PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 42 WE WROCŁAWIU W ROKU SZKOLNYM 2015/16 1. Podstawy Prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2014 poz. 803). 2. Założenia programu Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 42 we Wrocławiu powstał jako modyfikacja poprzedniego programu, obowiązującego w roku szkolnym 2014/2015. Program kieruje się celami i zadaniami zawartymi w Statucie Szkoły i Programie Wychowawczym. Przy tworzeniu programu uwzględniono: protokoły Rad Pedagogicznych, informacje uzyskane od nauczycieli, wychowawców, psychologa i pedagoga szkolnego, spostrzeżenia rodziców i uczniów przekazywane podczas indywidualnych rozmów, wywiady z pracownikami administracyjnymi szkoły, rozmowy z pielęgniarką szkolną. 3. Cele szkolnego programu profilaktyki Profilaktykę rozumie się jako proces wspierający rozwój uczniów, ich zdrowie psychiczne i fizyczne jak również pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu doświadczeń życiowych. Profilaktyka to także zdobywanie wiedzy o zagrożeniach oraz nabywanie umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Realizowana jest podczas działalności edukacyjnej szkoły tj. podczas godzin wychowawczych, zajęć lekcyjnych oraz odrębnych zajęć profilaktyczno - edukacyjnych. 1
Z analizy zebranego materiału wynika, że w naszej szkole istnieje potrzeba podjęcia działań w następujących obszarach profilaktyki: promowanie zdrowego stylu życia, edukacja uczniów w zakresie bezpieczeństwa, wyeliminowanie z życia szkoły nadmiernego stresu, przeciwdziałanie agresji i przemocy, pomoc uczniom mającym trudności w nauce oraz wsparcie rodziny znajdującej się w trudnych sytuacjach, profilaktyka uzależnień. Cel ogólny: Kształtowanie postaw i zachowań społecznie pożądanych poprzez zintegrowane działania nauczycieli, uczniów i rodziców. Cele operacyjne: Uczeń: Czuje się odpowiedzialny za własne zdrowie i dokonuje właściwych wyborów związanych ze zdrowym stylem życia. Zna i stosuje zasady bezpieczeństwa, umie radzić sobie ze stresem. Posiada wiedzę na temat destrukcyjnych skutków uzależnień. Nauczyciele, rodzice: Doskonalą umiejętności z zakresu komunikacji w relacjach nauczyciel - rodzic, nauczyciel - uczeń, rodzic -uczeń. Podnoszą kompetencje wychowawcze. Mają poczucie odpowiedzialności za spójność podejmowanych działań profilaktycznych. 2
Współpracują z instytucjami działającymi na rzecz profilaktyki: PPP, Policja, Straż Miejska, Parafia NMP, Ośrodki Zdrowia, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna. Włączają się w organizację pomocy socjalnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. 4. Monitorowanie i ewaluacja szkolnego programu profilaktyki Monitorowanie Na poziomie klasy wychowawca monitoruje realizację działań profilaktycznych. Zadania wychowawcy: Rozpoznawanie zachowań ryzykownych wśród uczniów. W ramach potrzeb rejestr działań profilaktycznych np. rozmów z rodzicami i ich efektów, rozmów z uczniami (ustalenie metody działań). Konsultacje z psychologiem, pedagogiem szkolnym. Zadania pedagoga szkolnego: Analiza dokumentacji dotyczącej planowania i przebiegu działań profilaktycznych. Rejestracja potrzeb nauczycieli w zakresie SPP. Rejestracja sygnałów od wychowawców, nauczycieli, rodziców, osób ze środowiska o pojawieniu się nowych zachowań ryzykownych, bądź nasileniu dotychczasowych. 3
Ewaluacja Ewaluacja SPP ma odpowiedzieć na pytanie Czy w efekcie podejmowanych w naszej szkole działań profilaktycznych uległy osłabieniu czynniki wpływające na występowanie zachowań ryzykownych oraz czy nastąpiło wzmocnienie czynników chroniących przed tymi zachowaniami?. Natomiast wyniki ewaluacji służą do oceny rezultatów i efektywności prowadzonych działań. Pozwalają także systematycznie i na bieżąco modyfikować Szkolny Program Profilaktyki uwzględniając aktualne potrzeby uczniów i rodziców naszej szkoły. Monitorowaniu poprawności podejmowanych działań profilaktycznych i ich skuteczności będą służyć następujące sposoby i środki ewaluacji: - testy, sprawdziany, konkursy pozwalające ocenić poziom wiedzy uczniów, - rozmowy i dyskusje w gronie uczniów, - obserwacja i porównywanie zachowań uczniów w określonej przestrzeni czasowej, - wyniki ankiet, wywiadów, testów socjometrycznych, rozmów kierowanych prowadzonych w celu ewaluacji wśród uczniów i ich rodziców. 4
5. Obszary działań profilaktycznych Profilaktyka zdrowia Cel: Kształtowanie zdrowego stylu życia oraz postaw wobec bezpieczeństwa własnego i innych ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA OSOBY ODPOWIEDZIALNE Promowanie zdrowego stylu życia i odżywiania się, ze szczególnym zwróceniem uwagi na szkodliwość fast foodów. Wypracowanie modelu aktywnego spędzania wolnego czasu. Uświadomienie wartości zdrowia fizycznego oraz wyrabianie postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych. Zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i zabawy w szkole. Edukacja uczniów w zakresie bezpieczeństwa. Lekcje wychowawcze, warsztaty, pogadanki na temat zasad zdrowego odżywiania. Zajęcia pozalekcyjne uwzględniające ruch na świeżym powietrzu. Udział w kółkach zainteresowań, w zawodach sportowych oraz meczach. Działalność publicystyczna uczniów, umieszczanie artykułów o zdrowym spędzaniu wolnego czasu na tablicach informacyjnych. Realizacja nauki pływania dla klas II. Udział w akcji Szklanka mleka, Owoce i warzywa w szkole Uczniowie uczestniczą w szkolnych formach propagowania zdrowego stylu życia. Nabędą podstawowe umiejętności na temat zdrowego odżywiania się. Uczniowie znają zasady bezpiecznego poruszania się po drodze, przestrzegają bezpieczeństwa podczas jazdy na rowerze. Znają podstawowe znaki drogowe, umożliwiające poruszanie się po drodze. Nauczyciele w szczególności wychowania fizycznego, nauczyciel techniki Wychowawcy klas Nauczyciele świetlicy szkolnej Psycholog szkolny Pielęgniarka szkolna Pedagog Rodzice 5
Rozwijanie wiedzy dotyczącej bezpiecznego zachowania się na terenie szkoły oraz poza nią. Nauka udzielania pierwszej pomocy. Zapoznanie uczniów z postępowaniem w sytuacjach zagrożenia, tj. pożary, powodzie, tonięcia, katastrofy komunikacyjne itd. Nauka zasad zachowania się w ruchu drogowym. Wycieczki krajoznawczo - turystyczne oraz wyjścia do teatru, kina, filharmonii, muzeów i innych instytucji pozaszkolnych. Zajęcia edukacyjne z pedagogiem i psychologiem szkolnym w ramach realizacji programów Szkoły Promującej Zdrowie. Udzielanie uczniom szczegółowych informacji dotyczących toku postępowania w sytuacjach kryzysowych. Pogadanki na godzinach wychowawczych. Organizowanie prelekcji z policją, strażą miejską. Umożliwienie przystąpienia do egzaminu na kartę rowerową. 6
Przeciwdziałanie agresji i przemocy Cel: Wyeliminowanie z życia szkoły nadmiernego stresu, przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i propagowanie zachowań akceptowanych społecznie. Pielęgnowanie przyjaznego klimatu w szkole: dobra komunikacja, otwarte relacje między nauczycielami i uczniami, wspieranie dzieci w trudnych sytuacjach, tworzenie kontraktów i regulaminów klasowych. Kształtowanie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi uczenie reagowania na zjawiska przemocy. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania konfliktów (negocjacje, kompromis). Wysokie wymagania etyczne w stosunku do nauczycieli nauczyciel pozytywny wzorzec. Zapoznanie uczniów i rodziców z prawem wewnątrzszkolnym oraz z konsekwencjami łamania tego prawa. Systematyczne stosowanie Praca nad utrzymaniem przyjaznej atmosfery: pogadanki, wprowadzenie zabawy jako elementu redukującego poziom napięcia, zabawy integracyjne. Dowartościowywanie uczniów za osiągnięcia w nauce i w zachowaniu. Wspomaganie Samorządu Szkoły w podejmowaniu decyzji ważnych dla uczniów. Zajęcia psychoedukacyjne dotyczących tematów agresji, przemocy, stresu oraz komunikacji interpersonalnej i sposobów rozwiązywania konfliktów. Zajęcia relaksacyjne, indywidualne oraz socjoterapeutyczne. Treningi EEG biofeeedback. Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole poprzez wykorzystanie systemu monitoringu oraz obecność ochroniarza na terenie szkoły. Informowanie rodziców i opiekunów prawnych Uczeń jest bezpieczny w szkole, w domu i na drodze. Uczniowie czują się odpowiedzialni za swój rozwój, dbają o dobro innych, potrafią lepiej radzić sobie z negatywnymi emocjami, przez co poziom agresji w szkole ulega zmniejszeniu. Znają normy i zasady wpływające na ich dobre relacje z innymi. Mają świadomość co to jest rodzina i co znaczy, że są jej członkami. Respektują wspólne zasady zachowania. Mają świadomość, że jednym ze sposobów rozwiązywania problemów może być pomoc dorosłych. Wychowawcy klas Nauczyciele Psycholog szkolny Pielęgniarka szkolna Pedagog szkolny Rodzice Dyrektor 7
w praktyce Regulaminu Oceniania Zachowania, natychmiastowa reakcja na zachowania nieprawidłowe. Określanie wartości rodziny, przyjaźni, koleżeństwa, szacunku dla drugiego człowieka, tolerancji. Praca zespołów wychowawczych. Rozwijanie uzdolnień i pasji jako formy profilaktyki w życiu uczniów i ich rodzin. o wszelkich przejawach zachowań nieodpowiednich, w tym niszczenia mienia szkolnego. Udzielanie porad psychologiczno pedagogicznych uczniom i ich rodzicom. Rozmowy z psychologiem, pedagogiem, rodzicami, dyrekcją. Pełnienie dyżurów przez nauczycieli podczas przerw i zajęć pozalekcyjnych. Pomoc dziecku i rodzinie znajdujących się w trudnych sytuacjach Cel : Pomoc uczniom słabym, mającym trudności w nauce. Monitorowanie potrzeb wychowanków przez nauczycieli i udzielanie im wsparcia w sytuacjach kryzysowych. Doskonalenie umiejętności diagnozowania przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych. Dostosowanie wymagań Diagnoza problemu - rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami. Konsultacje z psychologiem i pedagogiem szkolnym. Kierowanie do właściwych poradni w celu dokładnego zdiagnozowania występujących trudności. Wskazówki dla rodziców do Uczniowie otrzymują wsparcie emocjonalne i materialne. Rodzice systematycznie współpracują z wychowawcą i pedagogiem. Zmniejszenie niepowodzeń szkolnych uczniów poprzez udzielanie im pomocy. Wychowawcy klas Nauczyciele Psycholog szkolny Pedagog szkolny Rodzice Dyrektor Uczniowie zdolni 8
edukacyjnych do możliwości ucznia (na mocy opinii, orzeczenia PPP). Wspieranie rodziców w rozwiązywaniu problemów dydaktycznych. Organizowanie zajęć specjalistycznych. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb uczniów. Stosowanie aktywnych metod pracy z uczniem. Pomoc uczniom w trudnej sytuacji rodzinnej i materialnej. pracy w domu. Prezentowanie dostępnej oferty szkoleń, warsztatów dla rodziców. Indywidualna praca nauczycieli i pedagogów, psychologa z uczniami w ramach dodatkowych godzin zajęć pozalekcyjnych zgodnie z art. 42 ust.2 pkt.2a KN. Terapia logopedyczna. Nauczanie włączające. Terapia pedagogiczna. Socjoterapia. Rewalidacja. Zajęcia wyrównawcze. Terapii EEG Biofeedback w celu podniesienia wydajności procesów poznawczych uczniów. Pomoc koleżeńska uczniom słabszym. Szkolenia Rady Pedagogicznej. Pomoc socjalna realizowana poprzez: wyprawki szkolne; stypendia socjalne, zasiłki losowe, zasiłki rodzinne, dofinansowanie obiadów w ramach działalności MOPS-u. 9
Profilaktyka uzależnień Cel: Dostarczanie rzetelnej i adekwatnej do grup wiekowych wiedzy o zagrożeniach płynących z uzależnień oraz nadmiernego korzystania z mediów: TV i Internetu. Prowadzenie systematycznych działań informacyjnych dotyczących zagrożeń związanych z sięganiem po środki uzależniające (papierosy, alkohol, dopalacze, narkotyki). Kształtowanie wiedzy na temat zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów. Lekcje wychowawcze. Ćwiczenia postawy asertywnej w sytuacji namawiania na przyjmowanie substancji psychoaktywnej. Konkursy profilaktyczne promujące życie bez używek np. plakat, wiersz. Ulotki, broszury, filmy. Zajęcia psychoedukacyjne dla dzieci. Pogadanki dotyczące zjawiska cyberprzemocy. Uświadomienie rodzicom zagrożeń okresu dorastania. Uczniowie rozumieją pojęcia: uzależnienie, używki, alkoholizm, narkomania, dopalacze. Potrafią określić negatywne skutki wynikające ze stosowania używek (papierosów, narkotyków, alkoholu, dopalaczy). Uczą się akceptacji siebie, swojego miejsca w grupie rówieśniczej oraz umiejętności mówienia nie i nie ulegania presji. Uczniowie znają zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. Wychowawcy klas Nauczyciele informatyki Psycholog szkolny Pielęgniarka szkolna Pedagog szkolny psycholog Rodzice Dyrektor Opracował zespół w składzie: Beata Hocyk pedagog szkolny Katarzyna Woldańska psycholog szkolny Rada Pedagogiczna dnia.. pozytywnie opiniuje program. 10