Ćwiczenie 2 Reakcje chemiczne
|
|
- Judyta Łuczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwizenie 2 Reakje hemizne Część teoretyzna Reakjami hemiznymi nazywamy proesy, w zasie któryh w wyniku zderzenia się dwóh lub większej ilośi ząstezek (ząstezek, atomów, wolnyh rodników lub jonów) powstają nowe substanje hemizne. Reakja zahodzi tylko w wyniku zderzeń, w któryh uzestniząe ząstki są względem siebie właśiwie zorientowane oraz mają energię wystarzająą do pokonania bariery energii potenjalnej reakji. Energia ta oznazana jako E a nazywa się energią aktywaji reakji. Przebieg reakji hemiznej harakteryzuje się jej szybkośią oraz stanem równowagi hemiznej. 1. RÓWNANIE STECHIOMETRYCZNE REAKCJI CHEMICZNEJ Równanie hemizne jest umownym zapisem ilustrująym jakośiowo i ilośiowo przebieg reakji, w którym po lewej stronie zapisuje się wzory lub symbole wszystkih substanji wyjśiowyh substratów reakji, po prawej zaś wzory produktów reakji. Ogólnie równanie stehiometryzne reakji moŝna zapisać: a A + b B e E + d D gdzie: A, B, D, E symbole hemizne substratów i produktów, a, b, d, e współzynniki stehiometryzne reakji. Stosunek ilośiowy substanji reagująyh, określany równaniem hemiznym nazywamy stosunkiem stehiometryznym. Substraty reagują ze sobą tylko w stosunku stehiometryznym, nawet jeśli zmiesza się je w innym stosunku. Równanie stehiometryzne reakji hemiznej informuje nas tylko o rodzaju i ilośi substratów i produktów reakji w stanie równowagi, nie zawiera ono informaji o szybkośi i mehanizmie reakji. Rodzaje reakji hemiznyh DuŜa ilość reakji hemiznyh zmusza do sklasyfikowania ih w pewne grupy. Podstawą klasyfikaji mogą być: 1. typ zahodząej reakji, 2. rodzaj wymienianyh ząstek, 1
2 3. efekt ieplny reakji. 1. Według tego podziału rozróŝnia się reakje: reakja syntezy polega na tworzeniu się nowej substanji z dwóh lub większej lizby róŝnyh substanji, np. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 C + O 2 CO 2 reakja analizy polega na rozkładzie substanji złoŝonej na dwie lub więej nowyh substanji, np. NH 4 HCO 3 CO 2 + H 2 O + NH 3 CaCO 3 CaO + CO 2 reakja wymiany polega na wymienieniu ząstek, wolnyh rodników, atomów, jonów lub elektronów pomiędzy reagująymi substratami. Gdy wymieniana ząstka pohodzi tylko od jednego z substratów to mamy reakję pojedynzej wymiany, np. CuO + H 2 Cu + H 2 O JeŜeli reakja wymiany dotyzy obydwu reagująyh substanji, to mówimy o reakji podwójnej wymiany, np. BaCl 2 + K 2 SO 4 BaSO KCl 2. W reakjah wymiany, mogą być wymieniane róŝne ząstki. Najzęśiej wymianie ulegają grupy atomów, atomy, wolne rodniki lub jony. W tyh przypadkah nazwa reakji pohodzi od nazwy wymienianyh ząstek, np. - reakja kompleksowania jonów Ag + ząstezkami amoniaku AgCl + 2 NH 3 H 2 O [ Ag(NH 3 ) 2 ] H 2 O - reakja nitrowania C 6 H 6 + HNO 3 C 6 H 5 NO 3 + H 2 O Szzególnym rodzajem wymienianyh ząstezek są protony lub jony wodorotlenowe. Mówimy wtedy o reakjah kwasowo zasadowyh, np. 2 H 3 PO Ca(OH) 2 Ca 3 (PO 4 ) H 2 O 2
3 JeŜeli w zasie reakji hemiznej obok wymiany atomów (jonów) przebiega równolegle wymiana elektronów pomiędzy reagująymi ząstezkami, to takie proesy nazywamy reakjami utleniania i redukji, np. Zn + 2 HCl ZnCl 2 + H 2 utlenienie Zn 0 2e Zn 2+ redukja 2 H e H 2 Szzególnym przypadkiem reakji utlenienia i redukji są proesy biegnąe na elektrodah. 3. Wszystkie reakje hemizne związane są z przemianami energetyznymi, pojawiająymi się w postai efektów ieplnyh reakji. Reakje, w zasie któryh wydziela się energia w postai iepła nazywamy reakjami egzotermiznymi, np. reakja spalania propanu C 3 H O 2 3 CO H 2 O - Q Reakje, które biegną z pobraniem iepła z otozenia nazywamy reakjami endotermiznymi, np. reakja termiznego rozkładu węglanu (IV) wapnia (II) CaCO 3 CaO + CO 2 + Q 2. PRZEBIEG REAKCJI CHEMICZNEJ KaŜda reakja hemizna po pewnym zasie od hwili jej zapozątkowania osiąga stan równowagi dynamiznej, w zasie którego w stałej temperaturze nie zmieniają się stęŝenia substratów i produktów reakji. Czas osiągania stanu równowagi zaleŝy od szybkośi reakji. Szybkość reakji Szybkość reakji (v) określa się zmniejszeniem w jednoste zasu stęŝenia substratów reakji ( s ) lub zwiększeniem stęŝenia produktów, o moŝna wyrazić równaniem róŝnizkowym d v = dt s = d dt p Szybkośi reakji hemiznyh mogą być róŝne, niektóre reakje biegną bardzo szybko (np. reakje wybuhowe, jonowe) a inne bardzo powolnie (utlenianie węgla w temperaturze 293K). Ta sama reakja moŝe być bardzo szybka lub powolna w zaleŝnośi od 3
4 warunków jej prowadzenia. Szybkość danej reakji zaleŝy od stęŝenia substratów, temperatury, udziału katalizatora i warunków transportu masy reagentów. Według teorii kinetyznej materii jest ozywiste, szybkość reakji musi zaleŝeć od lizby zderzeń między reagująymi ząstezkami zahodząymi w jednoste zasu. Elementarny akt hemizny moŝe nastąpić tylko wtedy, gdy reagująe ząstezki zderzą się wzajemnie, zyli elektrony atomów jednej ząstezki wejdą w sferę działania pól elektryznyh drugiej ząstezki. Nie kaŝde zderzenie prowadzi do reakji hemiznej. ZaleŜy to od stanu energetyznego ząstezek, a takŝe zasu trwania zderzenia. MoŜna przyjąć, Ŝe lizba efektywnyh zderzeń jest tym większa, im większe są stęŝenia reagująyh substanji. ZaleŜność pomiędzy szybkośią reakji i stęŝenia moŝna opisać równaniem v = k gdzie A i B stęŝenia substanji reagująyh A i B, a i b wykładniki potęgowe zwane rzędami reakji w stosunku do reagentów A i B n = a + b - harakteryzuje ogólny rząd reakji. W większośi znanyh reakji wartość n jest większa od 0 a mniejsza lub równa 2. Współzynnik proporjonalnośi k, zaleŝy od temperatury i nosi nazwę stałej szybkośi reakji. ZaleŜność szybkośi reakji od temperatury wyraŝa w przybliŝeniu współzynnik temperaturowy reakji w s. Ze wzrostem temperatury reakji o 10 stopni w stosunku do temperatury niezbyt wysokiej szybkość reakji wzrasta od 2 do 4 razy, o moŝna opisać wzorem k a A b B T + 10 ws = kt gdzie k T stała szybkośi reakji w temperaturze T, k T + 10 stała szybkośi reakji w temperaturze T Dokładniej zaleŝność stałej szybkośi reakji k od temperatury opisywana jest równaniem Arrheniusa log k = H gdzie H i a wartośi stałe, harakterystyzne dla danej reakji T temperatura. a T 4
5 Stała a zawiera zynnik energetyzny reakji hemiznej Ea a = 2.303R gdzie R stała gazowa, współzynnik przelizeniowy ln na log. Stała E a nazywa się energią aktywaji i harakteryzuje energię, którą muszą mieć reagująe ząstki (w przelizeniu na 1 mol zespołów reakyjnyh afektywnyh), aby zderzenia między nimi były efektywne. Przebieg reakji moŝna zilustrować na przykładzie A + B [A-B] * AB lub A + B [A-B] * A + B W wyniku efektywnego zderzania się ząstek A z ząstkami B powstaje przejśiowy aktywny zespół reakyjny [A-B]* o zasie trwania od do 10-8 sekundy. Aby taki zespół utworzył się musi być pokonana bariera energetyzna równa energii aktywaji danej reakji. Aktywny zespół reakyjny ulega rozpadowi, w wyniku zego powstają produkty reakji ząstka AB lub ponownie substraty reakji. Przemiany energetyzne zahodząe w zasie biegu reakji egzotermiznej i endotermiznej pokazane są na rysunku: Rys.1 Przemiany energetyzne w zasie biegu reakji hemiznej: a) reakja egzotermizna, b) reakja endotermizna Szybkość reakji hemiznyh moŝna znaznie zwiększać lub zmniejszać przez zastosowanie katalizatorów. Katalizatorem nazywamy substanję, która bierze udział w elementarnyh etapah reakji, nie whodzi w skład produktów reakji, a po jej zakońzeniu masa jego pozostaje niezmieniona. JeŜeli katalizatory zwiększają szybkość reakji nazywamy je katalizatorem dodatnim, jeŝeli ją zmniejszają ujemnymi lub inhibitorami. Działanie katalizatorów polega na obniŝaniu energii aktywaji na skutek zmiany mehanizmu reakji. 5
6 Shematyzne zmiany energii aktywaji reakji z udziałem katalizatora zilustrowane są na rysunku 2. Rozpatrzmy reakję A + B AB Reakja ta bez katalizatora wymaga określonej energii aktywaji. W obenośi katalizatora reakja ta moŝe przebiegać dwustopniowo: Etap 1 A + Kt [Akt]* Akt E a1 Etap 2 Akt + B [AktB] * AB + Kt E a2 przy zym energia aktywaji etapów 1 i 2 są niŝsze od energii aktywaji reakji bez katalizatora. Rys.2 Zmiany energii w zasie biegu reakji egzotermiznej: a) bez udziału katalizatora, b) z udziałem katalizatora. ObniŜenie energii aktywaji zwiększa lizbę ząstek aktywnyh, a wię i lizbę zderzeń aktywnyh w układzie w danej temperaturze, o zwiększa szybkość reakji hemiznej. Często zynnikiem ogranizająym szybkość reakji hemiznej jest szybkość dostarzania substratów lub szybkość odprowadzania produktów z obszaru reakji. W takim przypadku zynnikiem zwiększająym szybkość reakji jest mieszanie środowiska reakji lub rozdrobnienie reagentów. Mieszanie moŝe być realizowane za pomoą mieszadeł mehaniznyh, barbotaŝu gazami lub działaniem ultradźwięków. 6
7 2. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Na ogół wszystkie reakje hemizne są odwraalne, to znazy z danyh substratów tworzą się produkty, a jednoześnie produkty reakji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt ten w równaniah hemiznyh oznazany jest dwoma przeiwnie skierowanymi strzałkami. Reakje nieodwraalne naleŝą do wyjątków i biegną z reguły wtedy, gdy jeden z produktów opuszza środowiska reakji. Rozpatrzmy ogólną reakję, w której a moli substanji A oraz b moli substanji B reagują ze sobą tworzą d moli substanji D i e moli substanji E a A + b B d D + e E Szybkość v 1 przemiany substratów w produkty będzie opisana wzorem v = k a b 1 1 A B (2.1) Szybkość v 1 maleje w zasie trwania reakji w miarę zmniejszania się stęŝenia substratów A i B. Z hwilą pojawienia się pierwszyh ilośi produktów E i D moŝe wystąpić proes odwrotny, tj. produkty mogą ulegać przemianie z powrotem w substraty A i B z szybkośią v 2. Szybkość v 2 tej odwrotnej przemiany będzie wynosiła v = k a b 2 1 A B (2.2) i będzie rosła w zasie trwania reakji, wskutek nagromadzania się oraz większyh ilośi produktów E i D. Zmiany stęŝeń substratów i produktów reakji hemiznej w zasie jej trwania zilustrowane są na rys.3. Rys.3 Zmiany stęŝeń substratów i produktów w zasie biegu reakji hemiznej Gdy temperatura T reagująego układu jest stała w zasie proesu, wtedy zmiany szybkośi reakji wprost i reakji odwrotnej spowodowane są jedynie zmianami stęŝeń reagująyh substanji. Po pewnym zasie trwania reakji ustali się stan równowagi hemiznej, w którym szybkośi reakji w obu kierunkah będę równe: v 1 = v 2, a wię k a b d e 1 A B = k2 D E (2.3) 7
8 Po przekształeniu równania otrzymamy d e k1 D E = = K = onst dla T = onst (2.4) a b k 2 A B Iloraz dwóh stałyh szybkośi reakji k 1 i k 2 jest w danej temperaturze stały. Stała K w równaniu (2.4) nazywa się stałą równowagi hemiznej, odniesioną do stęŝeń molowyh reagentów. Wzór na stałą równowagi wyraŝa prawo działania mas, nazywane teŝ prawem Guldberga Waagego. Stwierdza ono, Ŝe w stanie równowagi hemiznej (dla T = onst) stosunek ilozynów stęŝeń molowyh produktów reakji do stosunku ilozynów stęŝeń molowyh substratów jest wielkośią stałą, przy zym wartośi stęŝenia produktu i substratu naleŝy podnieść do potęgi równej współzynnikowi stehiometryznemu danego reagentu. Stała równowagi K jako iloraz stałyh szybkośi reakji wprost i reakji odwrotnej nie zaleŝy od stęŝenia wyjśiowego substratów, ani od zastosowania katalizatora. ZaleŜy ona jedynie od rodzaju reagująyh substanji i od temperatury. StęŜeniowa stała równowagi (K ) opisuje najzęśiej stan równowagi w roztworah, np. dla reakji C 2 H 5 OH + CH 3 COOH CH 3 COOC 2 H 5 K CH 3COOC2 H 5 = (2.5) H OH 2 5 CH COOH 3 Dla reakji biegnąej w fazie gazowej, np. reakji syntezy amoniaku z wodoru i azotu: 3 H 2 + N 2 2 NH 3 zamiast stęŝeń we wzorze (2.4) wygodniej jest stosować iśnienia ząstkowe reagentów p A, p B, p D, p E K p 3 = (2.6) p N p 2 2 NH p H 2 stałą K p nazywamy iśnieniową stałą równowagi. Stałe równowagi dla niektóryh zęsto spotykanyh reakji przyjęły harakterystyzne nazwy. Dla reakji dysojaji, np. kwasów w roztworah CH 3 COOH CH 3 COO - + H + mamy 8
9 K + CH 3COO H = (2.7) CH COOH 3 Stała K nosi nazwę stałej dysojaji kwasowej. Dla reakji dysojaji bardzo trudno rozpuszzalnyh soli, np. AgCl Ag + + Cl - stała K + Ag Cl = (2.8) CAgCl W reakji dysojaji hlorek srebra jest osadem, a wię tworzy odrębną fazę, jego stęŝenie przyjmuje wartość 1. Wzór (2.8) przyjmuje zatem postać K = IR = + Ag Cl AgCl Stała K = IR reakji dysojaji substanji trudno rozpuszzalnyh nazywana jest ilozynem rozpuszzalnośi danej substanji. 3. REGUŁA Le Chateliera - Brauna Wpływ zmian stęŝenia reagentów, ih iśnienia oraz temperatury na stan równowagi reakji określa jakośiowo reguła Le Chateliera-Brauna, zwana teŝ regułą przekory. Reguła ta brzmi: jeŝeli układ będąy w stanie równowagi poddamy działaniu bodźa zewnętrznego (tj. zmianie stęŝenia reagentów, zmianie iśnienia lub temperatury), to w układzie tym zajdą takie przemiany, które działanie tego bodźa zmniejszą. Reguła przekory pozwala przewidzieć wpływ zmiany stęŝenia jednej z substanji uzestniząej w reakji na stan równowagi hemiznej układu. JeŜeli do układu w stanie równowagi dodatkowo wprowadzimy pewną ilość reagentu (substratu lub produktu), to stan równowagi przesunie się w kierunku zmniejszenia jego wartośi w układzie. Podobnie, jeŝeli z układu usuniemy pewna ilość jednego składnika, to zajdą przemiany, które zmniejszą jego ubytek. JeŜeli reakje przebiega w fazie gazowej: np. synteza amoniaku, to na podstawie analizy równania (2.6) moŝemy stwierdzić, Ŝe wzrost iśnienia substratów (N 2 i H 2 ) spowoduje przesunięie równowagi reakji w kierunku tworzenia amoniaku, bowiem wtedy iśnienie ogólne 9
10 gazowyh reagentów będzie malało. W reakji tej z ztereh moli gazowyh substratów powstaję dwa mole produktów. JeŜeli zynnikiem naruszająym równowagę hemizną jest zmiana temperatury, to w zaleŝnośi od efektu ieplnego danej reakji naleŝy ozekiwać dwojakiego rodzaju skutków. PodwyŜszenie temperatury w układzie przesunie stan równowagi na korzyść reakji endotermiznej, której towarzyszy pohłanianie iepła, natomiast obniŝenie temperatury układu przesunie równowagę w kierunku reakji egzotermiznej, której towarzyszy wydzielanie iepła. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe podwyŝszenie temperatury zawsze wywiera korzystny wpływ na szybkość reakji, a wię i na szybkość ustalania się równowagi, o nie jest sprzezne z regułą przekory. 4. METODY OTRZYMYWANIA SOLI Sole są to związki hemizne o ogólnym wzorze: Me n R m Cu 3 (PO 4 ) 2 to sole obojętne, Me n (H k R) m CaHCO 3 to wodorosole, [Me(OH) k ] n [Al(OH) 2 ] 2 SO 4 to hydrosole gdzie: Me metal, R reszta kwasowa, n, m, k współzynniki stehiometryzne. Nazwy soli prostyh składają się z dwóh zęśi pierwszy określa nazwę kwasu, a druga nazwę i wartośiowość metalu. Wodorosole zwane potoznie solami kwaśnymi, mają nazwę podobną do nazw soli prostyh. RóŜnią się tylko dodaniem przedrostka wodoro- wraz z odpowiednim przedrostkiem lizebnikowym do nazwy kwasu, np.: wodorowęglan (IV) sodu (I) lub dwuwodorofosforan (V) sodu (I). Hydroksysole (zwane solami zasadowymi ) mają dodane do nazwy kwasów przedrostek hydroksy- wraz z odpowiednim przedrostkiem lizebnikowym. Wodorosole powstają w wyniku reakji polegająej na nieałkowitym zobojętnieniu kwasu, natomiast hydroksysole - zasady. Sole moŝna otrzymać wieloma sposobami, z któryh najwaŝniejsze to: a) reakja metalu z niemetalem Cu + S CuCl 2 b) reakja metalu z kwasem Mg + Cl 2 MgCl 2 Zn + HCl ZnCl 2 + H 2 10
11 ) reakja tlenku metalu z kwasem Cu + 8 HNO 3 3 Cu(NO 3 ) NO + 4 H 2 O CaO + 2 HCl CaCl 2 + H 2 O d) reakja tlenku niemetalu z zasadą e) reakja tlenku metalu z tlenkiem niemetalu CO 2 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + H 2 O f) reakja kwasu z zasadą g) reakja soli z solą MgO + CO 2 MgCO 3 H 2 SO NaOH Na 2 SO H 2 O H 3 PO 4 + Ca(OH) 2 CaHPO 4 + H 2 O CuCl NaNO 3 Cu(NO 3 ) NaCl Część praktyzna Ćwizenie 1 Otrzymywanie soli ( siarzan(vi) strontu (II) lub szzawian kobaltu (II)) Celem ćwizenia jest przeprowadzenia syntezy soli metodą reakji podwójnej wymiany, wydzielenie produktów reakji i oblizenie wydajnośi reakji. Sprzęt i odzynniki: - związki wyjśiowe: azotan (V) strontu (II) i siarzan (VI) sodu (I), kwas szzawiowy i azotan (V) kobaltu (II), - waga analityzna, - łopatki do nabierania odzynników, - łaźnia wodna, - pompka wodna, lejek Bühnera, kolba ssawkowa, - sązki, - 2 kolby stoŝkowe, - ylider miarowy, - szkiełko zegarkowe, - suszarka laboratoryjna, - tryskawka. 11
12 Opis ćwizenia: Ćwizenie naleŝy wykonać zgodnie ze shematem: 1. UłoŜyć równanie hemizne otrzymywania soli z podanyh substanji wyjśiowyh, uzupełnić współzynniki w równaniu reakji. Prowadząy podaje ilość soli (x mol lub x gram), którą naleŝy teoretyznie otrzymać w wyniku reakji. 2. W elu oblizenia ilośi substratów potrzebnyh do otrzymania x gram (lub x moli) soli naleŝy oblizyć masy molowe substratów i produktów reakji. Następnie ułoŝyć odpowiednie proporje dla oblizenia mas substratów reakji (przelizyć na 10% roztwory). 3. Przygotować roztwory wodne substratów o stęŝeniu 10%. W tym elu naleŝy odwaŝyć na wadze oblizone ilośi substratów, odmierzyć ylindrem miarowym objętośi wody destylowanej potrzebne do rozpuszzenia substanji. Rozpuszzanie substanji moŝna przyspieszyć poprzez podgrzanie roztworu na łaźni wodnej. 4. Przeprowadzić syntezę soli poprzez wlanie jednego roztworu do drugiego jednoześnie mieszają. 5. W międzyzasie zwaŝyć na wadze szkiełko zegarkowe i szkiełko zegarkowe z sązkiem, obie masy zapisać. 6. Otrzymaną sól odsązyć na zestawie do sązenia pod zmniejszonym iśnieniem. W tym elu na lejku Bühnera umieszzamy zwaŝony sązek i zwilŝamy go wodą destylowaną. Następnie powoli wlewamy roztwór soli, pozostałośi w kolbie wypłukujemy wodą z tryskawki i wlewamy na sązek. 7. Odsązony osad przenosimy na szkiełko zegarkowe i wkładamy do suszarki na 30 minut w elu wysuszenia. Po tym zasie szkiełko wyjmujemy z suszarki, studzimy i waŝymy. 8. Oblizamy wydajność przeprowadzonej reakji, porównują masę otrzymanej soli w trakie ćwizenia z masą podaną przez prowadząego. Wydajność oblizyć ze wzoru: m η = m gdzie: m p masa zwaŝona, m t masa teoretyzna p t 100% 12
13 13
Odwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE. syntezy. analizy. wymiany AB A + B. rodzaje reakcji chemicznych reakcje: H 2 SO NaOH A + B AB 2 H 2 + O 2 = 2H 2 O
REAKCJE CHEMICZNE rodzaje reakji hemiznyh reakje: 1. syntezy. analizy 3. wymiany 4. substytuji 5. addyji 6. eliminaji 7. polimeryzaji reakja hemizna to każdy proes w wyniku którego następuje zrywanie i/lub
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji chemicznych. Dr Mariola Samsonowicz
Kinetyka reakcji chemicznych Dr Mariola Samsonowicz 1 Czym zajmuje się kinetyka chemiczna? Badaniem szybkości reakcji chemicznych poprzez analizę eksperymentalną i teoretyczną. Zdefiniowanie równania kinetycznego
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoKinetyka chemiczna jest działem fizykochemii zajmującym się szybkością i mechanizmem reakcji chemicznych w różnych warunkach. a RT.
Ćwiczenie 12, 13. Kinetyka chemiczna. Kinetyka chemiczna jest działem fizykochemii zajmującym się szybkością i mechanizmem reakcji chemicznych w różnych warunkach. Szybkość reakcji chemicznej jest związana
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: rozszerzony Punkty
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym zestawie tlenków podkreśl te, które reagują z mocnymi kwasami i zasadami a nie reagują z wodą: MnO2, ZnO, CrO3, FeO,
Bardziej szczegółowoXV Wojewódzki Konkurs z Chemii
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018
Bardziej szczegółowoMateriał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych I. Reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne 1. Układ i otoczenie Układ - ogół substancji
Bardziej szczegółowoEDTA (roztwór 0,02 mol/l) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1272/2008 związek nie jest. substancją niebezpieczną.
Chemizne metody analizy ilośiowej (laboratorium) Kompleksometria. Przygotowanie roztworu o stężeniu 0,0 mol/l Wersenian disodu (, NaH Y H O ) krystalizuje z dwoma ząstezkami wody. Można go otrzymać w bardzo
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoW rozdziale tym omówione będą reakcje związków nieorganicznych w których pierwiastki nie zmieniają stopni utlenienia. Do reakcji tego typu należą:
221 Reakcje w roztworach Wiele reakcji chemicznych przebiega w roztworach. Jeżeli są to wodne roztwory elektrolitów wtedy faktycznie reagują między sobą jony. Wśród wielu reakcji chemicznych zachodzących
Bardziej szczegółowoTemat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków
Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych
1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom II Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Węglowodory... 3 2. Alkohole, fenole... 4 3. Estry i tłuszcze... 6 6. Związki organiczne zawierające
Bardziej szczegółowoV KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły
V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię
Bardziej szczegółowoPrzemiany substancji
Przemiany substancji Poniżej przedstawiono graf pokazujący rodzaje przemian jaki ulegają substancje chemiczne. Przemiany substancji Przemiany chemiczne Przemiany fizyczne Objawy: - zmiania barwy, - efekty
Bardziej szczegółowoPrzemiany/Reakcje chemiczne
Przemiany/Reakcje chemiczne Przemiany/Reakcje chemiczne Reakcje chemiczne są to takie przemiany, w wyniku których z jednych substancji powstają inne substancje, o zupełnie odmiennych właściwościach fizycznych
Bardziej szczegółowoObliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks
Obliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Obliczenia stechiometryczne Podstawą
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i nieorganiczna- dwiczenia laboratoryjne 2018/2019
ĆWICZENIE 6 ROZTWORY BUFOROWE 1. Zakres materiału Pojęia: stężenie molowe, ph, wskaźniki ph-metryzne, teoria kwasów i zasad Brønsteda, roztwory buforowe i ih ph, pojemność buforowa, słaby/mony kwas, słaba/mona
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH Opracowanie: dr inż Krystyna Moskwa, dr hab. Barbara Stypuła, mgr Agnieszka Tąta Reakcje chemiczne to procesy, w czasie których substancje ulegają przemianom, prowadzącym do powstawania
Bardziej szczegółowoChemia. Poziom podstawowy
Chemia Poziom podstawowy 1. a) MgO, Al O, SiO, P O 10, SO ; b) Al O, SiO, P O 10, SO ; c) Al O, SiO, P O 10, MgO; d) Al O, SiO ; e) Al O, MgO. Tlenek glinu. Reakcje tlenków z: kwasem solnym: MgO + HCl
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap szkolny rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoStan równowagi chemicznej
Stan równowagi hemiznej Równowaga hemizna to taki stan układu złożonego z roduktów i substratów dowolnej reakji odwraalnej, w którym szybkość owstawania roduktów jest równa szybkośi ih rozadu Odwraalność
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Bardziej szczegółowoTlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki
Tlen Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki Ogólna charakterystyka tlenowców Tlenowce: obejmują pierwiastki
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoSzanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii!
Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Chciałabym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami dotyczącymi poziomu wiedzy z chemii uczniów rozpoczynających naukę w Liceum Ogólnokształcącym. Co
Bardziej szczegółowo5. STECHIOMETRIA. 5. Stechiometria
5. STECHIOMETRIA 25 5. Stechiometria 5.1. Ile gramów magnezu wzięło udział w reakcji z tlenem, jeśli otrzymano 6,0 g tlenku magnezu? Odp. 3,60 g 5.2. Do 50 cm 3 roztworu kwasu siarkowego (VI) o stężeniu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM. SCHEMAT OCENIANIA etap wojewódzki
PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM SCHEMAT OCENIANIA etap wojewódzki 1. Ogólne zasady oceniania Uczeń otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoKinetyka i równowaga reakcji chemicznej
Kinetyka i równowaga reakcji chemicznej W przebiegu reakcji chemicznych interesujące są dwa aspekty zachodzących przemian: 1. rodzaj substratów i otrzymanych z nich produktów, 2. szybkość, z jaką substraty
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoOpracował: dr inż. Tadeusz Lemek
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria i Gospodarka Wodna w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracował:
Bardziej szczegółowoanalogicznie: P g, K g, N g i Mg g.
Zadanie 1 Obliczamy zawartość poszczególnych składników w 10 m 3 koncentratu: Ca: 46 g Ca - 1 dm 3 roztworu x g Ca - 10000 dm 3 roztworu x = 460000 g Ca analogicznie: P 170000 g, K 10000 g, N 110000 g
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 40. 90% 36 pkt. Uwaga! 1. Wszystkie
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoAKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I
Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn
Bardziej szczegółowoXIX Wojewódzki Konkurs MŁODY CHEMIK I etap
Katowice, 05.11.2007 XIX Wojewódzki Konkurs MŁODY CHEMIK I etap ZADANIE I. TEST. (20 punktów) W kaŝdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 1. NieuwaŜny eksperymentator postawił obok siebie dwie
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu
MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap III (wojewódzki) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z CHEMII
1 ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII MCH P1 MARZEC ROK 2012 POZIOM podstawowy Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź,
Bardziej szczegółowoZadanie 4. Mrówczan metylu ma taki sam wzór sumaryczny jak: A. octan etylu. C. kwas mrówkowy. B. octan metylu. D. kwas octowy.
Pieczęć KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 3 marca 2011 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie Konkursu Chemicznego. Przed przystąpieniem do rozwiązywania
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoZadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.
2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1. Odważono 1.0 g mieszaniny zawierającej NaOH, Na 2 CO 3 oraz substancje obojętną i rozpuszczono w kolbie miarowej o pojemności 250 ml. Na zmiareczkowanie próbki o objętości
Bardziej szczegółowoPlan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów
Plan i kartoteka testu sprawdzającego wiadomości i umiejętności uczniów Dział: Reakcje chemiczne. Podstawy obliczeń chemicznych. Kl. I LO Nr programu DKOS-4015-33-02 Nr zad. Sprawdzane wiadomości iumiejętności
Bardziej szczegółowoProblemy do samodzielnego rozwiązania
Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień
POUFNE Pieczątka szkoły 28 stycznia 2016 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje rejonowe
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoPowstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:
Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoKONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:
KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo
Bardziej szczegółowoSTAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!
STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002
Bardziej szczegółowo- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.
Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13
Bardziej szczegółowoW tej reakcji stopień utleniania żelaza wzrasta od 0 do III. Odwrotnie tlen zmniejszył stopień utlenienia z 0 na II.
8 Utlenianie i redukcja Początkowo termin utlenianie odnosił się do reakcji pierwiastków lub związków chemicznych z tlenem, a termin redukcja stosowano do określenia usunięcia tlenu ze związku. Później,
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Bardziej szczegółowoWykład 10 Równowaga chemiczna
Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap szkolny rok szkolny 2011/2012 wylosowany numer uczestnika konkursu Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2015/2016
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2015/2016 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoPrzykładowy zestaw zadań z chemii Odpowiedzi i schemat punktowania poziom podstawowy
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające
Bardziej szczegółowoRozwiązania zadań II-go etapu V-go Konkursu Chemicznego dla Szkół Średnich
Rozwiązania zadań II-go etapu V-go Konkursu Chemicznego dla Szkół Średnich ZADANIE 1: (4 punkty) Masa początkowa saletry: 340 g - m 0 (KNO 3 ) Masa początkowa rozpuszczalnika: 220 g - m 0 (H 2 O) Masa
Bardziej szczegółowo-wszystkie substancje (pierwiastki lub zw chem) które biorą udział w reakcji chemicznej nazywamy reagentami
Zapis reakcji chemicznej co to są przemiany chemiczne oraz w jaki sposób możemy opisać zachodzące reakcje? wokół nas bezustannie zachodzą rozmaite przemiany przemiany podczas których powstaje nowa substancja,
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoKWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:
KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,
Bardziej szczegółowoLitowce i berylowce- lekcja powtórzeniowa, doświadczalna.
Doświadczenie 1 Tytuł: Badanie właściwości sodu Odczynnik: Sód metaliczny Szkiełko zegarkowe Metal lekki o srebrzystej barwie Ma metaliczny połysk Jest bardzo miękki, można kroić go nożem Inne właściwości
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych
1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom I Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Stechiometria chemiczna... 3 2.Struktura atomu... 13 4.Kinetyka i statyka chemiczna... 14 5.Roztwory
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowo... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Aspirynę czyli kwas acetylosalicylowy można otrzymać w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem kwasu etanowego (octowego). a. Zapisz równanie reakcji, o której mowa w informacji wstępnej
Bardziej szczegółowo