PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej nr 4 im. Józefy Joteyko w Grodzisku Mazowieckim Podstawa prawna: - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Istotą edukacji zdrowotnej i profilaktyki jest nie tylko przekazywanie wiedzy, ale kształtowanie: a) właściwych postaw wobec zdrowia, b) umiejętności życiowych umożliwiających uczniom (teraz i w przyszłości) dokonywanie wyborów sprzyjających zdrowiu oraz podejmowaniu działań na rzecz zdrowia własnego, innych ludzi oraz tworzenia zdrowego środowiska. 1. Program skierowany jest do uczniów, rodziców i nauczycieli. 2. Program realizowany jest na poszczególnych poziomach edukacji w trzyletnim cyklu nauczania: I poziom - klasy I III II poziom - klasy IV VI 3. Założenia programu są zgodne z: - Programem wychowawczym - Szkolnym zestawem programów nauczania. Celem programu jest: - promowanie właściwych postaw uczniów, - zapobieganie zachowaniom problemowym. Cele operacyjne poszczególnych bloków programowych: 1. Reagujemy na otaczające nas zło Uczeń wie, do kogo może zwrócić się o pomoc. Zna konsekwencje swoich czynów. Rozumie różnice między agresją a przemocą, rozpoznaje te zjawiska, jeśli się z nimi styka jako sprawca lub jako ofiara Dba o kulturę języka, nie używa wulgaryzmów. Kształtuje swój pozytywny wizerunek jako ucznia, kolegi, dziecka. Nie niszczy mienia szkolnego. Nie ulega perswazji, namowie, umie odmówić. Docenia takie wartości jak miłość, przyjaźń, koleżeństwo. 1
2. Profilaktyka uzależnień Wie, co to są środki uzależniające. Zauważa ich destrukcyjne działanie dla swojego rozwoju. Potrafi krytyczne odnieść się do niestosownych propozycji szkodliwych dla zdrowia. Zna zasady korzystania z telewizora i internetu. 3. Zdrowie psychiczne Rozwija umiejętności radzenia sobie ze stresem. Rozpoznaje swoje negatywne i pozytywne emocje, stara się nad nimi zapanować. Posiada świadomość swoich wad i zalet. 4. Zasady funkcjonowania w rodzinie, grupie rówieśniczej i społeczeństwie Uczeń z należnym szacunkiem odnosi się do dorosłych i rówieśników. Uczestniczy we wspólnych zabawach i imprezach klasowych. Włącza się do działań na rzecz klasy, szkoły i środowiska lokalnego. Pomaga innym, bierze udział w akcjach charytatywnych. Wspiera osoby niepełnosprawne, pokrzywdzone przez los, potrzebujące pomocy. Docenia istotę więzi rodzinnych i koleżeńskich. 5. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym Dostrzega swoją niechęć do nauki i przykre tego konsekwencje. Docenia wartość wykształcenia we współczesnym społeczeństwie. Osiąga lepsze wyniki w nauce, adekwatne do swoich możliwości. Zna warunki konieczne do osiągnięcia sukcesu. 6. W zdrowym ciele zdrowy duch Przestrzega zasad higieny. Zna zasady zdrowego odżywiania. Zna skutki niewłaściwej diety. Spożywa posiłki w sposób higieniczny i kulturalny. Wie, jak zapobiegać chorobom. Wykonuje podstawowe ćwiczenia korekcyjne. Uczestniczy w zajęciach ruchowych. Stosuje się do zasad czynnego wypoczynku, rozumie potrzebę ich stosowania. Bierze udział w rajdach, zajęciach na basenie, imprezach sportowych. Właściwie gospodaruje czasem wolnym. 7. Żyjmy bezpiecznie Zna przepisy ruchu drogowego stosowane wobec pieszych i rowerzystów. Odpowiedzialnie postępuje wobec siebie i innych podczas zabaw, zajęć szkolnych, wycieczek. Przestrzega regulaminów, obowiązujących na terenie szkoły. Zna zasady udzielania pierwszej pomocy. Potrafi opatrzyć skaleczoną kończynę, zabandażować głowę, prawidłowo ułożyć rannego. 8. Promowanie zdrowego stylu życia Aktywnie uczestniczy w programie Szkoła Promująca Zdrowie 2
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI (propozycje zadań szczegółowych i sposobu ich realizacji) I. Reagujemy na otaczające nas zło Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Grupa wiekowa Do kogo zwrócić się o pomoc? Pogadanka. Wyszczególnienie takich osób jak rodzice, organizacje wspomagające numery telefonów. Podanie informacji o rzeczniku praw ucznia, do którego można zwrócić się o pomoc. wychowawcy, rzecznik praw ucznia Jestem odpowiedzialny i świadomy konsekwencji swoich czynów. Edukacja prawna. Konflikty w środowisku szkolnym jak im zapobiegać? Czy przemoc i agresja oznaczają to samo? Dbam o kulturę języka, nie używam wulgaryzmów. Uczeń jest świadomy konsekwencji prawnych stosowania przemocy, następstw agresywnego zachowania. Jest poinformowany o grożących mu sankcjach. Spotkanie z policjantem. Tematyka godzin wychowawczych, rozwiązywanie konfliktów, scenki rodzajowe. Apele porządkowe. Diagnoza sytuacji wychowawczej w klasach. Tematyka godzin wychowawczych, języka polskiego, religii. klas klas, pedagog języka polskiego, religii. I II. Profilaktyka uzależnień Szkodliwy wpływ nikotyny na organizm. Kontynuacja programu edukacji antytytoniowej organizowanej przez Stację Sanitarno Epidemiologiczną Nie pal przy mnie, proszę dla klas I-III oraz Znajdź właściwe rozwiązanie dla klas IV-VI. Zajęcia warsztatowe. Pogadanki, rozmowy, filmy, gazetki szkolne, listy skierowane do rodziców. klas,, pedagog,. 3
Kształtowanie postaw asertywnych. Uczymy się mówić nie : papierosom używkom narkotykom, dopalaczom wagarom złemu dotykowi niestosownym propozycjom wulgarnemu słownictwu innym szkodliwym działaniom Dziecko w sieci, czyli Bezpieczny Internet. Uświadomienie skutków uzależnień od gier komputerowych, internetu, oglądania telewizji, korzystania z telefonów komórkowych. Pogadanki, rozmowy, konkurs plastyczny na plakat pod hasłem Antyreklama wyrobów tytoniowych, inscenizacje, scenki rodzajowe, zajęcia wychowawcze, realizacja ścieżek prozdrowotnych, lekcje do życia w rodzinie, działalność świetlicy wychowawczo-opiekuńczej z programem terapeutycznym. Realizacja elementów programu Spójrz inaczej. Warsztaty szkoleniowe dla uczniów Odwiedzanie strony internetowej www.sieciaki.pl Kontynuacja realizacji programu profilaktyczno-edukacyjnego Szkoła Bezpiecznego Internetu. Wdrażanie polityki bezpieczeństwa internetowego. innych przedmiotów, religii, specjaliści z poradni psychologicznopedagogicznej, policja,, pedagog. klas I-III, informatyki III. Zdrowie psychiczne Co to jest stres? Sposoby radzenia sobie ze stresem. Określanie pozytywnych i negatywnych emocji. Moje wady i zalety czy potrafię je zaakceptować? Znajomość własnych cech osobowości i reakcji w trudnych sytuacjach. W jaki sposób mogę rozwiązywać swoje problemy? Pogadanka, warsztaty, rozmowa z lekarzem, pielęgniarką, psychologiem. Zabawy socjoterapeutyczne. Wypowiedzi, gry edukacyjne, tematyka godzin wychowawczych. Dyskusja, wspólne rozwiązywanie problemów, gry symulacyjne. Psycholog z poradni psychologicznopedagogicznej, pedagog. Wychowawca, nauczyciel do życia w rodzinie lekcje religii, wychowanie do życia w rodzinie. Pedagog szkolny, wychowawcy. Czego się boję i jak sobie z tym radzę? Rozmowy z uczniami Szkodliwy wpływ hałasu. Realizacja działań wychowawczoprofilaktycznych. IV-VI I-III IV. Zasady funkcjonowania w rodzinie, grupie rówieśniczej i społeczeństwie Czy okazuję szacunek dorosłym? Pogadanka, gry sytuacyjne. Wychowawca, nauczyciel do życia w rodzinie. 4
Tradycje rodzinne w moim domu. Drzewo genealogiczne, wspólne świętowanie, przeżycia uczniówpogadanki. Wspólne zabawy w gronie rówieśników. Imprezy klasowe i szkolne. Festyn rodzinny, rajdy, pikniki. Kultura na co dzień. Wycieczki do kina, muzeum, apele, tematyka godzin wychowawczych itp. Pomagamy innym. Pomoc koleżeńska. Wspieramy osoby niepełnosprawne, Udział w akcjach charytatywnych. pokrzywdzone przez los, potrzebujące Dzień Patrona pod hasłem: Zróbmy pomocy. coś dla innych Nauczyciel historii, j. polskiego, religii, wychowawcy rodzice. klas i świetlicy. Aktywnie uczestniczę w życiu klasy, szkoły i środowiska lokalnego. Praktyczna działalność. odpowiedzialni za imprezy szkolne i pozaszkolne. V. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym Motywacja uczniów do nauki. Stosowanie metod aktywnych na wszystkich lekcjach. Praca z uczniem słabym podczas lekcji, zajęć w świetlicy opiekuńczowychowawczej z programem terapeutycznym. Prezentowanie osiągnięć uczniów. Nauczyciele przedmiotów, świetlicy, bibliotekarze. Budowanie systemu diagnozy poziomu wiedzy uczniów. Testy sprawdzające wiedzę i umiejętności uczniów. Nauczyciela przedmiotów. Otoczenie opieką uczniów z trudnościami w nauce. Kierowanie na badania psychologiczno-pedagogiczne. Organizowanie zajęć specjalistycznych dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce.. logopedzi, reedukatorzy. I-IV Jak atrakcyjnie i pożytecznie spędzić czas wolny? Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów w działalność społeczną, charytatywną, artystyczną. Dyrekcja szkoły, przedmiotów i religii, wychowawcy klas i świetlicy. 5
Od czego zależy mój sukces w nauce? Wskazanie warunków koniecznych do osiągnięcia sukcesu, takich jak, praca, wiara we własne siły, pozytywne myślenie, rozwijanie talentów. klas i świetlicy, przedmiotów, religii, pedagog szkolny. VI. W zdrowym ciele zdrowy duch Higiena osobista. Zdrowe żywienie. Jak dbam o zęby? Codzienna toaleta. Higiena okresu dojrzewania. Ubieramy się odpowiednio do pogody. Skutki niewłaściwego odżywiania. Czym jest próchnica? Pogadanka, demonstracje, instruktaże, Kącik czystości w klasie, choroby brudnych rąk. Pogadanki, lekcje przyrody, do życia w rodzinie. Pogadanka, pokazy. Prace plastyczne. Wpływ reklamy i mody na żywienie. Skutki niewłaściwych diet. Nadwaga, otyłość, anoreksja, bulimia. Nauczyciele, wychowawcy, fizycznego. Pielęgniarka, wychowawcy. I-III IV-VI Nie daj się chorobie Ruch i wypoczy nek Higiena spożywania i przygotowywania posiłków. Prawidłowe nawyki żywieniowe. Kultura jedzenia. Udział w programach: Szklanka mleka i Owoce w szkole Profilaktyka prozdrowotna Zapobieganie zachorowaniom pogadanki, spotkania z pielęgniarką Wady postawy gimnastyka korekcyjna Jak aktywnie spędzać czas wolny? Wycieczki krajoznawczoturystyczne. Rodzinny wypoczynek. Czynny wypoczynek w wodzie. Zapoznanie z ćwiczeniami korekcyjnymi na lekcji zajęcia ruchowe. Tematyka lekcji wychowawczych, ścieżki edukacyjne. Organizowanie wypoczynku letniego i zimowego w ramach akcji Lato/zima w mieście Wycieczki, rajdy piesze i rowerowe złaz turystyczny Zajęcia na basenie. klas, świetlicy, przyrody., Nauczyciele wychowawcy.. instruktorzy. 6
VII. Żyjmy bezpiecznie Jestem bezpieczny w szkole. Jestem bezpieczny na wycieczce szkolnej. Zasady bezpiecznego poruszania się pieszego i rowerzysty. Zasady bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji miejskiej. Bezpieczna kąpiel w wodzie. Bezpieczne zabawy i gry w różnych porach roku. Zapoznanie z numerami alarmowymi. Uczymy się udzielać pierwszej pomocy Regulaminy zachowań podczas przerw i zajęć lekcyjnych, przepisy bhp. Szczegółowe omówienie zasad bezpieczeństwa Regulamin zachowania na wycieczkach szkolnych pieszych i autokarowych. Pogadanka, egzamin na kartę rowerową, spotkania z przedstawicielami policji. Regulamin zachowania podczas zajęć na basenie. Wybór właściwych zabaw i ich bezpieczna organizacja, zasady, wybór miejsca. Konkurs na najlepszą ulotkę informacyjną. Pokaz, instruktaż, oglądanie filmów, zajęcia z ratownikami medycznymi. organizatorzy wycieczek. Nauczyciel techniki, wychowawcy, dyrektor. i instruktorzy, ratownicy. fizycznego i świetlicy. Nauczyciele plastyki i informatyki., VIII. Promowanie zdrowego stylu życia Przystąpienie do programu i do zdobycia certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie. Promowanie zdrowia poprzez higienę osobistą, pozytywne relacje międzyludzkie, prawidłowe żywienie, radzenie sobie ze stresem, wypoczynek czynny i bierny, komfort psychiczny i fizyczny, aktywność ruchową, energię, zadowolenie, radość. Obchody Światowego Dnia Zdrowia. Festyn rodzinny pod hasłem Żyjmy zdrowo klas,, pedagog według harmono gramu 7