym ora o stoniah i tytule w akresie stuki (D. U. nr 65, o. 595 e m.): A Tytuł osiągnięia naukowego B ublikaje whoąe w skła osiągnięia naukowego C Omówienie elu naukowego ww. ra i osiągniętyh wyników wra omówieniem ih ewentualnego wykorystania Omówienie oostałyh osiągnięć naukowo baawyh A Dorobek naukowy sumarynie (Web of iene, ane 3 erwa 2013) B Wyka innyh (nie whoąyh w skła osiągnięia wymienionego w unkie 4) ublikaji naukowyh tw. listy filaelfijskiej C Książki, monografie, ublikaje naukowe w asoismah soa tw. listy filaelfijskiej D Wynalaki, głosenia atentowe, wory użytkowe i remysłowe E rogramy i systemy komuterowe Wystąienia na mięynaroowyh i krajowyh konferenjah tematynyh (be osterów) G Kierowanie rojektami baawymi ora uiał w takih rojektah nne informaje A rowaone ajęia yaktyne B Kierowanie raami lienjakimi, magisterskimi i ylomowymi C Reenowanie ublikaji w asoismah tw. listy filaelfijskiej D Uiał w komitetah organiayjnyh mięynaroowyh i krajowyh konferenji naukowyh E taże w agraninyh ośrokah naukowyh lub akaemikih Nagroy uyskane a iałalność naukowo yaktyną
3 1. miona i Nawisko Wojieh Aleksaner Hyk 2. osiaane ylomy, stonie naukowe 2011 ylom ukońenia kursu: TrainMiC Trainer (Training in Metrology in Chemistry: riniles an Aliations of Metrology in Chemistry), Joint Researh Center, Euroean Commission, Geel, Belgium 2000 oktor nauk heminyh, Wyiał Chemii, Uniwersytet Warsawski, tytuł rorawy oktorskiej: Diffusional an Migrational Transort of Moleules an ons to Miroeletroes in Various Meia, romotor: rof. r hab. Zbigniew tojek 1995 magister, Wyiał Chemii, Uniwersytet Warsawski 3. nformaje o otyhasowym atrunieniu w jenostkah naukowyh 2002 obenie: aiunkt ora aministrator stron www, Wyiał Chemii, Uniwersytet Warsawski : asystent, Wyiał Chemii, Uniwersytet Warsawski 4. Wskaanie osiągnięia wynikająego art. 16 ust. 2 ustawy nia 14 mara 2003 r. o stoniah naukowyh i tytule naukowym ora o stoniah i tytule w akresie stuki (D. U. nr 65, o. 595 e m.): 4. A Tytuł osiągnięia naukowego Jenotematyny ykl ublikaji : Dyfuja i migraja ąsteek i jonów w mikro i nano ukłaah elektroheminyh 4. B ublikaje whoąe w skła osiągnięia naukowego H1 Autory, tytuł, wyawa lub asoismo, tom, rok, strony iba ytowań W. Hyk*, A. Nowika, Z. tojek Diret Determination of Diffusion Coeffiients of ubstrate an rout by Chronoamerometri Tehniques at Miroeletroes for Any evel of oni uort Anal. Chem., 74 (2002)
4 W. Hyk (70%): stworenie teoretynyh ostaw ora koneja raktynej realiaji metoy wynaania wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego oartej na omiarah hronoamerometrynyh w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego; alanowanie ekserymentów; uiał w wykonywaniu omiarów hronoamerometrynyh i woltamerometrynyh; interretaja wyników; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. H2 W. Hyk*, Z. tojek Generalie Theory of teay-tate Voltammetry Without uorting Eletrolyte. Effet of rout- an ubstrate Diffusion Coeffiient Diversity Anal. Chem., 74 (2002) W. Hyk (85%): teoria transortu yfuyjno-migrayjnego o mikroelektro: sformułowanie roblemu, oraowanie metoy ałkowania, analia i interretaja rowiąań; koneja teoretyna nowej metoy wynaania wsółynników yfuji rouktu roesu elektroowego; omiary woltamerometryne wra interretają wyników; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. H3 A. Nowika, W. Hyk, Z. tojek, M. Ciskowska arallel Eletroe roesses in Absene of uorting Eletrolyte. urther trong Enhanement or Deression of Transort of oni eies ol. J. Chem., 78 (2004) W. Hyk (50%): koneja teoretyna równoległyh roesów elektroowyh w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego; uiał w interretowaniu wyników ekserymentalnyh; uiał w eyji ray. H4 W. Hyk*, A. Nowika, B. Misterkiewi, Z. tojek The Extreme Migrational Enhanement of araai Current at Miroeletroes: Exerimental tuies on oium (±)- (6,8-iferroenylmethylthio)otanoate Eletrooxiation J. Eletroanal. Chem., 575 (2005) W. Hyk (60%): rojekt i otymaliaja ukłau reoks awierająego jenostki ferroenowe, którego utlenianie rowai o miany naku jego łaunku; uiał w obore warunków syntey ohonej iferroenu; uiał w omiarah woltamerometrynyh na mikro- i mikroelektroah; uiał w omiarah sektrofotometrynyh; wyrowaenie rewiywań teoretynyh efektu wmonienia rąu faraajowskego la baanego wiąku w warunkah nanego nieoboru elektrolitu ostawowego; interretaja wyników ekserymentalnyh; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. H5 W. Hyk*, Z. tojek General Theory for Migrational Voltammetry. trong nfluene of Diversity in Reox eies Diffusivities on Charge Reversal Eletroe roesses Anal. Chem., 77 (2005) W. Hyk (85%): teoria transortu yfuyjno-migrayjnego o mikroelektro w warunkah miennej moy jonowej: sformułowanie roblemu, oraowanie metoy ałkowania, analia i interretaja rowiąań, w sególnośi la klasy roesów elektroowyh rebiegająyh e mianą naku łaunku; estawienie rewiywań teoretynyh wynikami ekserymentalnymi la ohonej iferroenu wra interretają wyników; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. 4
5 H6 W. Hyk*, J. Augustynski teay-tate Oeration of orous hotoeletrohemial Cells uner the Conitions of Mixe Diffusional an Migrational Mass Transort Theory J. Eletrohem. o., 153 (2006) A2326-A W. Hyk (90%): teoria transortu yfuyjno-migrayjnego w ogniwah fotoelektroheminyh uulanyh barwnikiem: sformułowanie roblemu, oraowanie metoy ałkowania, analia i interretaja rowiąań; otymaliaja arametrów konstrukyjnyh ogniw fotowoltainyh w świetle oraowanej teorii; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. H7 W. Hyk*, M. Karbar, B. Misterkiewi, Z. tojek Voltammetri tuies of Diffusional an Migrational Transort of erroene Derivative of Trietie Glutathione J. hys. Chem. B, 111 (2007) W. Hyk (65%): rojekt i otymaliaja ukłau reoks awierająego jenostkę ferroenową srężoną ąsteką aktywną biologinie; uiał w omiarah woltamerometrynyh na mikro- i mikroelektroah; wyrowaenie rewiywań teoretynyh wielkośi rąu faraajowskego w funkji stonia obojętnienia baanego wiąku w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego; oblienia geometrii ąsteki baanego wiąku oarte na formalimie mehaniki molekularnej; estawienie rewiywań teoretynyh wynikami woltamerometrynymi wra interretają wyników; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. H8 M. Karbar, W. Hyk*, B. Misterkiewi, Z. tojek H Affete Migrational Transort of erroene Derivative of -ysteine in Aqueous olutions: Voltammetri tuies Eletrohim. Ata, 54 (2009) W. Hyk (50%): uiał w rojektowaniu ukłau reoks awierająego jenostkę ferroenową srężoną aminokwasem; uiał w omiarah woltamerometrynyh na mikroelektroah; wyrowaenie rewiywań teoretynyh wielkośi rąu faraajowskego utleniania baanego wiąku w funkji H i w miennyh warunkah moy jonowej; oblienia wiąane wynaaniem wsółynnika yfuji ąsteek baanego wiąku; estawienie rewiywań teoretynyh wynikami woltamerometrynymi wra interretają wyników; uiał w koneji ukłau ray, uiał w eyji ray; funkja autora koresonenyjnego. H9 W. Hyk, Z. tojek, Miroeletroes for Eletroanalytial Chemistry in Enyloeia of Analytial Chemistry, R.A. Meyers (E.), John Wiley & ons t., Chihester, 1-3 (2010) W. Hyk (50%): reglą oejść teoretynyh o moelowania transortu yfuyjno migrayjnego o mikroelektro; uiał w koneji ukłau ray; uiał w eyji ray (fragmenty tekstu, rysunki, tabele). H10 W. Hyk*, Z. tojek Thin an Ultra-Thin ayer Dual Eletroe Eletrohemistry: Theory of teay-tate Voltammetry without uorting Eletrolyte Eletrohemistry Communiations, (2013) DO: /j.eleom
6 W. Hyk (90%): teoria transortu yfuyjno-migrayjnego w ienkowarstwowyh ukłaah elektro owójnyh (w tym w ukłaah rerwą ręu nanometrów): sformułowanie roblemu, oraowanie metoy ałkowania, analia i interretaja rowiąań; koneja ukłau ray; ełna eyja ray (tekst, tabele, rysunki); funkja autora koresonenyjnego. umarynie: ora liba ytowań na ostawie bay Web of iene ora Journal Citation Reorts nia C Omówienie elu naukowego ww. ra i osiągniętyh wyników wra omówieniem ih ewentualnego wykorystania Jenotematyny ykl ublikaji stanowiąy ostawę rewou habilitayjnego otyy treh asaniyh obsarów baania roesów elektroowyh be namiaru elektrolitu ostawowego. Obejmują one: teorię transortu yfuyjno-migrayjnego rowiąaniami w ostai analitynyh funkji, uyskanymi la różnyh warunków bregowyh efiniująyh różne ukłay elektrohemine w warunkah stajonarnyh; nowatorskie, wynikająyh teorii, metoy wynaania wsółynników yfuji arówno substratu, jak i rouktu roesu elektroowego warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego; ekserymentalną weryfikaję rewiywań teoretynyh wykorystaniem samoielnie arojektowanyh i synteowanyh we wsółray nowyh ukłaów reoks oartyh na jenoste ferroenowej i osiaająyh arogramowane własnośi wynikająe rewiywań teoretynyh. Wstę elektrohemia w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego Z faktu wyeliminowania namiaru elektrolitu ostawowego w omiare elektroheminym wynikają oniosłe konsekwenje, wśró któryh istotne miejse ajmują [H9]: możliwość baania ukłaów, o któryh wrowaenie namiaru elektrolitu ostawowego jest niemożliwe lub niekorystne (śroowiska wysokooorowe, róbki śroowiskowe, iała stałe); wyeliminowanie źróła otenjalnyh anieyseń jonowyh baanyh ukłaów ora konkurenyjnyh reakji heminyh; wynaanie ewnyh wielkośi fiykoheminyh (n. wsółynników yfuji) nieobiążonyh wływami elektrolitu; rojektowanie ekserymentu elektroheminego o kątem uyskania amieronego efektu wiąanego e nanym wmonieniem lub osłabieniem sygnału rąowego. Nastęstwem braku lub istotnego nieoboru elektrolitu ostawowego w baanym ukłaie jest istnienie nieskomensowanego ola elektrynego. Wływ tego ola, jenej strony, różniuje roesy elektroowe e wglęu na łaunki jakimi są obarone substrat i roukt roesu elektroowego. Uwiania się to głównie mianą wielkośi obserwowanyh rąów kontrolowanyh transortem substratu o owierhni elektroy. Z rugiej strony, ojawienie się nieskomensowanego ola elektrynego w ukłaie ubożonym w elektrolit ostawowy objawia się omowym sakiem otenjału. Niekorystny wływ tego efektu (ojawienie się 6
7 naotenjału omowego mieniająego ołożenie otenjałowe ukłau reoks ora niekstałenie rejestrowanyh sygnałów) można naąo niwelować re mniejsenie wielkośi owierhni aktywnej elektroy o romiarów mikrometrów. Zaanie to realiują mikroelektroy, które obenie są już rutynowo stosowane w wielu obsarah baań transortu substanji srężonego roesem reniesienia łaunku i w elektroanaliie. Zalety mikroelektro w baaniah transortu ukłaów reoks mogą otenjalnie ostać jese bariej więksone, jeśli romiary elektro lub obsar aburenia osiągną skalę nano (nanoelektroy). W ryaku gy wymiar elektro lub obsar aburenia osiąga romiary nanometrów efektywność transortu substanji o elektroy staje się w ogromnym stoniu wielokrotniona. Konsekwenją tego bęie m.in. eyowane więksenie wartośi gęstośi rejestrowanego rąu, osiąganie stanu stajonarnego w nanie krótsyh asah, aniebywalne ubażanie eolaryatora y omiary w śroowiskah skrajanie wysokooorowyh.. Teoretyne moelowanie transortu yfuyjno-migrayjnego.1 Transort o mikroelektroy w obsare ółnieskońonym w warunkah braku elektrolitu ostawowego [H2] ierwsym ojętym wywaniem w oraowaniu ogólnej teorii transortu yfuyjno migrayjnego rewiująej m.in. wielkość rąów graninyh w warunkah stajonarnyh było uyskanie analitynyh rowiąań równań transortu realiowanego w obsare ółnieskońonym o hemisferynej mikroelektroy w nieobenośi elektrolitu ostawowego. Uyskanie rowiąań analitynyh tego tyu równań orueniem ałożenia o równośi wsółynników yfuji obu form ukłau reoks było aaniem, które ojąłem jako ierwsy. hemat moelowego ukłau elektroowego wra kierunkiem transortu masy ora ukłaem wsółręnyh sferynyh restawia Rys. 1. (a) (b) θ r x Rys 1. hemat mikroelektroy hemisferynej i transortu masy o jej owierhni (a) ora efinija ukłau wsółręnyh sferynyh (mikroelektroy yskowe i hemisferyne) (unkt jest ołożony w łasynie ortogonalnej o łasyny awierająej iolator obuowy mikroelektroy) (b). W ryaku braku elektrolitu ostawowego ukła równań transortu yfuyjno migrayjnego (Nernsta-lanka) w warunkah stajonarnyh ryjmuje nastęująą ostać: 7
8 C r C r C r + C + C + C Φ = r 2πnD r Φ = r 2πnD r Φ = 0 r 2 2 Ukła treh równań awiera tery osukiwane funkje: stężenia substratu C i rouktu C roesu elektroowego, stężenie reiwjonu C wrowaonego wra nałaowanym substratem ora nieskomensowany otenjał elektrostatyny, Φ. Do uyskania rowiąania otrebne jest wrowaenie oatkowego równania ora efiniowanie warunków bregowyh. W tym ryaku oatkowe równanie formułuje warunek elektroobojętnośi: C + C + C = 0 a warunki bregowe ostały efiniowane w nastęująy sosób: r : C, C 0, b C C b b C = C, b Φ Φ gie C,, D onaają oowienio stężenie, łaunek ora wsółynnik yfuji (ineksy olne,, onosą się oowienio o substratu i rouktu roesu elektroowego ora o reiwjonu substratu, jeśli jest nałaowany), jest natężeniem rąu faraajowskiego rejestrowanego na elektroie raująej, n jest libą wymienianyh elektronów ryaająyh na ąstekę substratu, r onaa raialną oległość o owierhni mikroelektroy, ineks górny b onosi się o głębi rotworu, gie wartośi stężenia substratu C b ora otenjału elektrostatynego Φ b są nieaburone, równe swoim oątkowym wartośiom, a, R i T onaają oowienio stałą araaya, stałą gaową ora temeraturę. Analityne rowiąanie tego ukłau równań restawionymi wyżej warunkami bregowymi okaało się możliwe ięki astosowaniu shematu ałkowania oartego na tw. transformaji miennej otenjału elektrostatynego. hemat ten ostał rowinięty re mnie. Zastosowana transformaja rowai o osukiwań rowiąań (tj. stężeń roważanyh inywiuów) w funkji otenjału elektrostatynego amiast w funkji oległośi o elektroy. Ukła równań ryjmuje wówas ostać: Ψ + Ψ y = Ψ + Ψ y = θ + Ψ Ψ y = 0 gie onaa stężenie normaliowane wglęem C b, y jest wsółręną oległośi o owierhni elektroy, normaliowaną e wglęu na romień mikroelektroy, r e (y = r e / r), Ψ onaa otenjał elektrostatyny w ukłaie (normaliowany wglęem wartośi otenjału w głębi rotworu, Φ b, tj. Ψ = ( Φ Φ b )/ ), Ψ / y stanowi graient otenjału elektrostatynego, jest graninym rąem la hemisferynej mikroelektroy 8
9 9 w warunkah yfuyjnyh ( = 2πnD C b r e ), θ jest stosunkiem wsółynników yfuji rouktu i substratu roesu elektroowego (θ = D / D ). Całkowanie uyskanego, baro łożonego ukłau równań różnikowyh, rowai o uyskania analitynyh ostai rowiąań, tj. stężeń osególnyh inywiuów w funkji otenjału ora o niejawnyh ostai ależnośi natężenia rąu o otenjału elektrostatynego ora oległośi. Uyskane analityne rowiąania umożliwiły wyrowaenie ilośiowyh ależnośi otyąyh kluowyh arametrów harakteryująyh roes elektroowy realiowany a omoą mikroelektro, tj. wartośi graninyh natężenia rąu faraajowskiego, otenjału elektrostatynego ora oornośi warstwy aburonej la różnyh klas roesów elektroowyh. Uyskane wyrażenia okaują ogromną różnoroność wartośi tyh arametrów w funkji łaunków i wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego rowaonego be wrowaania elektrolitu ostawowego. Otrymane rowiąania stanowią uogólnienia weśniej oublikowanyh rowiąań baująyh na oatkowyh urasająyh ałożeniah. Wyrażenie na natężenie rąu graninego restawić można w tereh wariantah: = ) ( ) ( ln ) ( ) ( 1 1 θ = 1, owolne,, 1 = 0, owolne θ ora, = = 0, owolne θ ora, + θ θ = Ψ e ) ( 1 (θ 1) 0 ora sgn( ) = sgn( ) gie graniny otenjał elektrostatyny, Ψ ryjmuje ostać θ θ θ = Ψ ) ( ) ( ln ) ( ) ( Obok analitynyh wyrażeń oisująyh ważne arametry roesu elektroowego ostał również aroonowany algorytm konstrukji woltamerogramów w oariu o uyskane rowiąania ukłau równań transortu la roesów kontrolowanyh sybkośią transortu (warunki nernstowskie) lub sybkośią heterogeninego reniesienia łaunku (warunki Butlera-Volmera). Baro oniosłym osiągnięiem tego etau baawego było wyrowaenie analitynyh równań fal woltamerometerynyh arejestrowanyh be elektrolitu ostawowego la wóh tyów owraalnyh roesów elektroowyh, tj. roesów wytworeniem nienałaowanego rouktu ora roesów e mianą naku łaunku rouktu w stosunku o substratu. Równania owraalnyh fal woltamerometrynyh ryjmują ostać: + θ + = E E ln ln / 0 ln 2 2 ln 0 / 2 / 1 E E θ + = la roesu wytworeniem nienałaowanego rouktu, gie = ora
10 E = E 0 / + ln n ( θ 1) 1 + θ( ) γ + la roesu e mianą naku łaunku rouktu, gie ( θ) ( θ 1) ln 1 + ( θ 1) θ( ) γ =. ( θ 1) Wyrowaone równania aowoowały również okryiem askakująej harakterystyki woltamerometrynej roesów rebiegająyh e mianą naku łaunku rouktu w stosunku o substratu la owolnyh wartośi wsółynników yfuji. W warunkah braku elektrolitu ostawowego la tej klasy roesów elektroowyh jest rewiywane jawisko samowmonienia rąu faraajowskiego. Transort substanji elektroaktywnej obywałby się wtey tylko na roe migraji be wkłau yfuji. W ryaku równyh wsółynników yfuji miany rąu faraajowskiego byłyby wię liniowo wiąane wielkośią ryłożonego otenjału i oisywane byłyby o rostu rawem Ohma. Efekt samowmonienia, bęąy konsekwenją ahowania elektroobojętnośi w owolnym unkie ukłau (substrat roesu elektroowego jest reiwjonem generowanego rouktu), ostałby oatkowo więksony, jeśli wsółynnik yfuji substratu jest więksy niż rouktu. rewiywania te okaują unikalność tej klasy roesów. Kolejnym oniosłym okryiem tego etau baawego było naleienie warunków rerowaenia linearyaji uyskanyh wyrażeń na wielkość rąu graninego la owolnego roesu elektroowego. Zlinearyowaną ostać wyrażenia na rą graniny restawia równanie: 1 = + a ln( θ) gie 1 jest graninym rąem wynaonym la równyh wsółynników yfuji form reoks w ukłaie be elektrolitu ostawowego, a jest funkją, ora na ostawie rowinięia Taylora. Wsółynniki a można łatwo stabelaryować la owolnyh wartośi, ora. Doniosłość tego okryia określa możliwość wykorystania tej rostej liniowej ależnośi o stosunkowo łatwego wynaania stosunku wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego lub wsółynnika yfuji rouktu ry najomośi wsółynnika yfuji substratu na ostawie omiarów woltamerometrynyh na mikroelektroie w warunkah braku i namiaru elektrolitu ostawowego. Warto namienić, że uyskane rowiąania hoć wyrowaone la geometrii hemisferynej mikroelektroy są również rawiwe la owolnej innej geometrii mikroelektroy ( uwglęnieniem oowieniego wsółynnika geometrynego) w warunkah stajonarnyh..2 Transort o mikroelektroy w obsare ółnieskońonym w warunkah miennej ilośi elektrolitu ostawowego [H5] Kolejnym, moim aniem, ważnym uogólnieniem analitynego moelowania transortu yfuyjno-migrayjnego o hemisferynyh mikroelektro w obsare ółnieskońonym było włąenie o roważań miennośi wynikająej ilośi oanego elektrolitu ostawowego ora różnoronośi oawanyh / obenyh soli o haraktere elektrolitu ostawowego. W tym ryaku ukła równań bęąy ostawą roważań o astosowaniu transformaji miennej otenjału elektrostatynego ora normaliaji lub skalowania miennyh ma nastęująą ostać: 10
11 Ψ + Ψ y = Ψ + j + j Ψ j Ψ y Ψ y = θ = 0 j = 1,, N wra warunkiem elektroobojętnośi N + + j j= 1 j = 0 ora warunkami bregowymi y 0 : 1, 0,, Ψ 0 b j j gie ineks j numeruje nieelektroaktywne (w obsare otenjałów roesu elektroowego roważanego ukłau reoks ( / )) jony obene w ukłaie (n. ohoąe oatku owolnej liby różnyh elektrolitów ostawowyh), N jest libą roajów tyh jonów, a y jest normaliowaną wsółręną oległośi o owierhni mikroelektroy (y = r e / r). Zastosowanie weśniej aroonowanego shematu ałkowania owoliło na uyskanie analitynyh rowiąań stężeń osególnyh inywiuów w funkji otenjału ora niejawnyh ostai ależnośi natężenia rąu o otenjału elektrostatynego ora oległośi. Uyskane wyrażenia obraują oatkowo mienność wywołaną ilośią i roajem oanego elektrolitu ostawowego. tanowią one oywiśie uogólnienia ależnośi wyrowaonyh la warunków braku elektrolitu ostawowego. Uyskane analityne rowiąania umożliwiły wyrowaenie ilośiowyh ależnośi otyąyh kluowyh arametrów harakteryująyh roes elektroowy realiowany a omoą mikroelektro, tj. wartośi graninyh rąu faraajowskiego, otenjału elektrostatynego ora oornośi warstwy aburonej la różnyh klas roesów elektroowyh. Uyskane rewiywania okaują ogromną różnoroność wartośi tyh arametrów w funkji łaunków, wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego ora ilośi i roaju oanego elektrolitu ostawowego. Analityna ostać wyrażeń na granine wartośi natężenia rąu faraajowskiego ora otenjału elektrostatynego w warunkah miennej awartośi elektrolitu ostawowego w ogólnym ryaku nie jest osiągalna. Wyrażenie analityne oisująe te istotne arametry roesu elektroowego można wyrowaić la roesów elektroowyh wytworeniem jenowartośiowego rouktu w obenośi owolnej ilośi elektrolitu ostawowego skłaająego się jenowartośiowyh jonów. W gruie tego tyu roesów elektroowyh najuje się mięy innymi baro intrygująy roes e mianą naku łaunku rouktu w stosunku o substratu, tj. ± + ne (n + = sgn(n) ora n 2, N = 2). W tym ryaku wyrażenia na wartośi granine rąu i otenjału elektrostatynego mają ostać Ψ { ξ[ 1 ex( sgn( Ψ )]} θ = ) θ 1 1+ θ = sgn( ) 1+ 2 θ ( ξ + ) 1+ 2θ ln 2θξ 11
12 gie ξ jest tw. wsółynnikiem namiaru elektrolitu ostawowego, efiniowanym jako stosunek stężeń elektrolitu ostawowego i substratu w nieaburonym roesem elektroowym obsare głębi rotworu, C b se / C b. b Dla innyh ryaków roesów elektroowyh, tj. owolnyh wartośi,, j, θ ora j arametry te można uyskać konstruują woltamerogram korystają ostawowyh rowiąań ukłau równań transortu, yli rofili otenjałowyh stężeń inywiuów wystęująyh w moelowanym ukłaie. Konstrukja woltamerogramu olega na iterayjnym wynaaniu wartośi stężeń substanji elektroaktywnyh na owierhni elektroy i otenjału elektroy la kolejnyh wartośi otenjału elektrostatynego mieniająyh się o 0 (ołoże fali woltamerometrynej) o wartośi graninej oowiaająej lateau fali. Ten eta baawy oró asaniyh teoretynyh uogólnień w stosunku o weśniejsyh osiągnięć aowoował również ależnośiami ogłębiająymi rewiywania askakująej harakterystyki woltamerometrynej roesów rebiegająyh e mianą naku łaunku rouktu w stosunku o substratu la owolnyh wartośi wsółynników yfuji w warunkah miennej moy jonowej. Okauje się, że la tej unikalnej klasy roesów elektroowyh wyróżnić można try asanie obsary rewiywanyh wartośi rąu graninego, tj. 1. D << D (θ 0), ξ < 1 (nieomiar lub brak elektrolitu ostawowego) 2. owolne D i D (owolne θ), ξ >> 1 (ξ, namiar elektrolitu ostawowego) 1 3. D >> D (θ ), owolne ξ ξ 2 ξ ( ξ + ) Zależnośi te jese bariej motywowały mnie o osukiwania restawiiela ukłau reoks, którego roes elektroowy można by aklasyfikować jako roes elektroowy e mianą naku łaunku..3 Transort srężony roesem fotoelektroheminym w warstwie ółrewonika ora reakją elektroową w warunkah miennej ilośi elektrolitu ostawowego [H6] Baro istotnym elementem onania mehanimu transortu yfuyjno migrayjnego było włąenie o roważań ukłau elektroowego skłaająego się elektroy moyfikowanej orowatą warstwą i bęąej w kontakie rotworem. Egemlifikają tego tyu ukłau oatkowo wbogaonym o efekt fotoelektryny są ogniwa fotoelektrohemine, n. ogniwa słonene uulane barwnikiem. W tego tyu ukłaah oświetla się elektroę okrytą orowatą warstwą ółrewonika (fotoanoę) i oieloną o katoy warstwą rotworu awierająego meiator reoks owolną ilośią elektrolitu ostawowego. hemat ukłau elektroowego ora asaę funkjonowania restawiają oowienio Rys. 2 i Rys. 3. ekwenję remian wystęująyh w ogniwie słonenym uulanym barwnikiem restawiają nastęująe równania reakji: 12
13 anoa (orowata fotoelektroa okryta warstwą tlenkową TiO 2 i uulana barwnikiem (ye)): ye + hν ye * ye + + e TiO 2 + σr σo ye + ν R R ν OO + ye katoa: ν σ + e ν O OO R R σ R gie ν R i ν O ora σ R i σ O onaają wsółynniki stehiometryne ora łaunki oowienio formy reukowanej i utlenionej meiatora reoks. fotoanoa katoa hν orowaty ólrewonik rotwór elektrolitu hν 0 l b x Rys. 2. Moel ogniwa fotoelektroheminego wykorystany o oraowania teorii transortu yfuyjnomigrayjnego. 13
14 Rys. 3. hemat iałania ogniwa fotoelektroheminego. Analityne moelowanie tego tyu ukłaów owoliło na roumienie roli transortu masy w funkjonowaniu ogniw fotoelektroheminyh i, w konsekwenji, ało możliwość otymaliaji arametrów konstrukyjnyh tego tyu ukłaów elektroheminyh. Ukła równań transortu bęąyh remiotem moelowania w warunkah stajonarnyh i la owolnej ilośi oanego elektrolitu ostawowego skłaająego się jenowartośiowyh jonów ma, w restreni o geometrii liniowej, nastęująą ostać: warstwa orowata, ( 0, l) D D D D O O R R C C C O O C C C C A R R + C C + σ + σ + σ + σ C A O O R R C C C C O O R R Φ Φ Φ Φ Φ Φ = 0 = 0 + r O = νo + ε r R = ν R ε j Aλ ( 1 e ) j Aλ ( 1 e ) ε ε λ λ C C ye ye e e ελ ye ελ ye = 0 = 0 14
15 warstwa rotworu, ( l, l + b) C Os C Rs C Cs C As + σ + σ + C C O R Cs As C C Os Rs Φ Φ Φ s Φ s s s = 0 = 0 = 0 = 0 gie ineksy ora s onosą się o oowienio warstwy orowatej ora warstwy rotworu, O i R onaają oowienio formę utlenioną i reukowaną meiatora reoks, C i A symboliują oowienio jenowartośiowy kation i anion elektrolitu ostawowego, r O i r R onaają sybkośi oowienio tworenia formy O i anikania formy R w oświetlanej warstwie ółrewonikowej, ε λ jest wsółynnikiem absorji barwnika, C ye określa stężenie ąsteek barwnika, j jest gęstośią rąu fotoelektrynego łynąego w ogniwie ora A λ (= ε λ C ye l) jest absorbanją warstwy ółrewonikowej o grubośi l la wybranej ługośi fali λ. Ukła ośmiu równań awiera 10 osukiwanyh funkji: C O (), C R (), C C (), C A (), C Os (), C Rs (), C Cs (), C As (), Φ () ora Φ s (). Wymagane oatkowe równania można uyskać wykorystują asaę elektroobojętnośi σ σ O O C + σ C + C C = 0 ( 0, l) O R R C A C + σ C + C C = 0 ( l, l + b) Os R Rs Cs As Warunki bregowe są efiniowane w nastęująy sosób: CO Φ = 0: + σ OCO = 0 = l: C R C C C ε ε D D A O R C Cs + σ + C C R C A C O C + C R Cs C R + σ + σ Φ Φ O R C C Φ O R Φ s = 0 = 0 = 0 = 0 Φ Φ = D = D Os Rs C C Os Rs + σ + σ O R C C Os Rs Φ Φ s s 15
16 ora C As C As C O (l) = C Os (l) C R (l) = C Rs (l) C C (l) = C Cs (l) C A (l) = C As (l) Φ (l) = Φ s (l) Φ s = 0 ε ε ε ε l 0 l 0 l 0 l 0 l+ b 0 O ( ) + COs ( ) x = ( ε l b) CO l C + l+ b 0 R ( ) + CRs ( ) = ( ε l b) CR l C + l+ b 0 C ( ) + CCs ( ) = ( ε l b) CC l C + l+ b 0 A ( ) + C As ( ) = ( ε l b) C A l C + gie C 0 O i C 0 R są oątkowymi stężeniami oowienio formy O i R, C 0 0 C i C A oątkowymi stężeniami nieelektroaktywnyh jonów ora ε jest wsółynnikiem orowatośi warstwy. Rowiąywanie restawionego ukłau równań transortu to również rykła astosowania shematu ałkowania oartego na transformaji miennej otenjału elektrostatynego. Umożliwia on uyskanie rowiąań analitynyh (rofile stężeń la każego inywiuum obenego w ukłaie ora rofile otenjału elektrostatynego w warstwie orowatej i rotwore) w warunkah stajonarnyh, la owolnej ilośi wrowaonego elektrolitu ostawowego ora różnyh meiatorów reoks. Doatkowo, uało się wyrowaone ogólne rowiąania analityne aaotować o oisu tw. ogniwa Grätela tj. ogniwa fotoelektroheminego uulanego barwnikiem wykorystująego ukła - 3 / - jako meiator reoks raująego w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego. roes remiany reoks la tego ukłau rebiega weług 1 3 równania 3 + e, a rowiąania sególne (rofile otenjału elektrostatynego 2 2 ora stężeń inywiuów) mają nastęująe ostai: otenjał elektrostatyny w warstwie orowatej 3 J θ R Ψ ( x) = ln 1 2ε 1 Aλ x ( 1 A ) θ λ x e O Aλ ( 1 e ) Aλ i (0) i otenjał elektrostatyny w warstwie rotworu 16
17 Ψs ( x) = Ψ (1) ln 1 2 gie i (0) = i i 0 i 4 2 Jβ i 3 J θ J + 3 i (0) ε θ Aλ ( ε + β)( 1 e ) 2 J 3 1 ( ε + β) θ Rs 3 θ R Rs R 1 1 θ 1 θ O ( 1 x) O 1 1 e A A λ λ 1 A λ 1 e + A 2 λ Aλ + β ε 1 e 1 A rofile stężeń jonów elektrolitu ostawowego ora formy reukowanej i utlenionej ukłau reoks w warstwie orowatej C A Ψ ( Ψ ) = ( 0 ) e C Ψ ( Ψ ) = ( 0 ) e A Ψ ( ) = B e Ψ + B e O Ψ 1 3 Ψ ( ) = B e Ψ + B e R Ψ 2 5 rofile stężeń jonów elektrolitu ostawowego ora formy reukowanej i utlenionej ukłau reoks w warstwie rotworu Cs As Ψs ( Ψ ) = ( 0 ) e s C Ψs ( Ψ ) = ( 0 ) e s A s Ψs ( ) = B e Ψ + B e Os Ψs 1 s 3s s Ψs ( ) = B e Ψ + B e Rs Ψs 2 s 5s gie wsółynniki B są wynaone na ostawie stężeń jonów elektrolitu ostawowego b Ci C D is i la x = 0, x =, β =, i = (i = O, R, C, A), 0 is = (i = O, R, C, A), θ 0 i = (i l l C C D = O, R), D O l J =. D Os O Rs θ Rs =, Ψ = ( Φ Φ( 0) ), j DOs 0 O Aλ λ Os Oraowana teoria transortu masy realiowanego na roe yfuji i migraji ostaryła o ra ierwsy wiarygonyh owoów otwierająyh limitująy harakter transortu masy w ray ogniwa fotoelektroheminego. Doatkowym ważnym asektem moelowania teoretynego są ilośiowe ależnośi okaująe wływ arametrów konstrukyjnyh ogniwa (grubość warstwy orowatej, grubość warstwy rotworu, stoień orowatośi, kierunek oświetlania fotoelektroy i roaj użytego elektrolitu ostawowego) ora arametrów harakteryująyh meiator reoks (łaunki, wsółynniki yfuji ora stężenia oątkowe form ukłau reoks) na wielkość gęstośi rąów uyskiwanyh w tego tyu ogniwah. Dięki tym ależnośiom możliwa jest staranna otymaliaja konstrukji ogniw fotoelektroheminyh. 17
18 Oraowany moel teoretyny eykowany ogniwom fotoelektroheminym można łatwo wykorystać o moelowania transortu yfuyjno migrayjnego w innyh ukłaah elektroowyh awierająyh moyfikowane elektroy, n. ukłay ółrewonikowe fotokatalityne lub ukłay awierająe elektroy moyfikowane strukturami olimerowymi i żelowymi. W obywu ryakah shemat rowiąywania równań transortu bęie taki sam jak ten aroonowany o oisu transortu masy w ogniwah fotoelektroheminyh; koniena jest jeynie moyfikaja warunków bregowyh..4 Cienkowarstwowy i ultra ienkowarstwowy ukła owójnyh elektro w warunkah braku elektrolitu ostawowego [H10] Wsomniano weśniej, że wyeliminowanie elektrolitu ostawowego omiarów elektroheminyh (woltamerometrynyh) owouje silne różniowanie oowiei rąowyh roesów elektroowyh w funkji łaunków i wsółynników yfuji substanji elektroaktywnyh. Zmienność tę można jese bariej intensyfikować re mniejsenie romiarów elektroy raująej lub oległośi mięy woma elektroami raująymi o akresu nanometrów. Zaganienie to było kolejnym wywaniem w yklu ra oświęonyh oisowi teoretynemu transortu masy w warunkah yfuyjno-migrayjnyh. W ukłaie buowanym wóh blisko siebie umiesonyh (na oległość l) elektro nieależnie olaryowanyh i anuronyh w rotwore awierająym tylko elektroaktywną substanję, transort masy obywa się w obsare ogranionym. tan stajonarny jest osiągalny nanie sybiej niż w ukłaah, w któryh transort obywa się w obsare ółnieskońonym. hemat ukłau elektro owójnyh ora rewiywane rofile stężeń wsystkih inywiuów wystęująyh w rotwore re rooęiem ekserymentu ora w stanie stajonarnym restawia Rys. 4. W tego tyu ukłaah roukt n. elektroutleniania na jenej elektro jest transortowany o rugiej elektroy, gie nastęuje jego re-elektroreukja. Jest to tak wany roes ykliny reoks obywająy się w ukłaie komunikująyh się elektro. t = 0 stan stajonarny Y Y 0 x 0 x igure 4. hemat ienkowarstwowego ukłau elektroowego ogranionego wóh stron elektroami raująymi ( komunikująe się elektroy). rofile stężeń wsystkih inywiuów re rooęiem ekserymentu (t = 0) ora w warunkah stajonarnyh są nałożone na shemat ukłau elektroowego. ryjęto, że elektroa w unkie = 0 ełni funkję katoy, a w unkie = l anoy. 18
19 W warunkah braku elektrolitu ostawowego ukła równań transortu w stanie stajonarnym, o astosowaniu transformaji miennej otenjału elektrostatynego w restreni o geometrii liniowej ora o okonaniu normaliaji lub skalowania miennyh ma nastęująą ostać: Ψ + Ψ x = i Ψ + Ψ x i = θ Y + Y Ψ Y Ψ x = 0 Ukła równań transortu srężony jest warunkiem elektroobojętnośi ora jenoeśnie rawem ahowania masy: x= 1 ( + + ) = Y x 1 0 x= Y gie ineksy, i Y onaają oowienio substrat, roukt ora reiwjon substratu, Ci D i = (i =,, Y), θ =, x = ( x [0,1] ), Ψ = ( Φ Φ( = 0) ), i = l, 0 0 C D l nadc A jest olem owierhni elektroy, a C 0 onaa oątkowe stężenie elektroaktywnego inywiuum roesu rebiegająego na anoie. Rowiąywanie ukłau równań transortu rebiegało gonie oraowanym i weśniej już oisanym shematem ałkowania. oobnie jak w orenih moelah, uyskane analityne rowiąania owoliły na wyrowaenie wyrażeń oisująyh asanie, unktu wienia omiarów ekserymentalnyh, arametry granine, tj. graniny otenjał elektrostatyny mięy elektroami ora granine natężenie rąu faraajowskiego. Ciekawym reultatem tyh iałań jest to, że wyrażenie na graniny otenjał elektrostatyny miey elektroami, Ψ, ma taką samą ostać jak w ryaku transortu realiowanego o mikroelektroy w obsare ółnieskońonym w warunkah braku elektrolitu ostawowego. Taką samą ostać ma również wyrażenie na graniny rą faraajowski normaliowany w stosunku o wielkośi rąu, i, rewiywanego la namiaru elektrolitu ostawowego (warunki yfuyjne), jeśli (θ 1) = 0. Wyra (θ 1) ryjmuje wartość 0 jeśli albo θ jest równe 1 (równość wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego, owolne,, ), albo jest równe 0 (nienałaowany substrat roesu elektroowego, owolne θ ora, ), albo jest równe ero (nienałaowany roukt roesu elektroowego, owolne θ ora, ). W ryaku gy arówno substrat, jaki roukt są obarone łaunkiem, wyrażenie na i / i ma nastęująą ostać i i θ + 1 = θ 1 2 Y Ψ ( ) + ( )( ) ( ) ( ) Y Y Y e Y Ψ Y Y + Y Y e gie i jest bewymiarowym rąem graninym w warunkah stajonarnyh la namiaru elektrolitu ostawowego (ysto yfuyjne warunki) wyrażonym w ostai i 2θ = θ
20 Wyrażenie na rą graniny w warunkah braku elektrolitu ostawowego rewiuje uży wływ wielkośi wsółynników yfuji na wielkośi uiału migrayjnego w wartośi rąu graninego. W sególnośi jest to auważalne la roesów elektroowyh rebiegająyh e mianą naku łaunku. Dla tej klasy roesów elektroowyh ależność rąu graninego o θ wybuha ry θ = 1. W takih warunkah teoria rewiuje brak osiągania warunków graninyh, a transort realiowany jest tylko na roe migraji. Oraowana teoria owoliła również oenić ilośiowo słusność ryjętego ałożenia o bewglęnym sełnieniu warunku elektroobojętnośi w owolnym unkie ukłau. Moelowanie transortu masy srężonego roesem heterogeninego reniesienia łaunku i warunkiem elektroobojętnośi la nieoboru elektrolitu ostawowego imlikuje, że wielkość nieskomensowanego ola elektrostatynego w rotwore jest niewystarająa o ojawienia się giekolwiek w ukłaie akumulaji i roielenia łaunku. Tego tyu roumowanie jest asanio rawiwe w ryaku, gy elektryna warstwa owójna jest nienaną ęśią warstwy ubożonej transortem. taje się ono jenak wątliwe w sytuaji, gy oległość mięy elektroami raująymi sięga skali nanometrów. Aby srawić w jakih warunkah ałożenie elektroobojętnośi jest sełnione, wyrowaone wyrażenie na graniny otenjał elektrostatyny wrowaono o równania oissona, które w ostai bewymiarowej wyraża wór εε Ψ = C l x Y Y ρ ex gie ε jest wglęną stałą ielektryną śroowiska reakji elektroowej, ε 0 jest renikalnośią ielektryną różni, ρ ex onaa lokalny namiarowy łaunek gromaony w rotwore. Wyra εε 0 / 2 ostał wynaony la rotworu wonego w temerature okojowej (ε = 78, T = 298 K). Różnikowanie wyrażenia na otenjał elektrostatyny wyrowaonego w oariu o ałożenie sełnienia asay elektroobojętnośi orowaiło o uyskania wielkośi błęu stosowania warunku elektroobojętnośi amiast ogólniejsego równania oissona. Wyraem tego błęu jest lokalny namiarowy łaunek onaony jako ρ ex. twierono ilośiowo, że asaność stosowania warunku elektroobojętnośi w owolnym unkie aburonym transortem wrasta wra e wrostem oległośi mięy elektroami. Wielkość ρ ex nie rekraa 1% C 0, jeśli elektroy roielone są na oległość minimum 100 nm, a wsółynniki yfuji form elektroaktywnyh są orównywalne. Ogólnie, la roesów elektroowyh ahowaniem naku łaunku (la któryh osiągalne są warunki granine w nieobenośi elektrolitu ostawowego) błą ρ ex nie rekraa 10% C 0 la ałego baanego akresu θ ( ), jeśli oległość mięy elektroami wynosi nie mniej niż 60 nm. Oblienia wykaały również silną ależność ρ ex o θ. Kierunek tyh mian jest jenak śiśle uależniony o roaju roesu elektroowego rebiegająego na elektroah. Warto także onieść wie teoretyne konsekwenje rerowaonej analiy rawiwośi ałożenia elektroobojętnośi w owolnym unkie ukłau. Okauje się, że ałożenie to jest awse bewglęnie sełnione w owolnym unkie nieależnie o ilośi elektrolitu ostawowego, jeśli θ jest równe /. W takim ryaku anika nieskomensowane ole elektrostatyne nawet w warunkah braku elektrolitu ostawowego. rewiuje się również, że asaa elektroobojętnośi bęie bekrytynie sełniona w owolnym unkie la roesów rebiegająyh e mianą naku łaunku, a aangażowane w roes elektroowy inywiua bęą miały równe wsółynniki yfuji. Ten wniosek jenak nie jest askakująy, gyż jak już wsominano wielokrotnie w orenih sekjah, unikalność ahowań tej klasy roesów elektroowyh jest właśnie konsekwenją sełnienia warunku elektroobojętnośi. 20
21 rewiywania teorii transortu yfuyjno migrayjnego realiowanego w ienkowarstwowyh ukłaah owójnyh elektro ostarają ennyh ilośiowyh informaji o wływie migraji na ykline roesy reoks. Mogą mieć również niebagatelne naenie w ryaku osukiwania nowyh funkjonalnośi ukłaów instrumentalnyh wykorystująyh ykline roesy reoks, w tym astosowania skaningowego mikroskou elektroheminego o baania śroowisk o różniowanej awartośi elektrolitu ostawowego. Doatkowo, warto namienić możliwość astosowania tego tyu ukłau elektroowego wra oisem teoretynym o elektroheminej etekji ojeynyh molekuł w warunkah yfuji i migraji. Ten kierunek baań rooynam właśnie rowijać we wsółray gruą rof..g. emay a (University of Twente, Holania).. Metoy wynaania wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego w warunkah miennej ilośi elektrolitu ostawowego [H1, H2] Wyeliminowanie elektrolitu ostawowego stawia re metoami elektroheminymi otenjalne możliwośi wynaania wartośi wsółynników yfuji w śroowiskah nie moyfikowanyh oatkiem namiaru elektrolitu ostawowego. Dotyhas takie aanie realiowano ry użyiu meto nieelektroheminyh (raiayjnyh, sektroskoowyh, otynyh), które nie wymagają użyia namiaru elektrolitu. Oraowany w ramah rorawy oktorskiej ogólny moel numeryny transortu yfuyjno-migrayjnego owolił na okonanie ewnyh uogólnień teoretynyh. Jeno nih orowaiło o oraowania metoy wynaania wsółynników yfuji elektroaktywnyh substanji. Metoa ta, oarta na analiie mian natężenia rąu asem ry użyiu mikroelektro, wymaga minimalnej wiey o baanym ukłaie. Umożliwia ona, w reiwieństwie o klasynyh meto (namiar elektrolitu ostawowego, uże elektroy), wynaenie wsółynników yfuji arówno substratu, jaki i rouktu roesu elektroowego be najomośi stężeń substratu i elektrolitu ostawowego w głębi rotworu ora elektronowośi roesu elektroowego baanej substanji. Możliwość ta może mieć ogromne astosowanie sególnie o tyh ukłaów, w któryh stężenie elektrolitu ostawowego jest nienane lub oatek elektrolitu jest niemożliwy (n. elektrohemia iała stałego). Zaroonowana nowatorska metoa wynaania wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego jest oarta na omiarah hronoamerometrynyh owójnym skokiem otenjału na mikroelektroah o owolnej geometrii [H1]. roes wynaania wsółynników yfuji rebiega w wóh w krokah (la wóh ulsów otenjałowyh krywej hronoamerometrynej). W ierwsym kroku (la ierwsego skoku otenjału) jest wynaony wsółynnik yfuji substratu roesu elektroowego na ostawie relaji, która la mikroelektro yskowyh ryjmuje nastęująą ostać: D 4r = π 2 e, a t g 2 gie r e, jest romieniem mikroelektroy yskowej, t g jest asem trwania ierwsego skoku otenjału (nie owinien być krótsy niż 0.5 ms (t lim g ) owou łaowania warstwy owójnej i użego wkłau saku omowego, własa la naąego nieoboru elektrolitu ostawowego), a jest wsółynnikiem nahylenia linearyowanej ależnośi normaliowanej wielkośi rąu hronoamerometrynego ierwsego skoku otenjału wglęem 1 / t, yli 21
22 ( ξ t), 1 = a + b + O t t ( ξ, t ) g ( 3/ 2 ) t g lim < t tg Wielkość rąu hronoamerometrynego ierwsego skoku jest normaliowana wglęem wartośi rąu uyskanego la asu t g i określonej wartośi wsółynnika namiaru elektrolitu ostawowego, ξ. W rugim kroku (owróonego skoku otenjału) jest wynaony wsółynnik yfuji rouktu roesu elektroowego na ostawie relaji, która la mikroelektro yskowyh ryjmuje nastęująą ostać D 1 π π = + 2 a 2re, 1 D t g 2 gie D jest wsółynnikiem yfuji wynaonym w ierwsym kroku ekserymentu hronoamerometrynego, a jest wsółynnikiem nahylenia ależnośi normaliowanej wielkośi rąu hronoamerometrynego, r, rugiego (owróonego) skoku otenjału wglęem 1 / t t, yli r ( ξ, t) ( ξ, t ) g = a 1 t t g g a t g + O( t t g ) Wielkość rąu hronoamerometrynego owróonego skoku otenjału jest również normaliowana wglęem wartośi rąu uyskanego la asu t g i określonej wartośi wsółynnika namiaru elektrolitu ostawowego. Alternatywne oejśie o roblemu wynaania wsółynników yfuji substanji elektroaktywnyh w warunkah braku elektrolitu ostawowego było efektem oraowania teorii transortu yfuyjno-migrayjnego o mikroelektro be elektrolitu ostawowego. Teoria ta aowoowała okryiem równie nowatorskiej, ale nanie rostsej koneyjnie metoy wynaania wsółynnika yfuji rouktu (ry najomośi wsółynnika yfuji substratu roesu elektroowego) [H2]. Metoa ta oobnie jak wyżej oisana wymaga minimalnej wiey o baanym ukłaie. Wykorystuje linearyowaną ostać ależnośi wielkośi graninego rąu faraajowskiego arejestrowanego w warunkah nieobenośi elektrolitu ostawowego o stosunku wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego: ( ξ = ) ( ξ = 0) 0 1 = D + a ln D gie 1 jest rewiywanym graninym natężeniem rąu wynaonym la równyh wsółynników yfuji form reoks w ukłaie be elektrolitu ostawowego, a jest wsółynnikiem, którego wartość ależy o łaunków inywiuów wystęująyh w ukłaie (, ora ), jest wartośią graninego rąu roesu elektroowego baanego ukłau reoks rowaonego w namiare elektrolitu ostawowego (warunki yfuyjne). Doniosłość tej metoy olega na baro rostej ekserymentalnej realiaji roesu wynaania wsółynnika yfuji rouktu roesu elektroowego. Wymaga wykonania wóh sekwenji omiarowyh: rejestraji woltamerogramów baanego ukłau reoks w warunkah braku i namiaru elektrolitu ostawowego. W rugim ryaku wysokość fali woltamerometrynej informuje oatkowo o wielkośi wsółynnika yfuji substratu roesu elektroowego na ostawie obre nanej ależnośi: 22
23 = gnd C b r e gie g jest wsółynnikiem oowiaająym geometrii astosowanej mikroelektroy. Weryfikaja restawionyh meto ostała rerowaona la seregu ukłaów reoks, tj. ferroenu, ohonyh ferroenu ostawionyh różnymi gruami funkyjnymi: 1,1 - ferroenoimetanolu (e(c 5 H 4 ) 2 (CH 2 OH) 2 ), ferroenootanu soowego (e(c 5 H 5 )- (C 5 H 4 )(CH 2 COO - )Na + ), heksafluorofosforanu ferroenylometylotrimetyloammoniowego (e(c 5 H 5 )(C 5 H 4 )(CH 2 N(CH 3 ) 3 ) ) ora heksayjanożelaianów w różnyh śroowiskah. Warto również anayć, że obywa aroonowane oejśia, hoć wykorystują różne tehniki elektroanalityne, rowaą o uyskania nie różniąyh się istotnie reultatów. V. rojektowanie i syntea nowyh ukłaów reoks oartyh na jenoste ferroenowej eykowanyh o baań elektroheminyh i analitynyh w warunkah miennej ilośi elektrolitu ostawowego [H3, H4, H7, H8] Waliaja rewiywań oraowanyh moeli teoretynyh ora ekserymentalna weryfikaja meto wynaania wsółynników yfuji substratu i rouktu roesu elektroowego ostały rerowaone na ostawie ih estawienia wynikami omiarów elektroheminyh wybranyh ukłaów reoks. Cęść nih ostęna jest hanlowo, a ęść wymagała własnej ray syntetynej w kierunku uyskania arogramowanyh własnośi ukłau reoks niebęnyh o weryfikaji ęsto baro askakująyh rewiywań teoretynyh. Cynniki, które brane były o uwagę w trakie rojektowania nowyh ukłaów reoks obejmowały: wielkość i nak łaunku ąsteek substanji elektroaktywnej (eha ta naaje seyfiny rys roesowi elektroowemu i ryorąkowuje go o oowieniej klasy reakji elektroowej w warunkah yfuyjnomigrayjnyh), relatywnie uża sybkość wymiany elektronu w roesie elektroowym ora rynajmniej umiarkowany stoień rousalnośi w woie. Tego tyu możliwośi ostarają wiąki ferroenu ostawione różnymi gruami funkyjnymi, tj. ujemnie nałaowaną gruą sulfonową, oatnio nałaowaną gruą amoniową, inną wstęnie sfunkjonaliowaną ohoną ferroenu lub innym ugruowaniem mieniająym swój łaunek o wływem mian H śroowiska. Zwiąki te ostały otrymane na ostawie własnej (oraowanej we wsółray Wyiałem Tehnologii Cheminej Uniwersytetu Tehnologino-Humanistynego w Raomiu (r Bogusław Misterkiewi)) śieżki syntetynej. osób otrymywania nowyh ohonyh ferroenu wykorystuje możliwość wytwarania kationu α-ferroenylokarbeniowego, baro stabilnego w śroowisku monego kwasu. Kation ten można łatwo sręgać innymi ostawnikami awierająymi gruę tiolową. roeurę syntetyną restawia shemat oniżej e OH + H + e CH R H + H 2 O e + R H 3 O + Baro istotnym elementem tej roeury jest roaj użytego kataliatora kwasowego. Najęśiej stosowany kwas tetrafluorootowy (TA) nie jest otymalny unktu wienia jakośi uyskiwanyh rouktów. W alsyh raah syntetynyh uało się jenak wyeliminować te niekorystne ehy re astosowanie stałego kataliatora tj. Nafionu. ilotażowym srawianem aroonowanej roeury była syntea soli soowej kwasu (6,8-iferroenylometylotio)oktanowego weług shematu [H4] 23
24 Baania woltamerometryne wiąku w ostai soli soowej wykaały ojawienie się naąego efektu wmonienia jego rąu faraajowskiego w rotwore wonym o niskiej moy jonowej [H4]. Utlenianie wóh gru ferroenowyh rowaiło o konwersji anionu w kation. W warunkah braku elektrolitu ostawowego la tej klasy roesów elektroowyh, tj. roesów rebiegająyh e mianą naku łaunku, jest rewiywane jawisko samowmonienia rąu faraajowskiego. Transort substanji elektroaktywnyh obywa się wtey tylko na roe migraji be wkłau yfuji. Zmiany rąu faraajowskiego są wię liniowo wiąane wielkośią ryłożonego otenjału i są oisywane o rostu rawem Ohma. Utlenianie soli soowej kwasu (6,8-iferroenylometylotio) oktanowego wykaywało wiele symtomów efektu samowmonienia rąu faraajowskiego. Efekt ten był jenak ęśiowo wygasony konkurenyjnym homogeninym roesem reoks mięy rouktem roesu elektroowego i reiwnie nałaowanym substratem, rowaąym o owstania w warstwie ryelektroowej nienałaowanego rouktu ubonego. Moyfikaja roeury syntetynej ora astosowanie w roli łąnika jenostek ferroenowyh nanie bariej olarnej soli soowej kwasu 2,3-imerkato-1- roanosulfonowego aje otenjalną sansę wyeliminowania ogranień obserwowanyh la soli soowej kwasu (6,8-iferroenylometylotio)oktanowego i jest aktualnie testowana. ewnym sosobem ekserymentalnej symulaji ahowań roesu elektroowego rebiegająego e mianą naku łaunku było wykorystanie miesaniny wu ukłaów reoks, któryh roesy elektroowe ahoą równolegle [H3]. Zastosowano wa ukłay reoks, tj. ohone ferroenu: nienałaowaną (1,1 -ferroenoimetanol) ora ujemnie nałaowaną (ferroenootan lub ferroenosufonian), któryh otenjały formalne reoks i wsółynniki yfuji różniły się nienanie eliminują tym samym efekty nieaytywnośi rąów graninyh. ohone ferroenu ostały tak obrane, że jonowy substrat jenego roesów elektroowyh był jenoeśnie reiwjonem la rouktu równoległego roesu elektroowego. W ten sosób uyskano efekt ryiągania elektrostatynego mięy jonami w głębi rotworu i nagromaonymi w warstwie ryelektroowej, bęąego konsekwenją ahowania elektroobojętnośi w warstwie ubożonej. Makroskoowo, efekt ten rowaił o więksenia strumienia joniowanego elektroaktywnego skłanika, uwianiająego się naąym wmonieniem rąu faraajowskiego w stosunku o ukłau, w którym jeynym skłanikiem ulegająym roesowi elektroowemu w warunkah nieoboru elektrolitu ostawowego jest ujemnie joniowana ohona ferroenu. hematynie jeen możliwyh wariantów realiaji tego omysłu można restawić w nastęująy sosób: (1) e 1 (2) e 2 gie i onaają oowienio substrat i roukt roesu elektroowego, a ineksy górne - wielkość łaunku. tosują analoginy tok roumowania, re oowieni obór skłaników miesaniny (tn. astąienie ujemnie nałaowanej ohonej ferroenu oatnio nałaowanym oowienikiem (heksafluorofosforanem ferroenylometylotrimetyloammoniowym)), można było również uyskać efekt mniejsenia intensywnośi transortu, yli w efekie naąe obniżenie wielkośi rejestrowanego rąu. 24
25 Jenym ostatnih etaów baań w restawionym yklu ublikaji była róba moyfikaji wiąków o użym naeniu la funkjonowania organimów żywyh. Główny wysiłek skierowany ostał w stronę biotioli, yli gruy antyoksyantów o serokim sektrum iałania, m. in. wykorystywanyh w roesie neutraliaji wolnyh roników w organimie. restawiielami tej ość użej gruy są aminokwas -ysteina ora triety awierająy -ysteinę glutation. Utleniają się neutraliują one roniki, które rehoą w formę reukowaną. Obeność gruy tiolowej w tyh biologinie aktywnyh wiąkah owoliła astosować aroonowany shemat reakyjny sręgania jenostką ferroenową. Efektem tyh ra była syntea -ferroenylometylo--glutationu (Rys. 5) [H7] ora -ferroenylometylo--ysteiny (Rys. 6) [H8]. NH 2 O COOH HN O e NH COOH Rys. 5. Wór strukturalny -ferroenylometylo--glutationu. Włąenie jenostki ferroenowej umożliwiło, na ostawie rejestraji oowiei rąowej ferroenu i rewiywań oraowanej teorii transortu yfuyjno-migrayjnego, baanie sybkośi transortu biotioli w śroowiskah o różniowanej moy jonowej i wartośi H. Zaobserwowana silna ależność wielkośi rąu graninego o wyakowego łaunku ąsteki i wsółynników yfuji elektroaktywnyh inywiuów (wynaonyh weśniej oisanymi metoami) osłużyła jako naręie iagnostyne o rewiywania możliwyh mian konformayjnyh ąsteki biotiolu wywołanyh reniesieniem elektronu. Tego tyu możliwość jest sególnie istotna o oeny aktywnośi biologinej etyów / enymów [H7]. Warto określić, że możliwość etekji mian konformayjnyh rouktu roesu elektroowego jest możliwa tylko w warunkah nanego nieoboru elektrolitu ostawowego. Warto również oać, że miana H śroowiska mienia wyakowy łaunek ąsteek baanyh biotioli. ególnie łatwo to aobserwować la ohonej -ysteiny, która w ależnośi o H śroowiska może ryjmować różnoronie nałaowaną formę: o jenowartośiowego kationu, ore jon obojnay o jenowartośiowego anionu (Rys. 6). Zgonie rewiywaniami teoretynymi efekt ten asanio moyfikuje intensywność ih transortu yfuyjno-migrayjnego i ystrybuję stężeń [H7, H8]. Znajomość ystrybuji stężenia tyh wiąków jest, kolei, kluowa unktu wienia ih aktywnośi biologinej. 25
ROZDZIAŁ 12 PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METOD WAP DO ANALIZY PROCESÓW GOSPODAROWANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Marek Kunas ROZDZIAŁ 2 PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METOD WAP DO ANALIZY PROCESÓW GOSPODAROWANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE. Wprowaenie Celem głównym niniejsego opracowania jest prestawienie wybranych
Bardziej szczegółowoWielokryteriowa optymalizacja liniowa (WPL)
arek isyński BO UŁ 007 - Wielokryteriowa optymaliaja liniowa (WPL) -. Wielokryteriowa optymaliaja liniowa (WPL) Zadaniem WPL naywamy następująe adanie optymaliaji liniowej: a a m L O L L O L L a a n n
Bardziej szczegółowoRozważa się dwa typy odwzorowań: 1. Parametryzacja prosta
WYKŁAD MODELOWANIE I WIZUALIZACJA TEKSTURY. Co to jest tekstra obiekt T(,, (,, t( =... tn(,,,, Plan wkład: Co to jest tekstra? Generowanie worów tekstr Wialiaja tekstr Filtrowanie tekstr Co może oiswać
Bardziej szczegółowo1. Podstawy rachunku wektorowego
1 Postaw rachunku wektorowego Wektor Wektor est wielkością efiniowaną pre ługość (mouł) kierunek iałania ora wrot Dwa wektor o tm samm moule kierunku i wrocie są sobie równe Wektor presunięt równolegle
Bardziej szczegółowo1. Cel ćwiczenia. 2. Aparatura pomiarowa
ZAKŁAD MECHANIKI DOŚWIADCZANEJ I BIOMECHANIKI INTYTUT MECHANIKI TOOWANEJ Wyział Mechaniczny POITECHNIKA KRAKOWKA INTRUKCJA DO ĆWICZENIA Przemiot: METODY BADANIA BIOMATERIAŁÓW I TKANEK Nr ćwiczenia 2 Temat:
Bardziej szczegółowo14. Pole elektryczne, kondensatory, przewodniki i dielektryki. Wybór i opracowanie zadań 14.1. 14.53.: Andrzej Kuczkowski.
III Elektycność i magnetym 4. Pole elektycne, konensatoy, pewoniki i ielektyki. Wybó i opacowanie aań 4.. 4.5.: Anej Kuckowski. 4.. Dwie niewielkie, pewoące kulki o masach ównych opowienio m i m nałaowane
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. Andrzej Sobkowiak Rzeszów, dnia 12 listopada 2013 r. Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej
Prof. dr hab. inż. Andrzej Sobkowiak Rzeszów, dnia 12 listopada 2013 r. Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej Recenzja rozprawy habilitacyjnej pt. Dyfuzja i migracja cząsteczek i jonów w mikro i
Bardziej szczegółowo1 LWM. Defektoskopia ultradźwiękowa. Sprawozdanie powinno zawierać:
L Defetosoia ultraźwięowa Srawozanie owinno zawierać:. Króti ois aaratury i metoy.. Rysune słua z zwymiarowanym ołożeniem wa. L Elastootya ynii baań elastootycznych Rzą izochromy m Siła na ońcu źwigni
Bardziej szczegółowoProgramowanie ilorazowe #1
Programowanie ilorazowe #1 Problem programowania ilorazowego (PI) jest przykłaem problemu programowania matematyznego nieliniowego, który można skuteznie zlinearyzować, tzn. zapisać (i rozwiązać) jako
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 7 Z PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN Oraowali: mgr
Bardziej szczegółowoSposoby badania efektywności układu suszącego maszyn tissue
Sosoby badania efektywnośi układu susząego maszyn tissue Testing methods for effetiveness of tissue mahine drying system Aleksander Kleazka To have effetive aer rodution roesses on the aer mahine the measurement
Bardziej szczegółowoStan równowagi chemicznej
Stan równowagi hemiznej Równowaga hemizna to taki stan układu złożonego z roduktów i substratów dowolnej reakji odwraalnej, w którym szybkość owstawania roduktów jest równa szybkośi ih rozadu Odwraalność
Bardziej szczegółowoBelki złożone i zespolone
Belki łożone i espolone efinicja belki łożonej siła rowarswiająca projekowanie połąceń prkła obliceń efinicja belki espolonej ałożenia echnicnej eorii ginania rokła naprężeń normalnch prkła obliceń Belki
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 41 WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA ZA POMOCĄ MIKROSKOPU. Kraków, luty 2004 - kwiecień 2015
Józef Zapłotny, Maria Nowotny-Różańska Zakła Fizyki, Uniwersytet Rolniczy Do użytku wewnętrznego ĆWICZENIE 41 WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA ZA POMOCĄ MIKROSKOPU Kraków, luty 2004 - kwiecień
Bardziej szczegółowoPropagacja impulsu. Literatura. B.E.A. Saleh i M.C. Teich: Fundamentals of Photonics. John Wiley & Sons, Inc. New York 1991, rozdział 5 ( 5.
Literatura Propagacja impulsu B.E.A. Saleh i M.C. Teich: Funamentals of Photonics. John Wiley & Sons, Inc. New York 99, roiał 5 ( 5.6) pomocnica alecana naukowa Propagacja impulsu w ośroku yspersyjnym
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R E-17
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ELEKTRYCZNOŚCI I MAGNETYZMU Ć W I C Z E N I E N R E-17 WYZNACZANIE STAŁEJ DIELEKTRYCZNEJ RÓŻNYCH
Bardziej szczegółowoPOMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ
INSTYTUT KONSTRUKCJI MASZYN ABORATORIUM POMIAR MOCY AKUSTYCZNEJ Measurment of soun ower 9 8 ;7 ;6 ;5 4 h l c l Zakres ćwiczenia. Zaoznanie się z normami otyczącymi omiaru mocy akustycznej.. Zaoznanie się
Bardziej szczegółowoM O D E L R U C H U W Y R Z U T N I O K RĘTOWEJ O P I S A N Y P R Z E Z T R A N S F O R M A C J E U K Ł A D Ó W W S P Ó Ł R ZĘ D N Y C H
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LIV NR 3 (194) 213 DO I: 1.564/86889X/186925 Zbigniew Dioa Politechnika Świętokryska Wydiał Mechatroniki i Budowy Masyn, Katedra Technik Komuterowych i Ubrojenia
Bardziej szczegółowoBudowa materii Opis statystyczny - NAv= 6.022*1023 at.(cz)/mol Opis termodynamiczny temperatury -
ermoynamika Pojęcia i zaganienia ostawowe: Buowa materii stany skuienia: gazy, ciecze, ciała stale Ois statystyczny wielka liczba cząstek - N A 6.0*0 at.(cz)/mol Ois termoynamiczny Pojęcie temeratury -
Bardziej szczegółowoPITAGORAS ARYSTOTELES ERATOSTENES. Wprowadzenie. O kulistości Ziemi. Starożytni postulatorzy kulistości Ziemi
O kulistości Ziemi Starożtni postulator kulistości Ziemi Wprowaenie PITAGOAS sugerował, iż Ziemia jest kstałtu kulistego. Jenak postulat ten opierał się racej na tm, iż kula bła uważana a figurę oskonałą,
Bardziej szczegółowoFUNKCJA KWADRATOWA. Poziom podstawowy
FUNKCJA KWADRATOWA Poziom podstawowy Zadanie ( pkt) Wykres funkji y = ax + bx+ przehodzi przez punkty: A = (, ), B= (, ), C = (,) a) Wyznaz współzynniki a, b, (6 pkt) b) Zapisz wzór funkji w postai kanoniznej
Bardziej szczegółowoROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH
Andrej PAWLAK Krystof ZAREMBA ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH STRESZCZENIE W wielkoowierchniowych instalacjach oświetlenia ośredniego
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Olsztyn, 14.08.2013r. EDUCO Jacek Kowalski ul. Janowicza 30B/1 10-692 Olsztyn. Szanowni Państwo,
Olsztyn, 14.08.2013r. EDUCO Jaek Kowalski ul. Janowiza 30B/1 10-692 Olsztyn ZAPYTANIE OFERTOWE Szanowni Państwo, w związku z otrzymaniem przez firmę EDUCO Jaek Kowalski. ofinansowania na realizaję projektu
Bardziej szczegółowoJakie nowe możliwości daje właścicielom i zarządcom budynków znowelizowana Ustawa termomodrnizacyjna
dr inż. Wiesław Sarosiek mgr inż. Beata Sadowska mgr inż. Adam Święcicki Katedra Podstaw Budownictwa i Fiyki Budowli Politechniki Białostockiej Narodowa Agencja Posanowania Energii S.A. Filia w Białymstoku
Bardziej szczegółowoelektryczna. Elektryczność
Pojemność elektryczna. Elektryczność ść. Wykła 4 Wrocław University of Technology 4-3- Pojemność elektryczna Okłaki konensatora są przewonikami, a więc są powierzchniami ekwipotencjalnymi: wszystkie punkty
Bardziej szczegółowoAnalityczne metody kinematyki mechanizmów
J Buśkiewicz Analityczne Metoy Kinematyki w Teorii Mechanizmów Analityczne metoy kinematyki mechanizmów Spis treści Współrzęne opisujące położenia ogniw pary kinematycznej Mechanizm korowo-wozikowy (crank-slier
Bardziej szczegółowoRozdział 8: Podstawowe zadania geodezyjne z rachunku współrzędnych
183 Rozział 8: ostawowe zaania geoezyjne z rachunku współrzęnych 8.1. Orientacja pomiarów geoezyjnych W rozziale 1 przestawiliśmy krótką charakterystykę ukłaów współrzęnych stosowanych w geoezji, w tym
Bardziej szczegółowoKOOF Szczecin: www.of.szc.pl
LVIII OLIMPIADA FIZYCZNA (2008/2009). Stopień II, zaanie oświaczalne D. Źróło: Autor: Nazwa zaania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiay Fizycznej. Ernest Groner Komitet Główny Olimpiay Fizycznej,
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie... 2. 2. Oznaczenia... 4. 3. Model obliczeniowy i granice stosowania... 5
Informaje uupełniająe: Projektowanie podstawy słupa utwierdonego W tym dokumenie predstawiono asady dotyąe projektowania podstaw słupów utwierdonyh. Zasady te ograniają się do symetrynyh, nieustywnionyh
Bardziej szczegółowoTeoretyczne podstawy udarów wspinaczkowych
Teoretyzne postawy uarów wspinazkowyh Marek Kujawiński Współzesny sprzęt wspinazkowy jest tak mony, że na pewno wytrzyma - to oraz zęśiej wypowiaana i promowana przez wielu wspinazy opinia, a przeież nie
Bardziej szczegółowoElektrodynamika. Część 2. Specjalne metody elektrostatyki. Ryszard Tanaś. Zakład Optyki Nieliniowej, UAM
Elektroynamika Część 2 Specjalne metoy elektrostatyki Ryszar Tanaś Zakła Optyki Nieliniowej, UAM http://zon8.phys.amu.eu.pl/\~tanas Spis treści 3 Specjalne metoy elektrostatyki 3 3. Równanie Laplace a....................
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowoWiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie
Wiązania w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania Teoria kwantowa: zwiększenie gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzeni pomiędzy atomami c a a c b b Liniowa kombinacja
Bardziej szczegółowoDyfrakcja fal elektromagnetycznych na sieciach przestrzennych
FOTON 13, Wiosna 016 43 1nm Dyfrakcja fal elektromagnetycznych na sieciach przestrzennych Jerzy Ginter Wyział Fizyki UW Dyfrakcja fal elektromagnetycznych na przestrzennych strukturach perioycznych jest
Bardziej szczegółowoI N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H
I N S T Y T U T A N A L I Z R E G I O N A L N Y C H OCHÓ BUŻETU GMINY A KWOTA POSTAWOWA SUBWENCJI WYRÓWNAWCZEJ Autory: r Boa Stęień r Mear Makreek Coyriht Boa Stęień Wselkie rawa astreżoe LUTY 005 autory:
Bardziej szczegółowoPorównanie właściwości wybranych wektorowych regulatorów prądu w stanach dynamicznych w przekształtniku AC/DC
Piotr FALKOWSKI, Marian Roch DUBOWSKI Politechnika Białostocka, Wyział Elektryczny, Katera Energoelektroniki i Napęów Elektrycznych Porównanie właściwości wybranych wektorowych regulatorów prąu w stanach
Bardziej szczegółowoU L T R A ZAKŁAD BADAŃ MATERIAŁÓW
U L T R A ZAKŁAD BADAŃ MATERIAŁÓW Zał 1 instr Nr02/01 str. 53-621 Wrocław, Głogowska 4/55, tel/fax 071 3734188 52-404 Wrocław, Harcerska 42, tel. 071 3643652 www.ultrasonic.home.pl tel. kom. 0 601 710290
Bardziej szczegółowoPRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 7. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN 1899-3230
PRACE Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanyh Sientifi Works of Institute of Ceramis and Constrution Materials Nr 7 ISSN 1899-3230 Rok IV Warszawa Oole 2011 EWA JÓŚKO * PAWEŁ SKOTNICKI ** W ray rzedstawiono
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA CHEMICZNA. Reakcje chemiczne: nieodwracalne ( praktycznie nieodwracalne???) reakcje wybuchowe, np. wybuch nitrogliceryny: 2 C H 2
RÓWNOWG CHEMICZN N O 4 NO Rekje hemizne: nieowrlne ( rktyznie nieowrlne???) rekje wyuhowe, n. wyuh nitroglieryny: C 3 H 5 N 3 O 9 6 CO + 3 N + 5 H O + / O rekje rozu romieniotwórzego, n. roz urnu gy jeen
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwenia: WYZNACZANIE WYKŁADNIKA IZENTROPY κ DLA POWIETRZA Wyznazanie wykłnika
Bardziej szczegółowoMetody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi
Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE
P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE Optymaliacja transportu wewnętrnego w akładie mechanicnym
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODANIA MAŁEJ SIECI NEURONOWEJ DO REGULATORA PID NA JAKOŚĆ REGULACJI
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 76 Electrical Engineering 2013 Marcin LIS* Piotr KOZIERSKI* WPŁYW DODANIA MAŁEJ SIECI NEURONOWEJ DO REGULATORA PID NA JAKOŚĆ REGULACJI W artykule
Bardziej szczegółowoWYKŁAD nr Ekstrema funkcji jednej zmiennej o ciągłych pochodnych. xˆ ( ) 0
WYKŁAD nr 4. Zaanie programowania nieliniowego ZP. Ekstrema unkcji jenej zmiennej o ciągłych pochonych Przypuśćmy ze punkt jest punktem stacjonarnym unkcji gzie punktem stacjonarnym nazywamy punkt la którego
Bardziej szczegółowoUmowa o korzystanie z usług Serwisu Transakcyjno-Informacyjnego zwana dalej Umową
Umowa o korzystanie z usług Serwisu Transakyjno-Informayjnego zwana alej Umową Nowy Klient 1 Aneks Zmiana Danyh Klienta * zawarta w niu... pomięzy: ProServie Agent Transferowy Spółka z ogranizoną opowiezialnośią
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WZGLĘDNEJ PRZENIKALNOŚCI DIELEKTRYCZNEJ RÓŻNYCH MATERIAŁÓW DIELEKTRYCZNYCH
INTYTUT ELEKTRONIKI I YTEMÓW TEROWANIA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKA CZĘTOCHOWKA LABORATORIUM FIZYKI ĆWICZENIE NR E-3 WYZNACZANIE WZGLĘDNEJ PRZENIKALNOŚCI DIELEKTRYCZNEJ RÓŻNYCH MATERIAŁÓW DIELEKTRYCZNYCH
Bardziej szczegółowoWażny przykład oscylator harmoniczny
6.03.00 6. Ważny przykła oscylator harmoniczny 73 Rozział 6 Ważny przykła oscylator harmoniczny 6. Wprowazenie Klasyczny, jenowymiarowy oscylator harmoniczny opowiaa potencjałowi energii potencjalnej:
Bardziej szczegółowo4. WYZNACZANIE PARAMETRÓW HYDRAULICZNYCH STUDNI
4. WYZNACZANIE PARAMETRÓW HYDRAULICZNYCH STUDNI Na wielkość depresji zwieriadła wody w pompowanej studni wpływ mają zjawiska hydraulizne wywołane przepływem laminarnym, występująym w ujętej warstwie wodonośnej
Bardziej szczegółowoRys.1.2 Zasada pomiaru rezystywności gruntu 1
Idea omiaru reystywności runtu ostała okaana na rysunku 1.. Schemat układu omiaroweo składa się elektrod wkoanych w runt, źródła rądu remienneo ora mierników natężenia rądu elektrycneo ora naięcia elektrycneo.
Bardziej szczegółowoObliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks
Obliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Obliczenia stechiometryczne Podstawą
Bardziej szczegółowoWyciskamy z cytryny... prąd elektryczny. Wpisany przez Administrator środa, 04 lipca :26 -
Jak nazwa działu wskazuje będę tu umieszczał różne rozwiązania umożliwiające pozyskiwanie energii elektrycznej z niekonwencjonalnych źródeł. Zaczniemy od eksperymentu, który każdy może wykonać sobie w
Bardziej szczegółowoInne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?
Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.
Bardziej szczegółowonieciągłość parametrów przepływu przyjmuje postać płaszczyzny prostopadłej do kierunku przepływu
CZĘŚĆ II DYNAMIKA GAZÓW 4 Rozdział 6 Prostoadła fala 6. Prostoadła fala Podstawowe własności: nieciągłość arametrów rzeływu rzyjmuje ostać łaszczyzny rostoadłej do kierunku rzeływu w zbieżno - rozbieżnym
Bardziej szczegółowoczyli politropa jest w tym przypadku przemianą przy stałym ciśnieniu nazywaną izobarą. Równanie przemiany izobarycznej ma postać (2.
remiany_gau_dosk Charakterystyne remiany gau doskonałego. Premiana oitroowa Premianą oitroową naywamy remianę o równaniu idem (. ub V idem (. gdie V / m. W równaniah (. i (. jest wykładnikiem oitroy. Podstawowe
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ KINETYKA POLIKONDENSACJI POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMEÓW Prowadzący: Joanna Strzezi Miejsce ćwiczenia: Załad Chemii Fizycznej, sala 5 LABOATOIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEOGENICZNEJ
Bardziej szczegółowoUrządzenia i Układów Automatyki Instrukcja Wykonania Projektu
KAEDRA ENERGOELEKRYKI POLIECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Urądenia i Układów Auomayki Insrukcja Wykonania Projeku Auory: rof. dr hab. inż. Eugenius Rosołowski dr inż. Pior Pier dr inż. Daniel Bejmer Wrocław 5 I.
Bardziej szczegółowoMateriały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów
Materiały dodatkowe do zajęć z hemii dla studentów Reakje w roztworah wodnyh elektrolitów - dysojaja elektrolityzna, hydroliza oraz ph roztworów Opraowała dr Anna Wisła-Świder Reakje w roztworah wodnyh
Bardziej szczegółowoRESPECT Index III Etap weryfikacji Jak udokumentować odpowiedzi na pytania zawarte w ankiecie?
RESPECT Index III Etap weryfikaji Jak udokumentować odpowiedzi na pytania zawarte w ankieie? Ankieta RESPECT VIII Edyja Ogólne założenia Pytania ankietowe Pytania zawarte w ankieie RESPECT Index przypisane
Bardziej szczegółowoZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa
ZADANIA Z HEII Efekty energetyzne reakji hemiznej - rawo Kirhhoffa. Prawo Kirhhoffa Różnizkują względem temeratury wyrażenie, ilustrująe rawo Hessa: Otrzymuje się: U= n r,i U tw,r,i n s,i U tw,s,i () d(
Bardziej szczegółowoLICEALIŚCI LICZĄ ph różnych roztworów < materiały pomocnicze do sprawdzianu nr 2 > Przykładowe zadania:
LICEALIŚCI LICZĄ ph różnyh rotoró < materiały pomonie do spradianu nr > Spradian będie obejmoał 5 typó adań:. Oblianie artośi ph rotoró monyh kasó i asad uględnieniem spółynnika aktynośi jonó H + /OH -
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoRESPECT Index IX edycja III Etap weryfikacji Jak udokumentować odpowiedzi na pytania zawarte w ankiecie?
RESPECT Index IX edyja III Etap weryfikaji Jak udokumentować odpowiedzi na pytania zawarte w ankieie? ANKIETA RESPECT IX EDYCJA Ogólne założenia 2015 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 2 Pytania ankietowe Pytania
Bardziej szczegółowoZależność współczynnika piezoelektrycznego d33 od ciśnienia dla niejednorodnych polimerowych struktur warstwowych
IX Konferencja Naukowo-Techniczna i-mitel 06 Ryszar KACPRZK, Agnieszka PLEBAN-OKOPNA Katera Postaw Elektrotechniki i Elektrotechnologii. Politechnika Wrocławska, 50-70 Wrocław, Wyb. Wysiańskiego 7 () Zależność
Bardziej szczegółowoRelacje Kramersa Kroniga
Relacje Kramersa Kroniga Relacje Kramersa-Kroniga wiążą ze sobą część rzeczywistą i urojoną każej funkcji, która jest analityczna w górnej półpłaszczyźnie zmiennej zespolonej. Pozwalają na otrzymanie części
Bardziej szczegółowoPRZEPŁYWY JONÓW W GRADIENTOWEJ TERMOMECHANICE
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 17/2017 Komisja Inżynierii Buowlanej Oział Polskiej Akaemii Nauk w Katowicach PRZEPŁYWY JONÓW W GRADIENTOWEJ TERMOMECHANICE Jan KUBIK Politechnika Opolska, Wyział
Bardziej szczegółowoProjektowanie Systemów Elektromechanicznych. Przekładnie dr inż. G. Kostro
Projektowanie Systemów Elektromechanicznych Przekłanie r inż. G. Kostro Zębate: Proste; Złożone; Ślimakowe; Planetarne. Cięgnowe: Pasowe; Łańcuchowe; Linowe. Przekłanie Przekłanie Hyrauliczne: Hyrostatyczne;
Bardziej szczegółowoJAKOŚCIOWA ANALIZA TERMOGRAMÓW W DIAGNOSTYCE IZOLACYJNOŚCI TERMICZNEJ PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH *
JAKOŚCIOWA ANALIZA TERMOGRAMÓW W DIAGNOSTYCE IZOLACYJNOŚCI TERMICZNEJ PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH * Dr inż. Paweł Krause, Dr inż. Tomasz Steil, Dr inż. Artur Nowoświat WPROWADZENIE Obliczenia
Bardziej szczegółowoMetoda obrazów wielki skrypt przed poświąteczny, CZĘŚĆ POTRZEBNA DO OFa
Metoa obrazów wielki skrypt prze poświąteczny, CZĘŚĆ POTRZEBNA DO OFa 1. Równania i warunki brzegowe Dlaczego w ogóle metoa obrazów ziała? W elektrostatyce o policzenia wszystkiego wystarczą 2 rzeczy:
Bardziej szczegółowoBeStCAD - Moduł INŻYNIER 1
BeStCAD - Moduł INŻYNIER 1 Ścianki szczelne Oblicza ścianki szczelne Ikona: Polecenie: SCISZ Menu: BstInżynier Ścianki szczelne Polecenie służy do obliczania ścianek szczelnych. Wyniki obliczeń mogą być
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie dławieniowe-równoległe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego
Intrukcja o ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie ławieniowe-równoległe rękością ruchu obiornika hyraulicznego Wtę teoretyczny Niniejza intrukcja oświęcona jet terowaniu ławieniowemu równoległemu jenemu ze
Bardziej szczegółowoWYKŁAD V. Elektrostatyka
WYKŁAD V Elektrostatyka ELEKTOSTAYKA ODDZIAŁYWANIA Obecnie znane są cztery funamentalne oziaływania: silne, elektromagnetyczne, słabe i grawitacyjne. Silne i słabe oziaływania ogrywają ecyującą role w
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH WODNYCH
RÓWNOWG W ROZTWORCH WODNYCH Substanje hemizne, zgodnie z teorią dysojaji elektrolityznej S. rrheniusa, możemy podzielić na elektrolity i nieelektrolity. Elektrolity występują w roztworze w postai ząstek
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoPole temperatury - niestacjonarne (temperatura zależy od położenia elementu ciała oraz czasu) (1.1) (1.2a)
PODSAWY WYMIANY CIEPŁA. Postawowe pojęcia w wymianie ciepła Sposoby transportu ciepła: przewozenie konwekcja - swobona - wymuszona promieniowanie ransport ciepła w ciałach stałych obywa się na roze przewozenia.
Bardziej szczegółowoSPOSOBY STEROWANIA ZAUTOMATYZOWANYMI POMOSTOWYMI SUWNICAMI
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ. 73 Transort 21 Jarosław Smocek, Janus Sytko Akademia Górnico-Hutnica im. Stanisława Stasica w Krakowie Wydiał Inżynierii Mechanicnej i Robotyki Katedra Systemów
Bardziej szczegółowoDefinicja szybkości reakcji
Definija szybkośi reakji Szybkość reakji definiuje się jako stosunek zmiany stężenia substratów lub produktów reakji do zasu potrzebnego do zajśia tej zmiany. v zas zmiana stężenia potrzebny do zajśia
Bardziej szczegółowoWielomiany Hermite a i ich własności
3.10.2004 Do. mat. B. Wielomiany Hermite a i ich własności 4 Doatek B Wielomiany Hermite a i ich własności B.1 Definicje Jako postawową efinicję wielomianów Hermite a przyjmiemy wzór Roriguesa n H n (x)
Bardziej szczegółowoKRYSTYNA JEŻOWIECKA-KABSCH HENRYK SZEWCZYK MECHANIKA PŁYNÓW
KRYSTYNA JEŻOWIECKA-KABSCH HENRYK SZEWCZYK MECHANIKA PŁYNÓW OFICYNA WYDAWNICZA POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ WROCŁAW Wanie poręcnika jest otowane pre Ministra Eukacji Naroowej Recenenci ALICJA JARŻA ZDZISŁAW
Bardziej szczegółowoWykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa
Wykład 11 Równowaga kwasowo-zasadowa JS Skala ph Skala ph ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych. Skala ta jest oparta na aktywności jonów hydroniowych [H3O+] w
Bardziej szczegółowoWYZANCZANIE STAŁEJ DIELEKTRYCZNEJ RÓŻNYCH MATERIAŁÓW. Instrukcja wykonawcza
ĆWIZENIE 108 WYZANZANIE STAŁEJ DIELEKTRYZNEJ RÓŻNYH MATERIAŁÓW Zaganienia Prawo Gaussa, pole elektrostatyczne, pojemność konensatora, polaryzacja ielektryczna, łączenie konensatorów Instrukcja wykonawcza
Bardziej szczegółowoOptyka 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Optka Projekt współinansowan przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funuszu Społecznego Optka II Promień świetln paając na powierzchnię zwierciała obija się zgonie z prawem obicia omówionm w poprzeniej
Bardziej szczegółowoXXXV OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne
XXXV OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadzalne ZADANIE D1 Nazwa zadania: Wyznazanie iepła pierwiastków (azot, ołów) Wyznaz iepło rowania iekłego azotu oraz iepło właśiwe ołowiu (wartość średnią
Bardziej szczegółowoAutomatyczna kompensacja mocy biernej z systemem monitorowania kopalnianej sieci 6 kv
dr inż MARIAN HYLA Politechnika Śląska w Gliwicach Automatycna kompensacja mocy biernej systemem monitorowania kopalnianej sieci 6 kv W artykule predstawiono koncepcję, realiację ora efekty diałania centralnego
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe pojęcia w wymianie ciepła
PODSAWY WYMIANY CIEPŁA. Postawowe pojęcia w wymianie ciepła Sposoby transportu ciepła: przewozenie konwekcja - swobona - wymuszona promieniowanie ransport ciepła w ciałach stałych obywa się na roze przewozenia.
Bardziej szczegółowoMaria Dems. T. Koter, E. Jezierski, W. Paszek
Sany niesalone masyn synchonicnych Maia Dems. Koe, E. Jeieski, W. Pasek Zwacie aowe pąnicy synchonicnej San wacia salonego, wany akże waciem nomalnym lb pomiaowym yskje się pe wacie acisków wonika (j (sojana
Bardziej szczegółowoPytanie 2 Belkę przedstawioną na rysunku, obciążono momentem skupionym M = 3 [knm] w punkcie C. Odległości wynoszą a=2 [m], b=1 [m].
Pytanie 1 Belkę przedstawioną na rysunku, obiążono siłą P = 3 [kn]. Odległośi wynoszą a= [m], b=1 [m]. A a Reakje podpór dla belki wynoszą: A) R A = [kn], R B =1 [kn] B) R A =1 [kn], R B = [kn] C) RA=
Bardziej szczegółowoInstrukcja do laboratorium Materiały budowlane Ćwiczenie 12 IIBZ ĆWICZENIE 12 METALE POMIAR TWARDOŚCI METALI SPOSOBEM BRINELLA
Instrukcja o laboratorium Materiały buowlane Ćwiczenie 1 ĆWICZENIE 1 METALE 1.1. POMIAR TWAROŚCI METALI SPOSOBEM BRINELLA Pomiar twarości sposobem Brinella polega na wciskaniu przez określony czas twarej
Bardziej szczegółowoWłasności falowe cząstek. Zasada nieoznaczoności Heisenberga.
Własnośi falowe ząstek. Zasada nieoznazonośi Heisenberga. Dlazego ząstka o określonej masie nie moŝe oruszać się z rędkośią równą rędkośi światła? Relatywistyzne równanie określająe energię oruszająego
Bardziej szczegółowoOŚRODKI WIELOSKŁADNIKOWE
OŚOKI WIEOSKŁANIKOWE 9. KONENSACJA PAY WONEJ W WASTWIE zważmy warstwę materiału rwateg grubśi l, w której knensuje ara wna. ys. 9.1. Strefa knensaji Knensaja ta wuje: zmniejszenie ilśi ary wnej, zwiększenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 Reakcje chemiczne
Ćwizenie 2 Reakje hemizne Część teoretyzna Reakjami hemiznymi nazywamy proesy, w zasie któryh w wyniku zderzenia się dwóh lub większej ilośi ząstezek (ząstezek, atomów, wolnyh rodników lub jonów) powstają
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoØ Cząstka powietrza poruszająca się pionowo w płynie jest poddawana sprężaniu lub rozprężaniu adiabatycznemu; zatem jej temperatura ulega zmianie
1 Ø Roatrujemy ionowe resunięcia łynu, który jest w równowae hyrostatycnej Ø Cąstka owietra orusająca się ionowo w łynie jest oawana srężaniu lub rorężaniu aiabatycnemu; atem jej temeratura ulea mianie
Bardziej szczegółowoFunkcje zespolone. 2 Elementarne funkcje zespolone zmiennej zespolonej
Wyiał Matematyki Stosowanej Zestaw adań nr 8 Akademia Górnico-Hutnica w Krakowie WFiIS, informatyka stosowana, II rok Elżbieta Adamus grudnia 206r. Funkcje espolone Ciągi i seregi licb espolonych Zadanie.
Bardziej szczegółowoKatedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Badanie pompy ciepła - 1 -
Katera Silników Spalinowych i Pojazów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Baanie pompy - - Wstęp teoretyczny Pompa jest urzązeniem eneretycznym, które realizuje przepływ w kierunku wzrostu temperatury. Pobiera ciepło
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i nieorganiczna- dwiczenia laboratoryjne 2018/2019
ĆWICZENIE 6 ROZTWORY BUFOROWE 1. Zakres materiału Pojęia: stężenie molowe, ph, wskaźniki ph-metryzne, teoria kwasów i zasad Brønsteda, roztwory buforowe i ih ph, pojemność buforowa, słaby/mony kwas, słaba/mona
Bardziej szczegółowoW tej reakcji stopień utleniania żelaza wzrasta od 0 do III. Odwrotnie tlen zmniejszył stopień utlenienia z 0 na II.
8 Utlenianie i redukcja Początkowo termin utlenianie odnosił się do reakcji pierwiastków lub związków chemicznych z tlenem, a termin redukcja stosowano do określenia usunięcia tlenu ze związku. Później,
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY
Próbny egzamin maturalny z chemii 00r. ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach.
Bardziej szczegółowoSłupskie Prace Geograficzne 8 2011
Słupskie Prae Geografizne 8 2011 Gariela Czapiewska Akademia Pomorska Słupsk MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWE ROLNICTWA W RAMACH REALIZACJI PROGRAMU WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ NA OBSZARACH WIEJSKICH POWIATU BYTOWSKIEGO
Bardziej szczegółowo