SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Janusza Korczaka W KOMORNIKACH 2015/2016
I. UWAGI OGÓLNE Program Profilaktyki jest ściśle związany z programem wychowawczym szkoły, jest zgodny z podstawą programową, powstał w oparciu o ustawy i rozporządzenia dające podstawę prawną dla działań profilaktycznych: Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7.09. 1991o systemie oświaty, Rozporządzenie MENiS z dn. 212008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn. 19.08.1994r., Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dn. 09.11995r., Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26.10.1982r., Rozporządzenie MENiS z dn. 17.12010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Konwencja o Prawach Dziecka Rozporządzenie MENiS z dn. 302003r. dotyczące form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26.10.1982 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29.07.2005 Statut szkoły Program wychowawczy Program Szkoły Promującej Zdrowie Wyboru obszarów działań, celów i zadań dokonano po analizie wyżej wskazanych dokumentów oraz na podstawie diagnozy potrzeb i oczekiwań środowiska uczniów, rodziców, nauczycieli, środowiska lokalnego jak również diagnozy rzeczywistych problemów występujących w szkole. Bibliografia: Kosińska E., 200 Zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki. Kraków. Paź B., Paź G., 200 Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki. Kraków. Simm M., Węgrzyn - Jonek E., 200 Budowanie szkolnego programu profilaktyki. Kraków. Szymańska J., 2000. Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psycho profilaktyki. Warszawa. II.WSTĘP PROFILAKTYKA to chronienie człowieka przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych w literaturze przedmiotu jako zachowania ryzykowne. Do najważniejszych czynników chroniących dzieci przed podejmowaniem zachowań ryzykownych J. D. Hawkins zalicza: 1) silną więź emocjonalną z rodzicami, 2) zainteresowanie nauką szkolną, 2
3) regularne praktyki religijne, 4) uwewnętrzniony szacunek do norm, wartości, autorytetów. 5) stała opieka sprawowana przez kompetentną osobę dorosłą, 6) zdolności umożliwiające dobre wyniki w nauce, 7) umiejętność rozwiązywania problemów, 8) wrażliwość społeczna, 9) poczucie własnej skuteczności. Zatem profilaktyka szkolna to proces wspomagania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczaniu i likwidowaniu czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl. III. CEL GŁÓWNY PROGRAMU Głównym celem programu będzie tworzenie w szkole atmosfery przyjaznej i bezpiecznej dla ucznia. Realizacja poszczególnych zagadnień ma wspomagać rozwój umiejętności społecznych i psychicznych dzieci, co w konsekwencji doprowadzi do wypracowania odpowiedniej postawy wobec przemocy, używek, postawy promującej zdrowy styl życia i pozytywne kontakty międzyludzkie u naszych uczniów. Zależy nam na zintegrowaniu różnych środowisk, dzieci pochodzących z różnych miejscowości. Chcemy stworzyć pozytywne więzi uczniów ze szkołą, poprzez aktywne włączenie ich w życie szkoły.. Priorytetem jest dla nas by dziecko czuło się bezpiecznie w najbliższym dla siebie otoczeniu w domu i w szkole IV CELE SZCZEGÓŁOWE Kształtowanie postaw akceptowanych społecznie Stworzenie dziecku (w szkole i poza szkołą )poczucia bezpieczeństwa Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym w obszarze profilaktyki Promowanie zdrowego stylu życia i odżywiania Propagowanie idei Szkoły Promującej Zdrowie Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych Kształtowanie w uczniach odpowiednich postaw wobec innych Przeciwdziałanie agresji i przemocy V. WYBRANE OBSZARY DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNYCH ZAWARE W NINIEJSZYM PROGRAMIE Bezpieczeństwo dziecka w najbliższym otoczeniu. Umiejętności społeczne i osobiste. Niepowodzenia szkolne. 4. Zachowania ryzykowne profilaktyka uzależnień. 5. Promocja zdrowia. 6. Integracja w środowisku szkolnym. 3
VI. CELE, ZADANIA, FORMY REALIZACJI, ADRESACI DZIAŁAŃ, OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA WYKONANIE BEZPIECZEŃSTWO Cel: Wyposażenie uczniów w podstawowe wiadomości i umiejętności służące rozwijaniu poczucia bezpieczeństwa dziecka. Przekazanie uczniom informacji gdzie i do kogo mogą się zwrócić o pomoc w sytuacjach problemowych Zapoznanie z regulaminami świetlic, salek, placów zabaw - przedstawienie uczniom na lekcjach wychowawczych praw dziecka i działalności Komitetu Obrony Praw Dziecka - pogadanka dla dzieci i rodziców I VI Rodzice i uczniowie psycholog wychowawcy Obcy wróg czy przyjaciel wyposażenie uczniów w umiejętność rozpoznawania osób, sytuacji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu - zorganizowanie zajęć z policjantem i pedagogiem szkolnym na naradach forma dostosowana do wieku policjant Przekazanie uczniom informacji o sankcjach karnych w postępowaniu w sprawach nieletnich - zajęcia z policjantem VI pedagog 4. Droga do szkoły i ze szkoły jak się poruszać znajomość przepisów ruch drogowego - lekcje techniki - lekcje w kasach I - III - prelekcja prowadzona przez policjanta - zajęcia w ramach programu Bezpieczna szkoła policjant, nauczyciel techniki 5. 6. Bezpieczeństwo wypoczynku w czasie ferii Nabycie przez uczniów umiejętności zachowania się w przypadku spotkania wałęsającego się psa ostrzegające - pogadanka z pokazem policjant 7. Przemoc fizyczna lub psychiczna w rodzinie, molestowanie seksualne gdzie szukać pomocy w wsparcia - pogadanka z pokazem filmu IV - VI pedagodzy 4
UMIEJETNOŚCI SPOŁECZNE I OSOBISTE Cel: Poprawa relacji międzyludzkich, uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, uczeń rodzic. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych i poczucia własnej wartości, empatii, nadawanie komunikatów, odmawianie w sytuacjach nacisku rówieśniczego, uczestnictwo w grupie. Wspomaganie rozwoju samoświadomości, kształtowanie umiejętności życiowych. - zajęcia warsztatowe psycholog, Rozwiązywanie konfliktów czym jest konflikt, sposoby rozwiązywania. zajęcia warsztatowe psycholog Integrowanie różnych środowisk uczniów promowanie zachowań tolerancyjnych, Niepełnosprawni są wśród nas spotkania z niepełnosprawnymi - międzykulturowość na naradach - wspólne imprezy, rodzice pedagodzy 4. Budowanie więzi międzypokoleniowych. - organizacja wspólnego zebrania z rodzicami, rodzice nauczyciele wychowawcy 5. Współodpowiedzialność za otaczające nas środowisko - spotkania z policjantem, pracownikami schroniska dla zwierząt, - rajdy I - VI organizatorzy imprez 5
NIEPOWODZENIA SZKOLNE Cel: Podejmowanie działań dydaktycznych, które będą zapobiegać powstawaniu niepowodzeń, pozwolą opanować podstawę programową, a także działań związanych z wczesnym rozpoznawaniem potrzeb rozwojowych i edukacyjnych celem udzielenia odpowiedniej formy pomocy. Zapoznanie uczniów ze sposobami efektywnego uczenia się i zapamiętywania - gazetka ścienna IV VI pedagodzy Podejmowanie działań dydaktycznych o charakterze wyrównawczym w świetlicy szkolnej - zajęcia w świetlicy szkolnej odrabianie prac domowych Uczniowie ze świetlicy szkolnej nauczyciel pracujący w świetlicy Przeprowadzanie wczesnej diagnostyki ucznia z problemami edukacyjnymi profilaktyka II stopnia - kierowanie na badania do PPP - przeprowadzenie diagnozy logopedycznej oraz organizacja zajęć logopedycznych - zapoznanie się z opiniami i orzeczeniami PPP oraz innymi dokumentami dostarczanymi przez rodziców I - VI nauczyciele zajęć korekcyjnych, terapeuci logopedzi rodzice 5. Wyrównywanie szans edukacyjnych - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia - wpis do dziennika o dostosowaniu wymagań edukacyjnych - organizacja zajęć korekcyjno kompensacyjnych oraz dydaktyczno - wyrównawczych - włączenie rodziców w zajęcia wyrównawcze - pogadanka dla rodziców Rodzice Pedagodzy przy współpracy z pracownikami PPP Nauczyciele, wychowawcy 6. Wyrównywanie różnic kulturowych - wycieczki - imprezy klasowe, - projekty I-VI organizatorzy 6
4. ZACHOWANIA RYZYKOWNE PROFILAKTYKA UZALŻNIEŃ Cel: Podstawowym działaniem wychowawczo profilaktycznym jest rozwijanie umiejętności emocjonalnych, społecznych z dostosowanym do wieku przekazywaniem informacji o szkodliwości tych substancji. Kształtowanie umiejętności asertywnego odmawiania, opierania się presji grupy z wykorzystaniem publikacji audiowizualnych IV VI pedagodzy Informacja o skutkach używania alkoholu, papierosów i narkotyków zajęcia warsztatowe z wykorzystaniem elementów istniejących programów np. Dlaczego dymi? w kl. I III, Spójrz inaczej w klasach starszych z podziałem treści na poszczególne grupy wiekowe pedagodzy przy współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Narkotyki /dopalacze jakie zachowania dziecka powinny niepokoić, gdzie szukać pomocy - pogadanka na zebraniu ogólnym - w ramach rad szkoleniowych Rodzice uczniów klas IV VI, nauczyciele pedagog przy współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 7
5. PROMOCJA ZDROWIA Cel: Dostarczanie informacji oraz doświadczeń dotyczących wyboru odpowiednich zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych, zdobywanie wiedzy o zdrowiu. Kształtowanie u uczniów prozdrowotnych wyborów organizacji czas wolnego. Edukacja uczniów czym jest szeroko rozumiane zdrowie, jak należy o nie dbać - konkursy Dbałość o to, aby dzieci miały prozdrowotne nawyki żywieniowe - przeprowadzenie wywiadów, ankiet -organizacja dożywiania w szkole (obiady, mleko w klasach, owoce i warzywa w klasach I III), rodzice rodzice, pielęgniarka szkolna Zasady dbania o własną higienę. - spotkania z specjalistami (pielęgniarką, lekarzami) I-VI, rodzice Pielęgniarka szkolna 4. Dbałość o dobór odpowiednich form spędzania czasu wolnego m.in. rozwijanie umiejętności wartościowania, wybiórczo selekcyjnego i krytycznego korzystania z telewizji i komputera Jak bawić się na przerwach? pokaz, nauka zabaw typu: linka, guma, pajac, klasy itp. - realizacja treści ścieżek: prozdrowotnej i czytelniczo - medialnej - organizacja zajęć zimowych - organizacja imprez szkolnych w czasie wolnym od zajęć szkolnych, rodzice rodzice, 5. Rozwój działalności pozalekcyjnej i pozaszkolnej umożliwiający rozwój zainteresowań, talentów, zapewniający regenerację sił fizycznych i psychicznych, wzmacniający poczucie wartości czyli tzw. szeroko rozumiana profilaktyka. - koła zainteresowań, - organizacje: SKKT/PTTK, ZHP itp., - zajęcia pozalekcyjne rodzice, nauczyciele 8
6. INTEGRACJA W ŚRODOWISKU SZKOLNYM Cel: Wypracowanie aktywności społecznej uczniów. Kształtowanie i pielęgnowanie motywacji u uczniów do działalności społecznej. Integrowanie różnych środowisk dzieci pochodzących z różnych miejscowości. Wytworzenie pozytywnej więzi uczniów ze szkołą w celu eliminowania zachowań agresywnych i przemocy. Budowanie kultury wychowawczej szkoły, więzi wzajemnego szacunku w relacjach szkolnych, uwzględnianie potrzeb wszystkich osób, konstruktywne rozwiązywanie konfliktów. - szkolenia - warsztaty Nauczyciele Pedagodzy Znajomość i respektowanie regulaminu uczniowskiego Uczniowie, pracownicy szkoły, rodzice Samorząd Szkolny Działanie nastawione na podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców a także nauczycieli - pedagogizacja rodziców -ulotki dla rodziców -współtworzenie klasowych planów wychowawczych Rodzice nauczyciele wychowawcy 4. Organizacja uroczystości szkolnych - zajęcia pozalekcyjne - koła zainteresowań Nauczyciele, uczniowie Samorząd Szkolny 5. Działalność Samorządu Szkolnego - działalność pozalekcyjna uczniowie opiekun i członkowie Samorządu Szkolnego 6. Dbałość o nowoprzyjętych do naszej szkoły uczniów i podjęcie starań by szybko zaaklimatyzowali się - zajęcia szkolne - imprezy szkolne - Dni Otwartej Szkoły zespoły klasowe Samorząd Szkolny 7. Pierwsza pomoc (w załączeniu) klasy I - VI Wszystkie wymienione zadania realizować będziemy w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkoły. Realizacja programu przebiega w trzech obszarach działań: - działania ogólnoszkolne, 9
- działania wewnątrzklasowe, - działania indywidualne. VII. OCZEKIWANE EFEKTY Uczeń zna zagrożenia współczesnego świata i potrafi im zapobiec Uczeń uzyskuje wsparcie psychologiczno pedagogiczne Uczniowie są zintegrowani Uczeń odczuwa korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia Udział rodziców w działaniach profilaktycznych Uczeń czuje się w szkole bezpieczny Ewaluacją zostaną objęte tylko niektóre elementy programu. Naszym celem przewodnim jest stworzenie w naszej szkole optymalnych warunków do nauki a także społecznego funkcjonowania w niej w miłej i serdecznej i bezpiecznej atmosferze. Załącznikiem do programu profilaktyki jest program edukacji zdrowotnej. Zespół do spraw profilaktyki Przewodnicząca: Iwona Jankowiak 10