Sposoby badania efektywności układu suszącego maszyn tissue

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sposoby badania efektywności układu suszącego maszyn tissue"

Transkrypt

1 Sosoby badania efektywnośi układu susząego maszyn tissue Testing methods for effetiveness of tissue mahine drying system Aleksander Kleazka To have effetive aer rodution roesses on the aer mahine the measurement and ontrol systems are neessary. They measure ontinuously not only various imortant arameters and tehnologial roerties but they also analyze them and hel to solve numerous roblems. Many mahines, inluding tissue mahines, lak suh systems or they are oorly equied in them. This observation alies eseially to the tissue mahine drying system, where many roess arameters may be determined and analyzed only with the measurements made with seialized hand oerated equiment. rowadzenie większośi starszyh maszyn rodukująyh aiery tissue brak jest nowozesnyh i komletnyh systemów kontrolnoomiarowyh. Umożliwiają one iągłe monitorowanie, oenę i regulaję odstawowyh arametrów i wskaźników harakteryzująyh efektywność funkjonowania maszyny, jej zesołów i układów. szzególnośi dotyzy to układu susząego, składająego się z ylindra Yankee i osłony konwekyjnej (rys. 1.) (1). Miarą efektywnośi funkjonowania maszyny są m.in. wydajność rodukji aieru o wymaganej jakośi i jednostkowe zużyie energii. Brak takih systemów, rzy skromnym wyosażeniu maszyn w odstawową aaraturę omiarową i nieełna znajomość trudnyh zagadnień roesowyh i termodynamiznyh, to odstawowe i zęste rzyzyny niedoskonałośi ray wielu maszyn. Pomiarami i oeną efektywnośi ra różnyh zesołów maszyn aiernizyh, także maszyn tissue, zajmują się sejaliśi (tzw. serwisowy ) z wielu firm dostarzająyh zarówno maszyny, jak i ih wyosażenie. Usługi takie są również wykonywane rzez raowników uzelni tehniznyh i biur rojektowyh. Komleksowe omiary w warunkah iągłego ruhu maszyny są raohłonne i niebeziezne a zęstość ih wykonywania jest niedostatezna i nie zaewnia uzyskania wszystkih danyh otrzebnyh do ełnej oeny efektywnośi roesów. Pomiary takie wynikają zazwyzaj z nagłej i konieznej otrzeby, n. w sytuajah zalizanyh do awaryjnyh, bądź związanyh z lanowaną modernizają maszyny. Rys. 1. Shemat układu susząego ylinder Yankee- osłona konwekyjna (1) 1 ylinder Yankee, 2 wstęga aieru na filu, 3 fil, 4 wale rasy ssąej, 5, 6 osłona konwekyjna dwuzęśiowa, 7,8 doływy owietrza do osłony, 9, 10 odływy oarów do obiegu, 11 skrobak kreująy, 12 wstęga aieru, 13 doływ ary do ylindra, 14 głowia arowokondensatowa, 15 odływ ary i kondensatu do obiegu Do zrealizowania ełnego zakresu omiarów otrzebne są nie tylko odowiednie rzyrządy i aaraty ale również znajomość roesu rodukji aieru, zjawisk i zależnośi fizyznyh towarzysząyh temu roesowi (2). 177

2 Podstawowe arametry i wskaźniki harakteryzująe układ susząy maszyny tissue Parametrami nazwano wielkośi mehanizne, fizyzne i tehnologizne, któryh wartośi określa się orzez bezośredni odzyt z rzyrządów omiarowyh, stanowiąyh wyosażenie maszyny, bądź za omoą rzyrządów sejalnyh. Niektóre arametry określa się orzez omiar uzuełniany dodatkowym oblizaniem. Przykładem może być suhość aieru, do określenia której otrzebny jest obór i omiar masy róbek, ih suszenie, onowny omiar masy i oblizanie suhośi wg określonego wzoru (definiji). Podstawowe arametry układu susząego maszyn tissue zestawiono w tabeli 1. Podano ih nazwy, jednostki i sosoby określania orzez omiary i oblizanie, w rzyadku maszyn, w któryh brak jest zaawansowanyh systemów kontrolno-omiarowyh. maszynah nowyh wykorzystuje się i analizuje dane, monitorowane i gromadzone w systemah kontrolno- omiarowyh (DCS, QCS), stanowiąyh standardowe wyosażenie takih maszyn. Tabela 2. Podstawowe wskaźniki układu susząego maszyn tissue Nazwa wielkośi Jednostka Sosób określenia ydajność ylindra brutto oblizeniowa kg/h oblizanie; DCS ydajność na nawijaku brutto oblizeniowa kg/h oblizanie; DCS Odarowanie jednostkowe (na ylindrze) kg/kg oblizanie; DCS Odarowanie ałkowite kg/h oblizanie; DCS (odniesione do wydajnośi ylindra brutto) skaźnik intensywnośi suszenia kg/m 2 h oblizanie; DCS Rzezywista mo ielna kotła i alników k oblizenia, DCS (dla znanej wartośi oałowej gazu) Jednostkowe zużyie ary w odniesieniu kg/kg oblizanie; DCS do rodukji na nawijaku, ylindrze Jednostkowe zużyie gazu w odniesieniu m 3 /kg oblizanie; DCS do rodukji na nawijaku, ylindrze Teoretyzne jednostkowe zużyie energii ielnej kj/kg oblizanie Srawność ielna układu susząego % oblizanie ylinder-osłona Udziały ylindra i osłony w zużyiu energii ielnej % oblizanie Udziały ylindra i osłony w odarowaniu wody % oblizanie z aieru Prędkośi owietrza wyływająego z dysz m/s oblizanie; DCS (dla obu zęśi osłony) Strumień energii ielnej odzyskanej w układzie rekueraji k omiary i oblizenia skaźnik odzysku energii ielnej z wydalanyh oarów % oblizanie Tabela 1. Zestawienie odstawowyh arametrów układu susząego maszyn tissue Nazwa wielkośi Jednostka Sosób określenia Rodzaj rodukowanego aieru tissue wg norm Gramatura aieru: na ylindrze, na nawijaku g/m 2 omiar; DCS Stężenie i smarność masy we wlewie % - SR omiar; DCS Suhośi aieru : o I i II rasie, % omiar; nawijak DCS na skrobaku kreująym, na nawijaku Szerokośi wstęgi: na ylindrze, na nawijaku m omiar; DCS Prędkośi roboze: ylindra, nawijaka m/min omiar, obl.; DCS sółzynnik kreowania % omiar, obl.; DCS Średnia temeratura ylindra Yankee C omiar Temeratury aieru: masa we wlewie, C omiar; wlew -DCS rzed rasami, o I i II rasie Temeratura środka natryskiwanego C odzyt bezośredni na ylinder Ciśnienia ary: dorowadzanej do ylindra, MPa odzyty; DCS do nagrzewni owietrza Zużyia ary rzez: ylinder, nagrzewnie kg/h odzyty; DCS Zaotrzebowanie gazu rzez koioł, alniki m 3 /h odzyty; DCS Temeratura owietrza na wyloie z dysz C omiar, odzyt; DCS Ciśnienia, rędkośi, strumienie masowe i objętośiowe owietrza w kanałah układu osłony Parametry fizyzne owietrza i oarów w kanałah układu osłony (temeratura, gęstość, entalia, wilgotność bezwzględna i względna) Pa; m/s; kg/s; m 3 /s C; kg/m 3 ; kj/kg; g/kg; % omiary i oblizenia omiary; DCS Rys. 2. Ręzny skrobak do obierania róbek tissue z owierzhni ylindra Yankee (wg rozwiązania PMPoland) skaźniki są to śiśle zdefiniowane wielkośi tehnologizne bądź roesowe, będąe funkjami różnyh arametrów, mierzonyh bądź oblizanyh. Znajomość wartośi wskaźników i ih analiza są odstawą wiarygodnej i ełnej oeny układu susząego. Nazwy i jednostki głównyh wskaźników układu susząego maszyn tissue rzedstawiono w tabeli 2. Niektóre sosoby omiarów i oblizeń wybranyh wielkośi Pomiary suhośi aieru elu określenia suhośi aieru o rasah należy obrać jego róbki z owierzhni ylindra Yankee. Jest to zynność niebeziezna i wymaga zastosowania sejalnego róbnika skrobaka (rys. 2). Rys. 3. Najnowszy miernik gramatury i wilgotnośi aierów tissue - Voith LSC TeoSens (3) Pobór róbek mokrego aieru z owierzhni filu, rzekazująego aier do układu rasowania na ylindrze Yankee, odbywa się zwykle za omoą strumienia srężonego owietrza, kierowanego na aier od wewnętrznej strony filu. Suhość i gramaturę aieru rzed nawijakiem a także rofile tyh wielkośi w kierunku orzeznym, określa się najzęśiej 178

3 Rys. 4. Przykład shematu omiarowego układu owietrznego osłony wysokowydajnej (2) w sosób iągły, wykorzystują oularne skanery. Jednym z najnowszyh mierników zastosowanym w maszynah tissue jest głowia Voith LSC TeoSens, w której nie zastosowano źródła radioaktywnego romieniowania (3). idok głowiy rzedstawiono na rysunku 3. Pomiary temeratur Do omiarów temeratur masy włóknistej, wód obiegowyh i owietrza można stosować oularne termometry rozszerzalnośiowe bądź inne, wygodne i beziezne w obsłudze, n. termoogniwa ołązone z wielozakresowymi miernikami elektroniznymi. Pomiar temeratury ylindra Yankee, wstęgi aieru i filów wymaga zastosowania sejalnyh termometrów stykowyh n. tyu SEMA, z miernikiem umożliwiająym odzyt wyników bezośrednio lub z amięi miernika. rzyadku omiarów temeratur owietrza w hali maszynowej, na zewnątrz budynku oraz w kanałah owietrznyh określa się zawsze dwie wartośi temeratur. Nazywane są one odowiednio temeraturą suhego i mokrego termometru a ih znajomość umożliwia uzyskanie ( z tabli fizyznyh, wykresu i-x Molliera lub z odowiedniego rogramu syhrometryznego) wielkośi fizyznyh owietrza, niezbędnyh dla rowadzonej analizy (4). Powietrze jest odstawowym zynnikiem susząym i wentylayjnym w układah maszyny tissue a także efektywnym i raktyznym nośnikiem energii. Stan fizyzny owietrza deyduje o warunkah ray ludzi, warunkah tehnologiznyh i eksloatayjnyh maszyn i urządzeń. Termometr mokry można uzyskać w rosty sosób orzez nałożenie na końówkę omiarową tzw. bandaża z tkaniny, którą nastęnie zwilża się wodą. Tak rzygotowany termometr można stosować do omiarów temeratur owietrza będąego w ruhu, a w szzególnośi w zamkniętyh kanałah, w któryh wykonać należy sejalne otwory omiarowe. Pomiary iśnień i strumieni rzeływów owietrza w kanałah układzie owietrznym osłony konwekyjnej, oróz wentylatorów, nagrzewni arowyh bądź alników gazowyh, wymienników ieła i rzeustni, istnieje sieć kanałów owietrznyh łąząyh te urządzenia. Znajomość średniej rędkośi rzeływu owietrza, bądź oarów w oszzególnyh kanałah jest niezbędna do analizy i oeny układu. Prędkość tę obliza się z zależnośi: ν 2 d ρ = [ m/s] d średnie iśnienie dynamizne w badanym rzekroju kanału, Pa, ρ gęstość łynąego zynnika, kg/m 3. Znajomość rędkośi (v), ól rzekrojów kanałów (A) oraz gęstośi (ρ) rzeływająego zynnika umożliwia oblizenie strumieni objętośiowyh (V) i masowyh (M) owietrza bądź oarów w różnyh miejsah układu osłony (5). 179

4 Związek między tymi wielkośiami określają roste zależnośi: V =ν A [m 3 /s] M = V ρ [ kg/m 3 ] Przykład stosunkowo rostego układu owietrznego z nagrzewnią arową dla owietrza susząego rzedstawiono na rysunku 4 (2). Na rysunku 4 oznazono unkty omiarowe w różnyh kanałah, w któryh wykonuje się omiary temeratur termometrami suhym i mokrym oraz iśnienia dynamiznego owietrza lub oarów łynąyh w odowiednih kanałah. Do omiarów iśnień dynamiznyh może być stosowana rurka siętrzająa, zwana sondą Prandtla, której shemat rzedstawiono na rysunku 5. s k suhość aieru o ylindrze Yankee, %, s suhość aieru o rasah, % skaźnik intensywnośi suszenia aieru (m ) odniesiony do ola owierzhni (F ) kontaktu aieru z ylindrem Yankee: m = [ kg/m 2 h] F Teoretyzne szaunkowe zaotrzebowanie ieła (Q T ) do wysuszenia aieru rzy określonej wydajnośi maszyny w iągu 1h: Q T r = [k] 3600 r ieło arowania wody zależne od temeratury wstęgi aieru, kj/kg Rys. 5. Sonda Prandtla do omiarów iśnień łynów w kanałah układu owietrznego (4) otwory imulsowe iśnienia ałkowitego, s otwory imulsowe iśnienia statyznego, d średnia końówki sondy, δ średnia dwukanałowego rzewodu łąząego z miernikiem iśnienia Przykłady oblizeń wybranyh wielkośi harakteryzująyh efektywność ray układu susząego ydajność teoretyzna (P h ) (brutto) aieru na ylindrze Yankee: V rędkość wstęgi na ylindrze, m/min, g gramatura aieru na ylindrze, g/m 2, B szerokość wstęgi na ylindrze, m, ydajność teoretyzna (P h ) (brutto) na nawijaku: V n rędkość wstęgi na nawijaku, m/min, g n gramatura aieru na nawijaku, g/m 2, B n szerokość wstęgi na nawijaku, m, Strumień odarowanej wody z aieru () w układzie ylinder Yankee-osłona: Srawność ielna (η s ) układu susząego ylinder-osłona: Q = Q 100 T η s R Q R rzezywiste zużyie energii ielnej w iągu 1h, określane na odstawie odzytów zużyia ary lub gazu, k. Określenie udziałów ylindra i osłony w roesie suszenia aieru (1, 6) Ilość ieła (Q r ) rzekazanego suszonej wstędze aieru rzez ylinder Yankee można określić wzorem: [k] D zużyie ary rzez ylinder (wg odzytów z rzeływomierza), kg/h, r ieło kondensaji ary zależne od jej iśnienia, kj/kg, η wsółzynnik srawnośi ielnej ylindra. Strumień wody odarowanej z aieru ( ) w wyniku działania ylindra Yankee można oblizyć z zależnośi: r s ieło arowania wody usuwanej ze wstęgi, zależne od jej temeratury, kj/kg, M s wydajność ylindra w odniesieniu do masy suhej aieru, kg/h, T k i T temeratura końowa i ozątkowa aieru, C s, w ieła właśiwe suhego aieru i wody, kj/kg C, x ozątkowa zawartość wilgoi w aierze (o rasah), określona zależnośią: 180

5 x s = 100 [kg/kg] s Udział ylindra w roesie odarowaniu wody z aieru: u = 100 Efektywność układu rekueraji ieła z wydalanyh oarów Strumień odzyskiwanego ieła (Q od ) z oarów można oblizyć z równania: [k] M 4 strumień masowy oarów kierowanyh do rekueratorów wymienników, kg/s, i 4 entalia oarów rzed wymiennikami, kj/kg, i 43 entalia oarów o wymiennikah, kj/kg. Natomiast wskaźnik odzysku ieła z oarów (7) określa się jako iloraz ieła odzyskanego w wymiennikah do zawartego w oarah wrowadzanyh do układu rekueraji: Podsumowanie Zarezentowana metoda badań i sosoby omiarów maszyn tissue, niedostateznie bądź ubogo wyosażonyh w aaraturę kontrolno-omiarową, są raohłonne, ale wiarygodne i niezbędne w krytyznej oenie odstawowyh układów i systemów roesowyh. yniki omiarów układu susząego, w formie tabel, wykresów, oblizeń tehnologiznyh, wydajnośiowyh i ielnyh są odstawą do analizy orównawzej uzyskiwanyh wskaźników efektywnośi działania zarówno układu, jak i ałej maszyny. Umożliwiają odjęie deyzji o kierunkah i zakresah skuteznyh zmian modernizayjnyh i organizayjnyh. Literatura 1. Kleazka A.: Strumienie ielne w suszarni kontaktowo-konwekyjnej. Przegl. Paiern. 61, 8, (2005). 2. Maron J.: Analiza możliwośi odwyższenia udziału osłony konwekyjnej w roesie suszenia aierów higieniznyh. Praa Dylomowa. IPiP, PŁ, Łódź Voith Paer launhes non-radioative sensor at Tissue ord Asia. Press release, News Center, Voith Paer, November 19, Kleazka A.: Pomiary temeratur i iśnień łynów. Laboratorium z Podstaw Inżynierii Proesowej. IPiP, PŁ, Łódź Olejnizak Ł.: Projekt układu wentylayjno-rekuerayjnego suszarni jednoylindrowej z osłoną wysokowydajną. Praa Dylomowa. IPiP, PŁ, Łódź Kleazka A.: Comarison of heat fluxes during ontat and onvetion drying of aer web in seleted aer mahines. Inżynieria Chemizna i Proesowa, T.27, zeszyt 3/2, Bielskij A.P; Łotwinow M.D.: entylaja maszyn aiernizyh. Lesnaja Promyszlennost. Moskwa Cykl żyia aieru interaktywny ortal Hiszańska firma Torrasael rozozęła kamanię od hasłem Prawda na temat aieru. Na stronie internetowej od nazwą Paer Effet, Torrasael okazuje, w jaki sosób aier rzyzynia się do zrównoważonego rozwoju naszej lanety, będą roduktem z naturalnyh, odnawialnyh surowów, ozyskanyh z odowiedzialnie zarządzanyh lasów, które ohłaniają największe ilośi dwutlenku węgla, zamieniają go w żyiodajny tlen, oraz oddają się w 100% reyklingowi i biodegradaji. Odwiedzająy stronę mogą wsółraować rzy rojektah zalesiania nadzorowanyh rzez hiszańską organizają NGO AióNatura. Torrasael, będąy zęśią Leta Grou, wytwarza wszystkie swoje rodukty z drewna ozyskiwanego z odowiedzialnie zarządzanyh lasów. Posiada ertyfikaty łańuha dostaw dla wszystkih zakładów, zgodnie z międzynarodowymi uznanymi systemami PEFC oraz FSC. Jedną z nazelnyh zasad olityki ohrony środowiska realizowanej rzez Torrasael jest wymóg rzejrzystego, regularnego informowania o wdrażanyh raktykah ohrony środowiska. T.G. 181

PRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 7. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN 1899-3230

PRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 7. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN 1899-3230 PRACE Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanyh Sientifi Works of Institute of Ceramis and Constrution Materials Nr 7 ISSN 1899-3230 Rok IV Warszawa Oole 2011 EWA JÓŚKO * PAWEŁ SKOTNICKI ** W ray rzedstawiono

Bardziej szczegółowo

Kalorymetria paliw gazowych

Kalorymetria paliw gazowych Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,

Bardziej szczegółowo

Termodynamika techniczna

Termodynamika techniczna Termodynamika techniczna Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Ekologiczne Źródła Energii II rok Pomiar wilgotności owietrza Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru

MODELOWANIE POŻARÓW. Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenie nr 1. Obliczenia analityczne parametrów pożaru MODELOWANIE POŻARÓW Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr Obliczenia analityczne arametrów ożaru Oracowali: rof. nadzw. dr hab. Marek Konecki st. kt. dr inż. Norbert uśnio Warszawa Sis zadań Nr zadania

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYKI SPRĘŻYNY ŚRUBOWEJ ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 7 Z PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN Oraowali: mgr

Bardziej szczegółowo

Projekt budowlano-wykonawczy budowy węzła cieplnego trzyfunkcyjnego we Wrocławiu, ul. Weigla 5III

Projekt budowlano-wykonawczy budowy węzła cieplnego trzyfunkcyjnego we Wrocławiu, ul. Weigla 5III 7 OBLICZENIA DO DOBORU WĘZŁA CIEPLNEO TRZYFUNKCYJNEO.o. +.w.u. w układzie szeregowo-równoległym + wentylaja 1. DANE WYJŚCIOWE Oblizeniowe zaotrzebowanie ieła na otrzeby entralnego ogrzewania: Q CO 5,0

Bardziej szczegółowo

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Termodynamika 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ermodynamika Projekt wsółfinansowany rzez Unię Euroejską w ramach Euroejskiego Funduszu Sołecznego Siik ciey siikach (maszynach) cieych cieło zamieniane jest na racę. Elementami siika są: źródło cieła

Bardziej szczegółowo

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. adanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.

Bardziej szczegółowo

Opis techniczny. Strona 1

Opis techniczny. Strona 1 Ois techniczny Strona 1 1. Założenia dla instalacji solarnej a) lokalizacja inwestycji: b) średnie dobowe zużycie ciełej wody na 1 osobę: 50 [l/d] c) ilość użytkowników: 4 osób d) temeratura z.w.u. z sieci

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwenia: WYZNACZANIE WYKŁADNIKA IZENTROPY κ DLA POWIETRZA Wyznazanie wykłnika

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: WYZNACZANIE WILGOTNOŚCI WZGLĘDNEJ I STOPNIA ZAWILŻENIA POWIETRZA HIGROMETREM

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 2 INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki łynów ĆWICZENIE NR OKREŚLENIE WSPÓLCZYNNIKA STRAT MIEJSCOWYCH PRZEPŁYWU POWIETRZA W RUROCIĄGU ZAKRZYWIONYM 1.

Bardziej szczegółowo

Pomiar wilgotności względnej powietrza

Pomiar wilgotności względnej powietrza Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar wilgotności względnej owietrza - 1 - Wstę teoretyczny Skład gazu wilgotnego. Gazem wilgotnym nazywamy mieszaninę gazów, z których

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Przemiany termodynamiczne

Wykład 2. Przemiany termodynamiczne Wykład Przemiany termodynamiczne Przemiany odwracalne: Przemiany nieodwracalne:. izobaryczna = const 7. dławienie. izotermiczna = const 8. mieszanie. izochoryczna = const 9. tarcie 4. adiabatyczna = const

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych. Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSYUU ECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI POLIECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSRUKCJA LABORAORYJNA emat ćwiczenia: WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA WNIKANIA CIEPŁA DLA KONWEKCJI WYMUSZONEJ W RURZE

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Proesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnyh LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I POMIARÓW MASZYN CIEPLNYCH Podstawy teoretyzne do ćwizeń laboratoryjnyh

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego

Ćwiczenie 4. Wyznaczanie poziomów dźwięku na podstawie pomiaru skorygowanego poziomu A ciśnienia akustycznego Ćwiczenie 4. Wyznaczanie oziomów dźwięku na odstawie omiaru skorygowanego oziomu A ciśnienia akustycznego Cel ćwiczenia Zaoznanie z metodą omiaru oziomów ciśnienia akustycznego, ocena orawności uzyskiwanych

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych Przeływomierze zwężkowe POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

LABORATORIUM TECHNIKI CIEPLNEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTYTUTU TECHNIKI CIEPLNEJ WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ INSTRUKCJA LABORATORYJNA Temat ćwiczenia: KONWEKCJA SWOBODNA W POWIETRZU OD RURY Konwekcja swobodna od rury

Bardziej szczegółowo

Podstawy Obliczeń Chemicznych

Podstawy Obliczeń Chemicznych odstawy Oblizeń Cheiznyh Autor rozdziału: aiej Walewski Z korektą z dnia 050009 009 korekta odowiedzi do zadania 56 000 korekta treśi zadania 577 Rozdział 5: Stężenia roztworów Stehioetria reakji w roztworah

Bardziej szczegółowo

Ćw. 11 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej

Ćw. 11 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości rzeływu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki

Bardziej szczegółowo

16 GAZY CZ. I PRZEMIANY.RÓWNANIE CLAPEYRONA

16 GAZY CZ. I PRZEMIANY.RÓWNANIE CLAPEYRONA Włodzimierz Wolczyński 16 GAZY CZ. PRZEMANY.RÓWNANE CLAPEYRONA Podstawowy wzór teorii kinetyczno-molekularnej gazów N ilość cząsteczek gazu 2 3 ś. Równanie stanu gazu doskonałego ż ciśnienie, objętość,

Bardziej szczegółowo

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa . Zabezieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego Zabezieczenia te wykonuje się zgodnie z PN - B - 0244 Zabezieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa

ZADANIA Z CHEMII Efekty energetyczne reakcji chemicznej - prawo Kirchhoffa ZADANIA Z HEII Efekty energetyzne reakji hemiznej - rawo Kirhhoffa. Prawo Kirhhoffa Różnizkują względem temeratury wyrażenie, ilustrująe rawo Hessa: Otrzymuje się: U= n r,i U tw,r,i n s,i U tw,s,i () d(

Bardziej szczegółowo

1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych

1. Parametry strumienia piaskowo-powietrznego w odlewniczych maszynach dmuchowych MATERIAŁY UZUPEŁNIAJACE DO TEMATU: POMIAR I OKREŚLENIE WARTOŚCI ŚREDNICH I CHWILOWYCH GŁÓWNYCHORAZ POMOCNICZYCH PARAMETRÓW PROCESU DMUCHOWEGO Józef Dańko. Wstę Masa wyływająca z komory nabojowej strzelarki

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu

Instrukcja do laboratorium z fizyki budowli. Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w pomieszczeniu nstrukcja do laboratorium z fizyki budowli Ćwiczenie: Pomiar i ocena hałasu w omieszczeniu 1 1.Wrowadzenie. 1.1. Energia fali akustycznej. Podstawowym ojęciem jest moc akustyczna źródła, która jest miarą

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-5

Ć W I C Z E N I E N R C-5 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III Włodzimierz Wolczyński 44 POWÓRKA 6 ERMODYNAMKA Zadanie 1 Przedstaw cykl rzemian na wykresie oniższym w układach wsółrzędnych rzedstawionych oniżej Uzuełnij tabelkę wisując nazwę rzemian i symbole: >0,

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład nr 30 Podstawy gazodynamiki II. Prostopadłe fale uderzeniowe

J. Szantyr - Wykład nr 30 Podstawy gazodynamiki II. Prostopadłe fale uderzeniowe Proagacja zaburzeń o skończonej (dużej) amlitudzie. W takim rzyadku nie jest możliwa linearyzacja równań zachowania. Rozwiązanie ich w ostaci nieliniowej jest skomlikowane i rowadzi do nastęujących zależności

Bardziej szczegółowo

Podstawy Konstrukcji Maszyn

Podstawy Konstrukcji Maszyn Podstawy Konstrukji Maszyn Wykład 13 Dr inŝ. Jaek Czarnigowski Połązenie wiskowe jest rodzajem ołązenia kształtowego bezośredniego rozłąznego Nie ma elementu ośredniego Połązenie odbywa się dzięki tariu

Bardziej szczegółowo

Dwuprzepływowe silniki odrzutowe. dr inż. Robert JAKUBOWSKI

Dwuprzepływowe silniki odrzutowe. dr inż. Robert JAKUBOWSKI Dwurzeływowe silniki odrzutowe dr inż. Robert JAKUBOWSK Silnik z oddzielnymi dyszami wylotowymi kanałów V 2500 (Airbus A320, D90) Ciąg 98 147 kn Stoień dwurzeływowości 4,5 5,4 Pierwsze konstrukcje dwurzeływowe

Bardziej szczegółowo

Stan równowagi chemicznej

Stan równowagi chemicznej Stan równowagi hemiznej Równowaga hemizna to taki stan układu złożonego z roduktów i substratów dowolnej reakji odwraalnej, w którym szybkość owstawania roduktów jest równa szybkośi ih rozadu Odwraalność

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 3

INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 3 INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechanii łynów ĆWICZENIE NR 3 CECHOWANIE MANOMETRU NACZYNIWEGO O RURCE POCHYŁEJ 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie H-1 OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie H-1 OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie H-1 Temat: OKREŚLENIE CHARAKTERYSTYK DŁAWIKÓW HYDRAULICZNYCH Konsutacja i oracowanie: dr ab. inż. Donat Lewandowski, rof. PŁ

Bardziej szczegółowo

Ćw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej

Ćw. 1 Wyznaczanie prędkości przepływu przy pomocy rurki spiętrzającej Ćw. Wyznaczanie rędkości rzeływu rzy omocy rurki siętrzającej. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą wyznaczania rędkości gazu za omocą rurek siętrzających oraz wykonanie charakterystyki

Bardziej szczegółowo

A - przepływ laminarny, B - przepływ burzliwy.

A - przepływ laminarny, B - przepływ burzliwy. PRZEPŁYW CZYNNIK ŚCIŚLIWEGO. Definicje odstaoe Rys... Profile rędkości rurze. - rzeły laminarny, B - rzeły burzliy. Liczba Reynoldsa Re D [m/s] średnia rędkość kanale D [m] średnica enętrzna kanału ν [m

Bardziej szczegółowo

I. Pomiary charakterystyk głośników

I. Pomiary charakterystyk głośników LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Entropia i druga zasada termodynamiki

Entropia i druga zasada termodynamiki Entroia-drga zasada- Entroia i drga zasada termodynamiki.9.6 :5: Entroia-drga zasada- Przemiana realizowana w kładzie rzedstawionym na rys. 3.7 jest równowagową rzemianą beztariową. Jest ona wię odwraalna.

Bardziej szczegółowo

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech emeratura i cieło E=E K +E P +U Energia wewnętrzna [J] - ieło jest energią rzekazywaną między układem a jego otoczeniem na skutek istniejącej między nimi różnicy temeratur na sosób cielny rzez chaotyczne

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E

UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E . Hofman, Wykłady z Chemii fizyznej I - Uzuełnienia, Wydział Chemizny PW, kierunek: ehnologia hemizna, sem.3 2017/2018 D. II ZASADA ERMODYNAMIKI UZUPEŁNIENIA DO WYKŁADÓW D, E D.1. Warunki stabilnośi, określająe

Bardziej szczegółowo

Laboratorium InŜynierii i Aparatury Przemysłu SpoŜywczego

Laboratorium InŜynierii i Aparatury Przemysłu SpoŜywczego Laboratorium InŜynierii i Aparatury Przemysłu SpoŜywczego 1. Temat ćwiczenia :,,Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła 2. Cel ćwiczenia : Określenie globalnego współczynnika przenikania ciepła k

Bardziej szczegółowo

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi

Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne. 1. Badanie przelewu o ostrej krawędzi Metody doświadczalne w hydraulice Ćwiczenia laboratoryjne 1. Badanie rzelewu o ostrej krawędzi Wrowadzenie Przelewem nazywana jest cześć rzegrody umiejscowionej w kanale, onad którą może nastąić rzeływ.

Bardziej szczegółowo

I. Pomiary charakterystyk głośników

I. Pomiary charakterystyk głośników LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 4 Pomiary charakterystyk częstotliwościowych i kierunkowości mikrofonów i głośników Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem ierwszej części ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

SPRĘŻ WENTYLATORA stosunek ciśnienia statycznego bezwzględnego w płaszczyźnie

SPRĘŻ WENTYLATORA stosunek ciśnienia statycznego bezwzględnego w płaszczyźnie DEFINICJE OGÓLNE I WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE WENTYLATORA WENTYLATOR maszyna wirnikowa, która otrzymuje energię mechaniczną za pomocą jednego wirnika lub kilku wirników zaopatrzonych w łopatki, użytkuje

Bardziej szczegółowo

Pracownia elektryczna i elektroniczna

Pracownia elektryczna i elektroniczna Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania

Bardziej szczegółowo

Jak określić stopień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej?

Jak określić stopień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej? Jak określić stoień wykorzystania mocy elektrowni wiatrowej? Autorzy: rof. dr hab. inŝ. Stanisław Gumuła, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, mgr Agnieszka Woźniak, Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa

Bardziej szczegółowo

5. Jednowymiarowy przepływ gazu przez dysze.

5. Jednowymiarowy przepływ gazu przez dysze. CZĘŚĆ II DYNAMIKA GAZÓW 9 rzeływ gazu rzez dysze. 5. Jednowymiarowy rzeływ gazu rzez dysze. Parametry krytyczne. 5.. Dysza zbieżna. T = c E - back ressure T c to exhauster Rys.5.. Dysza zbieżna. Równanie

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania Efektywność energetyczna systemu ciełowniczego z ersektywy otymalizacji rocesu omowania Prof. zw. dr hab. Inż. Andrzej J. Osiadacz Prof. ndz. dr hab. inż. Maciej Chaczykowski Dr inż. Małgorzata Kwestarz

Bardziej szczegółowo

PROBLEM ODŻELAZIANIA WÓD W GEOTERMALNYCH NA CELE BALNEOLOGICZNE I REKREACYJNE. Problem żelaza w wodach geotermalnych

PROBLEM ODŻELAZIANIA WÓD W GEOTERMALNYCH NA CELE BALNEOLOGICZNE I REKREACYJNE. Problem żelaza w wodach geotermalnych PROBLEM ODŻELAZIANIA WÓD W GEOTERMALNYCH NA CELE BALNEOLOGICZNE I REKREACYJNE Iwona Kłosok-Bazan Politechnika Oolska Science for Industry: Necessity is the mother of invention Second Networking Event in

Bardziej szczegółowo

SPRAWNOŚĆ CIEPLNA PRZEPONOWYCH I BEZPRZEPONOWYCH

SPRAWNOŚĆ CIEPLNA PRZEPONOWYCH I BEZPRZEPONOWYCH InŜynieria Rolnicza 3/63 Tadeusz Lis*, Samoń Zbigniew** Helena Lis* *Wydział InŜynierii Produkcji Akademia Rolnicza w Lublinie **IUNG w Puławach SPRAWNOŚĆ CIEPLNA PRZEPONOWYCH I BEZPRZEPONOWYCH PODGRZEWACZY

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA CZESTOCHOWSKA

POLITECHNIKA CZESTOCHOWSKA POLITECHNIKA CZESTOCHOWSKA WYDZIAL INZYNIERII PROCESOWEJ, MATERIALOWEJ I FIZYKI STOSOWANEJ Katedra Pieców Przemyslowych i Ochrony Srodowiska Termodynamika i technika cielna Cwiczenie nr 8 Pomiar strumienia

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła

Bardziej szczegółowo

NAFTA-GAZ, ROK LXIX, Nr 8 / 2013

NAFTA-GAZ, ROK LXIX, Nr 8 / 2013 NAFTA-GAZ, ROK LXIX, Nr 8 / 2013 Robert Wojtowicz Instytut Nafty i Gazu Ocena gazu granicznego G21 od kątem jego rzydatności do określenia jakości salania gazów ziemnych wysokometanowych ochodzących z

Bardziej szczegółowo

Płytowe wymienniki ciepła. 1. Wstęp

Płytowe wymienniki ciepła. 1. Wstęp Płytowe wymienniki cieła. Wstę Wymienniki łytowe zbudowane są z rostokątnych łyt o secjalnie wytłaczanej owierzchni, oddzielonych od siebie uszczelkami. Płyty są umieszczane w secjalnej ramie, gdzie są

Bardziej szczegółowo

1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą omiaru objętościowego natężenia rzeływu i wyznaczania średniej wartości rędkości łynu w r

1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie się z metodą omiaru objętościowego natężenia rzeływu i wyznaczania średniej wartości rędkości łynu w r ZAKŁAD MECHANIKI PŁYNÓW I AERODYNAMIKI LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW ĆWICZENIE NR 2 WYZNACZANIE WYDATKU PŁYNU KRYZĄ ISA oracował: Piotr Strzelczyk Rzeszów 1997 1 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaoznanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 6 BADANIE WYDAJNOŚCI KOMPRESOROWEJ POMPY CIEPŁA

Ćwiczenie nr 6 BADANIE WYDAJNOŚCI KOMPRESOROWEJ POMPY CIEPŁA Ćwiczenie nr 6 BADAIE WYDAJOŚCI KOMPRESOROWEJ POMPY CIEPŁA CEL I ZAKRES ĆWICZEIA Celem ćwiczenia jest badanie efektywności omy cieła. Ćwiczenie olega na dokonaniu omiarów temeratur i ciśnień odczas racy

Bardziej szczegółowo

Wpływ wybranych parametrów termodynamicznych osłony konwekcyjnej na efektywność procesu suszenia papierów higienicznych

Wpływ wybranych parametrów termodynamicznych osłony konwekcyjnej na efektywność procesu suszenia papierów higienicznych Wpływ wybranych parametrów termodynamicznych osłony konwekcyjnej na efektywność procesu suszenia papierów higienicznych An Effect of Selected Thermodynamic Parameters of Convection Hood on Tissue Drying

Bardziej szczegółowo

P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A

P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ LABORATORIUM NAPĘDÓW I STEROWANIA HYDRAULICZNEGO I PNEUMATYCZNEGO Instrkcja do

Bardziej szczegółowo

v! są zupełnie niezależne.

v! są zupełnie niezależne. Zasada ekwiartyji energii 7-7. Zasada ekwiartyji energii ównowaga termizna układów Zerowa zasada termodynamiki Jeżeli układy A i B oraz A i są arami w równowadze termiznej, to również układy B i są w równowadze

Bardziej szczegółowo

I zasada termodynamiki

I zasada termodynamiki W3 30 Układ termodynamizny ównowaga termodynamizna Praa I zasada dla układu zamkniętego Entalia I zasada dla układu otwartego Cieło o właśiwew К Srawność jest zastosowaniem zasady zahowania energii do

Bardziej szczegółowo

= T. = dt. Q = T (d - to nie jest różniczka, tylko wyrażenie różniczkowe); z I zasady termodynamiki: przy stałej objętości. = dt.

= T. = dt. Q = T (d - to nie jest różniczka, tylko wyrażenie różniczkowe); z I zasady termodynamiki: przy stałej objętości. = dt. ieło właściwe gazów definicja emiryczna: Q = (na jednostkę masy) T ojemność cielna = m ieło właściwe zależy od rocesu: Q rzy stałym ciśnieniu = T dq = dt rzy stałej objętości Q = T (d - to nie jest różniczka,

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC).

WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC). Ćwiczenie WYZNACZANIE CIEPŁA WŁAŚCIWEGO POLIMERU BIOKOMPATYBILNEGO METODĄ STANDARDOWEJ SKANINGOWEJ KALORYMETRII RÓŻNICOWEJ (DSC). I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zalanowano: otrzymywanie i analizę termogramów

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie ciepła właściwego c p dla powietrza

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Wyznaczanie ciepła właściwego c p dla powietrza Katedra Silików Saliowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyzaczaie cieła właściweo c dla owietrza Wrowadzeie teoretycze Cieło ochłoięte rzez ciało o jedostkowej masie rzy ieskończeie małym rzyroście

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH

POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH POLIECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYZIAŁ INŻYNIERII ŚROOWISKA i ENERGEYKI INSYU MASZYN i URZĄZEŃ ENERGEYCZNYCH Kocioł arowy I Kocioł arowy II Laboratorium omiarów maszyn cielnych PM 9 PM Oracował: dr inż.

Bardziej szczegółowo

Pracownia elektryczna i elektroniczna

Pracownia elektryczna i elektroniczna Pracownia elektryczna i elektroniczna Srawdzanie skuteczności ochrony rzeciworażeniowej 1.... 2.... 3.... Klasa: Grua: Data: Ocena: 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zaoznanie ze sosobami srawdzania

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksloatacji Maszyn secjalność: konstrukcja i eksloatacja maszyn i ojazdów Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Budowa i działanie układu hydraulicznego.

Bardziej szczegółowo

POMIARY WILGOTNOŚCI POWIETRZA

POMIARY WILGOTNOŚCI POWIETRZA Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna POMIARY WILGOTNOŚCI POWIETRZA Pomiary wilgotności /. Pomiar wilgotności powietrza psychrometrem Augusta 1. 2. 3. Rys. 1. Psychrometr

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych POMIAR CIŚNIENIA

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cieplnych POMIAR CIŚNIENIA Laboratorium Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cielnej i Procesowej Zakład Termodynamiki i Pomiarów Maszyn Cielnych LABORATORIUM TERMODYNAMIKI I POMIARÓW

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY

BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY Ćwiczenie BADANIE PROCESU POLIMORFIZMU LOSARTANU METODAMI KALORYMETRY I. Cel ćwiczenia: W ramach zajęć zalanowano: otrzymywanie i analizę termogramów DSC dla Losartanu. interretację danych doświadczalnych

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-6

Ć W I C Z E N I E N R C-6 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA MECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-6 WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI CIEPLNEJ GRZEJNIKA ELEKTRYCZNEGO

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE

AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE AUTOMATYKA I POMIARY LABORATORIUM - ĆWICZENIE NR 15 WYMIENNIK CIEPŁA CHARAKTERYSTYKI DYNAMICZNE Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyk dynamicznych wymiennika ciepła przy zmianach obciążenia aparatu.

Bardziej szczegółowo

Dobór zestawu hydroforowego Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 2. Wrocław 2014

Dobór zestawu hydroforowego Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 2. Wrocław 2014 Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne 2 Wrocław 2014 Wyznaczenie unktu racy Wyznaczenie obliczeniowego unktu racy urządzenia 1. Wymagane ciśnienie odnoszenia zestawu min min ss 2. Obliczeniowa wydajność

Bardziej szczegółowo

BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH

BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z WENTYLACJI I KLIMATYZACJI: BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH 1 WSTĘP Stanowisko laboratoryjne poświęcone badaniom instalacji wentylacyjnej zlokalizowane jest w pomieszczeniu

Bardziej szczegółowo

PGC 9000 / PGC 9000 VC

PGC 9000 / PGC 9000 VC Książka serwisowa PGC 9000 / PGC 9000 VC Gazowy Chromatograf Procesowy Wydanie: Sierień 1998 Gazomet S. z o.o ul. Sarnowska 2 63-900 Rawicz PGC 9000 / PGC 9000 VC Książka serwisowa Książka serwisowa PGC

Bardziej szczegółowo

BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH

BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH INSTYTUT KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA POLITECHNIKA WROCŁAWSKA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z WENTYLACJI I KLIMATYZACJI: BADANIA W INSTALACJACH WENTYLACYJNYCH 1 1 WSTĘP Stanowisko

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 9.5. p p T. Dla dwuatomowego gazu doskonałego wykładnik izentropy = 1,4 (patrz tablica 1). Temperaturę spiętrzenia obliczymy następująco

ZADANIE 9.5. p p T. Dla dwuatomowego gazu doskonałego wykładnik izentropy = 1,4 (patrz tablica 1). Temperaturę spiętrzenia obliczymy następująco ZADANIE 9.5. Do dyszy Bendemanna o rzekroju wylotowym A = mm doływa owetrze o cśnenu =,85 MPa temeraturze t = C, z rędkoścą w = 5 m/s. Cśnene owetrza w rzestrzen, do której wyływa owetrze z dyszy wynos

Bardziej szczegółowo

Analiza konstrukcji i cyklu pracy silnika turbinowego. Dr inż. Robert Jakubowski

Analiza konstrukcji i cyklu pracy silnika turbinowego. Dr inż. Robert Jakubowski Analiza konstrukcji i cyklu racy silnika turbinowego Dr inż. Robert Jakubowski CO TO JEST CIĄG? Równanie ciągu: K m(c V) 5 Jak silnik wytwarza ciąg? Silnik śmigłowy silnik odrzutowy Silnik służy do wytworzenia

Bardziej szczegółowo

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7 Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7 dr hab. inż. Bartosz Zajączkowski bartosz.zajaczkowski@pwr.edu.pl Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn

Bardziej szczegółowo

Termodynamika poziom podstawowy

Termodynamika poziom podstawowy ermodynamika oziom odstawowy Zadanie 1. (1 kt) Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 8. Zadanie 2. (2 kt) Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 17. 1 Zadanie 3. (3 kt) Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 19. 2 Zadanie 4. (2 kt) Źródło:

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów

Wykład 4 Gaz doskonały, gaz półdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstępstwa gazów Wykład 4 Gaz doskonały, gaz ółdoskonały i gaz rzeczywisty Równanie stanu gazu doskonałego uniwersalna stała gazowa i stała gazowa Odstęstwa gazów rzeczywistych od gazu doskonałego: stoień ściśliwości Z

Bardziej szczegółowo

Destylacja z parą wodną

Destylacja z parą wodną Destylacja z parą wodną 1. prowadzenie iele związków chemicznych podczas destylacji przy ciśnieniu normalnym ulega rozkładowi lub polimeryzacji. by możliwe było ich oddestylowanie należy wykonywać ten

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia do wykładu Fizyka Statystyczna i Termodynamika

Ćwiczenia do wykładu Fizyka Statystyczna i Termodynamika Ćwiczenia do wykładu Fizyka tatystyczna i ermodynamika Prowadzący dr gata Fronczak Zestaw 5. ermodynamika rzejść fazowych: równanie lausiusa-laeyrona, własności gazu Van der Waalsa 3.1 Rozważ tyowy diagram

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski

Bardziej szczegółowo

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n Badaie efektu alla w ółrzewodiku tyu 35.. Zasada ćwiczeia W ćwiczeiu baday jest oór elektryczy i aięcie alla w rostoadłościeej róbce kryształu germau w fukcji atężeia rądu, ola magetyczego i temeratury.

Bardziej szczegółowo

Gazy wilgotne i suszenie

Gazy wilgotne i suszenie Gazy wilgotne i uzenie Teoria gazów wilgotnych dotyczy gazów, które w ąiedztwie cieczy wchłaniają ary cieczy i tają ię wilgotne. Zmiana warunków owoduje, że część ary ulega kroleniu. Najbardziej tyowym

Bardziej szczegółowo

Analizator spalin Wöhler A 400 ihc z sondą na przewodzie 1,7 m - z drukarką i sondą temp.

Analizator spalin Wöhler A 400 ihc z sondą na przewodzie 1,7 m - z drukarką i sondą temp. 92.0 Analizator spalin Wöhler A 400 ihc z sondą na przewodzie 1,7 m - z drukarką i sondą temp. Najnowszy analizator spalin firmy Wöhler z sondą na przewodzie 1,7m, z kolorowym wyświetlaczem i menu w języku

Bardziej szczegółowo

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki ĆWICZENIE 38 A Badanie i zastosowania ółrzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki Cel ćwiczenia: oznanie istoty zjawisk termoelektrycznych oraz ich oisu, zbadanie odstawowych arametrów modułu Peltiera,

Bardziej szczegółowo

KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA. Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO

KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA. Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH i URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA Termodynamika LABORATORIUM PRZEMIANY POWIETRZA WILGOTNEGO Oracował: dr inż. Jerzy Wojciechowski AGH WIMiR KSEIUOŚ KRAKÓW Ćwiczenie Temat: Przemiany

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH. AirPack Home 650h SERIES 3

DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH. AirPack Home 650h SERIES 3 DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH AirPack Home 650h SERIES 3 DT.AirPackHome650h.06.2018.1 Thessla Green Sp. z o.o. Kokotów 741, 32-002 Kokotów NIP: 678-314-71-35 T: +48 12 352 38 00 E: biuro@thesslagreen.com

Bardziej szczegółowo

Simulation research on environmental impact parameters for filling the cylinder engine

Simulation research on environmental impact parameters for filling the cylinder engine Artile itation info: LISOWSKI M. Simulation researh on environmental imat arameters for filling the ylinder engine. Possibilities for develoment. Combustion Engines. 2015, 162(3), 1065-1069. ISSN 2300-9896.

Bardziej szczegółowo

Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa

Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa MECHANIK 7/2014 Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH SIŁOWNI TURBINOWEJ Z REAKTOREM WYSOKOTEMPERATUROWYM W ZMIENNYCH

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych

Ćwiczenie nr 1. Oznaczanie porowatości otwartej, gęstości pozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Ćwiczenie nr 1 Oznaczanie orowatości otwartej, gęstości ozornej i nasiąkliwości wodnej biomateriałów ceramicznych Cel ćwiczenia: Zaoznanie się z metodyką oznaczania orowatości otwartej, gęstości ozornej

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH. AirPack Home 400v SERIES 3

DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH. AirPack Home 400v SERIES 3 DOKUMENTACJA TECHNICZNA CENTRAL WENTYLACYJNYCH AirPack Home 400v SERIES 3 DT.AirPackHome400v.02.2018.1 Thessla Green Sp. z o.o. Kokotów 741, 32-002 Kokotów NIP: 678-314-71-35 T: +48 12 352 38 00 E: biuro@thesslagreen.com

Bardziej szczegółowo

Klimatyzacja 2. dr inż. Maciej Mijakowski

Klimatyzacja 2. dr inż. Maciej Mijakowski dr inż. Maciej Mijakowski Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Środowiska Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa http://www.is.pw.edu.pl Termodynamika powietrza wilgotnego Schemat procesu projektowania

Bardziej szczegółowo