Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. M. Konopnickiej w Ustroniu Morskim w roku szkolnym 2013/2014 Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji oraz wobec którego można zastosować środki zaradcze. Krzysztof Wojcieszek
I.WSTĘP 1. Profilaktyka jest to ciągły procesem chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. 3. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. II. Wykaz aktów prawnych zobowiązujących szkołę do prowadzenia działań profilaktycznych: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) Rozporządzenie Ministra edukacji i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 ze zmianami). 1. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009r. NR4, poz. 17) 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tekst jednolity Dz. U. z 2002r.Nr 147, poz. 1231; Dz. U z 2007r. Nr 70, poz. 473) 3. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. ( Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz.1485 z późniejszymi zmianami: DZ. U. z 2006r. Nr 7 poz. 47 i 48 ; Dz. U. z 2006r Nr 66 poz.469; Nr 120 po. 826
4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 ( tekst jednolity: Dz. U. z 2002r.Nr11,poz.109 z późniejszymi zmianami) 5. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26 z 2003r., poz.226 ) 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 46) Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11 poz. 114). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011.r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016(Dz. U. z 2011.r.Nr78, poz. 428) Program wynika z ogólnych celów edukacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Zgodnie z podstawą programową szkoła ma: -kształtować potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną; wyrabiać czujność wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego, ( ) - stwarzać warunki do rozwoju wyobraźni i ekspresji werbalnej, plastycznej, muzycznej i ruchowej, zapewniać warunki do harmonijnego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz zachowań prozdrowotnych. -zapewniać opiekę i wspomagać rozwój dziecka w przyjaznym, bezpiecznym i zdrowym środowisku w poczuciu więzi z rodziną, ( ) - stwarzać warunki do rozwijania i samodzielności, obowiązkowości, podejmowania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie.
Klasy I-III Cele Zadania Formy realizacji zadań Odpowiedzialny 1. Wdrożenie do przestrzegania Statutu Szkoły i innych obowiązujących w szkole regulaminów i zasad. Zapoznanie z regulaminami na lekcjach wychowawczych Wychowawcy klas I. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i zdrowie swoje i innych. 2.Zapoznanie z bezpiecznymi i kulturalnymi sposobami zachowania w środkach komunikacji, na przystankach. 3.Zapoznanie z zasadami poruszania się po drogach bezpieczna droga do szkoły. Pogadanki na lekcjach wychowawczych Spotkanie z funkcjonariuszami policji; realizacja programu Gryfuś Wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy 4.Uświadomienie potrzeby zachowania szczególnej ostrożności podczas wycieczek, zabaw zimowych, ferii, wakacji. Lekcje wychowawcze nt. bezpiecznych zabaw (ferie, wakacje): -zabawy na świeżym powietrzu, z uwzględnieniem zasad bezpiecznej zabawy, szczególnie w pobliżu jezdni, -wdrażanie do bezpiecznego korzystania z kąpieli w akwenach wodnych. Wychowawcy, pedagog, nauczyciel informatyki, pielęgniarka 5. Zasady prawidłowego odżywiania. - zorganizowanie akcji pn. Śniadanie daje moc, Szklanka mleka,. 6. Poszerzenie wiadomości uczniów nt. bezpiecznego zachowania się podczas korzystania z urządzeń elektrycznych. - Bezpieczny Internet
II. Wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy uczniem a rodzicem. 7. Selektywne korzystanie z różnych form medialnych 8.Przeciwdziałanie uzależnieniom 1. Uświadamianie sobie swoich uczuć i akceptowanie tych, które różnią się od własnych. 2.Kształtowanie umiejętności samooceny-dostrzegania swoich zalet i wad. - udział w akcji Nie pal przy mnie, proszę, kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł, - niespodzianka na Dzień Matki - spotkania z rodzicami wykonującymi różne zawody Wychowawcy klas, pedagog 3.Moja rodzina-członkowie, ich zajęcia, wspólne czynności. 4. Włączanie rodziców do edukacji prozdrowotnej i profilaktycznej ich dzieci. III. Tworzenie warunków do budowania pozytywnych relacji interpersonalnych. 1.Poznawanie norm, reguł, zasad-wskazywanie konieczności ich istnienia. Ustalanie Kodeksu Klasowego 2.Zapoznawanie ze Statutem Szkoły, Regulaminem, prawami i obowiązkami ucznia. 3.Uczymy się pięknie i mądrze żyć (żyjemy w zgodzie i w przyjaźni, pomagamy innym uwrażliwianie na potrzeby innych ludzi, zalety wspólnej pracy, dlaczego nie wolno plotkować itp.) - lekcje wychowawcze - udział w akcjach charytatywnych cyklicznych i wynikających z aktualnych potrzeb np. WOŚP, góra grosza Wychowawcy, pedagog 4.Uczenie niwelowania niezdrowej rywalizacji na rzecz zgodnego współżycia. - udział w imprezach
IV. Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole 5. Usprawnienie przepływu informacji pomiędzy rodzicami a szkołą. 6. Organizacja wspólnych imprez. 1.Rozwijanie samodzielności uczniów, kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach szkolnych. 2.Stwarzanie warunków do podejmowania odpowiedzialności za siebie i klasę. okolicznościowych : Mikołajkowy Turniej mini piłki siatkowej, Bal Karnawałowy, Walentynki, Wychowawcy 3.Kształtowanie umiejętności współżycia z dziećmi niepełnosprawnymi lub upośledzonymi- życzliwość, tolerancja, mądre wymagania. 4.Utożsamianie uczniów ze społecznością Szkoły. 5. Traktowanie uczniów z życzliwością, poszanowaniem dla odmienności i empatią. - Dzień Tolerancji i Życzliwości - rozmowy pedagog 6. Stwarzanie możliwości do wyrażania swoich opinii. V. Dbamy o środowisko naturalne dla siebie i przyszłych pokoleń 7. Tworzenie przez nauczycieli wzorców porozumiewania się i rozwiązywania konfliktów. - dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich uwarunkowania; - propagowanie właściwego stosunku do przyrody; - zwracanie uwagi na powstawanie zanieczyszczeń i odpadów; - wyrabianie u uczniów ekonomicznego korzystania z wody i energii elektrycznej; - konkursy o tematyce ekologicznej; ; - gazetki; - wspieranie akcji ekologicznych: Dzień Ziemi, Sprzątanie świata - zwracanie uwagi uczniom dotyczące umieszczania śmieci do odpowiednich pojemników
- mobilizowanie uczniów do segregowania surowców wtórnych; - uświadamianie konieczności segregacji śmieci i wtórnego wykorzystania odpadów; znajdujących się na terenie szkoły: - apele porządkowe; - konkurs plastyczny Ziemia nasza planeta ; - pokaz mody ekologicznej; Klasy IV-VI Cele Zadania Formy realizacji zadań Odpowiedzialny 1. Wdrożenie do przestrzegania Statutu Szkoły i innych obowiązujących w szkole regulaminów i zasad. Zapoznanie z regulaminami na lekcjach wychowawczych Wychowawcy klas I. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i zdrowie swoje i innych. 2.Zapoznanie z bezpiecznymi i kulturalnymi sposobami zachowania w środkach komunikacji, na przystankach. 3.Uświadomienie potrzeby zachowania szczególnej ostrożności podczas wycieczek, zabaw zimowych, ferii, wakacji. Pogadanki na lekcjach wychowawczych Spotkanie z funkcjonariuszami policji; zdobycie karty rowerowej (BRD) Lekcje wychowawcze nt. bezpiecznych zabaw (ferie, wakacje): -zabawy na świeżym powietrzu, z Wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy, nauczyciel techniki Wychowawcy, pedagog, nauczyciel informatyki,
5. Zasady prawidłowego odżywiania. uwzględnieniem zasad bezpiecznej zabawy, szczególnie w pobliżu jezdni, -wdrażanie do bezpiecznego korzystania z kąpieli w akwenach wodnych. pielęgniarka 6. Selektywne korzystanie z różnych form medialnych - zorganizowanie akcji pn. Śniadanie daje moc, Szklanka mleka,. 7.Przeciwdziałanie uzależnieniom II. Wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy uczniem a rodzicem. 1. Uświadamianie sobie swoich uczuć i akceptowanie tych, które różnią się od własnych. 2.Kształtowanie umiejętności samooceny-dostrzegania swoich zalet i wad. - Bezpieczny Internet - udział w akcji Nie pal przy mnie, proszę, kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł, - niespodzianka na Dzień Matki - spotkania z rodzicami wykonującymi różne zawody Wychowawcy klas, pedagog 3.Moja rodzina-członkowie, ich zajęcia, wspólne czynności. 4. Włączanie rodziców do edukacji prozdrowotnej i profilaktycznej ich dzieci. III. Tworzenie 1.Poznawanie norm, reguł, zasad-wskazywanie konieczności ich istnienia. Ustalanie Kodeksu - lekcje wychowawcze
warunków do budowania pozytywnych relacji interpersonalnych. Klasowego 2.Zapoznawanie ze Statutem Szkoły, Regulaminem, prawami i obowiązkami ucznia. 3.Uczymy się pięknie i mądrze żyć (żyjemy w zgodzie i w przyjaźni, pomagamy innym uwrażliwianie na potrzeby innych ludzi, zalety wspólnej pracy, dlaczego nie wolno plotkować itp.) - udział w akcjach charytatywnych cyklicznych i wynikających z aktualnych potrzeb np. WOŚP, góra grosza Wychowawcy, pedagog IV. Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole 4.Uczenie niwelowania niezdrowej rywalizacji na rzecz zgodnego współżycia. 5. Usprawnienie przepływu informacji pomiędzy rodzicami a szkołą. 6. Organizacja wspólnych imprez. 1.Rozwijanie samodzielności uczniów, kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach szkolnych. 2.Stwarzanie warunków do podejmowania odpowiedzialności za siebie i klasę. 3.Kształtowanie umiejętności współżycia z dziećmi niepełnosprawnymi lub upośledzonymi- życzliwość, tolerancja, mądre wymagania. - włączanie uczniów do aktywnej pomocy kolegom mającymi trudności w nauce, - udział w imprezach okolicznościowych : Mikołajkowy Turniej mini piłki siatkowej, Bal Karnawałowy, Walentynki, - rozmowy Wychowawcy, pedagog, wszyscy pracownicy szkoły 4.Utożsamianie uczniów ze społecznością szkoły. - Dzień Tolerancji i Życzliwości
5. Traktowanie uczniów z życzliwością, poszanowaniem dla odmienności i empatią. 6. Stwarzanie możliwości do wyrażania swoich opinii. V. Dbamy o środowisko naturalne dla siebie i przyszłych pokoleń 7. Tworzenie przez nauczycieli wzorców porozumiewania się i rozwiązywania konfliktów. - dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich uwarunkowania; - propagowanie właściwego stosunku do przyrody; - zwracanie uwagi na powstawanie zanieczyszczeń i odpadów; - wyrabianie u uczniów ekonomicznego korzystania z wody i energii elektrycznej; - mobilizowanie uczniów do segregowania surowców wtórnych; - uświadamianie konieczności segregacji śmieci i wtórnego wykorzystania odpadów; - konkursy o tematyce ekologicznej; ; - gazetki; - wspieranie akcji ekologicznych: Dzień Ziemi, Sprzątanie świata - zwracanie uwagi uczniom dotyczące umieszczania śmieci do odpowiednich pojemników znajdujących się na terenie szkoły: - apele porządkowe; - konkurs plastyczny Ziemia nasza planeta ; - pokaz mody ekologicznej; Wychowawcy, nauczycie przyrody, nauczyciel plastyki VI. Profilaktyka uzależnień. 1. Dostarczanie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków. 2. Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania. 3. Nabycie praktycznych umiejętności umożliwiających samostanowienie i obronę własnych praw. 4. Przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie -Realizacja wybranych tematów na zajęciach wychowawczych, poprzez wykonanie prac plastycznych, pogadanki. - Pogadanki i rozmowy na temat umiejętności odmawiania i podejmowania właściwych decyzji w sytuacjach trudnych - Wykonanie gazetek wychowawcy wychowawcy wychowawcy nauczyciele,
Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. szkoły. 6. Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera. 1. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. 2. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji (fizycznej, psychicznej) w szkole, domu i środowisku lokalnym. klasowych n/t szkodliwości palenia papierosów i picia alkoholu, rozmowy, pogadanki. - Projekcja filmów video, referaty, prelekcje, plakaty na temat uzależnień. -Dyżury nauczycieli i na przerwach. -Zorganizowanie wystawy książek i czasopism pod hasłem Uzależnieniom stop - Dyżury nauczycieli podczas przerw. - Spotkania ze specjalistą dotyczące przeciwdziałania zjawisku agresji wśród uczniów. pedagog bibliotekarze, cały personel szkoły pedagog, specjaliści PPP wychowawcy pedagog, wychowawcy 3. Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. - Pogadanki, rozmowy, pedagog, wychowawcy, nauczyciele 4.Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. - Pogadanki, dyskusje, scenki rodzajowe, plakaty. wychowawcy 5. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresją u dzieci. 6.Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów - Spotkania przedstawiciela poradni psychologiczno pedagogicznej z rodzicami na temat agresji w domu. - Prowadzenie klasowych zeszytów uwag. pedagog wychowawcy nauczyciele i wychowawcy klas 7. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie -Zajęcia w kołach zainteresowań. nauczyciele
wulgaryzmów ze słownika ucznia. 8. Działania informacyjno profilaktyczne na rzecz środowiska, szkoły i indywidualnych osób. Udział w konkursach recytatorskich, ortograficznych, polonistycznych, teatralnych. - Umieszczenie na gazetce szkolnej i tablicy ogłoszeń, wykazu instytucji do których można się zwrócić z prośbą o pomoc prowadzący zajęcia i przygotowujący do konkursów pedagog